۱٬۶۵۱
ویرایش
کاربر:Omid/2صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶۶: | خط ۲۶۶: | ||
== تحکیم و گسترش سرمایه‌داری == | == تحکیم و گسترش سرمایه‌داری == | ||
=== انقلاب صعنتی === | |||
انقلاب بورژوایی در قاره اروپا به سقوط فئودالیسم در عده‌ای از کشورها انجامید. موانع فئودالی روابط تولید سرمایه‌داری از میان برداشته شد و راه تکامل سریع آنها هموار گشت. تکامل صنعت، کار با ماشین را جایگزین کار دستی که در مانوفاکتوری‌ها تسلط داشت، ساخت. گذار از مرحله مانوفاکتوری (که نیروی محرک آن بازوی کارگر بود) به مرحله صنعت ماشینی، به انقلاب صنعتی مرسوم شده است. در این مورد واژه انقلاب از این لحاظ به کار برده می‌شود که تاثیر جانشینی کار با ماشین در تکامل روابط اقتصادی-اجتماعی آن زمان چنان بود که می‌توان گفت تا اندازه معینی سرنوشت سرمایه‌داری را تعیین نمود. | |||
==== مشخصات انقلاب صنعتی در کشورهای دیگر ==== | |||
'''فرانسه''' | |||
محرک انقلابی صنعتی در فرانسه همانا انقلاب کبیر بورژوایی آن کشور بود. انقلاب صنعتی در فرانسه از پایان قرن هیجدهم آغاز شد و پیشرفت آن در سراسر نیمه اول قرن نوزدهم ادامه داشت. در فرانسه نیز مانند انگلیس، انقلاب در رشته جدید ریسندگی روی داد. در سال ۱۸۰۵ ژاکوآر (Jacquard) دستگاهی به این منظور برای کارگاه خود اختراع کرد. در سال ۱۸۱۲ میلادی فرانسه دارای بیش از ۲۰۰ کارخانه ریسندگی مکانیکی بود. ماشین‌سازی مکانیکی فرانسه در دهه ۱۸۲۰ میلادی به وجود آمد و ساختمان راه‌آهن آن در سال‌های ۱۸۳۰ میلادی آغاز شد. ویژگی انقلاب صنعتی فرانسه تکامل و توزیع ناموزون صنعت آن بود. | |||
'''آلمان''' | |||
انقلاب صنعتی در آلمان بر اثر وجود بقایای نیرومند فئودالی و پراکندگی سیاسی و وجود سدهای گمرکی داخلی دیرتر آغاز شد. انقلاب صنعتی آلمان به طور عمده در دهه ۱۸۴۰ میلادی شروع شد. در آن دهه تولید مانوفاکتوری وجه مشخصه کلی صنعت آلمان بود. | |||
'''آمریکا''' | |||
انقلاب صنعتی آمریکا که درست در پایان قرن هیجدهم و پس از جنگ انقلابی پاگرفت، واجد ویژگی‌های ناشی از تکامل خاص آن کشور بود. در آغاز، انقلاب مزبور نه در سراسر کشور بلکه تنها در ایالات شمالی، یعنی مسکون‌ترین بخش آن، ظاهر شد. در جنوب شرقی اقتصاد مزارع بزرگ، مبتنی بر نظام برده‌داری حکم‌فرما بود. در حالی که در غرب کوچ‌نشین در زمین‌های جدید هنوز پایان نیافته بود. | |||
ایالات متحد آمریکا در سال ۱۸۰۰ میلادی دارای ۲۰ هزار دوک نخ‌ریسی بود که در سال ۱۸۱۰ میلادی به ۸۷ هزار و در سال ۱۸۱۵ میلادی به ۱۳۰هزار افزایش یافت. نخستین کارگاه‌های مکانیکی آن کشور در سال ۱۸۱۴ میلادی به کار افتاد. در دهه ۱۸۳۰ میلادی مصرف ذغال‌سنگ در صنایع فلزی رفته‌رفته متداول می‌شد. در دهه ۱۸۵۰ میلادی بخار به ایفای نقش مسلط در صنایع آغاز نهاد و فقط در پایان دهه ۱۸۴۰ میلادی بود که ماشین‌سازی مکانیکی شروع شد. | |||
==== نتایج اجتماعی انقلاب صنعتی ==== | |||
ماشین، پایه مادی و فنی انقلاب صنعتی محسوب می‌شد. ولی انقلاب صنعتی فقط محدود به تغییرات فنی در صنعت نبود. اگرچه تغییرات فنی، خود واجد اهمیت بسیاری در افزایش کار و کاهش هزینه تولید داشت. نتیجه مستقیم گذار به تولید ماشین پیدایش انبوهی از کارگران صنعتی، تشکیل سریع پرولتاریا هم‌چون یک طبقه و از میان رفتن دهقانان یا کاهش آنها بود. پیشرفت شیوه سرمایه‌داری تولید توام با تشدید بهره‌کشی از زحمت‌کشان بود. کارگران به زائده‌ای از ماشین تبدیل شدند. | |||
ظهور پرولتاریای صنعتی مهم‌ترین بهره‌ی اجتماعی انقلاب صنعتی به شمار می‌آید. کار مشترک در کارخانه‌های صنعتی بزرگ به تشکل و گردآمدن انبوهی از کارگران در یک‌جا و ایجاد همبستگی طبقاتی میان آنها انجامید. انقلاب صنعتی موازنه نیروها را در داخل طبقه بورژوازی بهم زد. بورژوازی صنعتی بر بورژوازی تجاری تفوق یافت. | |||
== جنبش طبقه کارگر در قرن نوزدهم == | == جنبش طبقه کارگر در قرن نوزدهم == | ||