زلزله خوی
زلزله خوی ، ۸ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۲۱:۴۴ دقیقه زمین‌لرزه‌ای به قدرت ۵٫۹ ریشتر شهرستان خوی را لرزاند. این زلزله به‌دنبال زمین لرزه ۵/۴ ریشتری ۲۸ دیماه در عمق ۱۲ کیلومتری زمین، در شهرستان خوی رخ داد. زلزله‌ی اخیر باعث مصدومیت ۱۲۰ نفر و خسارت به منازل مسکونی شد. در ساعات اولیه حداقل سه نفر جان‌باخته و بیش از هزار نفر مصدوم شدند. همچنین بیش از سه هزار واحد مسکونی در شرایط برف و بوران آسیب دیده و هزاران نفر بی‌خانمان شدند.[۱] این زلزله در ۱۶ کیلومتری خوی، ۳۳ کیلومتری قطور و ۳۵ کیلومتری زرآباد در استان آذربایجان غربی به‌وقوع پیوست. طول جغرافیایی آن ۴۴٫۷۷۱ درجه شرقی و عرض جغرافیایی آن ۳۸٫۵۵۸ درجه شمالی بود.[۲]نحوه‌ی مدیریت و رسیدگی به زلزله‌زدگان خوی در سرمای ۱۵ درجه زیر صفر همراه با انتقادهای صریح و مستمر شهروندان خوی بود طوری که در برخی موارد فاجعه‌بار بود و یکی از روحانیون جمهوری اسلامی گفت: مردم خودشان باید به خودشان کمک کنند و از دولت نباید انتظار کمک داشته باشند. کارگزاران حکومتی حتی چادرهای محدودی را هم که به زلزله‌زدگان داده بودند پس از ۲۲ بهمن ۱۴۰۱ پس گرفتند. این در حالی است که سفارت ژاپن در ایران با انتشار توییتی از رسیدن کمک‌های ارسالی به ایران خبر داد و دراین‌باره نوشت: «وسایل امداد اضطراری جایکا (برای محافظت در برابر سرما برای ۵۵۰۰ نفر) جهت کمک به زلزله زدگان شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی وارد فرودگاه خمینی شد.[۳]
زلزله خوی
۸ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۲۱:۴۴ دقیقه زمین‌لرزه‌ای به قدرت ۵٫۹ ریشتر شهرستان خوی را لرزاند. در چنین شرایطی دولت‌ها به‌دلیل ابعاد وسیع خرابی‌ها و نیاز ضروری به رسیدگی فوری به مجروحان و آوار‌برداری تقاضای کمک از دیگر کشورها را مطرح می‌کنند اما دولت جمهوری اسلامی پس از وقوع زلزله اعلام کرد که نیازی به کمک ندارد.
محمودزاده از اهالی خوی نقل می‌کند. آن شب‌ها مردم در سرمای منفی ۱۵ درجه درچادرها ماندند و یا به دلیل فقدان چادر در ماشین سپری کردند و ۱۰۰ پس لرزه متوسط و شدید را از سر گذراندند ومتاسفانه از امکان بهره‌وری ازسرویس های بهداشتی و... هم محروم ماندند.
مقایسه امدادرسانی در زلزله خوی و ترکیه
در جریان زلزله اخیر ترکیه که در ده استان رخ داد و یک شهر به طور کامل ویران شد، در ساعات اولیه ۲۸ هزار چادر توزیع شد و در پایان روز اول ۳۱ هزار نفر در کانکس‌ها سازماندهی شدند. در ۱۶ ساعت اولیه ۲۳۵ هزار نفر امدادرسانی شدند. دولت اردوغان تمامی هتل‌های توریستی آنتالیا را به اسکان زلزله‌زدگان اختصاس داد؛ تغدیه زلزله‌زدگان را متقبل شد و یک ناوگان هوایی کامل را به ارسال شبانه‌روزی کمک‌ها اختصاص داد. این در حالی است که لیر ترکیه بدترین شرایط تاریخی خود را تجربه می‌کند. بلیط تردد به مناطق زلزله‌زده از هر نقطه‌ی ترکیه ده لیره یعنی تقریبا صفر است. در ترکیه اینترنت پر سرعت باعث نجات بسیاری از افرادی شد که در زیر آوار بودند ولی در ایران به‌عنوان اولین کار اینترنت را محدود یا قطع می‌کنند. در ترکیه ترافیک کاروان‌های کمک‌های مردمی باعث مسدود شدن جاده‌ها شد.
