کاربر:Sayfe/صفحه تمرین2: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:محیط زیست ایران.jpg|جایگزین=محیط زیست ایران|بندانگشتی|محیط زیست ایران]]
[[پرونده:محیط زیست ایران.jpg|جایگزین=محیط زیست ایران|بندانگشتی|محیط زیست ایران|386x386پیکسل]]
'''محیط زیست ایران''' به همه‌ی محیط‌هایی گفته می شود که در زندگی در این کشور در آن جریان دارد.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7+%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA&SSOReturnPage=Check&Rand=0 محیط زیست]</ref> به این ترتیب، از شهرها و روستاها، تا جنگل‌ها و کوه‌ها و رودخانه‌ها همگی محیط زیست به شمار می‌روند. اکوسیستم یک سیستم طبیعی در محیط زیست است. سیستمی شامل گیاهان، حیوانات و میکروارگانیزم‌ها که در یک ناحیه مشخص با همه‌ی عوامل و اجزای فیزیکی غیرزنده‌ی همان محیط در ارتباط هستند.<ref>[https://www.amazon.com/Elemental-Geosystems-8th-Robert-Christopherson/dp/032198501X رابرت کریستوفرسون -Elemental Geosystems]</ref> محیط زیست ایران در سال‌های اخیر به ویژه ۴۰ سال گذشته آسیب‌های زیادی دیده است. به گفته‌ی فائو از ۱۸ میلیون جنگل در ایران تنها ۷ ملیون هکتار باقی مانده است. تا … علت عمده‌ی نابودی جنگل‌ها در ایران برداشت بی‌رویه و غیرقانونی چوب، آتش‌سوزی، فرسایش خاک و خشکسالی های ناشی از برهم خوردن عامدانه‌ی اکوسیستم است.<ref name=":02" /> بسیاری از دریاچه‌های ایران در سال‌های پس از حاکمیت جمهوری اسلام خشک شده‌اند یا در حال خشک‌شدن هستند. دریاچه‌ی ارومیه، هامون، بختگان و … از این جمله هستند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/453703/%DB%B2%DB%B0%DB%B4%DB%B0-%D8%B2%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%AE%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9% زنگ هشدار بحران وخیم بی آبی در ایران]-خبرگزاری رسمی حوزه</ref> دریاچه ارومیه از میانه‌های دهه ۸۰ شروع به خشک شدن کرد و امروزه در خطر خشک شدن کامل قرار دارد. بررسی تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵ این دریاچه ۸۸ درصد مساحت خود را از دست داده است. از جمله دلایل خشک شدن دریاچه‌ها، سدسازی بی رویه'''،''' ساخت بزرگراه بر روی دریاچه، و استفاده بی رویه از منابع آب حوزه آبریز دریاچه و … است. تحقیق جدیدی توسط گروهی از محققان در آمریکای شمالی نشان می‌دهد که خشک‌سالی تنها منجر به کاهش ۵ درصدی بارش در حوزه آبریز دریاچه شده است. خاک حاصل‌خیز و کوه‌های ایران نیز در سالهای اخیر آسیب‌های بسیاری دیده‌اند. فعالیت‌هایی با بهانه‌های عمرانی نظیر راه‌سازی، معدنکاوی، خطوط انتقال نیرو و ساخت‌ و ساز که اغلب بدون ارزیابی زیست‌محیطی واقعی برای سودجویی اما تحت عنوان توسعه صورت می‌گیرد یکی از مهمترین عواملی است به محیط‌های کوهستانی کشور آسیب‌های بسیاری رسانده است.<ref name=":4">[https://www.hamshahrionline.ir/news/383471/%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%DA%A9%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A هشدار نسبت به تخریب کوه‌ها در روز جهانی پاکسازی کوهستان]سایت روزنامه همشهری</ref>  
