مصطفی صالحی

مصطفی صالحی
زادروز	۱۳۶۶
درگذشت	‍۱۵ مرداد ۱۳۹۹ اصفهان
محل زندگی	کهریزسنگ - نجف‌آباد اصفهان
ملیت	ایرانی
پیشه	کارگر ساختمانی
شناخته‌شده برای	مردم ایران
نقش‌های برجسته	مشارکت در اعتراضات دی‌‌ماه ۱۳۹۶
مذهب	مسلمان

مصطفی صالحی (زاده ۱۳۶۶ در نجف‌آباد اصفهان-درگذشته ۱۵ مرداد ۱۳۹۹) از دست‌گیرشدگان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶ بود که در روز چهارشنبه ۱۵ مرداد به حکم قوه قضائیه اعدام شد. نزدیکان او گفتند که ۲۴ ساعت پیش از اعدام او، هیچ خبری از وی نداشتند. مصطفی صالحی از اهالی شهرک کهریزسنگ از توابع شهر نجف آباد اصفهان، یک کارگر ساختمانی بود که زندگی سخت و فقیرانه‌ای داشت. اتهام مصطفی صالحی قتل و درگیری با مأموران سرکوب‌گر بود. وی این اتهام را نپذیرفت و اعلام کرد که هیچ‌کس را به قتل نرسانده است. مصطفی صالحی پس از بررسی‌های اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات سپاه پاسداران پرونده‌ی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد می‌گوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه رسیده ایم. ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم حرف از او بیرون بکشیم. نهادهای حقوق بشری اعلام کردند مصطی صالحی پیش از اعدام برای اعتراف‌گیری اجباری شکنجه شده بود.

اعدام مصطفی صالحی

پیشینه

اعتراضات و تظاهرات سراسری دی‌ماه ۱۳۹۶، در اعتراض به گرانی از شهرهای مشهد، نیشابور و کاشمر واقع در استان خراسان رضوی آغاز شد؛ اما طی هفت روز به بیش از ۱۰۰ شهر ایران از جمله تهران، تبریز، اصفهان، شیراز، رشت، کرمانشاه، همدان، اراک، کرج، و ارومیه گسترش یافت. این اعتراض‌ها به‌سرعت ابعادی سیاسی به خود گرفت؛ و با سرکوب نیروهای امنیتی و نظامی رژیم ایران مواجه شد.

مصطفی صالحی یکی از بازداشت شدگان اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶، در شهر کهریزسنگ از توابع شهرستان نجف آباد اصفهان بود که در اواخر سال ۱۳۹۷ به اتهام قتل یکی از نیروهای سپاه پاسداران و ضرب و جرح ۶ نیروی امنیتی در جریان اعتراضات و تظاهرات سراسری، در دادگاه کیفری یک استان اصفهان محاکمه شده بود.

صدور حکم اعدام

مصطفی صالحی پس از بررسی‌های اولیه دادگاه از حکم قتل تبرئه شد اما به اصرار اطلاعات سپاه پاسداران پرونده‌ی وی مجددا بررسی و حکم اعدام برای او صادر شد. محمدرضا توکلی دادستان عمومی نجف آباد می‌گوید او اقرار نکرده است اما ما خودمان به این نتیجه رسیده ایم. ما هر چه تلاش کردیم نتوانستیم حرف از او بیرون بکشیم. نهادهای حقوق بشری اعلام کردند مصطی صالحی پیش از اعدام برای اعتراف‌گیری اجباری شکنجه شده بود.

ریاست دادگاه را مرادعلی نجف‌پور بر عهده داشت. اما اطلاعات مشخص و بیشتری در پی اعلام تشکیل دادگاه ارائه نشد و حتی مشخص نیست چه کسی وکالت مصطفی صالحی را برعهده داشته ‌است.

مصطفی صالحی در دادگاه

خبرگزاری میزان و فارس روز چهارشنبه ۱۵ مردادماه با انتشار خبر اعدام مصطفی صالحی، وی را قاتل مدافع امنیت و یکی از کارگردانان تظاهرات دی‌ماه ۱۳۹۶، خواندند؛ اما در مقابل، فعالان حقوق بشر و فعالان کارزار مخالفت با اعدام در ایران، روند محاکمه مصطفی صالحی و صدور و اجرای حکم اعدام او را ناعادلانه خواندند.

