۸٬۸۴۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
<span dir="RTL"></span>با توجه به اختناق شدید بعد از رخداد ۱۵ خرداد سال ۱۳۵۷ و ممانعت و سرکوب فعالیتهای سیاسی در داخل کشور و بازداشت و زندانی شدن رهبران و فعالان نهضت آزادی به تدریج اعضای نهضت که برای ادامه تحصیل به خارج رفته بودند فعالیت نهضت آزادی را در خارج از کشور ادامه میدهند. از این رو وضعیت و فعالیتهای نهضت در سالهای ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۷ به دو بخش تقسیم میگردد. | <span dir="RTL"></span>با توجه به اختناق شدید بعد از رخداد ۱۵ خرداد سال ۱۳۵۷ و ممانعت و سرکوب فعالیتهای سیاسی در داخل کشور و بازداشت و زندانی شدن رهبران و فعالان نهضت آزادی به تدریج اعضای نهضت که برای ادامه تحصیل به خارج رفته بودند فعالیت نهضت آزادی را در خارج از کشور ادامه میدهند. از این رو وضعیت و فعالیتهای نهضت در سالهای ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۷ به دو بخش تقسیم میگردد. | ||
=== | === فعالیتهای نهضت آزادی در داخل ایران === | ||
شهربانی کل کشورنیز دراردیبهشت ۱۳۴۲ درباره نهضت آزادی به دادرسی ارتش چنین اطلاع میدهد: | شهربانی کل کشورنیز دراردیبهشت ۱۳۴۲ درباره نهضت آزادی به دادرسی ارتش چنین اطلاع میدهد: | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
بازرگان درهمان زمان تأسیس نهضت درمصاحبه با هفتهنامه روشنفکر تأکید کرد: <blockquote>نهضت آزادی ایران در مبارزات سیاسی آینده خط مشی و روش جبهه ملّی را دنبال خواهد کرد... ما در اصول، هیچگونه اختلاف نظر و عقیده با جبهه ملّی نداریم. البته بازرگان درابتدای دهه هفتاد،درباره وجود عناصری بسیارمحافظهکار و فرصتطلب دررهبری جبهه ملّی دوم چنین اذعان کرده است: دستگاه رهبری جبهه ملی دربرگیرنده عناصری بود که در مجموع دچار تضاد و تناقض میشد، در نهایت عناصری بسیار محافظهکار و فرصتطلب توانستند در سطوح بالای رهبری جبهه قرار گیرند. با این حال، بازرگان نهضت آزادی را برآمده ازدرون جبهه ملی میداند.</blockquote>در مهر و آبان ۱۳۴۶، همزمان با جشنهای تاجگذاری شاه، مهندس بازرگان و عده دیگری از اعضای نهضت از زندان آزاد شدند. چون محدودیتها و فضای سیاسی- امنیتی جامعه اجازه فعالیت مجدد و علنی را نمیداد، فعالیتهای آن به طور غیر علنی و یا در قالب فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی ادامه یافت. عدهای از اعضای جوان نهضت که ادامه فعالیت سیاسی در جهت اهداف نهضت را میسر نمیدانستند به فعالیتهای مخفی و مسلحانه روی آوردند و سازمان مجاهدین خلق را بنیان نهادند. عده دیگری از مبارزین و یا اعضا و علاقهمندان نهضت روی به فعالیتهای فرهنگی آوردند. با وجودی که نهضت آزادی هنوز فعالیت رسمی خود را آغاز نکرده بود، «جمعی از اعضای نهضت همراه با چند تن از برادران همفکر که در بسیاری از فعالیتهای اجتماعی – فرهنگی سالها همکاری داشتند. از اوائل تابستان سال ۱۳۵۶ با ایجاد هسته مخفی دست به اقداماتی در جهت روشنگری مردم زدند. یکی از اقدامات