۷٬۳۴۸
ویرایش
حمله به کوی دانشگاه تهران (۱۸-۲۳ تیر ۱۳۷۸) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۶
، ۸ ژوئیهٔ ۲۰۲۰بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| causes = سرکوب اعتراضات چند روزه‌ی دانشجویان | | causes = سرکوب اعتراضات چند روزه‌ی دانشجویان | ||
| goals = پایان اعتراضات | | goals = پایان اعتراضات | ||
| methods = حمله با گاز | | methods = شلیک گلوله، حمله با گاز اشک‌آور، پرتاب از ساختمان، دستگیرهای گسترده، راه‌اندازی ضد تظاهرات | ||
| status = | | status = | ||
| result = | | result = | ||
| side1 = دانشجویان دانشگاه تهران | | side1 = دانشجویان دانشگاه تهران و مردم | ||
| side2 = نیروهای | | side2 = نیروهای انتظامی، نیروهای امنیتی، سپاه پاسدران و لباس شخصی‌ها | ||
| side3 = | | side3 = | ||
| leadfigures1 = | | leadfigures1 = | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
ساعت ٩ شب ابتدا تجمعی در کوی در برابر خوابگاه دانشجویان شکل گرفت. به فاصله یک ساعت، تجمعی دیگر مقابل سینمای کوی برگزار شد و به‌هم‌پیوستن این دو تجمع باعث شد جمعیت دانشجویان به بیرون از کوی کشیده شود. | ساعت ٩ شب ابتدا تجمعی در کوی در برابر خوابگاه دانشجویان شکل گرفت. به فاصله یک ساعت، تجمعی دیگر مقابل سینمای کوی برگزار شد و به‌هم‌پیوستن این دو تجمع باعث شد جمعیت دانشجویان به بیرون از کوی کشیده شود. | ||
این اعتراضات به خیابان‌‌‌های اطراف دانشگاه تهران و خیابان انقلاب گسترش یافت و تا بیست‌و‌سوم تیر فضای ملتهب همچنان ادامه داشت. بارها درگیری‌های خیابانی بین دانشجویان و مأموران امنیتی بوقوع پیوست. در جریان حمله به کوی، تعدادی از دانشجویان از جمله [[عزت ابراهیم‌نژاد|عزت ابراهیم نژاد]]، [[فرشته علیزاده]]، رضا حیدری، روزیتا حیدری، علی کریمی و محمد محمدی و تعدادی دیگر، به دست نیروی انتظامی و لباس شخصی‌ها کشته و تعداد زیادی نیز مجروح شدند. | |||
این اعتراضات به خیابان‌‌‌های اطراف دانشگاه تهران و خیابان انقلاب گسترش یافت و تا بیست‌و‌سوم تیر فضای ملتهب همچنان ادامه داشت. بارها درگیری‌های خیابانی بین دانشجویان و مأموران امنیتی بوقوع پیوست. در جریان حمله به کوی، تعدادی از دانشجویان از جمله عزت ابراهیم نژاد | |||
شدت سرکوب و کشتار دانشجویان، افکار عمومی را علیه دولت خاتمی که آن زمان داعیه‌ی اصلاحات داشت بشدت برانگیخت، مصطفی معین وزیر وقت علوم برای خنثی کردن بخشی از این فشارها استعفا کرد، که خاتمی استعفای او را نپذیرفت.<ref>سایت فرارو ماجرای نیمه‌شب 18 تیر [https://fararu.com/fa/news/321741/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%A8-18-%D8%AA%DB%8C%D8%B1-78 78]</ref> | شدت سرکوب و کشتار دانشجویان، افکار عمومی را علیه دولت خاتمی که آن زمان داعیه‌ی اصلاحات داشت بشدت برانگیخت، مصطفی معین وزیر وقت علوم برای خنثی کردن بخشی از این فشارها استعفا کرد، که خاتمی استعفای او را نپذیرفت.<ref>سایت فرارو ماجرای نیمه‌شب 18 تیر [https://fararu.com/fa/news/321741/%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%A8-18-%D8%AA%DB%8C%D8%B1-78 78]</ref> | ||
| خط ۵۰: | خط ۴۸: | ||
