۲٬۳۳۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶۸: | خط ۱۶۸: | ||
=== تحصن در سفارت انگلیس === | === تحصن در سفارت انگلیس === | ||
[[پرونده:تصویری از بست نشینان در سفارت انگلیس.JPG|جایگزین=تصویری از بست نشینان در سفارت انگلیس که منجر به صدور فرمان مشروطیت شد|بندانگشتی|400x400پیکسل|تصویری از بست نشینان در سفارت انگلیس که منجر به صدور فرمان مشروطیت شد]] | [[پرونده:تصویری از بست نشینان در سفارت انگلیس.JPG|جایگزین=تصویری از بست نشینان در سفارت انگلیس که منجر به صدور فرمان مشروطیت شد|بندانگشتی|400x400پیکسل|تصویری از بست نشینان در سفارت انگلیس که منجر به صدور فرمان مشروطیت شد]] | ||
بعد از رفتن علما اوضاع تهران به زور سرباز و قزاق و اختناق اعمال شده توسط عینالدوله آرام بود اما این آتش زیر خاکستر بود زیرا نام «مشروطه» کمکم به زبان مردم افتاده بود. تعدادی از بازرگانان به نام که با جنبش همراهی کرده بودند و در تهران مانده بودند نسبت به خشم دولت بیمناک بودند. بازرگانان تصمیم گرفتند به یکی از | بعد از رفتن علما اوضاع تهران به زور سرباز و قزاق و اختناق اعمال شده توسط عینالدوله آرام بود اما این آتش زیر خاکستر بود زیرا نام «مشروطه» کمکم به زبان مردم افتاده بود. تعدادی از بازرگانان به نام که با جنبش همراهی کرده بودند و در تهران مانده بودند نسبت به خشم دولت بیمناک بودند. بازرگانان تصمیم گرفتند به یکی از سفارتهای خارجی پناهنده شوند. دو روز پس از خروج علما از تهران افرادی به قلهک رفتند و از کارکنان سفارت انگلیس پرسیدند، اگر ما به سفارتخانه پناهنده شویم راه داده خواهد شد یا نه؟ کارکنان سفارتخانه گرچه جواب رد دادند ولی سختگیری نکردند. در روز پنچ شنبه ۲۷ تیر ماه ۱۲۸۵ نخست حدود پنجاه نفر از بازرگانان و طلبهها به ساختمان سفارت در شهر رفته و در آنجا متحصن شدند. روز بعد به این تعداد افزوده شد و مردم چون دیدند که مانعی وجود ندارد، هر صنف و دستهای به طرف سفارت رفته و چادر خود را در حیات سفارت برپا کردند. روز دوشنبه ۳۱ تیر تعداد بست نشینان، ۸۵۸ نفر بود و تا سه روز بعد از آن به ۵۰۰۰ تن رسید و تا روزهای بعد به ۱۳۰۰۰ تن بالغ شد. بازارها بسته شد. این تحصن در کمال آرامش و نظم و نظام انجام شد و به طوری که انگلیسیها نیز رفتار متحصنین را ستایش کردهاند. در کتاب آبی آمده است: <blockquote>«رفتارشان بسیار ستوده و پسندیده میبود، و این نیکی رفتار و بسامانی کارها در میان خودشان، نتیجه بیداری سرانشان میبود که به کسانیکه گمان آشوب طلبی میرفت به میان خود راه نداده بودند».<ref>کتاب آبی</ref> </blockquote>در محل تحصن دیگهای غذا برپا بود و در کمال نظم شام و نهار به متحصنین داده میشد. هزینه آنرا بازرگانان میدادند. در روزهای اول بست نشینی در سفارت انگلیس درخواستهای متحصنین که به مسترکرانت، شارژدافر(کاردار) انگلیس دادند تا به دولت برساند به شرح زیر بود: | ||
اول - بازگشت علمای مهاجرین به تهران | اول - بازگشت علمای مهاجرین به تهران | ||
دوم - اصمینان بر اینکه احدی را دستگیر نکرده و شکنجه نخواهند کرد | دوم - اصمینان بر اینکه احدی را دستگیر نکرده و شکنجه نخواهند کرد. | ||
