روز جهانی بهداشت

روز جهانی بهداشت
برپایی توسط	تمام کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی
تاریخ	۷ آوریل
تناوب	سالانه

روز بهداشت جهانی (World Health Day) مقارن با ۱۸ فروردین (۷ آوریل) است. این روز تحت حمایت سازمان بهداشت جهانی قرار دارد و همه ساله با نظارت مجمع بهداشت جهانی و دیگر سازمان‌های مرتبط جشن گرفته می‌شود. در روز ۱۸ فروردین مصادف با هفتم آوریل ۱۹۴۸ میلادی بود که در نیویورک اولین اساسنامه بین‌المللی بهداشت در یک کنفرانس بزرگ توسط سازمان بهداشت جهانی تدوین شد. در ماه‌های بعد نیز برای نخستین بار مجمع عمومی سازمان بهداشت جهانی با حضور نمایندگان بیش از شصت و یک کشور جهان تشکیل شد . روز جهانی بهداشت فرصتی فراهم می‌آورد تا یکی از نگرانی‌های مردم جهان مطرح گردد. سازمان جهانی بهداشت بر اساس این اصل بنا شده که همه افراد بتوانند به حق خود به بالاترین سطح ممکن از سلامت دست یابند. سازمان جهانی بهداشت در روز ۷ آوریل، روز جهانی بهداشت، به منظور تاکید بر موضوعات مرتبط به حوزه سلامت، همه ساله شعاری را مطرح می‌کند.

تاریخچه روز جهانی بهداشت

۱۸ فروردین (۷ آوریل) روز جهانی بهداشت (روز سلامتی) نام‌گذاری شده است. در چنین روزی در سال ۱۹۴۸ میلادی در نیویورک، نخستین اساسنامه‌ی کنفرانس بین‌المللی بهداشت از سوی سازمان بهداشت جهانی تدوین گردید. همچنین در ژوئن همان سال، نخستین مجمع عمومی سازمان بهداشت جهانی در ژنو با حضور نمایندگان بیش از ۶۱ کشور جهان تشکیل شد. از آن سال به بعد همه ساله چنین روزی به عنوان روز جهانی بهداشت در کشورهای مختلف گرامی داشته می‌شود.

تعریف بهداشت

بهداشت در واقع زیربنای فعالیت‌های اقتصادی و پیشرفت‌های اجتماعی یک ملت است و سلامت جامعه در گرو رعایت اصول بهداشتی است. جامعه سالم و تندرست می‌تواند از منافع خود دفاع، و حقوق خود را کسب کند. بهداشت عبارت است از علم و هنر پیشگیری از بیماری‌ها، طولانی کردن عمر و بالا بردن سطح سلامت و توانایی بشر که اگر تک تک افراد جامعه سالم باشند، می‌توان در مجموع، یک جامعه سالم و توانا به وجود آورد.

همچنین عدالت در برخورداری از بهداشت و سلامت یکی از پارامترهای مهم در امر بهداست است. انجمن بین المللی عدالت در سلامت، عدالت را این گونه تعریف می کند؛

«فقدان تفاوت سیستماتیک و بالقوه در یک یا چند جنبه از سلامت. در هر جمعیت و زیرگروه های اقتصادی، اجتماعی، دموگرافی و جغرافیایی. بر اساس این اصول، فرد فقیری که هیچ درآمدی ندارد باید با فرد ثروتمند در دسترسی به خدمات برابر باشد.»

اهداف بهداشتی

مسائل بهداشتی وسیع و گسترده است. با توجه به پیشرفت سریع علم، هر روز نکات بهداشتی ریزتر و دقیق‌تر و اهداف بهداشتی، گسترده‌تر می‌شوند. به طور خلاصه اهداف بهداشتی را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

1. سالم‌سازی محیط زیست
2. کنترل بیماری‌های واگیردار
3. آموزش بهداشت عمومی
4. ایجاد خدمات پزشکی و پرستاری برای تشخیص و درمان بیماری‌ها
5. ایجاد و توسعه‌ی یک سیستم اجتماعی که در آن هر فرد از وسایل و امکانات لازم برای سالم ماندن برخوردار باشد تا افراد از حق مسلم خود یعنی سلامت و زندگی طولانی بهره‌مند شوند.