آنان انتشار نشریات تحلیلی با عنوان «جنبش مسلمانان ایران» بود. با اوج گیری جنبش انقلابی مردم و تشدید فشار و اعتصاب مطبوعات و رسانهها از یک سو و ضرورت آگاهسازی مردم از اخبار تحولات سریع جامعه، نهضت دست به انتشار نشریهای خبری با عنوان «اخبار جنبش اسلامی» زد. این نشریه از ۲۶ آبان ۵۷ تا ۱۸ دی ۵۷ جمعاً یازده شماره منتشر شد. این نشریات تنها منبع اخبار انقلاب در این دوره است. در تشکیل «جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر» در سال ۱۳۵۵ که نقش اساسی ایفا کردند. مهندس بازرگان ریاست هیات اعزامی به تاسیسات نفت جنوب جهت مصرف داخلی را عهدهدار گردید. دکتر سحابی مسئولیت کمیته اعتصابات را بر عهده داشت. اعضای نهضت در خارج سرپرستی سفارت و کنسولگریهای ایران در آمریکا را بعهده گرفتند و در تهران نیز نقش فعال در ستاد برگزاری نمازهای عید فطر و راهپیمایی میلیونی (تاسوعا و عاشورا) را به عهده داشتند. | بازرگان درهمان زمان تأسیس نهضت درمصاحبه با هفتهنامه روشنفکر تأکید کرد: <blockquote>نهضت آزادی ایران در مبارزات سیاسی آینده خط مشی و روش جبهه ملّی را دنبال خواهد کرد... ما در اصول، هیچگونه اختلاف نظر و عقیده با جبهه ملّی نداریم. البته بازرگان درابتدای دهه هفتاد،درباره وجود عناصری بسیارمحافظهکار و فرصتطلب دررهبری جبهه ملّی دوم چنین اذعان کرده است: دستگاه رهبری جبهه ملی دربرگیرنده عناصری بود که در مجموع دچار تضاد و تناقض میشد، در نهایت عناصری بسیار محافظهکار و فرصتطلب توانستند در سطوح بالای رهبری جبهه قرار گیرند. با این حال، بازرگان نهضت آزادی را برآمده ازدرون جبهه ملی میداند.</blockquote>در مهر و آبان ۱۳۴۶، همزمان با جشنهای تاجگذاری شاه، مهندس بازرگان و عده دیگری از اعضای نهضت از زندان آزاد شدند. چون محدودیتها و فضای سیاسی- امنیتی جامعه اجازه فعالیت مجدد و علنی را نمیداد، فعالیتهای آن به طور غیر علنی و یا در قالب فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی ادامه یافت. عدهای از اعضای جوان نهضت که ادامه فعالیت سیاسی در جهت اهداف نهضت را میسر نمیدانستند به فعالیتهای مخفی و مسلحانه روی آوردند و سازمان مجاهدین خلق را بنیان نهادند. عده دیگری از مبارزین و یا اعضا و علاقهمندان نهضت روی به فعالیتهای فرهنگی آوردند. با وجودی که نهضت آزادی هنوز فعالیت رسمی خود را آغاز نکرده بود، «جمعی از اعضای نهضت همراه با چند تن از برادران همفکر که در بسیاری از فعالیتهای اجتماعی – فرهنگی سالها همکاری داشتند. از اوائل تابستان سال ۱۳۵۶ با ایجاد هسته مخفی دست به اقداماتی در جهت روشنگری مردم زدند. یکی از اقدامات آنان انتشار نشریات تحلیلی با عنوان «جنبش مسلمانان ایران» بود. با اوج گیری جنبش انقلابی مردم و تشدید فشار و اعتصاب مطبوعات و رسانهها از یک سو و ضرورت آگاهسازی مردم از اخبار تحولات سریع جامعه، نهضت دست به انتشار نشریهای خبری با عنوان «اخبار جنبش اسلامی» زد. این نشریه از ۲۶ آبان ۵۷ تا ۱۸ دی ۵۷ جمعاً یازده شماره منتشر شد. این نشریات تنها منبع اخبار