حکومت در وحشت از تداوم تظاهرات مردم، عملاً در سطح تهران حکومت نظامی برقرار کرد و در اکثر نقاط شهر تهران، نیروهای نظامی مستقر کرد. | حکومت در وحشت از تداوم تظاهرات مردم، عملاً در سطح تهران حکومت نظامی برقرار کرد و در اکثر نقاط شهر تهران، نیروهای نظامی مستقر کرد. | ||
سازمان عفو بین‌الملل طی بیانیه‌یی درمورد ابعاد وسیع دستگیریهای خودسرانه احساس خطر نموده و از مقامات ایران | سازمان عفو بین‌الملل طی بیانیه‌یی درمورد ابعاد وسیع دستگیریهای خودسرانه احساس خطر نموده و از مقامات ایران خواست تمامی زندانیان سیاسی را آزاد کرده و اسامی سایر متهمان را نیز اعلام نماید. | ||
دولت ایران با بکارگیری خشونتی خونین و انجام ضدتظاهرات و با بکارگیری تمام نیروهای امنیتی از جمله لباس شخصی‌ها این تظاهرات را بشدت سرکوب کرد. | |||
سالها پس از گذشت این واقعه، هر سال در دانشگاههای مختلف ایران روز ۱۸تیر تجمعات و تظاهرات دانشجویان برای بزرگداشت آن روزهای خونین برگزار می‌شود. | ۱۸ تیر تبدیل به نقطه عطفی در مبارزات جنبش دانشجویی ایران تبدیل شد. سالها پس از گذشت این واقعه، هر سال در دانشگاههای مختلف ایران روز ۱۸تیر تجمعات و تظاهرات دانشجویان برای بزرگداشت آن روزهای خونین برگزار می‌شود. | ||
==شروع قیام صبح جمعه ۱۸ تیر ۷۸== | ==شروع قیام صبح جمعه ۱۸ تیر ۷۸== | ||
ساعت ۴ صبح نیروهای یکان ویژه، منطقه خوابگاه دانشجویان را به محاصره در آوردند. این نیروها با گاز اشک‌آور، اسلحه، باتوم و چماق به دانشجویان حمله کردند، درحالی که دانشجویان فقط شعار می‌دادند. نیروهای حمله‌کننده به کوی دانشگاه، بیش از ۱۳۰۰ تن بودند. | ساعت ۴ صبح نیروهای یکان ویژه، منطقه خوابگاه دانشجویان را به محاصره در آوردند. این نیروها با گاز اشک‌آور، اسلحه، باتوم و چماق به دانشجویان حمله کردند، درحالی که دانشجویان فقط شعار می‌دادند. نیروهای حمله‌کننده به کوی دانشگاه، بیش از ۱۳۰۰ تن بودند. | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۸۶: | ||
روزنامه نیویورک تایمز دراین خصوص نوشت:<blockquote>«دیکتاتوری مذهبی خفقان‌آور در ایران هرگز یک بافت مناسب برای یک جامعه پیچیده و جوان ۷۰میلیونی نبوده است». آنهایی که نیروهای امنیتی را کنترل می‌کنند، اگر فکر می‌کنند که با گاز اشک‌آور، گلوله و اوباش می‌توانند جلوی تغییر را بگیرند، به همان درجه‌یی که شاه در دو دهه قبل عمل کرد، با تهدید یک اشتباه محاسبه روبه‌رو هستند».<ref>وبلاگ پرواز پرستوها روز تاريخي هيجده تير قيام در برابر سراب اصلاح طلبي را فراموش [http://parvaze-parastohaie-asheqh.blogspot.com/2011/07/blog-post_07.html نكنيم]!</ref></blockquote> | روزنامه نیویورک تایمز دراین خصوص نوشت:<blockquote>«دیکتاتوری مذهبی خفقان‌آور در ایران هرگز یک بافت مناسب برای یک جامعه پیچیده و جوان ۷۰میلیونی نبوده است». آنهایی که نیروهای امنیتی را کنترل می‌کنند، اگر فکر می‌کنند که با گاز اشک‌آور، گلوله و اوباش می‌توانند جلوی تغییر را بگیرند، به همان درجه‌یی که شاه در دو دهه قبل عمل کرد، با تهدید یک اشتباه محاسبه روبه‌رو هستند».<ref>وبلاگ پرواز پرستوها روز تاريخي هيجده تير قيام در برابر سراب اصلاح طلبي را فراموش [http://parvaze-parastohaie-asheqh.blogspot.com/2011/07/blog-post_07.html نكنيم]!</ref></blockquote> | ||