'''محیط زیست ایران،''' به همه‌ی محیط‌هایی گفته می‌شود که زندگی در این کشور در آن جریان دارد.<ref>[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7+%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA&SSOReturnPage=Check&Rand=0 محیط زیست]</ref> به این ترتیب، از شهرها و روستاها، تا جنگل‌ها و کوه‌ها و رودخانه‌ها همگی محیط زیست به شمار می‌روند. اکوسیستم یک سیستم طبیعی در محیط زیست است. سیستمی شامل گیاهان، حیوانات و میکروارگانیزم‌ها که در یک ناحیه مشخص با همه‌ی عوامل و اجزای فیزیکی غیرزنده‌ی همان محیط در ارتباط هستند.<ref>[https://www.amazon.com/Elemental-Geosystems-8th-Robert-Christopherson/dp/032198501X رابرت کریستوفرسون -Elemental Geosystems]</ref> محیط زیست ایران در سال‌های اخیر به ویژه ۴۰ سال گذشته آسیب‌های زیادی دیده است. به گفته‌ی فائو از ۱۸ میلیون جنگل در ایران تنها ۷ ملیون هکتار باقی مانده است. تا … علت عمده‌ی نابودی جنگل‌ها در ایران برداشت بی‌رویه و غیرقانونی چوب، آتش‌سوزی، فرسایش خاک و خشکسالی های ناشی از برهم خوردن عامدانه‌ی اکوسیستم است.<ref name=":02" /> بسیاری از دریاچه‌های ایران در سال‌های پس از حاکمیت جمهوری اسلام خشک شده‌اند یا در حال خشک‌شدن هستند. دریاچه‌ی ارومیه، هامون، بختگان و … از این جمله هستند.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/453703/%DB%B2%DB%B0%DB%B4%DB%B0-%D8%B2%D9%86%DA%AF-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88%D8%AE%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9% زنگ هشدار بحران وخیم بی آبی در ایران]-خبرگزاری رسمی حوزه</ref> دریاچه ارومیه از میانه‌های دهه ۸۰ شروع به خشک شدن کرد و امروزه در خطر خشک شدن کامل قرار دارد. بررسی تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵ این دریاچه ۸۸ درصد مساحت خود را از دست داده است. از جمله دلایل خشک شدن دریاچه‌ها، سدسازی بی رویه'''،''' ساخت بزرگراه بر روی دریاچه، و استفاده بی رویه از منابع آب حوزه آبریز دریاچه و … است. تحقیق جدیدی توسط گروهی از محققان در آمریکای شمالی نشان می‌دهد که خشک‌سالی تنها منجر به کاهش ۵ درصدی بارش در حوزه آبریز دریاچه شده است. خاک حاصل‌خیز و کوه‌های ایران نیز در سالهای اخیر آسیب‌های بسیاری دیده‌اند. فعالیت‌هایی با بهانه‌های عمرانی نظیر راه‌سازی، معدنکاوی، خطوط انتقال نیرو و ساخت‌ و ساز که اغلب بدون ارزیابی زیست‌محیطی واقعی برای سودجویی اما تحت عنوان توسعه صورت می‌گیرد یکی از مهمترین عواملی است به محیط‌های کوهستانی کشور آسیب‌های بسیاری رسانده است.<ref name=":4">[https://www.hamshahrionline.ir/news/383471/%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8-%DA%A9%D9%88%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D8%A7%DA%A هشدار نسبت به تخریب کوه‌ها در روز جهانی پاکسازی کوهستان]سایت روزنامه همشهری</ref>  


