۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
'''اختلاسها در ایران''' پدیدهای است که از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی بر اقتصاد ایران سایه انداخته است. در اوایل دهه ۶۰ خورشیدی بازاریان وابسته به حکومت که ارگانهای اقتصادی جمهوری اسلامی را در اختیار داشتند با سیاستهای خود و وضع قوانین و دستورالعملهای مختلف سودهای کلانی به جیب میزدند. | '''اختلاسها در ایران''' پدیدهای است که از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی بر اقتصاد ایران سایه انداخته است. در اوایل دهه ۶۰ خورشیدی بازاریان وابسته به حکومت که ارگانهای اقتصادی جمهوری اسلامی را در اختیار داشتند با سیاستهای خود و وضع قوانین و دستورالعملهای مختلف سودهای کلانی به جیب میزدند. | ||
موضوع اختلاسها در ایران اساسا از ابتدای دهه ۷۰ شمسی | موضوع اختلاسها در ایران اساسا از ابتدای دهه ۷۰ شمسی مطرح شد. اولین پرونده اختلاس در سال ۱۳۷۱ افشا شد که متهمان اصلی آن مرتضی رفیق دوست و فاضل خداداد بودند که به اختلاس ۱۲۳ میلیاردی معروف شد. پس از آن طی سالهای دیگر پروندههای بسیار دیگری از قبیل پرونده اختلاس غلامحسین کرباسچی، پرونده شهرام جزایری، اختلاس ۳ هزار میلیاردی، اختلاس در سازمان تامین اجتماعی، اختلاس بیمه ایران، اختلاس صندوق فرهنگیان، اختلاس در وزارت نفت، گم شدن دکلهای نفتی و جندین مورد دیگر نیز مطرح شدند که در تمامی آنها ردپای عوامل حکومتی به چشم میخورد. در واقع با توجه به حجم و میزان اختلاس در هر یک از این پروندهها شکی باقی نمیگذارد که بدون دخالت عوامل قدرتمند وابسته به ارگانهای حکومتی چنین اختلاسهایی ممکن نیست. | ||
یکی از موضوعات و پروندههایی که در سالهای اخیر یعنی از سال ۱۳۹۴ و در اوج آن در سال ۱۳۹۶ سرو صدایی زیادی به پا کرد و گستردگی آن تقریبا تمام کشور را در بر گرفت، موضوع اختلاس در موسسات مالی و اعتباری بود. در اثر شرایط بیثبات اقتصادی در ایران موسسات مالی رشد قارچ گونهای پیدا کردند و طبق یک گزارش رسمی تعداد آنها به ۷۰۰۰ موسسه رسید. این موسسات با سودهای بالا موفق به جذب سرمایههای مردم شدند اما بعد از مدتی اعلام ورشکستگی میکردند و پول سرمایه گذاران را که عمدتا از اقشار کم درآمد و متوسط جامعه بودند و به امید سودی برای گذران امور زندگی پولهای خود را نزد این موسسات به امانت گذاشته بودند را بالا میکشیدند. این مسئله به یک بحران اجتماعی در جامعه ایران در سالهای اخیر تبدیل شده است و به خصوص در سالهای ۹۶ و ۹۷ روزی نبوده که شاهد اعتراض سپرده گذاران در مقابل موسسات مالی و بانک مرکزی و یا دوائر دولتی و حکومتی نباشیم. | یکی از موضوعات و پروندههایی که در سالهای اخیر یعنی از سال ۱۳۹۴ و در اوج آن در سال ۱۳۹۶ سرو صدایی زیادی به پا کرد و گستردگی آن تقریبا تمام کشور را در بر گرفت، موضوع اختلاس در موسسات مالی و اعتباری بود. در اثر شرایط بیثبات اقتصادی در ایران موسسات مالی رشد قارچ گونهای پیدا کردند و طبق یک گزارش رسمی تعداد آنها به ۷۰۰۰ موسسه رسید. این موسسات با سودهای بالا موفق به جذب سرمایههای مردم شدند اما بعد از مدتی اعلام ورشکستگی میکردند و