کاربر:Safa/1صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


=== اولین مجلس خبرگان ===
=== اولین مجلس خبرگان ===
مجلس خبرگان رهبری نمونۀ تکامل‌یافته‌ای از مجلس خبرگان قانون اساسی بود که چهار سال پس از پیروزی انقلاب زمینه‌های شکل‌گیری‌اش فراهم شد. اولین انتخابات مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۱۹ آذرماه سال ۱۳۶۱ برگزار شد، در این انتخابات ۱۸ میلیون نفر شرکت کردند و ۸۲ نفر توانستند که به مجلس خبرگان رهبری راه پیدا  کنند و اولین نشت خبرگان رهبری در تاریخ ۲۳ تیرماه سال ۱۳۶۲ با پیام حضرت امام خمینی(ره) افتتاح و رسما با آغاز به کار کرد.
پس از تبدیل مجلس موسسان در فردای پیروزی انقلاب ضد سلطنتی به مجلس خبرگان قانون اساسی، گام بعدی در استحاله‌ی ساختارهای اجتماعی از دموکراسی به حکومت مطلقه مجلس خبرگان رهبری شکل گرفت و اولین انتخابات آن در ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد. ۸۲ نفر این مجلس را تشکیل داده و اولین جلسه خود را در ۲۳ تیر ۱۳۶۱ افتتاح کردند.


در اولین مجلس خبرگان رهبری ۱۶۸ نفر کاندید بودند که در نتیجه انتخاب مردم ۸۲  نفر توانستند که به مجلس خبرگان راه پیدا کنند.
علی مشکینی به عنوان اولین رئیس خبرگان و اکبر هاشمی رفسنجانی نائب رئیس این مجلس بود. محمد مومن و حسن طاهری خرم‌آبادی منشیان مجلس بودند.
 
آیت الله مشکینی با اکثریت آرا به عنوان رئیس اولین دوره مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد، آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان نائب رئیس این مجلس برگزیده شد، محمد مومن و حسن طاهری خرم آبادی به عنوان منشیان دوره اول مجلس خبرگان انتخاب شدند.


=== دومین مجلس خبرگان ===
=== دومین مجلس خبرگان ===
انتخابات دومین دوره مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۱۶ مهرماه سال ۱۳۶۹ برگزارشد، در این دوره از انتخابات ۱۰۰ نفر به عنوان نامزد شرکت کرده بودند که از این میان ۷۶ نفر توانستند که با رای مردم وارد مجلس خبرگان رهبری شوند، در مجموع ۱۲ میلیون و ۲۵۸ هزار و ۳۷۸ نفر در این انتخابات شرکت کرده بودند و دومین دوره از مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۲ اسفند سال ۱۳۶۹ گشایش یافت و کارش را آغاز کرد.
دومین انتخابات برای مجلس خبرگان در ۱۶ مهر ۱۳۶۹ برگزار و ۷۶ نفر به مجلس وارد شدند. این مجلس در ۲ اسفند ۱۳۶۹ کار خود را آغاز کرد.


ریاست این دوره را باز هم آیت الله مشکینی عهده‌دار شد، آیت الله هاشمی رفسنجانی و آیت الله امینی به عنوان (نواب رئیس) و آیت الله حسن طاهری خرم آبادی و آیت الله محمد مومن به عنوان نائب رئیسان دور دوم مجلس خبرگان رهبری انتخاب شدند.
رئیس این دوره‌ی مجلس نیز علی مشکینی و نایبان رئیس اکبر هاشمی رفسنجانی و آیت‌الله امینی بودند. حسن طاهری خرم‌آبادی و محمد مومن هم منشیان دور دوم بودند.


=== سومین مجلس خبرگان ===
=== سومین مجلس خبرگان ===
انتخابات سومین دور مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۱ آبان سال ۱۳۷۷ برگزار شد در این انتخابات در مجموع ۳۹۶ نفر ثبت نام کرده بودند که از این میان ۲۱۴ نفر رد صلاحیت شدند، ۱۳ نفر از ادامه مبارزات انتخاباتی کناره گیری کردند و ۱۸۷ نفر هم دعوت به امتحان شدند که ۶۰ نفر از آنان اشتراک نکردند و در نهایت ۱۶۷ نفر باهم برای رسیدن به کرسی مجلس خبرگان به رقابت پرداختند که از این میان ۷۶ نفر توانستند که به مجلس راه پیدا کنند و در چهارم اسفندماه سال ۱۳۷۷ اولین جلسه از سومین دوره مجلس خبرگان رهبری آغاز به کار کرد.
سومین مجلس با انتخابات روز اول آبان ۱۳۷۷ و رد صلاحیت ۲۱۴ نفر و کناره‌گیری ۱۳ نفر و ورود ۷۶ نفر با این مجلس تعیین تکلیف شد. اولین جلسه روز ۴ اسفند ۱۳۷۷ برگزار شد.


