وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی

از ایران پدیا
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۵۳ توسط Safa (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران یکی از وزارتخانه‌های اصلی حکومت ایران است که با هدف مقابله با مخالفان و دشمنان داخلی و خارجی تشکیل شده‌است. ایران از معدود کشورهایی است که کار اطلاعاتی در آن در سطح وزارتخانه انجام می‌شود. وزارت اطلاعات همه فعالیتهای خود را مستقیماً زیر نظر ولی‌فقیه سیدعلی خامنه‌ای انجام می‌دهد.[۱]

اهداف وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی

هدف از تأسیس این وزارتخانه در نظام جمهوری اسلامی اینگونه تعریف شده: کشف و پرورش اطلاعات امنیتی و اطلاعات خارجی و حفاظت اطلاعات و ضدجاسوسی و بدست آوردن آگاهی‌های لازم از وضعیت دشمنان داخلی و خارجی جهت پیشگیری و مقابله با توطئه‌های آنان علیه انقلاب اسلامی، کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران.[۲] در همین راستا وزارت اطلاعات در جمهوری اسلامی، یک اهرم اصلی سرکوب مخالفان نظام در داخل و خارج کشور است و در همه نقاط شعبه‌های علنی و مخفی دارد.[۳]

برخی از مأموران این وزارتخانه در خارج از مرزهای ایران، توسط مخالفان شناسایی و معرفی شده‌اند.[۴]سازمانهای اطلاعاتی برخی کشورها نیز اطلاعاتی دربارهٔ فعالیتهای برون‌مرزی این وزارتخانه منتشر کرده‌اند.[۵]

وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی کجا قرار دارد؟

ساختمان اصلی وزارت اطلاعات درمحل باغ مهران
ساختمان اصلی وزارت اطلاعات درمحل باغ مهران ساواک سلطنت آباد رژیم شاه

گستره فعالیتهای وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی مرزهای ایران را درنوردیده و تقریباً همه نقاط جهان را دربر می‌گیرد.[۶] با این‌حال محل کار این وزارتخانه با نام اختصاری «واجا» در هیچ منبعی به صورت رسمی ذکر نشده اما محوطه‌ای در خیابان همت تهران به عنوان دفتر مرکزی آن معرفی شده‌است. وزارت اطلاعات هنگام تأسیس فاقد هر گونه امکانات بود تنها جایی که این وزارت در اختیار داشت ساختمان مرکزی سازمان اطلاعات رژیم گذشته بود. شیوه دسترسی به این وزارتخانه از طریق سایت آن است که آنهم به نوبه خود محدودیتهایی دارد.[۷]

پیشینه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی

ایده تشکیل یک ارگان اطلاعاتی در نظام جمهوری اسلامی نخستین بار در سال ۱۳۵۹ خورشیدی، توسط محمدعلی رجایی نخست‌وزیر وقت مطرح شد. در آنزمان این ایده با تشکیل دفتر اطلاعاتی نخست‌وزیری صورت اجرایی گرفت. اما سرانجام لایحه تشکیل وزارت اطلاعات در سال ۱۳۶۲ زمانی که میرحسین موسوی نخست‌وزیر بود، تهیه و مورد تصویب مجلس قرار گرفت. آخوندی به نام محمد محمدی ری‌شهری به عنوان اولین وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی تصدی این وزارتخانه را برعهده گرفت.[۸]

در این زمان علی‌اکبر هاشمی‌رفسنجانی رئیس مجلس بود.[۹]

وزیران وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی

بعد از محمد محمدی ری‌شهری که تا سال ۱۳۶۸خورشیدی در سمت خود باقی بود، نفرات زیر که همه معمم هستند در پست وزیر اطلاعات کار کرده‌اند:

علی فلاحیان سال ۶۸ تا ۷۶/ علی یونسی سال ۷۶ تا ۸۴/ غلامحسین محسنی اژه‌ای سال۸۴ تا ۸۸/ حیدر مصلحی سال ۸۸ تا۹۲[۱۰]

محمود علوی از سال ۹۲ تا کنون[۱۱][۱۲]

به این لیست می‌توان اسم قربانعلی دری نجف‌آبادی را نیز افزود. وی مدت کوتاهی در دهه ۸۰ در این سمت کار کرد.[۱۳]

ماموریتهایی که وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی انجام می‌دهد

خانه ثابت پاسال یا ساختمان ۱۶۰۰ وزارت اطلاعات
خانه ثابت پاسال یا ساختمان ۱۶۰۰ وزارت اطلاعات

