|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{تازه درگذشته}}
| |
| {{pp|small=yes|expiry=۲۰۲۰۰۵۲۷۰۲۵۶۴۳}}
| |
| {{تغییرمسیر|شجریان|مشاهدهٔ کسانِ دیگری با این نام خانوادگی|شجریان (نام خانوادگی)}}
| |
| {{جعبه اطلاعات هنرمند موسیقی
| |
| | پس‌زمینه = خواننده_تک
| |
| | نام = محمدرضا شجریان
| |
| | تصویر = [[پرونده:Mohamdreza Shajarian 1.jpg|250px]]
| |
| | دورنما =
| |
| | توضیح_تصویر =
| |
| | زادروز = {{تاریخ تولد|۱۳۱۹|۷|۱|گاه‌شمار=خورشیدی}}
| |
| | محل تولد = [[مشهد]]، ایران
| |
| | مرگ = {{تاریخ مرگ و سن|۱۳۹۹|۷|۱۷|۱۳۱۹|۷|۱|گاه‌شمار=خورشیدی}}<ref>{{یادکرد وب |عنوان=استاد محمدرضا شجریان درگذشت |نشانی=https://www.entekhab.ir/fa/news/578721/ایرنا-استاد-محمدرضا-شجریان-درگذشت |وبگاه=ایرنا}}</ref>
| |
| | سبک = [[موسیقی اصیل ایرانی]]
| |
| | استاد = [[عبدالله دوامی]]<ref>{{یادکرد وب
| |
| |عنوان=رامشگر بزرگ؛ استاد شجریان در تاجیکستان-دقیقه ۳۵:۰۸
| |
| |نشانی=https://www.youtube.com/watch?v=f9q1vZRiD_U
| |
| |تاریخ= ۱۳۹۸
| |
| |ناشر=یوتیوب}}</ref>{{سخ}}[[اسماعیل مهرتاش]]{{سخ}}[[نورعلی برومند]]
| |
| | ساز = {{hlist|آواز|[[سنتور]]}}
| |
| | مدت = ۱۳۴۶–۱۳۹۴ (موسیقی)
| |
| | فعالیت = [[خواننده]]{{سخ}}[[موسیقی‌دان]]{{سخ}}[[آهنگساز|آهنگساز]]{{سخ}}[[خوشنویسی|خوش‌نویس]]
| |
| | ناشر = [[دل آواز]]، [[سروش]]، [[مؤسسه فرهنگی-هنری ماهور|ماهور]]
| |
| | نقش‌های_مرتبط = <small>رئیس شورای عالی [[خانه موسیقی ایران|خانهٔ موسیقی ایران]]<ref name="HMusic"/></small>{{سخ}}[[کانون فرهنگی و هنری چاووش|گروه چاووش]]{{سخ}}[[گروه شیدا]]{{سخ}}[[گروه عارف]]{{سخ}}گروه آوا{{سخ}}[[شهناز (گروه موسیقی)|گروه شهناز]]
| |
| | شاگرد = ''[[#شاگردان سرشناس|به این قسمت مراجعه کنید]]''
| |
| | وبگاه = [http://mohammadrezashajarian.com/ وبگاه رسمی]
| |
| | اندازه_تصویر =
| |
| | نام_مستعار = <small>سیاوش بیدگانی (تا قبل از دههٔ ۱۳۵۰)</small>{{-}}
| |
| | نوع_صوت = [[تنور (صدا)|تِنور]]
| |
| | امضا = Mohammad Reza Shajarian signature.svg
| |
| | محل مرگ = [[بیمارستان جم]]، تهران
| |
| }}
| |
| [[پرونده:Farhangfar -lotfi-shajarian 1970s -1355 Shiraz art Festival.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|محمدرضا شجریان، [[محمدرضا لطفی]] و [[ناصر فرهنگ‌فر]] در جشنوارهٔ موسیقی [[جشن هنر شیراز]] سال ۱۳۵۴، اجرای زندهٔ ''[[راست‌پنجگاه (آلبوم موسیقی)|آلبوم راست‌پنجگاه]]'']] | | [[پرونده:Farhangfar -lotfi-shajarian 1970s -1355 Shiraz art Festival.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|محمدرضا شجریان، [[محمدرضا لطفی]] و [[ناصر فرهنگ‌فر]] در جشنوارهٔ موسیقی [[جشن هنر شیراز]] سال ۱۳۵۴، اجرای زندهٔ ''[[راست‌پنجگاه (آلبوم موسیقی)|آلبوم راست‌پنجگاه]]'']] |
| {{شنیدن
| | '''محمدرضا شجریان''' (۱ مهر ۱۳۱۹ – ۱۷ مهر ۱۳۹۹) موسیقی‌دان و خوانندهٔ سبک اصیل ایرانی بود. وی همچنین خوش‌نویس در خطِ نستعلیق،<ref name="Hamshahri" /> رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران،<ref name="HMusic">{{یادکرد وب|نشانی=http://iranhmusic.ir/pages.php?id=7A24D4E|عنوان=دربارهٔ خانه موسیقی|تاریخ بازدید=۲۹ مهر ۱۳۹۰|ناشر=وبگاه رسمی خانهٔ موسیقی ایران|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110920115831/http://www.iranhmusic.ir/pages.php?id=7A24D4E|تاریخ بایگانی=۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref> بنیان‌گذار گروه شهناز<ref name="hamshahrionline-shahnaz">{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با گروه شهناز|ناشر=[[همشهری آنلاین]]|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|تاریخ بازدید=۳ مهر ۱۳۹۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018203247/http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|archivedate=۱۸ اکتبر ۲۰۱۴|dead-url=yes}}</ref> و مبدع چند ساز موسیقی<ref name="musiceiranian-saz" /> بود. او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشت و دعای ربنا، معروف‌ترین تلاوت قرآنیِ او بود؛ این اثر را سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت کرده‌است.