در زلزله خوی پس از ده روز مردم همچنان نگران یک قرص نان و دریافت حتی یک چادر مانده‌اند. ماموران دولت جمهوری اسلامی با زدن ایست و بازرسی‌های متعدد مانع کمک‌رسانی سریع هموطنان داوطلب می‌شوند. محسن رضایی اعلام کرد: ۸ کمپرسی به سمت خوی رفتند و ماشین‌آوار برداری هم موجود نیست، این در حالی است که قرارگاه خاتم سپاه پاسداران، دارای هزاران ماشین خاک‌برداری و مهندسی است.
به‌دلیل همین مشکلات نیمی از مردم زلزله‌زده‌ی خوی ناچار به مهاجرت به دیگر شهرهای مجاور شده‌اند. ۵۰ هزار نفر در خودرو‌های خود پناه گرفته‌اند. همچنین جمهوری اسلامی در خوی اقدام به بازداشت خبرنگاران محلی به‌جرم اطلاع‌رسانی از و ضعیت زلزله‌زدگان کرد.
زلزله چیست؟
کره زمین سه لایهی اصلی دارد که به ترتیب پوسته، جبه یا گوشته و هسته نام دارند. پوسته لایهی بیرونی است که در کف اقیانوس بین پنج تا ده کیلومتر و در خشکی سی تا پنجاه کیلومتر قطر دارد. این لایه سخت است و از سنگ تشکیل شده‌است که یک درصد از حجم کل کره زمین را در بر‌می‌گیرد.
گوشته قسمت درونی‌تر لایهی زمین است که نرمتر و غلیظ و چسبان است و ۸۵ درصد از حجم زمین را تشکیل می‌دهد. درونی‌ترین قسمت زمین هسته‌ی آن است که از آهن و نیکل مذاب تشکیل شده است و کارکرد قطب‌های مغناطیسی به همین دلیل است.
گسل چیست؟
پوسته‌ی زمین از صفحاتی تشکیل شده که به آن صفحات تکتونیکی می‌گویند که در طول میلیون‌ها سال گاه از هم دور و گاه نزدیک می‌شوند و تشکیل قاره‌ها هم به همین صورت بوده است. محلی تلاقی این صفحات را در اصطلاح زمین‌شناسی گسل می‌نامند.دو صفحه که به هم نزدیک شده و برخورد می‌کنند در محل برخورد چین‌خوردگی بوجود می‌آید که به آن کوه می‌گویند، کوه هیمالیا محصول چنین برخوردی است.
گاهی یکی از صفحات بالای صفحه دیگر قرار می‌گیرد و گاهی هم صفحات در کنار هم در جهت عکس هم حرکت می‌کنند. این حرکت‌های پوسته چون در ابعاد عظیمی انجام می‌شود منجر به آزاد شدن انرژی بسیار زیادی می‌شود که به آن زلزله می‌گویند.[۴]
پس‌لرزه چیست؟
پس از هر زلزله مستمر از زمین انرژی آزاد می‌شود اما شدت آن بتدریج کم می‌شود که گاهی تا دو سال ادامه دارد که به آن پس‌لرزه می‌گویند.[۴]
کانون زلزله چیست؟
هر زمین‌لرزه‌ای دارای یک مرکزی برای آزاد شدن انرژی است که به آن کانون زلزله می‌گویند. این مرکز اگر در عمقی کمتر از ۷۰ متر باشد به آن کم‌عمق می‌گویند و اگر تا عمق ۳۰۰ کیلومتر باشد عمق متوسط و اگر تا ۸۰۰ کیلومتر باشد عمیق می‌گویند.[۴]
سونامی چیست؟
اگر کانون زلزله در زیر اقیانوس‌ها باشد امواجی را رو به ساحل تولید می‌کند که به آن سونامی می‌گویند، مانند زلزله در اقیانوس هند و سونامی سال ۲۰۰۴ در اندونزی، این زلزله مرگبارترین زلزله جهان در قرن بیست و یکم بود که موجب مرگ بیش از ۲۲۰۰۰۰ نفر شد، قدرت این زمین‌لرزه ۹٫۱ ریشتر بود که به عنوان شدیدترین زلزله جهان ثبت شد. دامنه‌ی این سونامی از اندونزی تا سواحل آفریقا را در برگرفت.
واحد اندازه‌گیری زلزله
واحد اندازه‌گیری زلزله ریشتر بود ولی اکنون به دلیل دقت بالاتر از واحد بزرگی یا بزرگا (MW) استفاده می‌شود. برای اندازه‌گیری زلزله واحد دیگری است که مرکالی نام دارد و ۱۲ درجه دارد تا میزان ۷ تخریب کم است در شدت ۸ ساختمان‌های فرسوده و ضعیف فرو‌می‌ریزند و در شدت بیش از ۸ تخریب و ویرانی وسیع است.