در سومین دوره از مجلس خبرگان رهبری بازهم مثل دو دوره قبل آیت الله مشکینی به عنوان رئیس، آیت الله هاشمی رفسانجانی و آیت الله امینی به عنوان نواب رئیس، آیت الله حسن طاهری خرم آبادی و حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی به عنوان منشیان انتخاب شدند.
انتخابات سومین دور مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۱ آبان سال ۱۳۷۷ برگزار شد در این انتخابات در مجموع ۳۹۶ نفر ثبت نام کرده بودند که از این میان ۲۱۴ نفر رد صلاحیت شدند، ۱۳ نفر از ادامه مبارزات انتخاباتی کناره گیری کردند و ۱۸۷ نفر هم دعوت به امتحان شدند که ۶۰ نفر از آنان اشتراک نکردند و در نهایت ۱۶۷ نفر باهم برای رسیدن به کرسی مجلس خبرگان به رقابت پرداختند که از این میان ۷۶ نفر توانستند که به مجلس راه پیدا کنند و در چهارم اسفندماه سال ۱۳۷۷ اولین جلسه از سومین دوره مجلس خبرگان رهبری آغاز به کار کرد. ترکیب هیئت رئیسه مانند دور دوم خبرگان بود با این تفاوت که بجای محمد مومن، قربانعلی دری نجف‌آبادی منشی گردید.


=== چهارمین مجلس خبرگان ===
=== چهارمین مجلس خبرگان ===




خط ۳۳: خط ۳۲:
دوره چهارم مجلس خبرگان یکی از پر اتفاق ترین دوره‌ها بوده است، آیت الله هاشمی رفسنجانی که بعد از فوت آیت الله مشکینی ریاست این مجلس را عهده دار شد در تاریخ ۱۹ دی‌ماه سال ۱۳۹۵ درگذشت و بعد از او آیت الله مهدوی کنی عهده دار این سمت شد، آیت الله محمد یزدی و آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی به عنوان نواب رئیس انتخاب شدند، آیت الله سید احمد خاتمی و حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی با سمت قبلی یعنی منشی مجلس به کارشان ادامه دادند.
دوره چهارم مجلس خبرگان یکی از پر اتفاق ترین دوره‌ها بوده است، آیت الله هاشمی رفسنجانی که بعد از فوت آیت الله مشکینی ریاست این مجلس را عهده دار شد در تاریخ ۱۹ دی‌ماه سال ۱۳۹۵ درگذشت و بعد از او آیت الله مهدوی کنی عهده دار این سمت شد، آیت الله محمد یزدی و آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی به عنوان نواب رئیس انتخاب شدند، آیت الله سید احمد خاتمی و حجت الاسلام قربانعلی دری نجف آبادی با سمت قبلی یعنی منشی مجلس به کارشان ادامه دادند.


پنجمین مجلس خبرگان
=== پنجمین مجلس خبرگان ===
 
انتخابات پنجمین دوره از مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۷ اسفند سال ۱۳۹۴ برگزار شد، در این دوره ۷۹۶ نفر  از جمله ۱۶ زن نامزد شده بودند، از این میان ۶۴ نفر رد صلاحیت شدند، این دوره از مجلس خبرگان هم همزمان با دوازدهمین دروه مجلس شورای اسلامی برگزار شد.
انتخابات پنجمین دوره از مجلس خبرگان رهبری در تاریخ ۷ اسفند سال ۱۳۹۴ برگزار شد، در این دوره ۷۹۶ نفر  از جمله ۱۶ زن نامزد شده بودند، از این میان ۶۴ نفر رد صلاحیت شدند، این دوره از مجلس خبرگان هم همزمان با دوازدهمین دروه مجلس شورای اسلامی برگزار شد.


ریاست این دوره را آیت الله احمد جنتی به عهده دارد، آیت الله سید ابراهیم رئیسی به عنوان نائب اول و هاشم حسینی بوشهری به عنوان نائب دوم انتخاب شدند، آیت الله سید احمد خاتمی هم به عنوان منشی این دوره برگزیده شد.
ریاست این دوره را آیت الله احمد جنتی به عهده دارد، آیت الله سید ابراهیم رئیسی به عنوان نائب اول و هاشم حسینی بوشهری به عنوان نائب دوم انتخاب شدند، آیت الله سید احمد خاتمی هم به عنوان منشی این دوره برگزیده شد.


ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری قرار است همزمان با دوازهمین دوره از مجلس شورای اسلامی در روز جمعه ۱۱ اسفندماه سال جاری برگزار شود در ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری ۵۱۰ نفر برای ۸۸ کرسی مجلس با هم رقابت می‌کنند.
=== ششمین مجلس خبرگان ===
 
انتخابات این دوره در روز جمعه ۱۱ اسفند ۱۴۰۳ همزمان با دوازدهمین دور مجلس شورا برگزار می‌شود.
 