استفاده‌ی نیروهای امنیتی و قوه قضائیه رژیم ایران از روش اعتراف‌گیری اجباری در جریان بررسی پرونده‌ی متهمان سیاسی و امنیتی، سال‌هاست که مورد انتقاد فعالان و نهادهای حقوق بشری بوده؛ و به‌عنوان عامل نقض عادلانه بودن روند دادرسی در قوه قضائیه رژیم ایران و استقلال این نهاد محسوب شده است

کارزار مخالفت با اعدام در ایران که طی یک ماه گذشته بر فعالیت خود افزوده بود، امیدوار بود که پس از به‌راه انداختن طوفان توئیتری اعدام نکنید در ۲۴ تیرماه ۹۹ که در عمل با پذیرش درخواست اعاده دادرسی، ۳ متهم محکوم به اعدام تظاهرات آباه ماه ۱۳۹۸ مواجه شد، این‌بار هم به تعویق ارای حکم اعدام مصطفی صالحی توسط قوه قضائیه رژیم ایران اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی را به تعویق بیانجامد.

واکنش‌ها به اعدام مصطفی صالحی

سازمان عفو بین‌الملل

سازمان عفو بین الملل در روز ۱۶مرداد ۱۳۹۹، در رابطه با اعدام مصطفی صالحی بیانیه‌ای صادر کرد که در این بیانیه آمده است:

دو فرزند مصطفی صالحی در کنار عکس پدرشان

«عفو بین‌الملل اعدام مصطفی صالحی را که بامداد سه‌شنبه ۱۴مرداد در زندان اصفهان اجرا شد، محکوم می‌کند. این حکم در حالی اجرا شد که نگرانی‌های جدی در خصوص دادرسی ناعادلانه از جمله شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها و محرومیت از دسترسی به وکیل انتخابی در مرحله تحقیقات وجود داشت. مقامات ایرانی در استفاده از مجازات اعدام سوابق ناگواری دارند. اعدام مصطفی صالحی بار دیگر نشان می‌دهد که مقامات ایران بیشتر به‌دنبال انتقام جویی هستند، نه عدالت. اعدام مصطفی صالحی نگرانی از سرنوشت محمد بسطامی، هادی کیانی، عباس محمدی، مجید نظری و مهدی صالحی، ۵ معترض دیگر را که در رابطه با اعتراضات دیماه ۱۳۹۶ محکوم به اعدام شده‌اند، افزایش می‌دهد. عفو بین‌الملل، بدون استثناء با مجازات اعدام مخالف است. این سازمان برای لغو کامل مجازات اعدام تلاش می‌کند».

پارلمان اروپا

دوستان ایران آزاد در پارلمان اروپا طی یک بیانیه فوری اعدام مصطفی صالحی از دستگیر شدگان قیام دی۹۶ را محکوم کردند. در این بیانیه آمده است:

«صبح زود امروز، چهارشنبه ۵اوت۲۰۲۰، رژیم ایران مصطفی صالحی را در زندان دستگرد اصفهان بدار آویخت. صالحی ۳۰ساله یکی از زندانیانی بود که به‌دنبال قیام دسامبر۲۰۱۷ - ژانویه۲۰۱۸ در کهریزسنگ، اصفهان دستگیر شد. وی به جرم "رهبری شورش‌های کهریزسنگ در نجف آباد" دستگیر و متعاقباً به اعدام محکوم شد.

اکنون، معترضان دستگیر شده در قیام‌های از دسامبر۲۰۱۷-ژانویه۲۰۱۸ و از نوامبر-دسامبر۲۰۱۹ به اعدام محکوم می‌شوند که اعدام مصطفی صالحی اولین اقدامات غیرانسانی از این نوع است.

با توجه به این حوادث، ما توجه شما را به استمرار نقض حقوق‌بشر در ایران، به‌ویژه اعدام یکی از تظاهر کنندگان جلب می‌کنیم. ما به‌شدت نگران بدرفتاری و شکنجه دستگیر شدگان اعتراضات ضد رژیم و احکام اعدام برای آنها هستیم.