زلزله‌های ایران
زلزله کاشمر
زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۷ ریشتر منطقه‌ی کاشمر استان خراسان رضوی را در تاریخ ۵ خرداد ۱۳۰۲ لرزاند. ۵ روستا را کامل ویران کرد و ۲۰ روستای دیگر آسیب دیدند. قربانیان این زلزله ۷۷۰ نفر بود.
زلزله فارسنیج
روز جمعه ۲۲ آذز ۱۳۳۶ ساعت ۵:۱۵ صبح زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷٫۱ در منطقه فارسینج استان کرمانشاه موجب خرابی گسترده در مساحت ۲۸۰۰ کیلومتر مربع گردید.
زلزله سنگچال
زلزله سنگچال در تیرماه ۱۳۳۶ در مازندران با بزرگی ۶٫۶ ریشتر منجر به مرگ ۱۲۰۰نفر گردید.
زلزله بوئین‌زهرا
شامگاه ۱۰ شهریور ۱۳۴۱ ساعت ۱۱ زمین‌لرزه‌ای منطقه بوئین‌زهرای استان قزوین را لرزاند. بزرگی این زمین‌لرزه ۷٫۲ ریشتر بود که موجب مرگ حدود ۱۱ هزار نفر شد. در این زمین‌لرزه بسیاری از آثار و مکان‌های قدیمی و تاریخی شهرستان بویین زهرا از جمله قلعهٔ باستانی رودک از بین رفت.
زلزله دشت بیاض
در تاریخ ۹ شهریور ۱۳۴۷ زلزله‌ای با قدرت ۷٫۲ ریشتر دشت بیاض و کاخک و ۲۱ ساعت بعد در ۱۰ شهریور زلزله‌ی دیگری با قدرت ۶٫۴ ریشتر غرب دشت بیاض و شهر فردوس را در هم کوبید و مجروحان زلزله روز گذشته که در بیمارستان بستری بودند را کشت.
زلزله طبس
زمین‌لرزه‌ای با شدت ۷.۸ ریشتر در ساعت ۱۹:۳۶ روز ۲۵ شهریور سال ۱۳۵۷، شهر طبس و روستا‌های مجاور آن را ویران کرد. کشته‌های این زلزله را بین ۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ نفر اعلام کرده‌اند؛ در این زلزله به علت شدت تخریب ساختمان‌ها و شدت بالای زلزله بسیاری از اجساد هرگز پیدا نشدند.
زلزله رودبار
زمین‌لرزه رودبار و منجیل ساعت ۳۰ دقیقه بامداد پنجشنبه ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ در نزدیکی شهر رودبار و روستا‌های اطراف در استان گیلان و شمال شرق استان زنجان به وقوع پیوست و تا شعاع ۱۰۰ کیلومتری از مرکز زمین‌لرزه موجب خسارات جانی و مالی فراوان شد. ارتعاشات حاصل از امواج این زمین لرزه در استان‌های زنجان به خصوص شهرستان طارم، گیلان و در بخش‌هایی از استان‌های آذربایجان شرقی، تهران، مرکزی، مازندران، سمنان، همدان، قزوین (الموت غربی) و کردستان به مدت حدود ۶۰ ثانیه احساس شد و باعث وحشت عمومی شد.
در این زمین لرزه علاوه بر حدود ۳۷۰۰۰ نفر که جان خود را از دست دادند، بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی تخریب شده و خسارات عمده‌ای به تأسیسات و اماکن عمومی در استان گیلان که متأثر از این زمین‌لرزه بودند، وارد آمد و حدود ۵۰۰ هزار تن از ساکنان نیز بی‌خانمان شدند.
زلزله قائنات
ظهر روز ۲۰ اردیبهشت ۱۳۷۶ در ساعت ۱۲:۲۷ زمین‌لرزه‌ای استان خراسان در شرق ایران را لرزاند. بزرگی این زمین‌لرزه که شدیدترین زمین‌لرزه منطقه از سال ۱۳۵۸ تا آن زمان بود، ۷٫۳ ریشتر بود و مرکز آن در روستای اردکول در ۲۷۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار داشت. بر اثر این زمین‌لرزه منطقه بیرجند- قائن ویران شد. این زمین لرزه یک هزار و ۵۶۷ نفر کشته، بیش از دو هزار و ۳۰۰ نفر مجروح داشت و ۵۰ هزار نفر را آواره کرد. همچنین ۱۵ هزار واحد مسکونی تخریب شد یا آسیب دید.
زلزله بوئین‌زهرا
۱ تیر ۱۳۸۱ زمین لرزه‌ای رخ داد. مرکز این زمین لرزه در نزدیکی شهرستان بوئین‌زهرا و چنگوره در جنوب استان قزوین بود که بزرگی این زمین‌لرزه ۶٫۵ ریشتر و بزرگای گشتاوری آن ۶ ٫ ۳ اندازه‌گیری شده است. در زمین‌لرزه بوئین‌زهرا دست‌کم ۲۶۱ نفر کشته و ۱۵۰۰ تن زخمی شدند.