انقلاب در این دوره است. در تشکیل «جمعیت ایرانی دفاع از آزادی و حقوق بشر» در سال ۱۳۵۵ که نقش اساسی ایفا کردند. مهندس بازرگان ریاست هیات اعزامی به تاسیسات نفت جنوب جهت مصرف داخلی را عهدهدار گردید. دکتر سحابی مسئولیت کمیته اعتصابات را بر عهده داشت. اعضای نهضت در خارج سرپرستی سفارت و کنسولگریهای ایران در آمریکا را بعهده گرفتند و در تهران نیز نقش فعال در ستاد برگزاری نمازهای عید فطر و راهپیمایی میلیونی (تاسوعا و عاشورا) را به عهده داشتند. | ||
=== | === فعالیتهای نهضت آزادی در خارج کشور === | ||
شاخه نهضت آزادی ایران در خارج از کشور در اوائل سال ۱۳۴۱، حدود یکسال پس از تاسیس نهضت در ایران، تشکیل گردید. شاخه مذکور فعالیت خود را از اوائل سال ۱۳۴۲ در سه | شاخه نهضت آزادی ایران در خارج از کشور در اوائل سال ۱۳۴۱، حدود یکسال پس از تاسیس نهضت در ایران، تشکیل گردید. شاخه مذکور فعالیت خود را از اوائل سال ۱۳۴۲ در سه زمینه آغاز کرد. | ||
اول تقویت انجمنهای اسلامی در خارج بویژه در آمریکا و کانادا | |||
دوم توسعه تشکیلاتی نهضت | |||
سوم سازماندهی مبارزه مسلحانه بود. بُعد سوم (مبارزه مسلحانه) که با آموزشهای نظامی در مصر آغاز شده بود به علت انتظارات خلاف منافع ملی ایران از سوی مقامات مصری در سال ۱۳۴۵ متوقف گردید و فعالیتهای نهضت در خارج از کشور در دو زمینهی دیگر ادامه یافت. | |||
صدور اعلامیهها، بیانیهها، نامهها و تحلیلهای سیاسی بود که به مناسبتهای مختلف منتشر گردیده و ۳۸ مورد آن در اسناد منعکس است. از مهمترین اسنادی که بین سالهای ۴۱ تا ۵۷ منتشر شده است میتوان اطلاعیه مربوط به دستگیری کادر رهبری و فعالان مجاهدین خلق در مهرماه ۱۳۵۰ و آگاهسازی و بسیج مردم و سازمانهای بینالمللی برای دفاع از آنان اشاره کرد. | |||
چاپ و انتشار حدود ۷۰ جلد کتاب و جزوه برای آموزش اعضا و دانشجویان و ارتقاء آگاهی آنان از تاریخ و تحولات ایران و سایر آگاهیهای اجتماعی بود. | انتشار ماهنامه «پیام مجاهد» بود که انتشار آن از سال ۱۳۵۱ آغاز گردید و تا آستانه پیروزی انقلاب ادامه یافت. انتشار منظم این نشریه در ۶۲ شماره از مهمترین فعالیتهای نهضت خارج از کشور به شمار میآید. انتشار خبرنامهای از اروپا به نام «آخرین اخبار جنبش بوده که رویدادهای سیاسی کشور را در ماههای قبل از انقلاب به آگاهی دانشجویان و ایرانیان خارج از کشور میرساند. چاپ و انتشار حدود ۷۰ جلد کتاب و جزوه برای آموزش اعضا و دانشجویان و ارتقاء آگاهی آنان از تاریخ و تحولات ایران و سایر آگاهیهای اجتماعی بود. | ||
اقدامات دفاعی برای زندانیان سیاسی داخل کشور بود که شامل اعزام ناظرین بینالمللی و دریافت و انتشار گزارش مشاهدات و اقدامات آنان در ایران<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> | اقدامات دفاعی برای زندانیان سیاسی داخل کشور بود که شامل اعزام ناظرین بینالمللی و دریافت و انتشار گزارش مشاهدات و اقدامات آنان در ایران<span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span><span dir="RTL"></span> |
ویرایش