پول سرمایه گذاران را که عمدتا از اقشار کم درآمد و متوسط جامعه بودند و به امید سودی برای گذران امور زندگی پولهای خود را نزد این موسسات به امانت گذاشته بودند را بالا میکشیدند. این مسئله به یک بحران اجتماعی در جامعه ایران در سالهای اخیر تبدیل شده است و به خصوص در سالهای ۹۶ و ۹۷ روزی نبوده که شاهد اعتراض سپرده گذاران در مقابل موسسات مالی و بانک مرکزی و یا دوائر دولتی و حکومتی نباشیم. | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
هیات وزیران در این جلسه تصمیماتی اتخاذ کردند و نامهای به وزیر مختار آلمان در ایران نوشته و ضمن شرح ماوقع خواستار تحویل دکتر لیندن بلات و محاکمه او شدند. | هیات وزیران در این جلسه تصمیماتی اتخاذ کردند و نامهای به وزیر مختار آلمان در ایران نوشته و ضمن شرح ماوقع خواستار تحویل دکتر لیندن بلات و محاکمه او شدند. | ||
چند روز از ماجرای پردهبرداری از اختلاس در بانک ملی نگذشته بود که روزی [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]] تیمورتاش | چند روز از ماجرای پردهبرداری از اختلاس در بانک ملی نگذشته بود که روزی [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]] تیمورتاش احضار کرد و با تندی به او گفت: <blockquote>«این پسره مزخرف وکیلالملک کیست که به دربار آوردهای؟ او را فوراً بیرون کن؛ قرار است تحت تعقیب واقع شود.»</blockquote>وکیلالملک فردای آن روز از طرف آیرم، رئیس نظمیه بازداشت شد و پروندههایی که از قبل برای او تدارک دیده شده بود، به جریان افتاد. | ||
روز ۲۹ بهمنماه ۱۳۱۱ دادستان دیوان کیفری، علیه تیمورتاش کیفرخواست بلندبالایی را ابلاغ کرد. در ادامه در ۲۵ اسفندماه جلسه دادرسی آغاز شد. در کیفرخواست، تیمورتاش را به فساد و ارتشا متهم کردند. البته یکی، دو جلسه هم بهصورت سری برگزار شد که اطلاع دقیقی از مسائل | روز ۲۹ بهمنماه ۱۳۱۱ دادستان دیوان کیفری، علیه تیمورتاش کیفرخواست بلندبالایی را ابلاغ کرد. در ادامه در ۲۵ اسفندماه جلسه دادرسی آغاز شد. در کیفرخواست، تیمورتاش را به فساد و ارتشا متهم کردند. البته یکی، دو جلسه هم بهصورت سری برگزار شد که اطلاع دقیقی از مسائل رد و بدلشده در آن جلسات نیست. | ||
در خاتمهی دادرسی، تیمورتاش به علت ارتکاب به رشوهخواری به سه سال حبس مجرد و محرومیت از کلیه حقوق اجتماعی و استرداد مال حاصل از ارتشا محکوم شد. محاکمهی تیمورتاش طی دو جلسه برگزار شد. در دومین جلسه محاکمه تیمورتاش به پنج سال زندان و پرداخت ۹ هزار لیره انگلیسی و ۲۰۰ هزار ریال وجه رایج مملکتی به خزانه دولت محکوم شد. خانه مسکونی او مصادره و اموال او تماماً ضبط و وسایل باارزش و گرانقیمت؛ نظیر فرش و مبل و سایر ملزومات زندگیاش به کاخهای سلطنتی خاندان پهلوی انتقال یافت. | در خاتمهی دادرسی، تیمورتاش به علت ارتکاب به رشوهخواری به سه سال حبس مجرد و محرومیت از کلیه حقوق اجتماعی و استرداد مال حاصل از ارتشا محکوم شد. محاکمهی تیمورتاش طی دو جلسه برگزار شد. در دومین جلسه محاکمه تیمورتاش به پنج سال زندان و پرداخت ۹ هزار لیره انگلیسی و ۲۰۰ هزار ریال وجه رایج مملکتی به خزانه دولت محکوم شد. خانه مسکونی او مصادره و اموال او تماماً ضبط و وسایل باارزش و گرانقیمت؛ نظیر فرش و مبل و سایر ملزومات زندگیاش به کاخهای سلطنتی خاندان پهلوی انتقال یافت. | ||