عملیات معدنکاوی و جاده‌کشی در کوه دماوند که از آن با عنوان نماد کوه‌های ایران یاد می‌شود نمونه برجسته رفتارهای غیرمسئولانه با محیط‌های کوهستانی است.<ref name=":4" />
عملیات معدنکاوی و جاده‌کشی در کوه دماوند که از آن با عنوان نماد کوه‌های ایران یاد می‌شود نمونه برجسته رفتارهای غیرمسئولانه با محیط‌های کوهستانی است.<ref name=":4" />
خط ۲۹: خط ۲۹:


=== تخریب جنگل ابر ===
=== تخریب جنگل ابر ===
[[پرونده:جنگل های ابر در آستانه نابودی.jpg|جایگزین=جنگل های ابر در آستانه نابودی|بندانگشتی|جنگل های ابر،‌ از زیباترین جنگل‌های ایران در آستانه نابودی]]


<nowiki/><nowiki/>[[پرونده:جنگل ابر شاهرود.JPG|alt=چند تصویر از تخریب جنگل ابر |بندانگشتی|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF.JPG|چند تصویر از تخریب جنگل ابر ]]به عنوان مثال جنگل ابر که از زیباترین و بی‌نظیرترین جنگل‌های ایران است درحال نابودی کامل است. ماجرا از این قرار است که ۷ جاده بین سمنان و گلستان وجود دارد. تعدادی از نمایندگان در مجلس اصرار داشتند که باید یک جاده دیگر بین این دو استان ار وسط جنگل ابر کشیده شود. مردم به این اقدامات و طرح کشیدن جاده اعتراض کردند. سپس مشخص شد که عواملی مرتبط یه مقامات بالای حکومتی به دنبال ساخت شهرک‌های ویلایی در وسط جنگل ابر هستند و جاده نیز متعلق به همین پروژه‌ی ویلاسازی است. این پروژه به قیمت نابودی یکی از زیباترین و بزرگترین جنگل‌های دنیا یعنی جنگل ابر اجرا شد.<ref name=":02" />
به عنوان مثال جنگل ابر که از زیباترین و بی‌نظیرترین جنگل‌های ایران است درحال نابودی کامل است. ماجرا از این قرار است که ۷ جاده بین سمنان و گلستان وجود دارد. تعدادی از نمایندگان در مجلس اصرار داشتند که باید یک جاده دیگر بین این دو استان ار وسط جنگل ابر کشیده شود. مردم به این اقدامات و طرح کشیدن جاده اعتراض کردند. سپس مشخص شد که عواملی مرتبط یه مقامات بالای حکومتی به دنبال ساخت شهرک‌های ویلایی در وسط جنگل ابر هستند و جاده نیز متعلق به همین پروژه‌ی ویلاسازی است. این پروژه به قیمت نابودی یکی از زیباترین و بزرگترین جنگل‌های دنیا یعنی جنگل ابر اجرا شد.<ref name=":02" />


=== تخریب جنگل‌های لرستان ===
=== تخریب جنگل‌های لرستان ===
خط ۸۲: خط ۸۳:


هر چند در یک معامله تجاری ایران از سهم خود در مقابل روسیه عقب نشست و بخش‌های زیادی از خزر را به مسکو واگذار کرد. بر اساس کنوانسیون جدید قزاقستان 30 درصد، ترکمنستان 21 درصد، روسیه و آذربایجان هر یک 19 درصد از دریاچه‌ی خزر سهم می­برند و ایران با 11 درصد کمترین سهم را خواهد داشت.<ref>[https://www.independentpersian.com/node/13366/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C ایران و روسیه: سومین تحقیر تاریخی]</ref>
هر چند در یک معامله تجاری ایران از سهم خود در مقابل روسیه عقب نشست و بخش‌های زیادی از خزر را به مسکو واگذار کرد. بر اساس کنوانسیون جدید قزاقستان 30 درصد، ترکمنستان 21 درصد، روسیه و آذربایجان هر یک 19 درصد از دریاچه‌ی خزر سهم می­برند و ایران با 11 درصد کمترین سهم را خواهد داشت.<ref>[https://www.independentpersian.com/node/13366/%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87-%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D8%AD%D9%82%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C ایران و روسیه: سومین تحقیر تاریخی]</ref>
[[پرونده:دریاچه هامون.jpg|جایگزین=دریاچه هامون|بندانگشتی|400x400پیکسل|دریاچه هامون]]


=== دریاچه‌های بزرگ و مهم ایران ===
=== دریاچه‌های بزرگ و مهم ایران ===
خط ۱۴۵: خط ۱۴۷:


یکی دیگر از دریاچه‌های ایران که در حال خشک شدن است دریاچه‌ی بختگان است. در بالادست این دریاچه به صورت غیرقانونی و استفاده از مجوز‌های حکومتی به اشکال مختلف آب را برای مصارف گوناگون به سمت‌های دیگر هدایت کرده‌اند. مصارف صنعتی و کشاورزی ازمهم‌ترین آن‌ها هستند. آبریز اصلی دریاچه بختگان رودخانه سیوند است که دولت با احداث سدی بر روی ان این دریاچه را در معرض خشک شدن قرار داده است. هم اکنون بخش‌های زیادی از دریاچه بختگان خشک شده و به پیست موتور سواری و تیک اف ماشین‌های لاکچری تبدیل شده است. این دریاچه پیش از این محل مهاجرت زمستانی فلامینکوهای روسیه بود. با خشک شدن دریاچه فلامینکوها نیز آن را ترک کرده‌اند.
یکی دیگر از دریاچه‌های ایران که در حال خشک شدن است دریاچه‌ی بختگان است. در بالادست این دریاچه به صورت غیرقانونی و استفاده از مجوز‌های حکومتی به اشکال مختلف آب را برای مصارف گوناگون به سمت‌های دیگر هدایت کرده‌اند. مصارف صنعتی و کشاورزی ازمهم‌ترین آن‌ها هستند. آبریز اصلی دریاچه بختگان رودخانه سیوند است که دولت با احداث سدی بر روی ان این دریاچه را در معرض خشک شدن قرار داده است. هم اکنون بخش‌های زیادی از دریاچه بختگان خشک شده و به پیست موتور سواری و تیک اف ماشین‌های لاکچری تبدیل شده است. این دریاچه پیش از این محل مهاجرت زمستانی فلامینکوهای روسیه بود. با خشک شدن دریاچه فلامینکوها نیز آن را ترک کرده‌اند.
[[پرونده:خشک شدن تالاب انزلی.jpg|جایگزین=خشک شدن تالاب انزلی|بندانگشتی|خشک شدن تالاب انزلی]]


=== '''تالاب انزلی''' ===
=== '''تالاب انزلی''' ===
[[پرونده:تالاب انزلی در باتلاق نابودی.jpg|بندانگشتی|'''تالاب انزلی در باتلاق نابودی''']]
تالاب انزلی حدود ۱۹ هزار هکتار است که تصفیه خانه آب دریای خزر به شمار می‌رود. ۲۷ رود بزرگ و مهم در گیلان به این تالاب سرازیر می‌شوند این رودها با آب شیرین خود سدی در برابر آب شور دریای خزر هستند. در تالاب انزلی بیش از ۵۰ نوع ماهی و ۱۰۰ نوع پرنده و همچنین صدها گونه گیاهی و جانوری و میکروسکوپی وجود دارد. تالاب انزلی نیز هم‌اکنون مانند بسیاری از دیگر از اکوسیستم‌های ایران در حال نابودی است. ساختن استخر پرورش ماهی در پیرامون تالاب و افزایش میزان فلزات سنگین و بخصوص سرب در آب و رسوبات تالاب، پمپاژ آب به مناطق دیرگ  برای مصارف کشاوزی و صنعتی، ساخت کومه‌های شکار، ریختن حجم زیادی از زباله های غیرقابل تجزیه به درون رودخانه‌های گیلان و تالاب انزدی و لایروبی نکردن رودخانه‌ها، رهاکردن فاضلاب‌های صنعتی، خانگی و بیمارستانی چند شهرستان استان گیلان به تالاب انزلی( روزانه بیش از ۴۰۰ هزار متر مکعب فاضلاب)، همگی از عواملی هستند که این تالاب را به مرگ و نابودی کشانده‌اند. عمق این تالاب در سال‌های اخیر از ۱۱ متر به کمتر از دو نیم متر رسیده است.<ref name=":5" />
تالاب انزلی حدود ۱۹ هزار هکتار است که تصفیه خانه آب دریای خزر به شمار می‌رود. ۲۷ رود بزرگ و مهم در گیلان به این تالاب سرازیر می‌شوند این رودها با آب شیرین خود سدی در برابر آب شور دریای خزر هستند. در تالاب انزلی بیش از ۵۰ نوع ماهی و ۱۰۰ نوع پرنده و همچنین صدها گونه گیاهی و جانوری و میکروسکوپی وجود دارد. تالاب انزلی نیز هم‌اکنون مانند بسیاری از دیگر از اکوسیستم‌های ایران در حال نابودی است. ساختن استخر پرورش ماهی در پیرامون تالاب و افزایش میزان فلزات سنگین و بخصوص سرب در آب و رسوبات تالاب، پمپاژ آب به مناطق دیرگ  برای مصارف کشاوزی و صنعتی، ساخت کومه‌های شکار، ریختن حجم زیادی از زباله های غیرقابل تجزیه به درون رودخانه‌های گیلان و تالاب انزدی و لایروبی نکردن رودخانه‌ها، رهاکردن فاضلاب‌های صنعتی، خانگی و بیمارستانی چند شهرستان استان گیلان به تالاب انزلی( روزانه بیش از ۴۰۰ هزار متر مکعب فاضلاب)، همگی از عواملی هستند که این تالاب را به مرگ و نابودی کشانده‌اند. عمق این تالاب در سال‌های اخیر از ۱۱ متر به کمتر از دو نیم متر رسیده است.<ref name=":5" />


