ایران گیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۰۰۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۶ نوامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۰: خط ۱۰:
|نتیجه=بی‌نتیجه ماندن مذاکرات آمریکا با ایران و رسوایی در ایران و آمریکا
|نتیجه=بی‌نتیجه ماندن مذاکرات آمریکا با ایران و رسوایی در ایران و آمریکا
}}
}}
'''ایران گیت''' که به '''ماجرای ایران کنترا''' و '''ماجرای مک فارلین''' نیز معروف است، یک رسوایی سیاسی است که در پی سفر یک هیأت آمریکایی به سرپرستی رابرت مک فارلین مشاور  سابق امنیت ملی آمریکا به ایران در ۴ خرداد ۱۳۶۵ رخ داد.  
'''ایران گیت''' که به '''ماجرای ایران کنترا''' و '''ماجرای مک فارلین''' نیز معروف است، یک رسوایی سیاسی است که در پی سفر یک هیأت آمریکایی به سرپرستی رابرت مک فارلین مشاور  سابق امنیت ملی آمریکا به ایران در ۴ خرداد ۱۳۶۵ رخ داد.


جمهوری اسلامی برای تامین نیازهای تسلیحاتی خود از مدتی قبل مذاکره با آمریکائی‌ها را به واسطه‌گری یک دلال اسلحه و از وابستگان سابق ساواک به نام منوچهر قربانی فر آغاز کرده بود. طرف ایرانی این مذاکرات که در فرانکفورت آلمان برگزار شد محسن کنگرلو مشاور امنیتی میرحسین موسوی بود. این مذاکرات تماما با اطلاع سران جمهوری اسلامی از جمله [[روح‌الله خمینی|خمینی]] ولی فقیه و سران سه قوه انجام می‌شد. در این ماجرا اسرائیل نقش واسطه را داشت زیرا آمریکا به دلیل قانون تحریم تسلیحاتی ایران مجاز نبود که مستقیما به ایران سلاح بفروشد. سلاح‌های آمریکایی از انبارهای ارتش اسرائیل به ایران ارسال می‌شد و ایران نیز پول را به شورشیان کنترا می‌پرداخت که با دولت چپ‌گرای منتخب مردم در نیکاراگوئه می جنگیدند.
جمهوری اسلامی برای تامین نیازهای تسلیحاتی خود از مدتی قبل مذاکره با آمریکائی‌ها را به واسطه‌گری یک دلال اسلحه و از وابستگان سابق ساواک به نام منوچهر قربانی فر آغاز کرده بود. طرف ایرانی این مذاکرات که در فرانکفورت آلمان برگزار شد محسن کنگرلو مشاور امنیتی میرحسین موسوی بود. این مذاکرات تماما با اطلاع سران جمهوری اسلامی از جمله [[روح‌الله خمینی|خمینی]] ولی فقیه و سران سه قوه انجام می‌شد. در این ماجرا اسرائیل نقش واسطه را داشت زیرا آمریکا به دلیل قانون تحریم تسلیحاتی ایران مجاز نبود که مستقیما به ایران سلاح بفروشد. سلاح‌های آمریکایی از انبارهای ارتش اسرائیل به ایران ارسال می‌شد و ایران نیز پول را به شورشیان کنترا می‌پرداخت که با دولت چپ‌گرای منتخب مردم در نیکاراگوئه می جنگیدند.
خط ۱۸: خط ۱۸:
قبل از سفر مک فارلین به ایران چند نوبت محموله‌های سلاح به جمهوری اسلامی تحویل داده شد. سرهنگ اولیور نوزث عضو شورای امنیت ملی آمریکا به همکاری سیا به طور مخفیانه قسمتی از سود حاصل از این معامله را به شورشیان کنترا در نیکاراگوئه اختصاص دادند که کنگره آمریکا طبق قانونی کمک به آنها را ممنوع کرده بود.
قبل از سفر مک فارلین به ایران چند نوبت محموله‌های سلاح به جمهوری اسلامی تحویل داده شد. سرهنگ اولیور نوزث عضو شورای امنیت ملی آمریکا به همکاری سیا به طور مخفیانه قسمتی از سود حاصل از این معامله را به شورشیان کنترا در نیکاراگوئه اختصاص دادند که کنگره آمریکا طبق قانونی کمک به آنها را ممنوع کرده بود.