بازجویی و اعتراف گیری و قتل مخالفان در خانه های امن

گزارش امیرفرشاد ابراهیمی درمورد خانه ثابت پاسال یا ساختمان ۱۶۰۰ را به نقل از شهروند در زیر می خوانید:

ساختمان ۱۶۰۰ این نامی بود که برای خانه ای در شمال تهران در نظر گرفته شده بود، البته بیشتر با نام “پاتوق” میخوانندش، سعید امامی (برادر اسلامی)، مهرداد عالیخانی (سید صادق) احمد قبه (حاج کمیل) و مصطفی پور محمدی همیشه پای ثابت پاتوق بودند. چیزی قریب به شش ماهی میشد که شیخ احمد جنتی به عنوان نماینده ولی فقیه و رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر مرا برای بررسی وضعیت فرهنگی به ایشان معرفی نموده بودند. در آن زمان سعید‌ امامی معاون بررسی وزارت اطلاعات بود و کار من خواندن کتابهای تازه منتشره و مطبوعات بود و هر جایی طبق اشلی که برایم ترسیم نموده بودند اشکال و انحرافی میدیدم زیرش خط میکشیدم و اشاره ای مینوشتم که مثلا در این داستان که در فلان مجله به چاپ رسیده چکمه پوشان منظورش بسیجیان و رزمندگان است و . . . قرار بر این بود که در آن ساختمان که مشغول به کار شده بودم فقط “کار بررسی فرهنگی”! شود که یک روز دیدم پاترولی وارد ساختمان شد و ماموران مردی را پیاده کردند و با چشم بند به زیرزمین ساختمان بردند. شب که سیدصادق آمد موضوع را با وی در میان گذاشتم، او گفت: “مطمئن باش که دیگر این موضوع تکرار نخواهد شد. چون نمیخواستیم او را به زندان ببریم اینجا آورده ایم آن هم فقط برای ارشاد!

او را یک ماهی در زیرزمین نگهداری میکردند، اما نه برای ارشاد که ظاهرا زیر شکنجه بود چرا که اکثر اوقات هواکش زیرزمین را روشن میکردند که صدای زیادی داشت و ناله و فریاد همواره در پس این صداها گم میشد و هر بار که من میگفتم این چه وضعیتی است وعده میدادند که تمام میشود، تمام میشود . . . تا شبی که وی را آوردند طبقه بالا برای گرفتن مصاحبه تصویری در حضور آقای مصطفی پور محمدی که تیم تصویربرداری را به همراه آورده بود. در همان نگاه اول شناختمش. خبر مفقود شدنش را در روزنامه ها خوانده بودم و فهمیدم که کاری ورای بررسی وضعیت فرهنگی مطبوعاتی در این ساختمان انجام میشود. مصاحبه اش که تمام شد دوباره بردنش به زیرزمین. در همین اثنا بود که سعید‌ امامی آمد، تنها نبود، محسنی و سید ضیاء هم همراهش بودند. آمدم مطالب آماده “مصباح” (۱) را به وی نشان دهم که گفت باشد برای بعد الان کلافه ام. گفتم: حاجی مگه قرار نبود این ماجرا تمام شود؟ گفت: امشب، امشب این قصه تمام میشود.

داشتند سوار ماشینش میکردند که من باید میرفتم و ساعاتی از شب گذشته بود.ساختمان را ترک کردم و این آخرین باری بود که به آن ساختمان میرفتم. فردایش نزد شیخ احمد جنتی رفتم و به واسطه اینکه کارهای ستاد و حزب الله زیاد شده است عذر خواستم و از وی خواستم فرد دیگری را به ایشان برای بررسی مطبوعات معرفی کند که دیگر هرگز فرصت این کار میسر نشد.

زمان گذشت و گذشت. دو ماه بعد فاجعه قتلهای زنجیره ای اتفاق افتاد و آن پاتوق هم برچیده شد. اخبار و اوراق بازجویی های سعید امامی جسته و گریخته به بیرون هم درز میکرد، سعید ‌امامی پیرامون حوادث آن شب در بازجوییهای ۹۷۰صفحه ای اش که در ۱۸ جلد توسط‌ کمیته منصوب ریاست جمهوری و سازمان قضایی نیروهای مسلح (علی ربیعی، نیازی، سرمدی) ضبط شده است، خود چنین میگوید: (۲)