زلزله بم
زلزله بم، زمین‌لرزه‌ای بود با بزرگی ۶٫۶ ریشتر که در ساعت ۵:۲۶ بامداد روز جمعه ۵ دی ۱۳۸۲ به مدت ۱۲ ثانیه شهر بم و مناطق اطراف آن در شرق استان کرمان را لرزاند. زمین لرزه بم با حدود ۵۰ هزار کشته در شهر ۹۷ هزار نفری بم، سومین زمین لرزه پر تلفات تاریخ ایران بعد از زلزله اردبیل و دامغان است. زلزله تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی منطقه را تخریب کرد که باعث مجروح شدن نزدیک به ۳۰ هزار نفر شد. ۷۵ هزار نفر بی‌خانمان شدند و بیش از ۵ هزار کودک والدین و سرپرست خود را از دست دادند.
زلزله مازندران
عصر روز جمعه ۱۳۸۳/۳/۸ ساعت ۵:۸:۴۶ زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۳ ریشتر استان‌های شمالی ایران را لرزاند. این منطقه از شمال به دریای خزر، از غرب به جاده هراز، از جنوب به تهران و از شرق به طالقان محدود می‌شد. زمین لرزه در تهران خساراتی در پی نداشت، اما باعث وحشت بسیاری از شهروندان شد.
زلزله باختر زرند
در شهرستان زرند کرمان ۴ اسفند ۱۳۸۳ ساعت ۲:۲۵:۲۲ زمین لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۴ در مقیاس Mw اعلام شد. نزدیک به ۸۰۰۰ ساختمان در زمین‌لرزه آسیب دید. همچنین در اثر وقوع این زمین لرزه ۹۱۲ نفر جان باخته و ۱۴۱۱ نفر مصدوم شدند.
زلزله غرب قشم
در قشم ۶ آذر ۱۳۸۴، ساعت ۱۰:۲۲:۱۹ زلزله‌ای با قدرت ۶ ریشتر رخ داد. این زمین‌لرزه ۸۰ درصد ساختمان‌ها را در زیرنگ خراب کرد و ۷ روستا در قشم آسیب دید. همچنین جان ۱۳ نفر را گرفت و ۱۰۰ نفر نیز مصدوم شدند.
زلزله بروجرد
۱۱ فروردین ۱۳۸۵، ساعت ۱:۱۷:۰۰ زلزله‌ای به بزرگی ۶٫۱ ریشتر شهرستان‌های بروجرد و دورود در شرق استان لرستان را تکان داد. این زمین لرزه با دو پیش‌لرزه و بیش از دویست پس‌لرزه همراه بود که باعث کشته شدن ۶۳ نفر و زخمی شدن بیش از ۱۴۵۰ نفر از مردم ناحیه بروجرد و دورود شد. ۴۰ روستا در این زمین‌لرزه ویران شد.
زلزله قشم
در شهرستان قشم در جنوب استان هرمزگان ۲۰ شهریور ۱۳۸۷ در ساعت ۱۵:۳۰ زمین لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۱ ریشتر رخ داد. این زمین‌لرزه ۶ کشته و ۴۶ زخمی بر جای گذاشت. این زمین‌لرزه ۵ پس‌لرزه بیشتر از ۴ ریشتر داشت.
زلزله فهرج
زمین‌لرزه فهرج یا زمین‌لرزه حسین‌آباد در ۲۹ آذر ۱۳۸۹، ساعت ۱۸:۴۱:۵۹ در شهرستان فهرج استان کرمان رخ داد. ژرفای این زلزله ۱۲ ٫ ۰ کیلومتر بوده و بزرگی آن ۶٫۵ در مقیاس Mw بدست آمده است. تلفات این زلزله ۱۱ کشته و ۱۰۰ مجروح بود و بیست روستا در ناحیه فهرج در این زلزله ویران شد.
زلزله دامغان
روز ۵ شهریور ۱۳۸۹ در ساعت ۲۳:۵۳ دقیقه زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۹ یا ۵٫۷ ریشتر شهرستان دامغان را لرزاند. این زلزله به چند روستا آسیب رساند و ۴ کشته و ۱۹ زخمی بر جای گذاشت. بیشترین آسیب‌ها به ۸ روستای دهستان قهاب رستاق شامل؛ کوه‌زر، توچاهی، شیمی، حسینان، کلو، سلم‌آباد، معلمان و رشم و نیز ۵ روستای دهستان طرود شامل؛ طرود، سرتخت، بیدستان، مهدی‌آباد و سطوه وارد شد.
