۲٬۳۳۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''سیاست حقوق بشر کارتر''' | '''سیاست حقوق بشر کارتر''' عبارتست از سیاست خارجی آمریکا در قبال حکومتهای دیکتاتوری که متحد آمریکا بودند، تا با رعایت حقوق بشر مانع از بروز انقلابهای اجتماعی در آن کشورها شود. این سیاست در اساس برای حفظ منافع آمریکا و جلوگیری از رادیکالیزه شدن جریانات و تحولات اجتماعی در کشورهای تحت سلطهی دیکتاتوری بود. | ||
به | یکی از کشورهایی که بیشترین تاثیر را از این سیاست پذیرفت ایران بود. دیکتاتوری پهلوی به عنوان یک دیکتاتوری وابسته اساسا متکی به حمایت و پشتیبانی آمریکا بود. مردم ایران یک سابقهی طولانی را از زمان انقلاب مشروطه در جنگ با استبداد و به منظور رسیدن به دموکراسی در پشت خود داشتند. جنبشهای اجتماعی متعددی از جمله قیام خیابانی، جنبش جنگل، قیام پسیان، نهضت ملی شدن صنعت نفت و قیام پانزده خرداد تا آن زمان رخ داده بود. این جنبشهای همگی سرکوب شده بودند. بر اساس این سابقه طولانی و شرایط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و عکسالعمل در برابر فشار و اختناق حاکم و هم چنین پیدایش سازمانهای مسلح چریکی مانند مجاهدین خلق و سازمان چریکهای فدایی خلق که سرنگونی تمامیت دیکتاتوری را نشانهگرفته بودند، جامعه ایران آمادهی یک انقلاب اجتماعی عظیم یود. دستگاه حاکم پهلوی با تکیه بر اختناق پلیسی خود که اساسا بر ساواک سوار بود و همچنین قدرت نظامی ارتش، کنترل خود را بر تمامی ارکان اجتماعی حفظ میکرد. | ||
آمریکا که اهداف بلند مدت خود را در نظر داشت و تجربهی انقلابهای متعدد در آمریکای جنوبی را نیز داشت، در ترس از دست رفتن منافع استراتژیک و بروز انقلابهای اجتماعی در کشورهای تحت نفوذ خود چاره را در تعدیل سیاستهای سرکوبگرانه دیکتاتوریها میدید. از این رو کارتر کاندید حزب دموکرات آمریکا در سال ۱۳۷۶ میلادی با شعار حقوق بشر در سیاست خارجی وارد کارزار انتخاباتی شد. از طرفی حزب جمهوری خواه پس از جنگ وینتام و به خصوص رسوایی واترگیت محبوبیت خود را در جامعهی آمریکا از دست داده بود. کارتر بر حریف جمهوریخواه خود، جرالد رودولف فورد پیروز و در نوامبر ۱۳۷۶ (۱۱ آبان ۱۳۵۵) به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شد. | |||
دکترین کارتر که به سیاست حقوق بشر معروف شد بر دو پایه استوار بود. ۱ـ محدودیت در فروش تسلیحات نظامی به کشورهایی که حقوق بشر را نادیده میگیرند. ۲ـ احترام به حقوق انسان و حفظ کرامت انسانی و رعایت حقوق بشر | |||
این سیاست تاٍثیر شتابدهندهای بر تحولات سیاسی و اجتماعی ایران داشت. شاه جهت وزش بار را تشخیص داد و خود را برای حداقل انطباق با سیاست | |||
در چنین شرایطی، حتی قبل از پایان انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، شاه جهت وزش باد را تشخیص داد و خود را برای حداقل انطباق با سیاست حقو ق بشر کارتر و بز ک کردن چهره بینالمللی رژیمش آماده میکرد. او در عینحال قصد داشت با دادن امتیاز در زمین ة اقتصادی و بهخصوص نفت، حتیالامکان تیغ حقوقبشر کارتر را کُند کند تا ناچار از دادن امتیازهای اساسی نشود. | |||
در بهمن ٥٥، شاه دستور توقف اعدام و شکنجه را صادر کرد.شاه دیگر نمیخواست در گزارشهای رسمی دنیا، موارد اعدام یا شکنجه زندانیان سیاسی ایران درج شود و افکار عمومی بیش از این علیه او تحریک گردد. به همین جهت او در اواخر بهار سال ٥٦، یک گام دیگر در راستای سیاست حقو ق بشر و بهر ه برداری سیاسی از آن برداشت. وقتی اولین گروه کارشناسان هیأت صلیبسرخ بینالمللی بر ای بازدید از زندانهای سیاسی وارد تهران شدند، ما باور کردیم که دیوار اختناق و شکنجه و اعدام بهطور واقعی ترک برداشته است …. | |||
آبان ماه ١٣٥٦: شاه برای دیدار با کارتر به آمریکا رفت. او اکنون نیازمند جلب حمایت کارتر و تثبیت موقعیت خود در رابطه با سیاست جدید دولت آمریکا و ادامه روند تحولات در داخل کشور بود. پس از بازگشت از آمریکا، شاه طی نطقی اعلام کرد که تصمیم گرفته به مردم ایران آزادی بدهد. | |||
در کشور ما هم که با اجرای انقلاب شاه و مردم، ملت ایران به تدریج با سواد شده و میشوند، باید …»روش ادار ة مملکت تغییر کند و به تدریج مردم عادت کنند که در امور کشور دخالت بیشتری داشته باشند. این است که تصمیم گرفتهایم به مردم آزادی داده شود. | |||
== جیمز ارل کارتر(James Earl Carte ) == | == جیمز ارل کارتر(James Earl Carte ) == |
ویرایش