[[پرونده:Fazel Khodadad 1994.jpg| | [[پرونده:Fazel Khodadad 1994.jpg|alt=فاضل خداداد - اختلاس ۱۲۳ میلیاردی|بندانگشتی|275x275پیکسل|[[فاضل]] خداداد متهم اختلاس ۱۲۳ میلیاردی که اعدام شد]] | ||
تیمورتاش در مدت زندان به سختی شکنجه میشد. از نور آفتاب و گردش در محوطه زندان و غذای کافی نیز محروم بود. وظیفه قتل تیمورتاش | تیمورتاش در مدت زندان به سختی شکنجه میشد. از نور آفتاب و گردش در محوطه زندان و غذای کافی نیز محروم بود. وظیفه قتل تیمورتاش بر عهده ماموران پلیس سیاسی گذاشته شد و پزشک احمدی، مأمور انجام این ماموریت گشت.<ref>[https://way2pay.ir/106063/ اولین اختلاس بانکی ایران چگونه رقم خورد؟]- راه پرداخت</ref> | ||
== اختلاسها در جمهوری اسلامی == | == اختلاسها در جمهوری اسلامی == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
=== اختلاس غلامحسین کرباسچی === | === اختلاس غلامحسین کرباسچی === | ||
[[پرونده:غلامحسین کرباسچی در دادگاه.JPG| | [[پرونده:غلامحسین کرباسچی در دادگاه.JPG|alt=غلامحسین کرباسچی - اختلاس|بندانگشتی|غلامحسین کرباسچی شهردار وقت تهران در صحن دادگاه به جرم اختلاس]] | ||
غلامحسین کرباسچی شهردارتهران، در سال ۷۷ به اتهام اختلاس و نقض صریح قانون بازداشت شد. آنچه در مفاد اتهامات او آمده بود، برداشت مالی وی به نفع کارگزاران سازندگی (حزب مورد علاقه او)، اختلاس به نفع شخصی، برداشت برای نمایندگی ایران در سازمان ملل، تضییع اموال و تصرفات غیر مجاز و غیر قانونی در وجوه شهرداری، به مبلغ ۱۴ میلیارد تومان بود. رای نهایی دادگاه، به استناد ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی، به دو سال حبس و ده سال انفصال از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی و استرداد وجوه تعلق گرفت و از اغلب موارد اتهامی دیگر تبرئه شد.<ref name=":1" /> | غلامحسین کرباسچی شهردارتهران، در سال ۷۷ به اتهام اختلاس و نقض صریح قانون بازداشت شد. آنچه در مفاد اتهامات او آمده بود، برداشت مالی وی به نفع کارگزاران سازندگی (حزب مورد علاقه او)، اختلاس به نفع شخصی، برداشت برای نمایندگی ایران در سازمان ملل، تضییع اموال و تصرفات غیر مجاز و غیر قانونی در وجوه شهرداری، به مبلغ ۱۴ میلیارد تومان بود. رای نهایی دادگاه، به استناد ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی، به دو سال حبس و ده سال انفصال از خدمات دولتی و پرداخت جزای نقدی و استرداد وجوه تعلق گرفت و از اغلب موارد اتهامی دیگر تبرئه شد.<ref name=":1" /> | ||
=== اختلاس شهرام جزایری === | === اختلاس شهرام جزایری === | ||
[[پرونده:شهرام جزایری.JPG| | [[پرونده:شهرام جزایری.JPG|alt=شهرام جزایری - اختلاس در ایران|بندانگشتی|شهرام جزایری متهم یکی از پر سرو صداترین پروندههای اختلاس در ایران]] | ||