خط ۱۶۱: خط ۱۶۲:
== گونه های جانوری در ایران ==
== گونه های جانوری در ایران ==
در حال حاضر به گفته‌ی مدیر آزمایشگاه بانک سلول های انسانی و جانوری مرکز ذخایر ژنتیکی ایران، شمار گونه‌های جانوری در ایران ۱۲۰۰ گونه است که ۱۵۰ گونه از آن‌ها در حال منقرض شدن هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/83274244/150-%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D8%B6-%D8%AE%D8%B7%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6 150 گونه جانوری ایران در معرض خطر انقراض] - خبرگزاری جمهوری اسلامی</ref>
در حال حاضر به گفته‌ی مدیر آزمایشگاه بانک سلول های انسانی و جانوری مرکز ذخایر ژنتیکی ایران، شمار گونه‌های جانوری در ایران ۱۲۰۰ گونه است که ۱۵۰ گونه از آن‌ها در حال منقرض شدن هستند.<ref>[https://www.irna.ir/news/83274244/150-%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D8%B6-%D8%AE%D8%B7%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B6 150 گونه جانوری ایران در معرض خطر انقراض] - خبرگزاری جمهوری اسلامی</ref>
 
[[پرونده:سیاه گوش ایرانی.jpg|جایگزین=سیاه گوش ایرانی - محیط زیست ایران|بندانگشتی|سیاه گوش ایرانی]]
علت عمده از بین رفتن گونه‌های جانوری، تخریب و از بین بردن زیستگاه طبیعی آنهاست. در حال حاضر بسیاری از گونه‌های جانوری چون  خرس قهوه‌ای، پلنگ، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، سگ آبی، سنجاب ایرانی، کل وبز، قوچ ومیش، عقاب طلائی، عقاب مارخور، کرکس (دال) هما، سمندر کردستانی، سمندر آتشین از جمله گونه های جانوری هستند که در خطر انقراض قرار دارند.
علت عمده از بین رفتن گونه‌های جانوری، تخریب و از بین بردن زیستگاه طبیعی آنهاست. در حال حاضر بسیاری از گونه‌های جانوری چون  خرس قهوه‌ای، پلنگ، سیاه گوش، گربه وحشی، گربه جنگلی، سگ آبی، سنجاب ایرانی، کل وبز، قوچ ومیش، عقاب طلائی، عقاب مارخور، کرکس (دال) هما، سمندر کردستانی، سمندر آتشین از جمله گونه های جانوری هستند که در خطر انقراض قرار دارند.


خط ۱۷۲: خط ۱۷۳:
=== گونه‌های در حال انقراض ===
=== گونه‌های در حال انقراض ===
'''یوز ایرانی''' یکی از گونه های درحال انقراض در ایران است. کارشناسان می‌گویند تنها ۶۰ قلاده از این یوز در ایران وجود دارد. در حال حاضر این جانور تنها در ایران و آن‌هم در نواحی دورافتاده‌ای از بیابان‌های ایران وجود دارد
'''یوز ایرانی''' یکی از گونه های درحال انقراض در ایران است. کارشناسان می‌گویند تنها ۶۰ قلاده از این یوز در ایران وجود دارد. در حال حاضر این جانور تنها در ایران و آن‌هم در نواحی دورافتاده‌ای از بیابان‌های ایران وجود دارد
 
[[پرونده:گربه پالاس.jpg|جایگزین=گربه پالاس|بندانگشتی|گربه پالاس]]
پلنگی ایرانی یکی دیگر از حیوانات در حال انقراض است که جمعیت آن به زیر ۵۰۰ قلاده رسیده است.
پلنگی ایرانی یکی دیگر از حیوانات در حال انقراض است که جمعیت آن به زیر ۵۰۰ قلاده رسیده است.