زلزله کهنوج
بامداد چهارشنبه ۲۵ خرداد ۱۳۹۰ زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۳ ریشتر شهرستان کهنوج و روستا‌های پیرامون آن را لرزاند.
زلزله ورزقان
زمین لرزه‌ای شنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۱ منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی را لرزاند؛ بر اثر این زمین‌لرزه در شهرستان‌های اهر، ورزقان و هریس، ۳۰۶ نفر کشته و بیش از ۵۰۰۰ نفر مجروح شدند.
در محدوده این زمین‌لرزه‌ها ۱۸ هزار و ۶۱۸ واحد مسکونی آسیب دید که از این تعداد ۵ هزار و ۳۲۹ واحد به‌طور کامل تخریب شدند. در مجموع ۴۱۰ روستا دچار خرابی شده و ۶۵ روستا به‌طور کامل از بین رفت.
زلزله طسوج
در شهرستان دشتی استان بوشهر ساعت ۱۶ و ۲۲ دقیقه روز ۲۰ فروردین ۱۳۹۲، زلزله‌ای به بزرگی ۶٫۳ ریشتر رخ داد. این زمین‌لرزه ۳۷ نفر کشته و حدود ۸۵۰ مجروح به جای گذاشت. در بخش شنبه- طسوج علاوه بر شهر شُنبه، ۲۳ روستا از جمله باغان، سنا درویشی، کردلان، چاهگاه، بن‌بید و… آسیب جدی دیدند.
زلزله سراوان
روز ۲۷ فروردین ۱۳۹۲ زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۷٫۸ در نزدیکی شهر گُشت از توابع شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان رخ داد. این زمین‌لرزه در شهرهای ابوظبی، دوبی، دوحه، دهلی نو، کراچی و کویته و بلوچستان پاکستان نیز احساس شده است.
زلزله گوهران
در شهرستان بشاگرد، زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۲ در ساعت ۶ و ۳۸ دقیقه روز ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲، از توابع شهرستان بشاگرد در استان هرمزگان رخ داد.
زلزله مورموری
روز ۲۷ مرداد ۱۳۹۳، در شهر مورموری از توابع شهرستان آبدانان استان ایلام زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۲ ریشتر ساعت ۷ و ۲ دقیقه رخ داد و موج آن در استان‌های خوزستان، کرمانشاه و لرستان نیز احساس شد.
زلزله فریمان
روز ۱۶ فروردین ۱۳۹۶، ساعت ۱۰ و ۳۹ دقیقه زمین‌لرزه‌ای به بزرگای ۶٫۱ ریشتر در عمق ۱۰ کیلومتری زمین در منطقه سفید سنگ از توابع شهرستان فریمان استان خراسان رضوی رخ داد. چهار روستا در خراسان رضوی تخریب شد.
زلزله ازگله
شامگاه یکشنبه ۲۱ آبان ۱۳۹۶ در نزدیکی ازگله، استان کرمانشاه در مرز ایران و عراق، در ۳۲ کیلومتری جنوب غربی شهر حلبچه عراق زلزله‌ای رخ داد. تعداد کشته‌های ایرانی بر اثر وقوع این زمین لرزه به ۶۲۰ نفر رسید. همچنین ۹ هزار و ۳۸۸ نفر مصدوم شده و حدود ۷۰ هزار نفر از ساکنان بی خانمان شدند.
زلزله مهران
زلزله‌ای به بزرگی ۵٫۳ ریشتر در مقیاس امواج درونی زمین حوالی شهرستان مهران در استان ایلام را لرزاند. طبق گفته‌های هلال احمر این زلزله ۵٫۳ ریشتری استان ایلام هیچ خسارتی نداشت.
زلزله ملارد
زمین‌لرزه سال ۱۳۹۶ ملارد با شدت ۵٫۲ در مقیاس ریشتر ساعت ۲۳ و ۲۷ دقیقه و ۳۷ ثانیه چهارشنبه شب، ۲۹ آذر به وقت تهران رخ داد و استان‌ها تهران و البرز را لرزاند. همچنین این زلزله در استان‌ها قم، قزوین، مرکزی و گیلان نیز احساس شده است. مرکز این زمین لرزه در شهر ملارد، مرز استان تهران و البرز، در ۳ کیلومتری ملارد در استان تهران، ۷ کیلومتری مشکین‌دشت در استان البرز و ۱۰ کیلومتری شهریار در استان تهران بوده و عمق آن ۱۵ کیلومتری زمین گزارش شده است. این زمین لرزه یک کشته و ۷۵ زخمی داشت.