یکی از پروندههای جنجالی فساد مالی در تاریخ جمهوری اسلامی، موضوع شهرام جزایری بوده است که در سال ۱۳۸۱ بازداشت شد. رفتوآمد آسان او به مجلس، ارتباطش با برخی نمایندگان و ارسال چک چند ده میلیونی به دفتر [[سید علی خامنه ای|خامنهای]]، از جمله بحثبرانگیزترین تحرکات او بود که به زعم برخی، از جمله محمود علیزاده طباطبایی (یکی از وکلای مدافعش) مورد آخر باعث بازداشت او شد. جزایری در اوایل اسفند ۱۳۸۵ در جریان انتقال از زندان برای معرفی برخی اموالش، فرار کرد و سه روز پیش از آغاز سال ۸۶ در عمان مجدداً دستگیر شد. همین اقدام او حکم زندانش را دو سال افزایش داد. در نهایت، شهرام جزایری که توانسته بود از اتهام اخلال در نظام اقتصادی کشور تبرئه شود، بعد از ۱۳ سال از زندان آزاد شد. تحصیل مال از طریق نامشروع، پرداخت رشوه به دفعات و به افراد مختلف، معافیت از سربازی به صورت متقلبانه، اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی، تصرف غیرمجاز در اموال و وجوه توقیف شده، فرار از زندان و خروج غیرمجاز از کشور، مهمترین اتهامات او بودند.<ref name=":0" /> | یکی از پروندههای جنجالی فساد مالی در تاریخ جمهوری اسلامی، موضوع شهرام جزایری بوده است که در سال ۱۳۸۱ بازداشت شد. رفتوآمد آسان او به مجلس، ارتباطش با برخی نمایندگان و ارسال چک چند ده میلیونی به دفتر [[سید علی خامنه ای|خامنهای]]، از جمله بحثبرانگیزترین تحرکات او بود که به زعم برخی، از جمله محمود علیزاده طباطبایی (یکی از وکلای مدافعش) مورد آخر باعث بازداشت او شد. جزایری در اوایل اسفند ۱۳۸۵ در جریان انتقال از زندان برای معرفی برخی اموالش، فرار کرد و سه روز پیش از آغاز سال ۸۶ در عمان مجدداً دستگیر شد. همین اقدام او حکم زندانش را دو سال افزایش داد. در نهایت، شهرام جزایری که توانسته بود از اتهام اخلال در نظام اقتصادی کشور تبرئه شود، بعد از ۱۳ سال از زندان آزاد شد. تحصیل مال از طریق نامشروع، پرداخت رشوه به دفعات و به افراد مختلف، معافیت از سربازی به صورت متقلبانه، اعمال نفوذ برخلاف حق و مقررات قانونی، تصرف غیرمجاز در اموال و وجوه توقیف شده، فرار از زندان و خروج غیرمجاز از کشور، مهمترین اتهامات او بودند.<ref name=":0" /> | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
=== پروندهی حقوقهای نجومی === | === پروندهی حقوقهای نجومی === | ||
مسألهی حقوقهای نجومی در سال ۱۳۹۵ زمانی مطرح شد که برخی رسانهها چند فیش حقوقی ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومانی منتشر کردند. ابتدا انتشار و افشای این فیشها به بیمه مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی و بانک رفاه کارگران محدود شده بود. کم کم موج افشاگری فیشهای موسوم به نجومی فراگیرتر شد و | مسألهی حقوقهای نجومی در سال ۱۳۹۵ زمانی مطرح شد که برخی رسانهها چند فیش حقوقی ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومانی منتشر کردند. ابتدا انتشار و افشای این فیشها به بیمه مرکزی ایران، صندوق توسعه ملی و بانک رفاه کارگران محدود شده بود. کم کم موج افشاگری فیشهای موسوم به نجومی فراگیرتر شد و پای شماری از نهادهای نظامی را وسط کشید. | ||