مک فارلین به همراه سرهنگ اولیور نوزث و ۳ نفر دیگر که یکی از آنها امیرام نیر، از مقامات سازمان امنیت اسرائیل بود با محموله سلاح در ۴ خرداد ۶۵ به تهران پرواز کردند. نیروهای سپاه آن‌ها را به هتل استقلال تهران بردند. هیچ‌ یک از سران جمهوری اسلامی بنا به دستور [[روح‌الله خمینی|خمینی]] با هیأت آمریکایی ملاقات نکرد. طرف اصلی این معامله و مذاکرات در هرم قدرت جمهوری اسلامی اکبر هاشمی رفسنجانی بود که در آن زمان رئیس مجلس بود. بعدها گزارشاتی فاش شد که [[حسن روحانی]] به نمایندگی از طرف هاشمی رفسنجانی با مک فارلین دیدار کرده است. هیأت آمریکایی پس از چند روز پدون اینکه ننیجه مطلوب خود را بگیرد، ایران را ترک کرد و محموله سلاح و تجهیزات را به ایران تحویل داد.  
مک فارلین به همراه سرهنگ اولیور نوزث و ۳ نفر دیگر که یکی از آنها امیرام نیر، از مقامات سازمان امنیت اسرائیل بود با محموله سلاح در ۴ خرداد ۶۵ به تهران پرواز کردند. نیروهای سپاه آن‌ها را به هتل استقلال تهران بردند. هیچ‌ یک از سران جمهوری اسلامی بنا به دستور [[روح‌الله خمینی|خمینی]] با هیأت آمریکایی ملاقات نکرد. طرف اصلی این معامله و مذاکرات در هرم قدرت جمهوری اسلامی اکبر هاشمی رفسنجانی بود که در آن زمان رئیس مجلس بود. بعدها گزارشاتی فاش شد که [[حسن روحانی]] به نمایندگی از طرف هاشمی رفسنجانی با مک فارلین دیدار کرده است. هیأت آمریکایی پس از چند روز بدون اینکه ننیجه مطلوب خود را بگیرد، ایران را ترک کرد و محموله سلاح و تجهیزات را به ایران تحویل داد.  


ماجرای کمک آمریکا به شورشیان کنترا در مهر ۱۳۶۵پس از سقوط یک هواپیمای سلاح در نیکاراگوئه و اعتراف یکی از سرنشینان آن به نقش سیا در ارسال سلاح به کنتراها فاش شد. یک ماه بعد در ۱۱ آبان ۱۳۶۵ ماجرای سفر مک فارلین به ایران در مجله الشراع لبنان فاش شد. اطلاعات آن را سید مهدی هاشمی از نزدیکان منتظری و مسئول نهاد نهضت‌های آزادی‌بخش [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] به روزنامه الشراع داده بود. [[روح‌الله خمینی|خمینی]] برای اینکه این ماجرا در ایران به رسوایی نینجامد و بتواند آنرا کنترل کند، به رفسنجانی دستور داد که روایت جمهوری اسلامی را از این ماجرا در راهپیمایی سالگرد ۱۳ آبان و [[گروگان گیری در سفارت آمریکا|گروگان‌گیری سفارت آمریکا]] ارائه بدهد. رفسنجانی  در این راهپیمایی سخنرانی کرد و ماجرا را فاش کرد. در ایران ماجرا با همان روایتی که حکومت از ماجرا داشت مختومه شد.  
ماجرای کمک آمریکا به شورشیان کنترا در مهر ۱۳۶۵پس از سقوط یک هواپیمای سلاح در نیکاراگوئه و اعتراف یکی از سرنشینان آن به نقش سیا در ارسال سلاح به کنتراها فاش شد. یک ماه بعد در ۱۱ آبان ۱۳۶۵ ماجرای سفر مک فارلین به ایران در مجله الشراع لبنان فاش شد. اطلاعات آن را سید مهدی هاشمی از نزدیکان منتظری و مسئول نهاد نهضت‌های آزادی‌بخش [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] به روزنامه الشراع داده بود. [[روح‌الله خمینی|خمینی]] برای اینکه این ماجرا در ایران به رسوایی نینجامد و بتواند آنرا کنترل کند، به رفسنجانی دستور داد که روایت جمهوری اسلامی را از این ماجرا در راهپیمایی سالگرد ۱۳ آبان و [[گروگان گیری در سفارت آمریکا|گروگان‌گیری سفارت آمریکا]] ارائه بدهد. رفسنجانی  در این راهپیمایی سخنرانی کرد و ماجرا را فاش کرد. در ایران ماجرا با همان روایتی که حکومت از ماجرا داشت مختومه شد.  
خط ۴۱: خط ۴۱:


[[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] رئیس جمهور وقت، بعدها و پس از لو رفتن ماجرا، ملاقات مقامان ایرانی و آمریکایی از مدت‌ها قبل را تکذیب کرد و مدعی شد که این مذاکرات نه بین مقامات دو کشور بلکه بین دلالان اسلحه و واسطه‌ها بوده است.<ref name=":0" />
[[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] رئیس جمهور وقت، بعدها و پس از لو رفتن ماجرا، ملاقات مقامان ایرانی و آمریکایی از مدت‌ها قبل را تکذیب کرد و مدعی شد که این مذاکرات نه بین مقامات دو کشور بلکه بین دلالان اسلحه و واسطه‌ها بوده است.<ref name=":0" />
[[پرونده:کنگرلو.JPG|جایگزین=محسن کنگرلو مشاور امنیتی دولت میر حسین موسوی و طرف ایرانی مذاکره کننده با هیأت آمریکایی در ماجرای ایران گیت|بندانگشتی|محسن کنگرلو مشاور امنیتی دولت میر حسین موسوی و طرف ایرانی مذاکره کننده با هیأت آمریکایی در ماجرای ایران گیت]]
 
ملاقات مقامات ایرانی از جمله حسن روحانی و منوچهر قربانی‌فر (دلال اسلحه) و اسرائیلی که منجر به میانجی‌گری اسرائیلی‌ها بین ایران و آمریکا شده و بدین ترتیب ایران توانست از آمریکایی‌ها، موشک ضدتانک تاو خریداری کند.
 
به‌گفته سفیر آمریکا در تل‌آویو در گزارشی به وزارت امور خارجه آمریکا، در مدت جنگ ایران و عراق، اسرائیل بارها از ایران درخواستهایی برای خرید اسلحه دریافت کرد. اسرائیل بسیاری از این درخواست‌ها را پاسخ گفت و به ایران تسلیحات فروخت. یکی از مدارکی که این موضوع را تأیید می‌کند، ادعای یک اسرائیلی به نام «ناهوم مانبار» است که گفته در طول جنگ ایران و عراق، اسلحه‌هایی را از طریق شرکت‌هایی لهستانی، به کشور ایران فروخته‌است. او بعدها به جرم فروش این تجهیزات به ایران توسط دولت اسرائیل در دادگاه مجرم و محکوم شناخته شد.
 
یعقوب نیمرودی دلال اسلحه اسرائیلی قراردادی با وزارت دفاع ایران امضاء کرد که در آن ۱۳۵ میلیون دلار موشک از جمله موشک لانس و موشک هاوک به ایران فروخت.
 
در ماه مارس سال ۱۹۸۲ نیویورک‌تایمز در مقاله‌ای عنوان کرد که اسرائیل در ۱۸ ماه پیش از آن مبلغی بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سلاح به ایران فروخته‌است.
 
روزنامه پانوراما چاپ میلان اسنادی منتشر کرد که در آن اسرائیل به دولت ایران ۴۵۰۰۰ مسلسل یوزی، موشک‌های ضد تانک، هویتزر و قطعات هواپیما فروخته‌است. بر اساس نوشته این روزنامه بیشتر اسلحه‌های ضبط شده توسط اسرائیل از سازمان آزادی‌بخش فلسطین در جنگ لبنان سال ۱۹۸۲ در تهران سردرآورده است.
 
بر اساس نوشته جان بلوچ در سال ۱۹۸۳ اسرائیل بیش از ۱۰۰ میلیون دلار اسلحه به ایران فروخته است. حجم ارسال اسلحه توسط اسرائیل به ایران آنقدر زیاد بود که دفتری ویژه در قبرس برای اینکار تأسیس شد.
 
یکی از مهم‌ترین دلالان این تجارت تاجر سعودی عدنان خاشقجی بود. واسطه ایران در این تجارت منوچهر قربانی‌فر بود.
 