زلزله سرپل ذهاب
زمین‌لرزه سرپل ذهاب ۱۳۹۷ به قدرت ۶٫۳ درجه در مقیاس ریشتر در عمق ۷ کیلومتری زمین روز یکشنبه چهارم آذر ۱۳۹۷ استان کرمانشاه را به لرزه درآورد. طبق گفته جمعیت هلال احمر ایران این زلزله بیش از ۶۰۰ نفر مصدوم داشته است.
زلزله ترکمنچای
زمین لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۹ ریشتر ساعت ۲ و ۱۷ دقیقه و ۳ ثانیه بامداد جمعه ۱۷ آبان ۱۳۹۸ در نزدیکی شهر ترکمنچای، استان آذربایجان شرقی رخ داد. ترکمانچای یا ترکمنچای یکی از شهرهای قدیمی و تاریخی ایران است که در شهرستان میانه استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این زمین‌لرزه در تبریز و شهرهای اطراف مانند: هشترود، مهربان و اسکو بسیار محسوس بود و موجب وحشت مردم آن مناطق شد.
بیشترین خسارت در روستا‌های ورنکش، بال استیل، ورزقان، گاوینه رود و گین علی گزارش شده است.
زلزله خوی
زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۵٫۷ ریشتر بخش قطور شهرستان خوی، در ۱۵۰ کیلومتری تبریز را لرزاند. این زمین لرزه ساعت ۹:۲۴ صبح چهارم اسفند رخ داده و عمق آن شش کیلومتری زمین گزارش شده است.
زلزله دماوند
زلزله‌ای به بزرگی ۵٫۱ ریشتر در عمق ۷ کیلومتری زمین مرز استان‌های «مازندران» و «تهران» حوالی دماوند را لرزاند.
مرگبارترین زلزله‌ها
مرگبارترین زمین‌لرزه‌ها به گزارش گاردین، به شرح زیر است.[۵]
۲۲ می ۱۹۶۰ ـ شیلی
بزرگترین زلزله‌ای که در تاریخ اتفاق افتاده، زلزله ۹٫۵ ریشتری ۱۹۶۰ در جنوب شیلی است که ساعت ۳۷ و ۱۱ دقیقه بعدازظهر یکشنبه، ۲۲ می، حدود ۱۶۵۵ کشته، هزاران زخمی و دو میلیون بی‌خانمان بر جای گذاشت. بندر پورتو سائودرا در سونامی پس از این زلزله نابود شد و آسیبی بالغ بر ۵۵۰ میلیون دلار در پی داشت. این زمین‌لرزه همچنین باعث رانش زمین به شکل گسترده شد.
یک روز بعد آتشفشان Puyehue در ناحیه دریاچه شیلی خاکستر و مواد مذاب را تا ارتفاع ۶۰۰۰ متری پرتاب کرد و به مدت یک هفته آسمان منطقه خاکستری بود.[۵]
۲۸ مارس ۱۹۶۴ ـ پرنس ویلیام صدا، آلاسکا
۷ فروردین ۱۳۴۳، ساعت ۵ و ۳۶ دقیقه بعدازظهر، زلزله‌ای به بزرگی ۹٫۲ ریشتر در آلاسکا به وقوع پیوست. این زلزله در عمق ۲۳ کیلومتری زمین به وقوع پیوست و با وجود خسارات فراوان تنها ۱۳۹ کشته بر جای گذاشت. این زمین‌لرزه سونامی با موج‌هایی به ارتفاع ۶۷ متر در پی داشت که ۳۱۱ میلیون دلار خسارت برجای گذاشت.[۵]
۲۶ دسامبر ۲۰۰۴ ـ خارج از ساحل غربی سوماترا شمالی
مرگبارترین سونامی در تاریخ که در ۱۴ کشور در سراسر آسیا و شرق آفریقا احساس شد، مربوط به زمین‌لرزه ۹٫۱ ریشتری جزیره سوماترای اندونزی بود. زلزله صبح روز ۲۶ دسامبر ۲۰۰۴، ۶ دی ۱۳۸۳ رخ داد.