==پنجشنبه ۲۴تیر:== | ==پنجشنبه ۲۴تیر:== | ||
[[پرونده:مادرسعید زینالی دانشجوی مفعود شده ۱۸تیر۷۸سالهاست که چشم‌انتظار است.jpg| | [[پرونده:مادرسعید زینالی دانشجوی مفعود شده ۱۸تیر۷۸سالهاست که چشم‌انتظار است.jpg|alt=مادرسعید زینالی دانشجوی مفعود شده ۱۸تیر۷۸|بندانگشتی|مادرسعید زینالی دانشجوی مفقود شده ۱۸تیر۷۸|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D9%85%D9%81%D8%B9%D9%88%D8%AF_%D8%B4%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B8%D8%AA%DB%8C%D8%B1%DB%B7%DB%B8%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%87_%DA%86%D8%B4%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%AA.jpg]]پنج شنبه ۲۴ تیرماه، هنوز فضای شهر تهران ملتهب بود، حکومت در وحشت از تداوم تظاهرات مردم، عملاً در سطح تهران حکومت نظامی برقرار کرد. و در اکثر نقاط شهر تهران، نیروهای نظامی مستقر کرد. | ||
سازمان عفو بین‌الملل طی بیانیه‌یی درمورد ابعاد وسیع دستگیریهای خودسرانه احساس خطر نموده و از مقامات رژیم ایران می‌خواهد تا تمامی زندانیان سیاسی را آزاد کرده و اسامی سایر متهمان را نیز اعلام نماید. | سازمان عفو بین‌الملل طی بیانیه‌یی درمورد ابعاد وسیع دستگیریهای خودسرانه احساس خطر نموده و از مقامات رژیم ایران می‌خواهد تا تمامی زندانیان سیاسی را آزاد کرده و اسامی سایر متهمان را نیز اعلام نماید. | ||
| خط ۱۹۷: | خط ۱۹۳: | ||
رفسنجانی درباره تظاهرات دانشجویان بخصوص شعارهای آنها علیه خامنه ای گفت:<blockquote>«تلخ‌ترین موضوع این حوادث، اهانت به عمود خیمه انقلاب و ولایت فقیه بود»<ref>خبرنامه گویا هاشمی رفسنجانی و علی خامنه‌ای، متن کامل مقاله اکبر گنجی در [https://news.gooya.com/politics/archives/2011/03/119715.php بی‌بی‌سی]</ref></blockquote>به گزارش رادیو فردا رهبران قیام ۱۸ تیرماه ۷۸، هزاران دانشجو و مردم معترضی بودند که در خیابان های تهران و تبریز اساس حکومت ولایت فقیه را به چالش کشیدند. شعار «مرگ بر خامنه‌ای» و «قاتلین فروهر، زیرعبای رهبر» سر دادند و سقف مطالباتشان نه برکناری رییس پلیس و حضور خاتمی در کوی دانشگاه، بلکه تغییر نظام سیاسی دیکتاتوری دینی در ایران بود<ref>سایت رادیو فردا بازخوانی یک [https://www.radiofarda.com/a/f9-iran-student-protests-july-1999/28651853.html قیام]</ref>. | رفسنجانی درباره تظاهرات دانشجویان بخصوص شعارهای آنها علیه خامنه ای گفت:<blockquote>«تلخ‌ترین موضوع این حوادث، اهانت به عمود خیمه انقلاب و ولایت فقیه بود»<ref>خبرنامه گویا هاشمی رفسنجانی و علی خامنه‌ای، متن کامل مقاله اکبر گنجی در [https://news.gooya.com/politics/archives/2011/03/119715.php بی‌بی‌سی]</ref></blockquote>به گزارش رادیو فردا رهبران قیام ۱۸ تیرماه ۷۸، هزاران دانشجو و مردم معترضی بودند که در خیابان های تهران و تبریز اساس حکومت ولایت فقیه را به چالش کشیدند. شعار «مرگ بر خامنه‌ای» و «قاتلین فروهر، زیرعبای رهبر» سر دادند و سقف مطالباتشان نه برکناری رییس پلیس و حضور خاتمی در کوی دانشگاه، بلکه تغییر نظام سیاسی دیکتاتوری دینی در ایران بود<ref>سایت رادیو فردا بازخوانی یک [https://www.radiofarda.com/a/f9-iran-student-protests-july-1999/28651853.html قیام]</ref>. | ||