در مجله هفته‌نامه قبرس در سال ۱۹۸۱ مقاله‌ای چاپ شد که نشان می‌داد فرودگاه لارناکا برای ارسال اسلحه به ایران استفاده شده‌است. در ۱۸ مارس ۱۹۸۲ در نیویورک تایمز مقاله دیگری چاپ شد که در آن مقام‌های اسرائیلی تأیید کردند که به ایران اسلحه می‌فروشند.
 
آریل شارون نخست‌وزیر اسرائیل در سفرش به ایالات متحده در سال ۱۹۸۲ فروش اسلحه به ایران را تأیید کرد. در یک کنفرانس خبری در پاریس در سال ۱۹۸۳ شارون گفت که اسرائیل با تأیید ایالات متحده به ایران اسلحه می‌فروشد.
 
سفیر اسرائیل در آمریکا، موشه آرنز در سال ۱۹۸۲ گفت که فروش اسلحه توسط اسرائیل به جمهوری اسلامی با تأیید بالاترین مقام‌های دولت آمریکا صورت می‌گیرد.[[پرونده:کنگرلو.JPG|جایگزین=محسن کنگرلو مشاور امنیتی دولت میر حسین موسوی و طرف ایرانی مذاکره کننده با هیأت آمریکایی در ماجرای ایران گیت|بندانگشتی|محسن کنگرلو مشاور امنیتی دولت میر حسین موسوی و طرف ایرانی مذاکره کننده با هیأت آمریکایی در ماجرای ایران گیت]]
دولت رونالد ریگان اهداف دیگری را نیز از این ملاقات‌ها و باز شدن باب مذاکره با جمهوری اسلامی دنبال می‌کرد. یکی از اهداف معامله تسلیحاتی با ایران، اختصاص پول حاصل از این معامله برای کمک به شورشیان کنترا بود که مخالف دولت ساندنیست‌ها در نیکاراگو‌ئه بودند. کنگره آمریکا کمک به کنتراها را ممنوع کرده بود، از این جهت دولت آمریکا که حامی کنتراها بود می‌خواست که این ممنوعیت را دور بزند و به همین خاطر اسرائیل را به عنوان واسطه وارد این معامله کرد که این تسلیحات از انبار‌های سلاح  اسرائیل به ایران منتقل شده و سپس قسمتی از پول حاصل از آن به دست شورشیان کنترا برسد. از طرف دیگر آمریکا بر روی اصلاحات در حکومت ولایت فقیه و روی کار آمدن به اصطلاح میانه‌روها در ایران به خصوص پس از مرگ [[روح‌الله خمینی|خمینی]] سرمایه گذاری کرده بود. آمریکا در پی ایجاد پل ارتباطی با جریان به اصطلاح میانه‌رو در ایران که اکبر هاشمی رفسنجانی را شاخص آن می‌دانست بر‌آمد.
دولت رونالد ریگان اهداف دیگری را نیز از این ملاقات‌ها و باز شدن باب مذاکره با جمهوری اسلامی دنبال می‌کرد. یکی از اهداف معامله تسلیحاتی با ایران، اختصاص پول حاصل از این معامله برای کمک به شورشیان کنترا بود که مخالف دولت ساندنیست‌ها در نیکاراگو‌ئه بودند. کنگره آمریکا کمک به کنتراها را ممنوع کرده بود، از این جهت دولت آمریکا که حامی کنتراها بود می‌خواست که این ممنوعیت را دور بزند و به همین خاطر اسرائیل را به عنوان واسطه وارد این معامله کرد که این تسلیحات از انبار‌های سلاح  اسرائیل به ایران منتقل شده و سپس قسمتی از پول حاصل از آن به دست شورشیان کنترا برسد. از طرف دیگر آمریکا بر روی اصلاحات در حکومت ولایت فقیه و روی کار آمدن به اصطلاح میانه‌روها در ایران به خصوص پس از مرگ [[روح‌الله خمینی|خمینی]] سرمایه گذاری کرده بود. آمریکا در پی ایجاد پل ارتباطی با جریان به اصطلاح میانه‌رو در ایران که اکبر هاشمی رفسنجانی را شاخص آن می‌دانست بر‌آمد.


۲٬۳۳۲

ویرایش