حشد الشعبی

الحشد الشعبی یک نیروی شبه نظامی عراقی است که عملکردی شبیه بسیج ایران دارد و به نام مبارزه علیه داعش اساسا توسط دست‌اندرکاران حکومت ایران سازماندهی شده است.الحشد الشعبی در تاریخ ۱۳ ژوئن/حزیران ۲۰۱۴ مصادف با ۲۳ خرداد ۱۳۹۳ تاسیس شد. فرماندهی الحشدالشعبی بر عهده فالح الفیاض که معاون نخست وزیر وقت عراق نوری المالکی بوده و در زمان حیدر العبادی نیز برای مدتهای زیادی در همین پست ابقا شده بود

الحشد الشعبی(بسیج مردمی عراق)
[[]]
آرم الحشد الشعبی.jpg
آرم الحشد الشعبی
کنش
کشور عراق
رسته نظامی
اندازه بین ۲۰۰۰۰تا ۳۰۰۰۰
فرماندهان
فرمانده کل فالح فیاض

نظام جمهوری اسلامی ایران برای گسترش منطقه‌ای، که دیگر کشورها از آن به عنوان دخالت اشغالگرانه نام می‌برند اقدام به ساخت گروه‌های شبه نظامی نمود که همه‌ی آنها شیعه هستند و دولت جمهوری اسلامی ایران مبلغ آن است. این گروه‌ها عمدتا در کشورهای عراق و سوریه و یمن و لبنان فعال هستند هر چند اعضای آن از کشورهایی نظیر افغانستان و پاکستان نیز تامین شده‌است. گروه‌های معروف این شبه نظامیان عبارتند از حزب الله لبنان ، الحشد الشعبی عراق ، فاطمیون افغانستان ، زینبیون پاکستان ، حوثیون یمن . از این گروه‌ها ، حزب الله لبنان و فاطمیون و زینبیون در سوریه حضور گسترده دارند و حشد الشعبی در عراق و حوثیون هم در یمن حضور دارند. لازم به ذکر است که حوثی‌های یمن ساخته مستقیم نظام ایران نیستند بلکه در اصل یک قبیله نسبتا قابل توجه در یمن با مذهب شیعه زیدیه هستند که دارای سابقه جنگ و اختلاف با دولت مرکزی بوده‌اند و نظام ایران آنها را به خدمت گرفته‌است.