ما شدیداً این احکام علیه شهروندان ایرانی به‌دلیل شرکت در اعتراضات را محکوم می‌کنیم و خواستار آزادی فوری و بی‌قید و شرط این زندانیان و متوقف شدن فوری این اعدامها هستیم.

ما به فوریت از آقای جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا می‌خواهیم که اعدام مصطفی صالحی را به‌شدت محکوم کرده و از رژیم ایران بخواهد که به حقوق شهروندان در آزادی بیان و آزادی اجتماعات احترام بگذارد و آزادی بازداشت شدگان قیامها را تضمین کند. بنابراین، ما درخواست اعزام هیأت حقیقت‌یاب به زندانهای ایران را داریم تا گزارشی از وضعیت بازداشت شدگان قبل این‌که تعداد بیشتری از معترضان اعدام شوند، تهیه شود.

سکوت و بی‌عملی در مقابل نقض حقوق‌بشر نتیجه عکس دارد و توسط تهران به‌عنوان یک چراغ سبز از اتحادیه اروپا برای ادامه در برابر نقضهای گسترده حقوق‌بشر تلقی می‌شود. ما مجدداً موضع اظهار شده خود را تأیید می‌کنیم که روابط اتحادیه اروپا با ایران باید منوط به توقف اعدامها و پیشرفت آشکار در وضعیت حقوق‌بشر باشد.

خالصانه

میلان زور

رئیس مشترک

دوستان یک ایران آزاد - پارلمان اروپا»

اطلاعیه شورای ملی مقاومت ایران

شورای ملی مقاومت ایران در مورد اعدام مصطفی صالحی اطلاعیه‌ای صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:

خاکسپاری شبانه مصطفی صالحی توسط مأموران اطلاعات

« اعدام زندانی قیام مصطفی صالحی برای ایجاد جو رعب و وحشت و جلوگیری از خیزشهای مردمی فراخوان خانم مریم رجوی به ملل متحد برای محکومیت این اعدام و بازدید از زندانهای ایران

فاشیسم دینی حاکم بر ایران صبح امروز دست به جنایت جدیدی زد و مصطفی صالحی از زندانیان قیام دیماه ۹۶ را در زندان دستگرد اصفهان اعدام کرد. شهید مصطفی صالحی ۳۰ساله در کهریزسنگ اصفهان دستگیر شد و در یک دادگاه نمایشی تحت عنوان «کارگردان اغتشاشات کهریزسنگ نجف‌آباد» به اعدام محکوم شد.

خانم مریم رجوی رئیس جمهور برگزیده مقاومت ایران اعدام وحشیانه زندانی قیامی مصطفی صالحی را قویاً محکوم کرد و گفت: رژیم پلید ولایت فقیه که در اثر کارزارهای میلیونی اعدام نکنید و لغو فوری حکم اعدام، به عقب‌نشینی از اعدام ۸ زندانی قیام مجبور شد، با این اعدام جنایت‌کارانه می‌خواهد تلافی کند و با ایجاد جو رعب و وحشت، از بالا گرفتن خیزشهای مردمی جلوگیری کند.

خانم رجوی افزود ملل متحد و کشورهای عضو و سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی باید بلادرنگ این اعدام جنایتکارانه را محکوم کنند. هیات بین‌المللی حقیقت‌یاب برای بازدید از زندانهای ایران و دیدار با زندانیان بیش از هر زمان ضروری است.»

دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران

۱۵مرداد۱۳۹۹ (۵اوت۲۰۲۰)

سخنگوی مجاهدین

«سلام بر مصطفی صالحی در روزی که به جنگ با پاسداران سرکوبگر ولایت فقیه قیام کرد و در روزی که برای آزادی خلق و میهن به‌شهادت رسید.

راه پرافتخار این شهید شجاع قیام‌آفرین ادامه می‌یابد. جلادان و مزدوران به سزای خود خواهند رسید. بر آنان آتش رواست».

واکنش‌ها در فضای مجازی

ساعتی پس از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی، گروهی از فعالان سیاسی و حقوق بشر و هم‌چنین کاربران شبکه‌های اجتماعی، به اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی واکنش نشان دادند.