<ref>{{یادکرد روزنامه|عنوان=ا<ربنای شجریان> ثبت <میراث ملی> شد|ناشر=[[روزنامه ایران]]|نشانی=http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/182711|تاریخ بازدید=۷ خرداد ۱۳۹۶}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ion.ir/News/215732.html|عنوان=واکنش معاون اسبق وزیر ارشاد به ثبت ملی ربنای شجریان: «... تا ابد افسانه تو پایدار»|ناشر=[[ایران آنلاین]]|زبان=فارسی|تاریخ=۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۷ خرداد ۱۳۹۶}}{{پیوند مرده|date=ژانویه ۲۰۲۰|bot=InternetArchiveBot}}</ref> سایت انجمن آسیا محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صفحهٔ مربوط به محمدرضا شجریان در وبگاه جامعهٔ آسیا|ناشر=وبگاه جامعهٔ آسیا|نشانی=http://www.asiasociety.org/pressroom/rel-shajarian.html|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> روزنامهٔ ''ونکوورسان'' او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Movie List|ناشر=[[ونکوور سان|The Vancouver Sun]]|نشانی=http://www.canada.com/vancouversun/news/westcoastlife/story.html?id=17377092-ce8e-454a-bd30-79d016aa0ce7|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرد<ref name="npr">{{یادکرد وب|عنوان=Mohammad Reza Shajarian: Protest Through Poetry|ناشر=[[رادیوی عمومی ملی|NPR]]|نشانی=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=130047062|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و نیز وی نامزد دو جایزه گرمی بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/32118|عنوان=زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹)|ناشر=|تاریخ=۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۸ تیر ۱۳۹۸|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713210935/http://www.hamshahrionline.ir/details/32118|archivedate=۱۳ ژوئیه ۲۰۱۵|dead-url=yes}}</ref> شجریان در میان دوستداران خود با عنوان «خسروی آواز ایران» نیز شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/632687/خسرو-آواز-ایران-است-او-|عنوان=خسرو آواز ایران است او|ناشر=عصر ایران|تاریخ بازدید=۲۱ فوریه ۲۰۲۰|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83483796/درباره-محمدرضا-شجریان-خسرو-آواز-و-اعتبار-موسیقی-ایرانی-در-جهان|عنوان=دربارهٔ خسرو آواز و اعتبار موسیقی ایرانی|ناشر=ایرنا|تاریخ بازدید=۲۱ فوریه ۲۰۲۰|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۸}}</ref> |
| | نام پرونده = IRAN ey saraye omid shajarian.ogg
| |
| | عنوان = ایران ای سرای امید (تصنیف سپیده)
| |
| | توصیف = شعر از هوشنگ ابتهاج، آهنگ از محمدرضا لطفی
| |
| }}
| |
| '''محمدرضا شجریان''' (۱ مهر ۱۳۱۹ – ۱۷ مهر ۱۳۹۹) [[موسیقی‌دان]] و خوانندهٔ سبک [[موسیقی سنتی ایرانی|اصیل ایرانی]] بود. وی همچنین [[خوشنویسی|خوش‌نویس]] در خطِ [[نستعلیق]]،<ref name="Hamshahri"/> رئیس شورای عالی [[خانه موسیقی ایران]]،<ref name="HMusic">{{یادکرد وب|نشانی=http://iranhmusic.ir/pages.php?id=7A24D4E|عنوان=دربارهٔ خانه موسیقی|تاریخ بازدید=۲۹ مهر ۱۳۹۰|ناشر=وبگاه رسمی خانهٔ موسیقی ایران|پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110920115831/http://www.iranhmusic.ir/pages.php?id=7A24D4E|تاریخ بایگانی=۲۰ سپتامبر ۲۰۱۱|dead-url=yes}}</ref> بنیان‌گذار [[گروه شهناز]]<ref name="hamshahrionline-shahnaz">{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با گروه شهناز|ناشر=[[همشهری آنلاین]]|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|تاریخ بازدید=۳ مهر ۱۳۹۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018203247/http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|archivedate=۱۸ اکتبر ۲۰۱۴|dead-url=yes}}</ref> و مبدع چند ساز موسیقی<ref name="musiceiranian-saz"/> بود. او در قرائت [[قرآن]] نیز فعالیت داشت و [[ربنای شجریان|دعای ربنا]]، معروف‌ترین تلاوت قرآنیِ او بود؛ این اثر را سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت کرده‌است.