الحشد الشعبی

الحشد الشعبی یک نیروی شبه نظامی عراقی است که عملکردی شبیه بسیج ایران دارد و به نام مبارزه علیه داعش[۱] اساسا توسط دست‌اندرکاران حکومت ایران سازماندهی شده است.الحشد الشعبی در تاریخ ۱۳ ژوئن/حزیران ۲۰۱۴ مصادف با ۲۳ خرداد ۱۳۹۳ تاسیس شد. فرماندهی الحشدالشعبی بر عهده فالح الفیاض که معاون نخست وزیر وقت عراق نوری المالکی بوده و در زمان حیدر العبادی نیز برای مدتهای زیادی در همین پست ابقا شده بود اما در شهریور سال ۹۷ به دلیل ناسازگاری این منصب با فعالیتهای سیاسی و حزبی برکنارش کرد.[۲] اعضای الحشد الشعبی اساسا از شیعیان عراق می‌باشند. تعداد واقعی گروه حشد الشعبی هیچگاه به صورت رسمی اعلام نشده‌است؛ آمارهای متفاوتی از ۶۰ هزار تا ۱۲۰ هزار نفر از آنها تخمین زده شده‌است. برخی منابع غربی حقوق ماهانه آنها را حدود ۷۰۰ هزار دینار ذکر کرده‌اند ولی هیچ منبع رسمی این حقوق را تایید نکرده‌است. گفته می‌شود حمید تقوی‌فر از فرماندهان سپاه، در تاسیس حشدالشعبی اثرگذار بوده‌است و وی را از موسسان حشد الشعبی می‌نامند ولی نام قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس که از سوی آمریکا تروریستی نامگذاری شده‌است در تشکیل و آموزش و تسلیح بیشتر گروه‌های تشکیل دهنده حشد الشعبی واضح است و اغلب فرماندهان حشد الشعبی نیز حمایت و وابستگی خود به نظام ایران و خامنه‌ای را پنهان نمی‌سازند. ابومهدی مهندس فرمانده اجرایی و بهنوعی فرمانده میدانی این نیرو است. ابومهدی توسط ایالات متحده آمریکا در فهرست افراد تروریست قرار گرفته‌است. مقامات عراقی و بطور خاص نوری المالکی نخست وزیر وقت عراق که بعنوان فرد وابسته به نظام ایران شناخته می‌شود با این گفته که «سلاح نیروهای بسیج مردمی، پیروزی یا شهادت است و برای همین در قاموس آن‌ها عقب‌نشینی، تسلیم شدن و خیانت وجود ندارد. الحشد الشعبی به کابوسی برای دشمنان عراق و تشیع مبدل شده‌است.» حمایت کامل خود را از این گروه اعلام کرد. حیدر العبادی نیز حشد الشعبی را بخشی از نیروهای حکومتی خوانده بود که مشغول مبارزه با داعش هستند. از مقامات ایران  امیر پوردستان فرمانده سابق نیروی زمینی ارتش و قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس سپاه نیز در صحبت‌های خود به همکاری نزدیک با این گروه اذعان کردند. از جمله امیر پوردستان در اظهار نظری که ناظران آن را دخالت آشکار در امور عراق دانسته و نحوه گویش را حاکی از نوعی تسلط طلبی بر کشور همسایه می‌خوانند گفته بود: «ارتش عراق با کمک حشد الشعبی و اکراد عملیاتی را آغاز کردند و ضربه قاطع و سنگینی را به وابستگان داعش در استان دیالی وارد کردند، اما هنوز با توجه به اشراف اطلاعاتی که داریم آنان را دنبال می‌کنیم و به صورت متفرق در استان دیالی حضور دارند؛ ضمن آنکه بخش‌هایی از داعش نیز در افغانستان و شمال آن شناسایی کردیم.» (امیر پوردستان، آبان ۹۴)[۳]مناطق عملیاتی حشد الشعبی در عراق اساسا در استان بغداد (پایتخت)، استان بابل، استان دیاله، استان صلاح‌الدین، استان انبار و همچنین شهر گرمه در نزدیکی شهر فلوجه بوده‌است ولی اساسا در شهرهای استان الانبار و سامرا و موصل و تلعفر و استان دیالی علیه داعش و در استان کرکوک علیه پیشمرگه کرد برای اخراج آنها از این شهر عملیات کرده‌است.[۴] آنها همچنین در کنار نیروهای رژیم سوریه علیه مخالفین جنگیده‌اند.

 
نیروهای الحشد الشعبی

نیروهای الحشد الشعبی از سلاح‌های ایرانی و سلاح‌های موجود در عراق و همچنین از سلاح‌های آمریکایی استفاده می‌کنند.

گروه‌های تشکیل دهنده الحشد الشعبی[۵]

گفته می‌شود این گروه از ۴۲ دسته و گروه کوچکتر تشکیل شده‌است. عمده‌ترین گروه‌های آن عبارتند از:

عصائب اهل حق در سال ۲۰۰۷ به فرماندهی قیس الخزعلی و اکرم الکعبی تشکیل شده‌است که بارها خزعلی وابستگی‌اش به خامنه‌ای را اعلام کرده‌است

لشکر بدر تاسیس شده توسط حکومت ایران در اثنای جنگ ۸ ساله ایران و عراق به فرماندهی هادی العامری. این گروه سابقا بال نظامی مجلس اعلای اسلامی عراق را تشکیل می‌داد

گردان «علی اکبر

سرایا السلام بال نظامی مقتدا صدر که در اصل همان جیش المهدی است که در ۲۰۰۷ مقتدا صدر آن را اعلام انحلال نمود. مقتدا صدر مدعی است این گروه جز حشد الشعبی نیست و تنها به فرمان او عمل می‌کند

حزب‌الله عراق فرماندهی معروفی ندارد. در سال ۲۰۰۷ و بعد سالها جنگ با نیروهای آمریکایی اسم آن اعلام شده‌است و معروف است که بطور کلی توسط سپاه پاسداران مستقیما فرماندهی می‌شود و چند هزار نیرو دارد.