== | ==مواضع جمهوری اسلامی== | ||
[[پرونده:پاسدار حسن فیروزآبادی.jpg|جایگزین=پاسدار حسن فیروزآبادی: جریان ١٨ تیر سال ٧٨ با مجوز شورای عالی امنیت ملی و شخص رئیس شورای عالی امنیت ملی که خود آقای خاتمی بود، صورت گرفت|بندانگشتی|پاسدار حسن فیروزآبادی: جریان ١٨ تیر سال ٧٨ با مجوز شورای عالی امنیت ملی و شخص رئیس شورای عالی امنیت ملی که خود آقای خاتمی بود، صورت گرفت|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C.jpg]]فیروز آبادی رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح ایران گفت: مقابله نیروهای مسلح با شورش‌های خیابانی در جریان ۱۸ تیر سال ۷۸ با مجوز شورای عالی امنیت ملی و شخص رئیس شورای عالی امنیت ملی که خود آقای خاتمی بود، صورت گرفت. فیروزآبادی ادامه داد: آن زمان جلوی خود بنده آقای روحانی با آقای خاتمی تماس گرفتند و گفتند وضع اینگونه و جمع‌بندی این است و ایشان گفتند که دیگر هر تصمیمی که گرفتید انجام دهید، از این به بعد هم همینطور خواهد بود. وی افزود: خودشان تصویب کردند، خود شورای عالی امنیت ملی اجازه برخورد را داد و بعد دبیر شورای عالی امنیت ملی بیانیه داد و آن را محکوم کرد و تصور می‌شد که سپاه یا نیروهای مسلح مسئول آن بوده در صورتی که اینطور نبود، این تصمیم شورای عالی امنیت ملی و تائید رئیس جمهور بود.<ref>خبرگزاری فارس برخورد سپاه با شورش‌های 18 تیر با مجوز شورای عالی امنیت و شخص خاتمی [https://www.farsnews.com/news/13960418000670/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%AC%D9%88%D8%B2-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D بود]</ref> | [[پرونده:پاسدار حسن فیروزآبادی.jpg|جایگزین=پاسدار حسن فیروزآبادی: جریان ١٨ تیر سال ٧٨ با مجوز شورای عالی امنیت ملی و شخص رئیس شورای عالی امنیت ملی که خود آقای خاتمی بود، صورت گرفت|بندانگشتی|پاسدار حسن فیروزآبادی: جریان ١٨ تیر سال ٧٨ با مجوز شورای عالی امنیت ملی و شخص رئیس شورای عالی امنیت ملی که خود آقای خاتمی بود، صورت گرفت|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C.jpg]]فیروز آبادی رئیس پیشین ستاد کل نیروهای مسلح ایران گفت: مقابله نیروهای مسلح با شورش‌های خیابانی در جریان ۱۸ تیر سال ۷۸ با مجوز شورای عالی امنیت ملی و شخص رئیس شورای عالی امنیت ملی که خود آقای خاتمی بود، صورت گرفت. فیروزآبادی ادامه داد: آن زمان جلوی خود بنده آقای روحانی با آقای خاتمی تماس گرفتند و گفتند وضع اینگونه و جمع‌بندی این است و ایشان گفتند که دیگر هر تصمیمی که گرفتید انجام دهید، از این به بعد هم همینطور خواهد بود. وی افزود: خودشان تصویب کردند، خود شورای عالی امنیت ملی اجازه برخورد را داد و بعد دبیر شورای عالی امنیت ملی بیانیه داد و آن را محکوم کرد و تصور می‌شد که سپاه یا نیروهای مسلح مسئول آن بوده در صورتی که اینطور نبود، این تصمیم شورای عالی امنیت ملی و تائید رئیس جمهور بود.<ref>خبرگزاری فارس برخورد سپاه با شورش‌های 18 تیر با مجوز شورای عالی امنیت و شخص خاتمی [https://www.farsnews.com/news/13960418000670/%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%AC%D9%88%D8%B2-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%D بود]</ref> | ||