<ref>{{یادکرد روزنامه|عنوان=ا<ربنای شجریان> ثبت <میراث ملی> شد|ناشر=[[روزنامه ایران]]|نشانی=http://www.iran-newspaper.com/newspaper/BlockPrint/182711|تاریخ بازدید=۷ خرداد ۱۳۹۶}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.ion.ir/News/215732.html|عنوان=واکنش معاون اسبق وزیر ارشاد به ثبت ملی ربنای شجریان: «... تا ابد افسانه تو پایدار»|ناشر=[[ایران آنلاین]]|زبان=فارسی|تاریخ=۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۶|تاریخ بازبینی=۷ خرداد ۱۳۹۶}}{{پیوند مرده|date=ژانویه ۲۰۲۰|bot=InternetArchiveBot}}</ref> سایت انجمن آسیا محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی،<ref>{{یادکرد وب|عنوان=صفحهٔ مربوط به محمدرضا شجریان در وبگاه جامعهٔ آسیا|ناشر=وبگاه جامعهٔ آسیا|نشانی=http://www.asiasociety.org/pressroom/rel-shajarian.html|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> روزنامهٔ ''ونکوورسان'' او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان<ref>{{یادکرد وب|عنوان=The Movie List|ناشر=[[ونکوور سان|The Vancouver Sun]]|نشانی=http://www.canada.com/vancouversun/news/westcoastlife/story.html?id=17377092-ce8e-454a-bd30-79d016aa0ce7|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و همچنین [[رادیوی عمومی ملی|رادیوی عمومی ملی (NPR)]] در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرد<ref name="npr">{{یادکرد وب|عنوان=Mohammad Reza Shajarian: Protest Through Poetry|ناشر=[[رادیوی عمومی ملی|NPR]]|نشانی=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=130047062|تاریخ بازدید=۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴}}</ref> و نیز وی نامزد دو [[جایزه گرمی]] بود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=همشهری آنلاین|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/32118|عنوان=زندگینامه: محمدرضا شجریان (۱۳۱۹)|ناشر=|تاریخ=۱۳۹۸|تاریخ بازبینی=۲۸ تیر ۱۳۹۸|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150713210935/http://www.hamshahrionline.ir/details/32118|archivedate=۱۳ ژوئیه ۲۰۱۵|dead-url=yes}}</ref> شجریان در میان دوستداران خود با عنوان «خسروی آواز ایران» نیز شناخته می‌شود.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.asriran.com/fa/news/632687/خسرو-آواز-ایران-است-او-|عنوان=خسرو آواز ایران است او|ناشر=عصر ایران|تاریخ بازدید=۲۱ فوریه ۲۰۲۰|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۷}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نشانی=https://www.irna.ir/news/83483796/درباره-محمدرضا-شجریان-خسرو-آواز-و-اعتبار-موسیقی-ایرانی-در-جهان|عنوان=دربارهٔ خسرو آواز و اعتبار موسیقی ایرانی|ناشر=ایرنا|تاریخ بازدید=۲۱ فوریه ۲۰۲۰|تاریخ=۱ مهر ۱۳۹۸}}</ref> | |
|
| |
|
| از فرزندان محمدرضا شجریان، [[همایون شجریان|همایون]] و [[مژگان شجریان|مژگان]] در زمینهٔ [[موسیقی]] فعالیت دارند. خوانندگان سرشناسی چون [[ایرج بسطامی]]، [[مظفر شفیعی]]، [[حسام‌الدین سراج]]، [[حمیدرضا نوربخش]]، [[علی جهاندار]] و پسرش [[همایون شجریان|همایون]] از شاگردان شجریان هستند. | | از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگان سرشناسی چون ایرج بسطامی، مظفر شفیعی، حسام‌الدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار و پسرش همایون از شاگردان شجریان هستند. |
| | |
| | == منابع == |
| | <references /> |