کاربر:Safa/2صفحه تمرین

از ایران پدیا
نسخهٔ تاریخ ‏۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۲ توسط Safa (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
احمد تفضلی
احمد تفضلی.JPG
استاد دانشگاه تهران
زادروز۱۶ آذر ۱۳۱۶
اصفهان
ناپدیدشدنشمیران
درگذشت۲۴ دی ۱۳۷۵
جسد با جمجه شکسته کنار اتومبیل پیدا شد
علت مرگقتل توسط ماموران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی
محل زندگیتهران
ملیتایرانی
تابعیتایران
شناخته‌شده برایمردم ایران و فرهنگیان و دانشجویان و محققین زبانهای باستانی
نقش‌های برجستهنخستین استاد ایرانی دارای دکترای افتخاری دانشگاه سن پترزبورگ و برنده جایزه گیرشمن از آکادمی کتیبه‌ها و ادبیات فرانسه
تأثیرپذیرفتگانمردم ایران

احمد تفضلی، (زاده ۱۶ آذر ۱۳۱۶ اصفهان – درگذشتهٔ ۲۴ دی ۱۳۷۵ تهران) پژوهشگر، زبانشناس و مترجم

احمد تفضلی ایران‌شناس و متخصص زبان پهلوی و استاد زبانهای باستانی در دانشگاه تهران بود و در زمینهٔ زبانهای ایرانی میانه به‌ ویژه پهلوی و پارتی، در پهنهٔ بین‌المللی یکی از معدود صاحب‌ نظران به شمار می‌آمد.

او تحصیلات مقدماتی را در تهران گذراند و در سال ۱۳۳۵ با دریافت مدال درجهٔ اول فرهنگ از دارالفنون، دیپلم ادبی گرفت. در سال ۱۳۳۸ دانشکدهٔ زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران را با احراز رتبهٔ اول به پایان برد. در سال ۱۳۴۰ به انگلستان رفت و وارد رشتهٔ فرهنگ و زبانهای باستانی ایران در مدرسهٔ زبانهای شرقی دانشگاه لندن شد و در سال ۱۳۴۴ فوق لیسانس گرفت. پیش از بازگشت به ایران دورهٔ تحقیقی کوتاهی را هم در پاریس گذراند. در ۱۳۴۵ در رشتهٔ زبانهای باستانی از دانشگاه تهران درجهٔ دکتری گرفت. موضوع پایان‌نامهٔ او تصحیح و ترجمهٔ سوتکرنسک و ورشت مانسرنسک از دینکرد و سنجش این دو نسک با متن‌های اوستایی، به راهنمایی دکتر صادق کیا بوده‌است. از ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۵ ضمن تحصیل، به عنوان پژوهشگر در استخدام ادارهٔ فرهنگ عامه بود. از ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ در بنیاد فرهنگ ایران، به تحقیق پرداخت. در ۱۳۴۷ به تدریس در دانشگاه تهران مشغول شد. در ۱۳۷۰ عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و از سال ۱۳۷۳ معاون علمی و پژوهشی این فرهنگستان بود. وی علاوه بر اینکه از صاحبنظران در زمینهٔ زبانهای باستانی ایران بود، به زبان عربی کاملاً آشنایی داشت و به زبانهای انگلیسی و فرانسوی و آلمانی و ادبیات فارسی تسلط کامل داشت و همچنین با زبان روسی نیز آشنا بود.

تفضلی در ساعت ۱۲ و نیم روز ۲۴ دی ماه ۱۳۷۵ دفتر کارش را در دانشگاه تهران ترک کرد و راهی منزلش در شمیران شد اما هرگز به منزل نرسید. او در همان روز به طرز مشکوکی در خیابان به قتل رسید.

ساعت ۹ شب ماموران گشت پاسگاه انتظامی باغ فیض تهران پیکر او را در کنار خودروی‌‌اش پیدا کردند. پای او از چند جا شکسته بود، اما علت مرگ، اصابت ضربه به مغز اعلام شد. گفته می‌شود این سانحه ساختگی را ماموران وزارت اطلاعات برای طبیعی جلوه دادن مرگ احمد تفضلی ترتیب داده بودند.

احمد تفضلی، زبان‌شناس، ایران شناس، پژوهشگر، مترجم و متخصص زبان پهلوی و استاد زبان‌های باستانی در دانشگاه تهران بود، از او به عنوان یکی از قربانیان قتل‌های سیاسی روشنفکران و نویسندگان در جمهوری اسلامی یاد می‌شود.

در حالی که جمهوری اسلامی بعد از افشای قتل‌های زنجیره‌ای در رسانه‌ها در تلاش بود که آن را به ماجراجویی عوامل خودسر و قتل فروهرها و پوینده و مختاری در آذرماه ١٣۷۷ محدود کند، روزنامه سلام در گزارش مفصلی به تاریخ دوم تیرماه ١٣۷۸، تعداد افراد به قتل رسیده را توسط وزارت اطلاعات، ۷٠ تن اعلام کرد. با گذشت ۲۴ سال از قتل احمد تفضلی، هیچ‌یک از مراجع قانونی در ایران به صورت مستقل و بی‌طرفانه به این پرونده رسیدگی نکردند تا شاید حقیقت روشن و عدالت اجرا شود.

فعالیت‌های احمد تفضلی

عضویت در انجمن آسیایی پاریس از سال ۱۳۵۰

عضویت در انجمن بین‌المللی کتیبه‌های ایرانی (انگلستان) از سال ۱۳۵۱

عضویت در کمیتهٔ بین‌المللی آکتا ایرانیکا (بلژیک) از سال ۱۳۶۰

عضویت در هیئت مؤسس انجمن آثار ملی از سال ۱۳۵۹

عضویت در شورای علمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی از سال ۱۳۶۶

عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی از سال ۱۳۷۰.

در شهریور ۱۳۷۵ دانشگاه دولتی سن‌پترزبورگ طی مراسمی درجهٔ دکترای افتخاری ایران شناسی را به احمد تفضلی اهدا کرد.

آثار احمد تفضلی

کتاب‌ها

واژه‌نامه مینوی خرد، بنیاد فرهنگ ایران ۱۳۴۸

ترجمهٔ مینوی خرد چاپ اول بنیاد فرهنگ ایران ۱۳۵۴، چاپ دوم، انتشارات توس، ۱۳۶۴

نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۱ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار (ترجمه و تحقیق)، تهران، نشر نو، ۱۳۶۴

نمونه‌های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران (کتاب) جلد ۲ از آرتور کریستن سن با همکاری ژاله آموزگار (ترجمه و تحقیق)، تهران، نشر نو، ۱۳۶۸

شناخت اساطیر ایران (کتاب) از جان هینلز (ترجمه) با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر چشمه و فرهنگسرای بابل، چاپ اول ۱۳۶۸

اسطوره زندگی زرتشت با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر چشمه و فرهنگسرای بابل، چاپ اول ۱۳۷۰

زبان پهلوی ادبیات و دستور آن (کتاب) با همکاری ژاله آموزگار، تهران، نشر معین، چاپ اول ۱۳۷۳

منابع