نمایی دیگر از کاخ ثابت پاسال محل قتل پیروز دوانی
نمایی دیگر از کاخ ثابت پاسال محل قتل پیروز دوانی

“مدتها بود که حکم بازداشت و دستگیری پیروز دوانی را از قوه قضائیه درخواست نموده بودیم، برابر گزارش اداره کل اطلاعات مجامع فرهنگی وی فعالیتهای تخریبی زیادی را در پوشش کانون نویسندگان و دیگر گروههای به ظاهر فرهنگی انجام میداد و ارتباط گسترده ای هم با رادیوها و عوامل ضدانقلاب خارج‌ از کشور داشت، منتها به دلیل حساسیتهای رایج پیرامون این قبیل افراد و شرایط عمومی کشور با آن موافقت نمیشد. تا آنکه یک روز در دیداری که با حاج آقا محسنی اژه ای داشتم موضوع را شخصا با ایشان در میان گذاشتم و وی پیشنهاد کرد ‌خودتان عمل کنید و از وی مصاحبه تصویری بگیرید بعدا مستند به آن مصاحبه اعلام جرم کنید تا حکم بازداشتش صادر شود. قبول کردم و فردایش جریان این توافق را به سیدصادق که معاون عملیاتی ما بود گفتم. وی را بازداشت کردند. مدتی در یکی از خانه های امن حوزه مشاوران بود تا اینکه برای مصاحبه آماده شد. مصاحبه از ایشان که گرفته شد موضوع را به اطلاع حاج آقا دری رساندیم، ایشان گفت حکمش را که گرفتید تحویل اطلاعات نیروی انتظامی بدهیدش، بازداشتگاه خودمان نبریدش. موضوع گم شدن وی جنجال به پا کرده بود و علی الظاهر آقا هم کمی احتیاط میکرد. با حاج آقا محسنی آمدم تماس بگیرم نتوانستم پیدایش کنم، به تیم گفتم ایشان را آماده اعزام بکنند و بالاخره توانستم همان شب حاج آقا [محسن اژه ای] را در منزلشان ببینم، موضوع را به ایشان گفتم که گفتند لازم نیست تحویل نیروی انتظامی بدهید، حکم افسادش صادر شده، تمامش کنید! حتی واضحتر هم گفتند که با مسئولیت من بکشیدش. اینجا بود که بنده هم به سید صادق گفتم که به تیم بگویید. من خودم به واسطه مشکلی که در مقابل دفتر حفاظت منافع مصر اتفاق افتاده بود رفتم آنجا و تیم حکم را در همان ساختمان اجرا نموده بود آن شب . . . ”

(ص ۴۶۱ـ۴۶۲ از جلد ۱۷ بازجویی های سعید امامی)

بعدها که از قضای روزگار من و مهرداد عالیخانی (وی به واسطه قتلهای زنجیره ای و من به واسطه آن نوار افشاگری) به زندان افتادیم در بازداشتگاه ۶۶ سپاه برایم فاش ساخت که وی را در همانجا به قتل رسانده اند و در باغچه همان ساختمان دفنش کرده اند.از زندان که آزاد شدم یک بار در سخنرانی ای در دانشگاه علوم پزشکی تهران اعلام کردم که پیروز دوانی با حکم محسنی اژه ای به قتل رسیده است، چرا به این مسئله رسیدگی نمیشود؟ آقای محسنی اژه ای هم در مصاحبه با ایرنا موضوع را تکذیب کرد و اعلام کرد‌ که این مطلب هم از مطالب کذب فرشاد ابراهیمی است. ایشان را دعوت به مناظره کردم که البته هیچ پاسخی نیامد تا اینکه از سوی آقای علی ربیعی برایم پیغام آمد که بروم نزدش و وقتی رفتم دفتر ایشان گفتند که موضوع پیروز دوانی پیچیده تر از این حرفهاست و تو هم به اندازه کافی مشکل برای خودت داری، پایت را از این ماجرا بکش بیرون که خیلی خطر دارد! و من هم رهایش کردم تا به امروز که برخود فرض دانستم آن را فاش کنم.

پاورقی :

۱ـ یکی از بولتنهای هفتگی معاونت بررسی بود که کار تهیه آن برای مدتی برعهده من بود.