سرایا الجهادوالبناء از جمله تشکیل دهنده‌های مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق به رهبری عمار حکیم بوده‌است و آگاهان آن را بال نظامی این مجلس بعنوان جانشین سازمان بدر می‌دانند. این گروه خودش از ادغام سه گروه کوچکتر به نامهای حزب الله عراق و گردان سیدالشهدا و حزب نهضت عراق در سال ۲۰۱۱ تشکیل شده و فرماندهی آن را شخصی به نام حسن الساری بر عهده دارد.

النجباء در پی اختلاف اکرم الکعبی با قیس الخزعلی در سال ۲۰۱۳ از گروه عصائب منشق شده و فرمانده آن تابع بودنش از خامنه‌ای را اعلام کرده‌است.

سرایا الخراسانی دسته مسلح حزب طلیعت اسلامی عراق به رهبری علی الیاسری است که در ۲۰۱۳ تحت شعار «دفاع از مقدسات» در سوریه تشکیل شده و فرمانده فعلی آن حامد الجزایری است. این گروه اعلام کرده که ۳ تیپ آن به طور مستقیم توسط ایران فرماندهی می‌شود و فقط یک تیپ آن از فرماندهی حشدالشعبی فرمان می‌پذیرد.

گردان التیار الرسالی فرمانده آن علی الشحمانی است که خود و دسته‌اش را پیرو مرجع تقلید سید کاظم حائری می‌داند که از حامیان خامنه‌ای است

یادآور می‌شود که ده‌ها گروه دیگر از جمله سرایا عاشورا، سرایا العتبات(ازجمله سرایا العتبة العباسیة) ، سپاه الوعد الصادق و تیپ اسدالله الغالب ، جیش المختار و ... نیز در سال ۲۰۱۴ به الحشد الشعبی پیوسته‌اند.

رشید الخیون[۶] می‌گوید حشد شامل ۶۶ تشکل شیعی است که ۳۶ عدد از آنها مرجعشان خامنه‌ای است.

الحشد الشعبی در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ در مجلس عراق که بیشتر آن را نمايندگان احزاب شيعي تشكيل مي دادند به عنوان یک نیروی جدا از ارتش رسمیت پیدا کرد. و بعد از آن در انتخابات اخیر پارلمان با عنوان لیست انتخاباتی الفتح به ریاست هادی العامری وارد کارزار انتخاباتی شد و  دامنه عمل خودش را از حوزه نظامی صرف به حوزه سیاسی گسترش داد و از جمله با بیانیه‌هایی رابطه عراق با دیگر کشورها از جمله ترکیه را زیر سوال برد. تحلیلگران معتقدند جریانات وابسته به رژیم ایران تلاش دارند از حشد، نیرویی مشابه سپاه پاسداران بسازند.

یک تحلیلگر عراقی در پایان مقاله مفصلش آورده‌است که باید حشدالشعبی را از خطرناکترین پدیده‌هایی که دولت عراق را تهدید می‌کند بشمار آورد[۷]

جنایات الحشد الشعبی در عراق

رسانه‌های جهان و بطور خاص رسانه‌های عربی از مجموعه اقداماتی  كه توسط الحشد الشعبي عليه مردم عراق صورت گرفته، صحبت می‌کنند:

اسکای نیوز گزارش کرده‌است که حکومت عراق کمپین تحقیقی برای آنچه که در فلوجه بدست حشدالشعبی رخ داده‌است اعلام کرده‌است. سازمان ملل نیز در گزارشاتی از شکنجه‌های جسمی در مورد مردان و جوانانی که از داعش در فلوجه گریخته‌اند منتشر کرده‌است. در این گزارشات آمده که منابع محلی اعدام بدست حشدالشعبی را نیز تایید کرده‌اند. گزارش اسکای نیوز همچنین به دستگیری و توهین توسط حشدالشعبی در فلوجه اشاره دارد که با یک فیلم ویدئویی مستند شده‌است. در این گزارش همچنین از غارت منازل توسط حشدالشعبی خبر داده شده‌است.[۸]

