۱٬۰۴۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۲۳: | ||
پارسیان در شیوه‌ی پرستش به هیچ روی از برای خدایان خود مجسمه، پرستشگاه و یا قربانگاه بنا نمی‌كنند و نسبت به آنانی كه مبادرت به چنین كارهایی می‌نمایند، از لحاظ مرتبت عقلانی ارزشی قایل نشده و حتی به آنان نسبت دیوانگی می‌دهند. وی خود نتیجه می‌گیرد كه شاید منشأ و خاستگاه چنین امری از آن جهت است كه پارسها چون یونانیان از برای خدایان صفات و خصوصیات بشری قایل نیستند.<ref>بیتوته - [http://www.beytoote.com/art/negah-gozashte/faith3-primitive2-credence.html دین و باورهای ایرانیان در زمان هخامنشی]</ref> | پارسیان در شیوه‌ی پرستش به هیچ روی از برای خدایان خود مجسمه، پرستشگاه و یا قربانگاه بنا نمی‌كنند و نسبت به آنانی كه مبادرت به چنین كارهایی می‌نمایند، از لحاظ مرتبت عقلانی ارزشی قایل نشده و حتی به آنان نسبت دیوانگی می‌دهند. وی خود نتیجه می‌گیرد كه شاید منشأ و خاستگاه چنین امری از آن جهت است كه پارسها چون یونانیان از برای خدایان صفات و خصوصیات بشری قایل نیستند.<ref>بیتوته - [http://www.beytoote.com/art/negah-gozashte/faith3-primitive2-credence.html دین و باورهای ایرانیان در زمان هخامنشی]</ref> | ||
== شاهان هخامنشی == | |||
کورش کبیر | === کورش کبیر === | ||
کمبوجیه (۵۳۰ تا ۵۲۲ پیش از میلاد) | === کمبوجیه (۵۳۰ تا ۵۲۲ پیش از میلاد) === | ||
كمبوجیه پسر كورش بود و كار نیمه تمام پدر یعنی حمله به مصر را انجام داد و بدین ترتیب مصر و شمال آفریقا در سال 525 پیش از میلاد توسط هخامنشیان فتح شد . | |||
بردیا | كمبوجیه در سال 521 پیش از میلاد در گذشت. او با دو خواهر خود آتوسا و روشنك عروسی كرد. كمبوجیه پیش از حمله به مصر برادر خود بردیا را كشت و هنگامی كه او برای جنگ به مصر رفته بود، شخصی به نام گئومات خود را بردیا نامید و ادعای شاهی كرد. كمبوجیه مجبور به بازگشت به ایران شد ولی در بین راه ظاهرا بر اثر یك حادثه اسب سواری جان سپرد. | ||
پیش از هخامنشیان در سلسه طولانی مدت ایلامیان، به ندرت به کشتار فامیلی در خانواده های شاهی بر می خوریم. کمبوجیه با برادرکشی خود، راه را برای دیگر شاهان هموار کرد. پس از او در همه دوره های تاریخی ایران، شکنجه و کشتار خانواده شاهی توسط شاه مرسوم بود.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/kambujie.htm کمبوجیه] </ref> | |||
=== بردیا - گئوماته === | |||
=== داریوش اول (۵۲۲ تا ۴۸۶ پیش از میلاد) === | |||
سلطنت داریوش از 521 پیش از میلاد تا 486 پیش از میلاد ادامه یافت. او فرزند گشتاسپ فرزند ارشام فرزند آریا رمنه بود. آریا رمنه نیز با فاصله پنج نسل به هخامنش می رسد. | |||
داریوش | داریوش یكی از سرداران كمبوجیه بود. پس از اینكه بردیای دروغین به شاهی رسید، داریوش به همراه شش نفر از بزرگان پارسی تصمیم به بر كناری بردیای دروغین گرفتند. پس از هفت ماه پادشاهی بردیای دروغین، داریوش و همراهانش بر او غلبه كردند و او را كشتند و این جمعیت 7 نفره داریوش را به شاهی برگزید. | ||
در این زمان او به مدت یك سال به جنگهای داخلی درون سرزمینی كه كورش فتح كرده بود پرداخت و حکومتی را كه كورش پدید آورده بود، استحكام بخشید. او بر همه شورشهای محلی درون سرزمین نوپای هخامنشی غلبه کرد. | |||