مجید توکلی، از فعالان سیاسی در ایران، نوشته است که درخواست لغو مجازات اعدام یک خواسته مداوم است و این اعدام جامعه مدنی را دل‌سرد نمی‌کند.

محمود امیری‌مقدم، رئیس سازمان حقوق بشر ایران مستقر در نروژ، نیز از اجرای حکم اعدام مصطفی صالحی انتقاد کرد و نوشت که آقای صالحی قربانی سیاست ارعاب حکومت شد.

شاهد علوی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر، با انتشار توئیتی تأکید کرد که مصطفی صالحی هیچ‌گاه اتهام قتل را بر عهده نگرفته بود. قبلاً نیز نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر، در حساب توئیتر خود، از اعدام مصطفی صالحی براساس اعتراف‌های اجباری ابراز نگرانی کرده بود.

خبر اعدام مصطفی صالحی در حالی منتشر گردید که اخیراً در رویدادی بی‌سابقه، در شبکه‌های اجتماعی هزاران هزار نفر از سراسر جهان، میلیون‌ها بار با استفاده از هشتگ #اعدام_نکنید خواستار توقف حکم اعدام امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی شده بودند. این احکام اعدام به‌طور موقت متوقف شد؛ ولی هم‌زمان اعلام شد که حکم اعدام ۵ نفر دیگر در ارتباط با اعتراضات دی ماه ۱۳۹۶، در اصفهان تأیید شده است.

چند روز پیش از اعدام مصطفی صالحی، فعالان حقوق بشر در رابطه با وضعیت ۵ زندانی محکوم به اعدام در زندان اصفهان و احتمال اعدام مخفیانه‌ی این پنج نفر ابراز نگرانی کرده‌ بودند. سازمان حقوق بشر ایران نیز اعلام کرد خانواده‌ی این زندانیان تهدید شده‌اند.

این ۵ نفر با اسامی مهدی صالحی قلعه‌شاهرخی، محمد بسطامی، عباس محمدی، مجید نظری‌کندری و هادی کیانی، بر اساس گفته‌ی سازمان‌های حقوق بشری در ارتباط با اعتراضات دی‌ماه ۱۳۹۶، بازداشت گردیده؛ و هر کدام به جرم محاربه و قیام مسلحانه علیه حکومت جمهوری اسلامی به دو بار اعدام محکوم شده‌اند. متهمان حداقل یک سال و گاه تا ۲ سال پس از تظاهرات دی ماه بازداشت شده‌اند.

اگرچه ابعاد اعتراضات و تظاهرات دی‌ماه ۱۳۹۶، از جمله شمار واقعی معترضانی که کشته شدند؛ و تعداد کسانی‌ که در این اعتراضات دست‌گیر شدند هنوز مشخص نشده است؛ اما طبق برآورد نهادهای حقوق بشری و فعالان سیاسی در سراسر ایران دست‌کم ۲۵ تن کشته و حدود ۵ هزار نفر نیز بازداشت شدند.

کارزار اینترنتی بر ضد اعدام

پس از آن که غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه‌ی قضائیه رژیم ایران، اعلام کرد که دیوان‌عالی کشور حکم اعدام ۳ نفری را که در تجمع‌های آبان سال گذشته در اعتراض به سه برابر شدن قیمت بنزین حضور داشتند، تأیید کرده است، کاربران شبکه‌های اجتماعی با به‌راه انداختن طوفان توئیتری، هشتگ #اعدام – نکنید را ترند جهانی کردند. هشتگ اعدام نکنید، با همراهی برخی از چهره‌های هنری، سیاسی و ورزشی ایرانی و غیر ایرانی مواجه شد؛ و طی ۲۴ ساعت بیش از ۸ میلیون بار توئیت و ریتوییت شد و چندین ساعت در میان هشتگ‌های ترند و داغ جهانی قرار گرفت.

در پی آن اعتراضات گسترده، هرچند اعدام سه معترض، امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی فعلا متوقف شده، اما سخنگوی قوه قضائیه گفته بود «گوش ما اصلا به آن ها بدهکار نیست».