این زلزله سونامی وحشتناکی را ایجاد کرد که باعث ایجاد خسارت به ۱۴ کشور شد. ارتفاع امواج ایجادشده در پی این سونامی به ۵۰ متر هم می‌رسید و باعث کشته شدن نزدیک به ۲۳۰ هزار نفر و بی‌خانمان شدن نزدیک به یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر شد.[۵]
زلزله هاییتی، ۲۰۱۰
یکی دیگر از مرگبارترین زلزله‌های جهان، در ۱۲ ژانویه سال ۲۰۱۰، زلزله‌ای ۷ ریشتری هاییتی را لرزاند. کشوری که فقیرترین کشور منطقه خود به حساب می‌آید. مرکز زلزله در ۲۵ کیلومتری پایتخت و بزرگترین شهر هاییتی یعنی پورتوپرنس بود. هاییتی از قرن هجدهم زلزله‌ای به این شدت را تجربه نکرده بود. حتی پس‌لرزه‌های این زمین‌لرزه هم شدید بودند. وقتی بالاخره، زمین زیر پای مردم هاییتی از لرزش ایستاد، ۱۶۰ هزار نفر مرده بودند. آماری که به گفته برخی، بسیار پایین‌تر از حقیقتی است که مردم با آن مواجه بودند. بعد از زلزله مردگان با عجله دفن شدند تا پاکسازی و بازسازی‌ها سریع‌تر آغاز شود و به همین دلیل، آمار درستی از تعداد قربانیان به دست نیامد.
هاییتی قبل از زلزله هم منابع مالی زیادی نداشت و زمین‌لرزه باعث شد که کشور به ویرانه‌ای تبدیل شود. رعایت نکردن استاندارهای ساخت و ساز باعث شد بسیاری از ساختمان‌ها فرو بریزند و نداشتن برنامه‌ریزی برای مواجهه با بلایایی مانند زلزله، باعث شد کمک‌رسانی به موقع انجام نشود. در زمان زلزله، پورتوپرنس هنوز با تبعات طوفانی که ۲ سال پیش شهر را خراب کرده بود درگیر بود. کارشناسان تخمین زدند که زندگی ۳ میلیون نفر تحت تأثیر این زمین‌لرزه قرار گرفت و ۱ میلیون نفر بی‌خانمان شدند. به علاوه، ورود و توزیع کمک‌های بین‌المللی به کشور به شدت سخت بود. در نهایت به دلیل سوء مدیریت، اکثر کمک‌ها هدر رفته و مردم هاییتی تاوان آن را پس دادند.[۶]
زلزله سیچوان، ۲۰۰۸
سیچوان شهری در جنوب‌غربی چین است. در ۱۲ می سال ۲۰۰۸، زلزله‌ای به وسعت ۷٫۹ ریشتر این شهر را لرزاند. زمین‌لرزه‌ای که باعث شد این کشور وارد لیست مرگبارترین زلزله‌های جهان شود. مرکز زلزله دوجانگیانگ، شهری با بیش از ۶۶۰ هزار نفر جمعیت بود. بعد از اینکه زمین‌لرزه پایان یافت، تقریبا چهارپنجم مناطق درگیر کاملا ویران شدند. روستاها و شهرهای کوچک بسیاری کاملا نابود شدند. تعداد کشته‌شدگان به ۸۷٫۵۸۷ نفر رسید که ۵۳۰۰ مورد آن کودکان بودند. تعداد زیادی از این کودکان در زمان زلزله در مدرسه و کلاس درس بودند. نزدیک به ۳۷۵ هزار نفر در نتیجه این زلزله مصدوم و میلیون‌ها نفر بی‌خانمان شدند. زمین‌لرزه باعث به وجود آمدن سیل و رانش زمین هم شد. نزدیک به ۲۰۰ نفر قربانی همین رانش زمین شدند. خسارت مالی زلزله سیچوان را حدود ۸۶ میلیارد دلار برآورد کرده‌اند.[۶]
زلزله کشمیر، ۲۰۰۵
سحرگاه ۸ اکتبر سال ۲۰۰۵، زلزله‌ای به قدرت ۷٫۶ ریشتر، نواحی شمالی پاکستان را لرزاند. مرکز زلزله شهر مظفرآباد بود که پایتخت کشمیرِ پاکستان است. نتیجه زلزله، بیش از ۸۷ هزار نفر کشته، ۳۸ هزار نفر زخمی و میلیون‌ها بی‌خانمان بود. به علاوه، حدود ۷۸۰ هزار ساختمان یا کاملا نابود شدند یا دیگر قابل استفاده نبودند. این ساختمان‌ها شامل مراکز و سازمان‌های دولتی مانند مدرسه و بیمارستان هم بود.