یکی از مدیرانی که در جریان این مسأله استعفا داد، سیدصفدر حسینی رئیس صندوق توسعه ملی بود. در جریان این پرونده، برخی مدیران استعفا دادند و برخی دیگر هم از سوی دولت برکنار شدند.<ref name=":0" /> | یکی از مدیرانی که در جریان این مسأله استعفا داد، سیدصفدر حسینی رئیس صندوق توسعه ملی بود. در جریان این پرونده، برخی مدیران استعفا دادند و برخی دیگر هم از سوی دولت برکنار شدند.<ref name=":0" /> | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
=== پرونده فساد در شهردادی تهران === | === پرونده فساد در شهردادی تهران === | ||
در سال ۱۳۹۶ محمدعلی نجفی شهردار وقت تهران در صدمین روز فعالیت خود در این سمت، در یک دعوای باندی گزارشی دربارهی عملکرد [[محمدباقر قالیباف|قالیباف]] در ۱۲ سال گذشته ارائه داد که جنجال زیادی بهپا کرد. عقد قرارداد با ارقام غیرواقعی بین شهرداری تهران و برخی نهادها، صرف کردن پولهای شهرداری و ارگانهای تابعه در تبلیغات انتخابات، و موارد متعدد سوءاستفادههای مالی، عمده مواردی است که در گزارش ۵۰۰ صفحهای نجفی به چشم میخورد. در این گزارش، لااقل در آن بخش از آن که رسانهای شده، مجموع رقم تخلفات اعلام نشده است، اما این سوءمدیریت | در سال ۱۳۹۶ محمدعلی نجفی شهردار وقت تهران در صدمین روز فعالیت خود در این سمت، در یک دعوای باندی گزارشی دربارهی عملکرد [[محمدباقر قالیباف|قالیباف]] در ۱۲ سال گذشته ارائه داد که جنجال زیادی بهپا کرد. عقد قرارداد با ارقام غیرواقعی بین شهرداری تهران و برخی نهادها، صرف کردن پولهای شهرداری و ارگانهای تابعه در تبلیغات انتخابات، و موارد متعدد سوءاستفادههای مالی، عمده مواردی است که در گزارش ۵۰۰ صفحهای نجفی به چشم میخورد. در این گزارش، لااقل در آن بخش از آن که رسانهای شده، مجموع رقم تخلفات اعلام نشده است، اما این سوءمدیریت مطرح شده توسط نجفی، موجب شده تا مجموعاً رقم بدهیهای ثبتشده و ثبتنشدهی شهرداری تهران به ۵۲ هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان برسد. | ||
محسنی اژهای معاون اول و سخنگوی وقت قوه قضائیه دربارهی این پرونده گفت: <blockquote>«هر وقت گزارشها را دادند، بررسی میشود. معمولاً مسئولان جدید نسبت به مسئولان سابق حرفهایی دارند؛ ما هم میگوییم گزارش کنید تا رسیدگی کنیم، اما بعضی وقتها حرف میزنند و گزارشی نمیدهند.»<ref name=":0">[https://www.isna.ir/news/96112614998/%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DB%B7%DB%B1-%D8%AA%D8%A7-%DB%B9%DB%B6-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 بزرگترین فسادهای مالی از ۷۱ تا ۹۶] - خبرگزاری ایسنا</ref></blockquote> | محسنی اژهای معاون اول و سخنگوی وقت قوه قضائیه دربارهی این پرونده گفت: <blockquote>«هر وقت گزارشها را دادند، بررسی میشود. معمولاً مسئولان جدید نسبت به مسئولان سابق حرفهایی دارند؛ ما هم میگوییم گزارش کنید تا رسیدگی کنیم، اما بعضی وقتها حرف میزنند و گزارشی نمیدهند.»<ref name=":0">[https://www.isna.ir/news/96112614998/%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%DB%B7%DB%B1-%D8%AA%D8%A7-%DB%B9%DB%B6-%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85 بزرگترین فسادهای مالی از ۷۱ تا ۹۶] - خبرگزاری ایسنا</ref></blockquote> |