۲ـ برگهایی از این اوراق بازجویی توسط یکی از دوستانم از درون سازمان قضایی نیروهای مسلح به دست من رسیده است که پیشتر گوشه هایی دیگر از آن را نیز در مقاله “لیلاج بازنده” آورده بودم .

https://www.tribunezamaneh.com/archives/108132

کریستف دولوار دبیر اول گزارش‌گران بدون مرز اعلام کرد اعترافات قربانیان که در اصل بخشهایی از بازجویی آنهاست و با بدرفتاری و اعمال فشار بدست آمده از شبکه‌های صدا وسیمای جمهوری اسلامی، شبکه انگلیسی زبان و شبکه عربی زبان آن پرس تی. وی و العالم پخش می‌شود.[۱۴]

جاسوسی و نفوذ در گروه های مخالف جمهوری اسلامی در خارج از کشور از ماموریتهای عام و مهم این وزارتخانه است[۱۵]و[۱۶]

اختلاف افکنی و بدنام کردن اپوزیسیون شگردی دیگر است که در این وزارتخانه رایج است.[۱۷]

کشتن دگراندیشان و نوکیشان یکی دیگر از ماموریتهای این وزارتخانه است[۱۸]

سرکوب و حذف فیزیکی مخالفان در داخل و خارج کشور توسط این وزارتخانه تأیید شده‌است.[۱۹]

کشتار زندانیان سیاسی در ایران که در سال ۱۳۶۷خورشیدی (۱۹۸۸میلادی) به فتوای روح‌الله خمینی انجام شد، نیز با همکاری این وزارتخانه بوده‌است. در جریان این قتل‌عام، بیش از ۳۰هزار زندانی سیاسی که دوران محکومیت خود را سپری می‌کردند با فتوای خمینی اعدام شدند. اغلب این افراد اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران بودند.[۲۰][۲۱]

جستارهای وابسته

منابع

  1. العربیه- پنتاگون: اطلاعات ایران ۳۰ هزار کارمند دارد که بسیاری در عملیات خارجی شرکت می کنند
  2. باشگاه خبرنگاران جوان - شرایط استخدام در وزارت اطلاعات چیست؟
  3. هه‌لوی کوردستان - دخمه‌های شکنجه و مرگ وزارت اطلاعات
  4. ایران افشاگر- افشای اسامی و مشخصات ۸۰ تن از عوامل وزارت اطلاعات رژیم خمینی در اروپا و آمریکا
  5. ایران افشاگر- اداره امنیت داخلی آلمان: وزارت اطلاعات و نیروی قدس دستگاه‌های اطلاعاتی رژیم ایران در آلمان هستند
  6. دبی-العربیه.نت فارسی-اطلاعات ایران ۳۰ هزار کارمند دارد که بسیاری در عملیات خارجی شرکت می کنند
  7. سایت وزارت اطلاعات
  8. سایت شفاف - وزارت اطلاعات چگونه تشکیل شد؟
  9. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی - قانون تأسیس وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی
  10. سایت خانه ملت-۱۰دولت بعد از انقلاب +عکس
  11. باشگاه خبرنگاران جوان-همه وزرایی که به دولت‌های احمدی‌نژاد آمدند و رفتند/ تشکیل 3 کابینه در دو دولت
  12. باشگاه خبرنگاران جوان- وزیر اطلاعات دولت یازدهم کیست؟[۱]
  13. درصحن مجلس- دری نجف آبادی؛ از قتل‌های زنجیره ای تا کهریزک
  14. گزارش‌گران بدون مرز - وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی پروژه اعتراف گیری و ادامه سرکوب فعالان رسانه‌ها را تأیید کرد
  15. ایران افشاگر- اداره امنیت داخلی آلمان: وزارت اطلاعات و نیروی قدس دستگاه‌های اطلاعاتی رژیم ایران در آلمان هستند
  16. سایت ایران افشاگر-گزارشی از کتاب منتشر شده توسط کمیته بین‌المللی در جستجوی عدالت: «وزارت اطلاعات رژیم ایران فعال در اروپا»[۲]
  17. ایران افشاگر- جنایت انفجار حرم امام رضا (ع) و نسبت دادن آن به مجاهدین، یک نمونه از جنگ روانی اطلاعات آخوندی علیه مجاهدین
  18. رادیو فردا-مروری بر قتل‌های زنجیره ای پس از هفت سال: بخش هفتم، انگیزه‌ها و فتوای قتلها
  19. بی. بی. سی فارسی- اکبر گنجی: قتل‌های زنجیره ای پروژه ای حکومتی بود
  20. مجله هفته- متن فرمان خمینی و دستور قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان [۳]
  21. ایران سکولاریسم- اعضای هیئت مرگ در سال ٦٠و٦٧ چه کسانی بودند؟[۴]