حیوانات هم از این زلزله جان سالم به در نبردند. نزدیک به ۲۵۰ هزار دام تلف شدند و ۵۰۰ هزار مورد دیگر نیاز به اسکان فوری داشتند تا در سرمای زمستان تلف نشوند. دسترسی به برخی روستاها برای امدادرسانی بسیار دشوار بود چرا که جاده‌ها خراب شده بودند و نیروهای امداد نمی‌توانستند از راه زمینی به این مناطق بروند. آب و برق کل منطقه هم به طور کامل قطع بود و چند هفته طول کشید تا مسئولین توانستند آب و برق را مجددا وصل کنند. برآورد شده که تقریبا ۳٫۵ میلیون نفر مستقیم یا غیرمستقیم تحت تأثیر این زمین‌لرزه قرار گرفتند و کشمیر یکی از مرگبارترین زلزله‌های جهان را تجربه کرد.[۶]
زلزله و سونامی توهوکو، ۲۰۱۱
در کل تاریخ ژاپن، هرگز زلزله‌ای با چنین قدرتی ثبت نشده است. ۱۱ مارچ سال ۲۰۱۱، زلزله‌ای به قدرت ۹ ریشتر ژاپن را لرزاند. مرکز زلزله نه در خاک ژاپن که جایی در دل اقیانوس آرام بود که ۱۳۰ کیلومتر با شهر ساحلی سندای، در شمال هونشو فاصله داشت. زمین‌لرزه منجر به سونامی شد و امواجی به ارتفاع ۴۰ متر، به سمت ژاپن یورش بردند. در نهایت، بیش از ۲۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند و۴۵۰ هزار نفر بی‌خانمان شدند. سونامی به سایت هسته‌ای فوکوشیما دایچی آسیب زد و منطقه تحت تأثیر مواد سمی رادیواکتیو قرار گرفت. هزاران نفر مجبور شدند که خانه و تجارتشان را رها و منطقه را تخلیه کنند.[۶]
زلزله گُجرات، ۲۰۰۱
گجرات استانی در شمال‌غرب هند و هم‌مرز با پاکستان است. در ۲۶ ژانویه ۲۰۰۱، درست همان روزی که مردم در هند روز جمهوری را جشن می‌گیرند، زمین‌لرزه‌ای گجرات را لرزاند. این زلزله ۷٫۷ ریشتر قدرت داشت، بیش از ۲۰ هزار نفر را به کام مرگ کشید و باعث مصدومیت ۱۵۰ هزار نفر شد. صدها هزار نفر بی‌خانمان شدند که برخی بعد از گذشت یک سال همچنان در پناهگاه زندگی می‌کردند. [۶]
زلزله نپال، ۲۰۱۵
نپال کشور کوچکی است که بین چین و هند قرار گرفته. در ۲۵ آوریل سال ۲۰۱۵، زمین‌لرزه‌ای به قدرت ۷٫۸ ریشتر کاتماندو را لرزاند. مرکز زلزله اطراف شهر کاتماندو بود که پایتخت نپال است. بیش از ۸۹۰۰ نفر در این زلزله قربانی شدند. همچنین، زلزله باعث به وجود آمدن بهمن در ارتفاعات اورست شد که ۱۹ کوهنورد را کشت و صدها کوهنورد دیگر را زخمی کرد. بیش از ۶۰۰ هزار سازه در پایتخت به شدت آسیب دیدند و نابود شدند. در برآوردها، خسارت وارده را بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار تخمین زدند. این بدترین زلزله نپال از سال ۱۹۳۴ بود، وقتی زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۸ ریشتر جان بیش از ۱۰ هزار نفر را گرفت.[۶]
زلزله یوگیاکارتا، ۲۰۰۶
سحرگاه ۲۶ می در سال ۲۰۰۶ زمین‌لرزه‌ای به بزرگی ۶٫۴ ریشتر جزیره جاوا در اندونزی را لرزاند. مرکز زلزله در ۲۵ کیلومتری شهر یوگیاکارتا بود. این شهر یکی از پرتراکم‌ترین مناطق جهان است. بنابراین جای تعجب ندارد که تعداد تلفات بالا بود. تعداد اولیه قربانیان ۳۵۰۰ نفر بود اما تا آرام شدن اوضاع به ۵۷۸۲ نفر رسید. در کمتر از یک دقیقه، خانه‌ها، هتل‌ها و ساختمان‌های دولتی تخریب شدند و جاده‌ها و پل‌ها مسدود شدند. بعد از زلزله، رسانه‌ها از تصاویر دردناک افرادی پر بودند که سعی می‌کردند خود را به بیمارستان برسانند یا از منطقه زلزله‌زده دور شوند. [۶]
زلزله و سونامی سولاوسی، ۲۰۱۸
جدیدترین زلزله مرگبار قرن اخیر در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸ و در جزیره سولاوسیِ اندونزی رخ داد. نزدیک به ۳۳۰ هزار نفر در این جزیره زندگی می‌کردند که قربانی زلزله و به دنبال آن سونامی شدند. ارتفاع موج‌های شکل گرفته در نتیجه این زلزله، به ۳ متر می‌رسید. این امواج به پالو و دونگالا با بیش از ۲۷۵ هزار نفر جمعیت رسید. آخرین آمار از کشته‌شدگان، رقمی برابر با ۴۳۴۰ نفر بود و ۶۰ هزار نفر هم بی‌خانمان شدند.[۶]
منابع
==