رسالت روز جهانی بهداشت

رسالت روز جهانی بهداشت بالا بردن آگاهی عموم مردم جهان، درباره موضوع خاص بهداشتی است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) آن را در اولویت‌های بهداشتی سال قرار داده است. هدف این سازمان، فراهم کردن حداکثر امکانات بهداشتی و سلامتی برای کلیه انسان‌های روی زمین است. به دنبال این هدف، سازمان، برنامه‌های زیادی را به مرحله اجرا می‌گذارد تا زمینه مساعدت کشور‌ها را برای تقویت بهداشت عمومی خود فراهم کند.

شعار روز سازمان بهداشت جهانی

سازمان جهانی بهداشت همه ساله به مناسبت روز جهانی بهداشت (۷ آوریل برابر با ۱۸ فروردین) با هدف افزایش توجه و آگاهی عموم مردم و تمرکز اقدامات و فعالیت‌ها یکی از موضوعات مبتلا به جوامع را انتخاب می‌کند. هدف این روز در ابعاد جهانی این است که اطمینان حاصل شود که هرکسی بتواند مراقبتی لازم را در زمانی که به آن نیاز دارد، در جامعه‌اش به دست آورد.

بهداشت در جمهوری اسلامی

امر بهداشت و درمان در نظام جمهوری اسلامی همواره یکی از معضلات بزرگ جامعه‌ی ایران بوده است. این نظام از همان ابتدای تأسیس بسیاری از کادرهای پزشکی و درمانی متخصص در ایران را به دلایل سیاسی تصفیه کرد. همچنین تعداد زیادی از متخصصین و نوابغ پزشکی ایران به دلایل سیاسی یا اقتصادی از این کشور گریختند. ایران رتبه دوم فرار مغزها در جهان را داراست و سالانه نزدیک ۱۵۰ تا ۱۸۰ هزار متخصص تحصیل‌کرده از این کشور مهاجرت می‌کنند. به گفته‌ی رئیس کل سازمان پزشکی کشور بیش از ۱۰ هزار پزشک جوان از ایران مهاجرت کرده‌اند که با توجه به جوان بودن آن‌ها و تعداد فارغ‌التحصیلان پزشکی در ایران مربوط به یک بازه‌ی زمانی کمتر از ۵ سال است.

ایران در سال ۲۰۰۰ در میان ۱۹۰ کشور از نظر از نظر شاخص‌های عدالت در سلامت، رتبه 112 را کسب کرد.

یکی از شاخص‌های پایین بودن وضعیت سلامت و بهداشت محیط‌های جمعی است. حسن هاشمی نژاد وزیر پیشین بهداشت در سال ۲۰۱۵ پس از یک بازدید از چند زندان در ایران وضعیت بهداشتی در زندان‌ها را اسفناک توصیف کرد و اظهار نمود که بیماری هایی چون سل، ایدز و بیماری‌های عفونی در زندان‌ها بیداد می‌کند.

هزینه‌های درمان در ایران

هزینه‌های درمانی و پزشکی در ایران از جمله‌ بالاترین هزینه‌های خانوار ایرانی است. بر اساس آمار بانک مرکزی هزینه‌ی درمان تنها طی سال‌های ۸۴ تا ۹۰ ۱۴۵ درصد افزایش داشته است. وزیر بهداشت اعلام کرد سالانه ۳ میلیون نفر به دلیل هزینه‌های پزشکی به زیر خط فقر سقوط می‌کنند. سرانه بودجه‌ی سلامتی در ایران یک دوازدهم میانگین بی المللی است.

طاهر موهبتی رئیس سازمان بیمه سلامت می‌گوید: حدود هشت میلیون نفر از بیمه‌‌ی سلامت برخوردار نیستند. از سویی دبیر کل کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران هادی ابوی در گفتگو با ایسنا اعتراف می کند که حدود سه میلیون کارگر از هیچ‌گونه بیمه‌ای برخوردار نیستند.

به گفته ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، هم اکنون حداکثر 5 درصد مردم با پول خودشان توان رفتن به بیمارستان خصوصی را دارند، 15 درصد به کمک بیمه های تکمیلی توان رفتن به این مراکز را دارند و حدود 80 درصد مردم هرگز پایشان به این مراکز نمی رسد.

مرکز پژوهش مجلس شورای اسلامی طی گزارشی می‌گوید سهم هزینه درمان از جیب مردم در ایران ۵۲.۲ درصد است. این عدد در ترکیه ۱۵ درصد، در کویت ۱۵.۷ درصد، و در قطر ۸.۴ درصد است.