سوم - امنیت مملکت | سوم - امنیت مملکت | ||
خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
چهارم - افتتاح عدالتخانه که از طبقه علما و تجار و سایر اصناف برای رسیدگی در مرافعات در آن شرکت داشته باشند. | چهارم - افتتاح عدالتخانه که از طبقه علما و تجار و سایر اصناف برای رسیدگی در مرافعات در آن شرکت داشته باشند. | ||
پنجم - قاتل دو سید بزرگوار را قصاص نمایند | پنجم - قاتل دو سید بزرگوار را قصاص نمایند. | ||
عین الدوله و وزیران زیر بار خواستههای متحصنین نرفتند و پاسخ | عین الدوله و وزیران زیر بار خواستههای متحصنین نرفتند و پاسخ درخواستهای آنان را به شرح زیر دادند: | ||
اول - چند نفر آقایان به اختیار خود عازم عتبات | اول - چند نفر آقایان به اختیار خود عازم عتبات شده، دیگران در شهر هستند، وجود آنها لازم نیست. | ||
دوم - بی قصور دولت کسی را نمیگیرد. | دوم - بی قصور دولت کسی را نمیگیرد. | ||
خط ۱۸۸: | خط ۱۸۸: | ||
سوم - مملکت در کمال امنیت است. | سوم - مملکت در کمال امنیت است. | ||
چهارم - سالهاست عدالتخانه | چهارم - سالهاست عدالتخانه باز و در انجام امور ساعی، مخصوصا این ایام حضرت اشرف والا شعاع السلطنه، رئیس دیوانخانه مبارکه مقرر شدهاند که بعرض عارضین رسیدگی کامل شود. هیچوقت در ایران مرسوم نبوده که از طبقات رعایا، شرکت در دیوانخانه مبارکه داشته باشند. | ||
پنجم - کسی کشته نشده که قصاص لازم آید. | پنجم - کسی کشته نشده که قصاص لازم آید. | ||
تا رسیدن پاسخ به بست نشینان اوضاع تغییر کرده بود. با افزایش تعداد | تا رسیدن پاسخ به بست نشینان اوضاع تغییر کرده بود. با افزایش تعداد متحصنین، تعادل قوا به سود آنان تغییر کرده بود و روشنفکرانی که در میان آنان بودند، فواید آزادی و مشروطه را به مردم فهمانیده بودند. از طرفی محمدعلی میرزا، ولیعهد نیز در جنگ قدرت با عینالدوله که در گذشته تلاش کرده بود او را از ولیعهدی خلع کند و شاهزاده دیگری را به جای او بنشاند از فعالان مشروطه حمایت میکرد. | ||
ابتدا از تبریز تعدادی از مجتهدان در حمایت از مهاجران | ابتدا از تبریز تعدادی از مجتهدان در حمایت از مهاجران تلگرافهایی به شاه فرستادند و شهرهای دیگر را نیز به این کار فراخواندند. شهرهای دیگر و حتی علمای نجف نیز همین کار را کردند. این کار بایکوت خبری را که عین الدوله حاکم کرده بود، شکست و مردم شهرها و ولایات مختلف از حوادث تهران با خبر شدند. این اتفاقات مایهی دلگرمی و شجاعت بیشتر متحصنین شد و بار دیگر خواستههای خود را عنوان کرده و خواستار حکومت مشروطه و پارلمانی شدند. خواستههای متحصنین به شرح زیر بود: | ||
اول - بازگشت علمای اعلام | اول - بازگشت علمای اعلام | ||
خط ۲۰۶: | خط ۲۰۶: | ||
پنجم - عودت مطرودین ( رشدیه و دیگران) | پنجم - عودت مطرودین ( رشدیه و دیگران) | ||
شارژدافر سفارت انگلیس این خواستهها را به شاه داد. شاه دستور داد جلسهای با حضور وزیر خارجه برپا شود. قرار شد جلسه، روز دوشنبه هفتم مرداد برگزار شود؛ اما برگزار نشد و قبل از آن شاه عینالدوله را عزل کرد. | |||
== صدور فرمان مشروطیت و افتتاح مجلس == | == صدور فرمان مشروطیت و افتتاح مجلس == |
ویرایش