خط ۱۸۵: خط ۱۸۶:
== رودخانه ها ==
== رودخانه ها ==
ایران دارای رودخانه‌های بزرگی چون ارس،‌ کارون، زاینده رود، جاجرود، سفید رود، اترک، نکا، چالوس، بابل و ... است.<ref>[https://tabnakjavan.com/fa/news/7805/%D9%85%D9%87%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%AF مهمترین رودهای ایران کدامند]</ref> رودخانه‌های ایران بر  اساس حوزه آبخیز به دو گروه تقسیم می‌شوند.   
ایران دارای رودخانه‌های بزرگی چون ارس،‌ کارون، زاینده رود، جاجرود، سفید رود، اترک، نکا، چالوس، بابل و ... است.<ref>[https://tabnakjavan.com/fa/news/7805/%D9%85%D9%87%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%AF مهمترین رودهای ایران کدامند]</ref> رودخانه‌های ایران بر  اساس حوزه آبخیز به دو گروه تقسیم می‌شوند.   
# گروه دریای خزر: تمامی رودخانه‌هایی هستند که از شرق یا غرب این دریا سرچشمه می گیرند.  
#[[پرونده:خشک شدن کارون.JPG|جایگزین=محیط زیست ایران|بندانگشتی|خشک شدن کارون]]گروه دریای خزر: تمامی رودخانه‌هایی هستند که از شرق یا غرب این دریا سرچشمه می گیرند.  
# گروه خلیج فارس و عمان: رودخانه ‌هایی هستند که از رشته‌ کوه‌های زاگرس سرچشمه گرفته و به خلیج فارس می‌ریزند.<ref>[https://eafworld.com/rivers-of-iran/ رودخانه های ایران به چند دسته تقسیم می شوند؟]</ref>   
# گروه خلیج فارس و عمان: رودخانه ‌هایی هستند که از رشته‌ کوه‌های زاگرس سرچشمه گرفته و به خلیج فارس می‌ریزند.<ref>[https://eafworld.com/rivers-of-iran/ رودخانه های ایران به چند دسته تقسیم می شوند؟]</ref>   


خط ۱۹۴: خط ۱۹۵:


=== کارون ===
=== کارون ===
[[پرونده:خشک شدن زاینده رود.jpg|جایگزین=محیط زیست ایران|بندانگشتی|خشک شدن زاینده رود]]
رودخانه‌ی کارون با طولی بیش از ۹۵۰ کلیومتر یکی از پر‌آب‌ترین رودخانه‌های ایران بوده است. اما این رودخانه در حال حاضر به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و سد‌سازی در های مختلف کم آب شده و رو به خشکی می رود.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%DA%A9%D9%85%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-% کم آبی کارون]</ref>  همچنین رها سازی فاضلاب شهری و پساب کارخانه‌ها در رودخانه‌‌ی کارون منجر به مسموم شدن آب شده است. این امر منجر به از میان رفتن آب‌زیانی شده که منبع درآمد صیادان بوده اند. دلاور نجفی معاون سابق محیط طبیعی سازمان حفاظت از محیط زیست در سخنانی اعتراف کرد که بیش از نیمی از آب کارون فاضلاب است.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/632 مرگ تدریجی رودخانه کاروی]</ref>
رودخانه‌ی کارون با طولی بیش از ۹۵۰ کلیومتر یکی از پر‌آب‌ترین رودخانه‌های ایران بوده است. اما این رودخانه در حال حاضر به دلیل برداشت‌های بی‌رویه و سد‌سازی در های مختلف کم آب شده و رو به خشکی می رود.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%DA%A9%D9%85%D8%A2%D8%A8%DB%8C-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-% کم آبی کارون]</ref>  همچنین رها سازی فاضلاب شهری و پساب کارخانه‌ها در رودخانه‌‌ی کارون منجر به مسموم شدن آب شده است. این امر منجر به از میان رفتن آب‌زیانی شده که منبع درآمد صیادان بوده اند. دلاور نجفی معاون سابق محیط طبیعی سازمان حفاظت از محیط زیست در سخنانی اعتراف کرد که بیش از نیمی از آب کارون فاضلاب است.<ref>[http://www.persiangulfstudies.com/fa/pages/632 مرگ تدریجی رودخانه کاروی]</ref>


۸٬۸۸۳

ویرایش