۲٬۳۳۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
=== انقلاب سفید شاه === | === انقلاب سفید شاه === | ||
شاه در دهه نخست | شاه در دهه نخست بعد از کودتای ۱۳۳۲ قدرت خود را تثبیت کرد. رهبران کودتا را به مناصب کلیدی گمارد. با کمک سیا، اف بی آی و موساد، ساواک را تشکیل داد. احزابی مانند حزب توده و جبهه ملی و احزاب مخالف دیگر را تارو مار کرد. مثلا حزب ایران ستون اصلی تشکیل دهنده جبهه ملی را در سال ۱۳۳۶ منحل کرد. با تشکیل کنسرسیوم نفت متشکل از غولهای بزرگ نفتی دنیا عملا جنبش ملی شدن نفت را ساقط کرده و نظارت و کنترل کاملی را بر تمام ارکان جامعه مسلط کرد. با نطارت کامل بر انتخابات عنان اختیار هر دو مجلس را در اختیار گرفت و بوسیله منوجهر اقبال و اسدالله علم مجلس را بین دو حزب سلطنت طلب ملیون و مردم تقسیم کرد که به احزاب «بله قربان » و «چشم قربان» معروف بودند. حق وتو برای شاه را وارد قانون اساسی کرد. ساواک با گسترش شبکههای خود توانست افرادی که به دانشگاهها و ادارات و کارخانه های عظیم دولتی وارد میشوند به طور کامل بازرسی و تفتیش کند. با طبقه روشنفکر و کارگر برخوردی قاطع داشت و عملا دیکتاتوری همه جانبه را بر جامعه حاکم کرده بود. | ||
ازطرفی نفوذ خانوادههای اشرافی زمین دار روز به روز بیشتر میشد به طوری که نسبت نمایندگان مجلس زمیندار از ۴۹درصد در دوره هفدهم ۱۳۳۲-۱۳۳۱ به ۵۱ درصد در دوره نوزدهم ۱۳۳۹-۱۳۳۵ رسید. | |||
شاه برای اجرای برنامههای خود از جمله هزینههای نظامی و کافی نبودن درآمد نفت و دچار شدن به کسر بودجه از سال ۱۳۳۳ به دریافت وامهای هنگفت روی آورد، که این سرآغاز بحران اقتصادی بود که در سال ۱۳۳۹ به اوج خود رسید. دراین زمان شاخص هزینه زندگی ۳۵ درصد افزایش پیدا کرد و به علت وامهای سنگین اندوختههای خارجی کشور خالی شد و ایران محتاج دریافت وام از صندوق بینالمللی پول و آمریکا گشت. دولت آمریکا به ریاست جمهوری کندی که سیاستش برای مهار انقلابات احتماعی وارد کردن اصلاحات لیبرالی در حکومتهای دیکتاتوری بود شرط کمک خود را وارد کردن لیبرالهای در ساختار حکومت ایران قرار داد . | |||
=== قیام ۱۵ خرداد گورستان رفرمیسم === | === قیام ۱۵ خرداد گورستان رفرمیسم === |
ویرایش