پس از آن به جنگهای خارج سرزمین خود پرداخت. ابتدا با سكاها جنگید. آنها مرتب از سپاه داریوش فرار می كردند و سپاه هخامنشی را به دنبال خود می كشاندند. تا اینكه داریوش از ترس قحطی و به خاطر بی نتیجگی جنگ به ایران بازگشت. هر چند داریوش بر آنها پیروز نشد ولی برای همیشه آنها را از حمله به مرز های ایران منصرف كرد. داریوش هند را فتح كرد، از سند گذشت و به ثروت هندوها دست یافت. او جنگهای ناموفقی هم با جزایر یونانی داشت. | |||
داریوش اول مردی با تدبیر، قدرتمند و با هوش بود و به دولت هخامنشی شكلی داد كه تا انتهای عمر این امپراتوری باقی ماند. او هخامنشیان را نزد مردم جهان باستان بسیار قدرتمند نشان داد .<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/dar1.htm داریوش اول] </ref> | |||
داریوش سوم (۳۳۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) | === خشیارشا (۴۸۶ تا ۴۶۵ پیش از میلاد) === | ||
او پسر داریوش بود.در ابتدای دوران حكومت خود شورش مصر و بابل را فرو نشاند. او در سال 480پ م به یونان حمله كرد و آتن را تصرف كرد ولی در اواخر جنگ مجبور به بازگشت به ایران شد و سپاه خود را به یكی از سردارانش سپرد. سرانجام جنگ به نفع یونانیان به پایان رسید ، یعنی سپاه ایران نتوانست آنها را زیر سلطه در آورد.خشیارشا بیست سال حكومت كرد و در سال چهار صد و شصت وپنج كشته شد.او در تخت جمشید به تقلید از پدر كاخهایی بنا كرد و كارهای ساختمانی داریوش را ادامه داد.این شاه هخامنشی در آثار مكتوب تاریخی غربی چهره خوبی ندارد و او را شیطان صفت تصویر كرده اند. البته با توجه به سابقه دروغ پردازی تاریخ نویسان یونانی می توان این تصویر سازی را ناشی از حمله خشیارشا به یونان و فتح آتن دانست.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/khashiarsha1.htm خشایارشا]</ref> | |||
=== اردشیر یکم (۴۶۵ تا ۴۲۳ پیش از میلاد) === | |||
ارتبان یكی از درباریان هخامنشی پس از كشتن خشیارشا در سال 464 پیش از میلاد پسر 18 ساله خشیارشا را با نام ارسس به شاهی نشاند. این شاه خود را اردشیر اول نامید. | |||
از آنجا كه او جوان و بی تجربه بود، خود ارتبان كارهای حكومتی را به عهده گرفت. اردشیر اول دومین پسر از سه پسر قانونی خشیارشا از ملكه امستریس دختر هوتن بود. پس از اینكه اردشیر اول بر تخت حكومت نشست، همه كسانی را كه در قتل خشیارشا دست داشتند از جمله ارتبان را از دم تیغ گذراند. | |||
در زمان او مصر به رهبری ایناروس شورش كرد و اردشیر بر او پیروز شد. جانشین ایناروس به نام بغبوخش به سوریه رفت و در آنجا سر به شورش زد ولی از آنجا كه خواهرش همسر خشیارشا بود سرانجام آنها به نبرد ختم نشد و بغبوخش به دربار آمد و معذرت خواهی كرد. | |||
پس از مدتی اردشیر اول به بهانه این كه در گذشته بغبوخش شیری را كه قرار بود خشیارشا شكار كند، كشته بود، او را به دریای سرخ تبعید كرد. | |||
اردشیر با یونان نیز درگیر بود و سر انجام با آنها پیمان صلحی عقد کرد. اردشیر با یهودیان رابطه خوبی داشت. عزرای كاتب در زمان او می زیسته است. اردشیر اول در سال 424 پیش از میلاد به همراه همسرش داماسپیا در بابل درگذشت. او را به نقش رستم آوردند و در آرامگاهی كه برای خود ساخته بود دفن كردند.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard1.htm اردشیر یکم]</ref> | |||
=== داریوش دوم (۴۲۳ تا ۴۰۵ پیش از میلاد) === | |||
اردشیر اول از یك همسر بابلی خود پسری به نام اخوس داشت كه پس از مرگ اردشیر اول در روز 7 دسامبر 424 پیش از میلاد به نام داریوش دوم بر تخت شاهی نشست. | |||