در گزارش دیگری روزنامه اماراتی العین آورده‌است معاون اتحاد نیروهای عراقی علی المیتوتی حشدالشعبی را متهم به ارتکاب کشتار و کوچ اجباری و به آتش کشیدن چند روستا در استان نینوا از جمله روستاهای ایزدیها و مورد هدف قرار دادن عشایر ساکن این روستاها برای تغییر ترکیب جمعیتی این منطقه کرده‌است. او در این رابطه نمونه‌هایی از جمله ربودن ۵۳ عراقی در روستای کوجوی سنجار که ۲۷ تن از آنان زنان و بچه‌ها و پیران بالای ۶۵ سال بوده‌اند را آورده‌است. او همچنین از ربودن ۸ کشاورز و به آتش کشیدن چند روستا در کوه‌های سنجار و .. خبر داده‌است.[۹][۱۰]

روزنامه دیلی صباح (العالم العربی) به نقل از منابع سازمان ملل و سازمانهای حقوقی غربی مانند هیومن رایتس واچ و گزارشات شیوخ عشایر و دیگر گزارشهای خبری مواردی از آنچه که جنایات حشدالشعبی نامیده‌است را مستند کرده‌است. از جمله به نقل از مرکز ملی برای عدالت آورده‌است که دلایل موثقی دال بر غارت و چپاول ۸۰۰۰ خانه در تکریت وجود دارد. و به نقل از کنفرانس عشایر آورده‌است که حشدالشعبی ۱۰۰ مسجد اهل سنت را در استان دیالی در ۲۰۱۴ ویران ساخته‌است. و اینکه حداقل منزل و مغازه دو روستا در آمرلی استان صلاح الدین به آتش کشیده و دارایی‌های آنها را به غارت برده‌است.[۱۱]

عشایر نینوا در استان صلاح الدین عراق جنایات حشد الشعبی در موصل را محکوم کردند

فساد در الحشد الشعبی

منابع عراقی در 24 بهمن 1397 گزارش کرده‌اند که اداره امنیت عراق حمله گسترده‌ای به مقرات الحشد الشعبی در بغداد انجام داده و 100 مرکز از این نوع را بسته است که مشغول باج‌گیری و اخاذی و تهدید شهروندان بوده‌اند. از جمله این مقرات مرکز تیپ ابوالفضل العباس به فرماندهی اوس الخافجی بوده است که توسط خود الحشد الشعبی بازداشت شده بود. همچنین مقرات معروف به عقابان دولت عراق و مقرات وابسته به جنبش ابدال و الخراسانی و ولائیون و... جزو همین مراکز بسته شده می‌باشد[۱۲][۱۳]

منابع

  1. اساسا در بازپس گیری موصل که ارتش عراق در آن شکست سختی متحمل شده بود مطرح شد و پس از آن بود که رسما با فتوای سیستانی تاسیس شد
  2. رسانه‌ها اظهاراتی از بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه ایران منتشر کرده بودند که باعث عصبانیت گروه‌های عراقی شده بود. گفته شده بود قاسمی برکناری فالح فیاض را اشتباه عراق توصیف کرده‌است.
  3. سایت رویداد 24 - حشد الشعبی چه گروهی است و چگونه فعالیت می‌کند؟[1]
  4. پیشمرگه‌های کرد سپاه قدس را متهم به مشارکت با حشد الشعبی برای تسلط بر کرکوک کرده‌اند
  5. اطلاعات این قسمت اساسا از مقاله أبرز فصائل الحشد الشعبی فی العراق در سایت الجزیره نقل شده است
  6. الحشد الشَّعبی.. لکلِّ زمن حرسه![2]
  7. الحشد الشعبی فی العراق… مهام ومآلات
  8. "جرائم" الحشد الشعبی.. "انتهاکات" یتم التحقیق فیها
  9. تحالف عراقی یکشف جرائم "الحشد الشعبی" فی مناطق الإیزیدیین
  10. لازم به ذکر است در عکس ضمیمه این گزارش تصویر آخوندی دیده می‌شود که به آخوند معموری معروف بوده و از جمله کسانی بوده که به صورت فعال در پشت سیاجهای اردوگاه اشرف مجاهدین در نزدیکی شهر خالص حضور داشته و ساکنین آن را مستمرا به قتل و کشتار تهدید می‌کرده‌است.
  11. تعرف علی أبرز جرائم "الحشد الشعبی" بالمناطق السنیة فی العراق
  12. السومریه نیوز - بالفيديو الحشد الشعبي : نحو 100 مقر وهمي مدرج بلائحة حملة غلق المقرات الوهمية
  13. اسکای نیوز - أوامر بلإغلاق 100 مقر وهمي للحشد الشعبي