او در سلطنت 19 ساله خود هرگز از چنگال توطئه های درباری رهایی نیافت. پریساتیس همسر او، ارتوكسرس ساتراپ ارمنستان و ارتیبرزنس وآتوئس دو بلند پایه دیگر دربار بر داریوش دوم تسلط داشتند. پریساتیس قبل از شاهی داریوش دوم یك پسر و پس از آن سه پسر دیگر به دنیا آورد.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/dar2.htm داریوش دوم] </ref> | |||
=== اردشیر دوم (۴۰۵ تا ۳۵۹ پیش از میلاد) === | |||
اردشیر دوم در ابتدای سلطنت، با شورش برادرش كورش صغیر مواجه شد و توانست او را شكست دهد و در سال 401 پیش از میلاد به قتل رساند. او تا سال 358 پیش از میلاد شاه امپراتوری هخامنشی بود. اردشیر دوم برای فتح مجدد مصر به آنجا لشگر كشی كرد ولی موفق نبود .اردشیر به سرزمین كادوسیان كه در گیلان امروزی زندگی می كردند نیز حمله كرد ولی بدون اینكه بتواند آنها را سركوب نماید بالاخره مجبور شد با آنها پیمانی امضا كند و این لشگرکشی برای او افتخاری نداشت. ظاهرا او 360 همسر و 116 پسر داشت. به نوشته پلوتارخ پسر بزرگ او به نام داریوش در 15 سالگی ولیعهد او شد.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard2.htm اردشیر دوم] </ref> | |||
=== اردشیر سوم (۳۵۹ تا ۳۳۸ پیش از میلاد) === | |||
اردشیر سوم پدر خود را كشت و به جای او به شاهی رسید. در ابتدا برادران و خواهران خود و همه كسانی را كه می توانستند ادعای شاهی كنند را از سر راه برداشت و آنها را كشت. سپس با كادوسیان جنگید و آنها را شكست داد. آرته باذ یكی از ساتراپهای او شورش كرد و در جنگی با شاه كشته شد. | |||
او در سال 351 پیش از میلاد شورشهای فینقیه و قبرس را سركوب كرد. در سال 344 پیش از میلاد مصر را فتح کرد. پس از این جنگها وضع ساتراپی ها را سامان داد و به امور داخل مرزهای كشورش پرداخت. او شاهی قدرتمند بود.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard3.htm اردشیر سوم] </ref> | |||
=== اردشیر چهارم (۳۳۸ تا ۳۳۶ پیش از میلاد) === | |||
اردشیر چهارم پسر اردشیر سوم بود. اردشیر سوم به مرگ طبیعی مرد و پسرش پس از او اسمی هم نام او برگرفت.در ابتدای دوران فرمانروایی او، در خانواده سلطنتی غوغای عظیمی بر پا شد، در دوره سلطنت او دو ساتراپی مصر و بابل نیز از هخامنشیان جدا شدند و شاه مقدونیه فیلیپ دوم در صدد حمله به ایران بود .در این زمان شاه هخامنشی پس از نزدیك دو سال شاهی به قتل میرسد و داریوش سو م به شاهی می نشیند.<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/ard4.htm اردشیر چهارم] </ref> | |||
=== داریوش سوم (۳۳۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) === | |||
داریوش سوم آخرین شاه از سلسله هخامشنشی بود. او نوه داریوش دوم، فرماندار ارمنستان بود. ظاهرا باگواس وزیر اردشیر او را به شاهی رساند تا خود بتواند امور را در دست گیرد، زیرا او را فردی ضعیف شناخته بود. ولی داریوش او را از سر راه بر داشت. | |||
در این زمان اسكندر مقدونی به ایران حمله كرد و داریوش سوم پس از چند جنگ ناموفق از او شكست خورد و شاهنشاهی هخامنشی به دست سپاه مقدونی افتاد. داریوش سوم فرار كرد و در حوالی سمنان و دامغان در سال 330 پیش از میلاد كشته شد .<ref>ایران اطلس - [https://iranatlas.info/parseh/dar3.htm داریوش سوم] </ref> | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||