 


== اصول مربوط به رهبری در قانون اساسی ==
موضوع رهبری در جمهوری اسلامی در اصول ۱۰۷، ۱۰۸ و ۱۱۱ آمده قانون اساسی است.


=== اصل ۱۰۷ ===
پس از مرگ خمینی، تعیین رهبر به عهده خبرگان است. خبرگان رهبری درباره همه فقهای واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت می‌کنند، هرگاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی واجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یک صد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می کنند و در غیراین صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می‌نمایند. رهبر منتخب خبرگان، ولایت امر و همه مسوولیت‌های ناشی از آن را برعهده خواهد داشت. رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.


=== اصل ۱۰۸ ===
قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آرای آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان، در صلاحیت خود آنان است.


به دلیل اهمیت همین موضوع فصل هشتم قانون اساسی به مسئله رهبری پرداخته است و اصول ۱۰۷، ۱۰۸ و۱۱۱ قانون اساسی به این نهاد اختصاص داده شده است.
=== اصل ۱۱۱ ===
هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یک صد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده است، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یک صد و هشتم می‌باشد.


اصل ۱۰۷: پس از مرجع عالیقدر تقلید و رهبر کبیر انقلاب جهانی اسلام و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله العظمی امام خمینی «قدس سره الشریف » که از طرف اکثریت قاطع مردم به مرجعیت و رهبری شناخته و پذیرفته شدند ، تعیین رهبر به عهده خبرگان منتخب مردم است . خبرگان رهبری درباره همه فقهای واجد شرایط مذکور در اصول پنجم و یکصد و نهم بررسی و مشورت می کنند، هرگاه یکی از آنان را اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی واجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یکی از صفات مذکور در اصل یک صد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می کنند و در غیراین صورت یکی از آنان را به عنوان رهبر انتخاب و معرفی می نمایند. رهبر منتخب خبرگان ، ولایت امر و همه مسوولیتهای ناشی از آن را برعهده خواهد داشت . رهبر در برابر قوانین با سایر افراد کشور مساوی است.
در صورت فوت یا کناره‌گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوه قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به طور موقت به عهده می‌گیرد و چنانچه در این مدت یکی از آنان به هر دلیل نتواند انجام وظیفه نماید، فرد دیگری به انتخاب مجمع، با حفظ اکثریت فقها در شورا، به جای وی منصوب می‌گردد.
 
اصل ۱۰۸: قانون مربوط به تعداد و شرایط خبرگان ، کیفیت انتخاب آنها و آیین نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آرای آنان تصویب شود و به تصویب نهایی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هرگونه تغییر و تجدیدنظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان ، در صلاحیت خود آنان است.
 
اصل ۱۱۱: هرگاه رهبر از انجام وظایف قانونی خود ناتوان شود یا فاقد یکی از شرایط مذکور در اصول پنجم و یک صد و نهم گردد، یا معلوم شود از آغاز فاقد بعضی از شرایط بوده است ، از مقام خود برکنار خواهد شد. تشخیص این امر به عهده خبرگان مذکور در اصل یک صد و هشتم می‌باشد.
 
در صورت فوت یا کناره گیری یا عزل رهبر، خبرگان موظفند در اسرع وقت نسبت به تعیین و معرفی رهبر جدید اقدام نمایند. تا هنگام معرفی رهبر، شورایی مرکب از رئیس‌جمهور، رئیس قوه قضائیه و یکی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام، همه وظایف رهبری را به طور موقت به عهده می‌گیرد و چنانچه در این مدت یکی از آنان به هر دلیل نتواند انجام وظیفه نماید، فرد دیگری به انتخاب مجمع، با حفظ اکثریت فقها در شورا، به جای وی منصوب می‌گردد.


== ساختار مجلس خبرگان رهبری ==
== ساختار مجلس خبرگان رهبری ==
خط ۶۴: خط ۶۱:
=== هیئت رئیسه ===
=== هیئت رئیسه ===


این مجلس دو هیئت رئیسه دارد یکی سنی و دیگری هیئت رئیسه دائم است.


مجلس خبرگان، داراى دو گونه هیئت رئیسه است: هیئت رئیسه سنی که در اوّلین جلسه مجلس خبرگان، بر اساس سنّ نمایندگان، تعیین می‌شود که مسن‏‌ترین فرد از خبرگان حاضر، به عنوان رئیس سنى و فرد بعدى به منزله نایب‏‌رئیس و دو نفر از جوان‏‌ترین خبرگان حاضر، به سمت منشی تعیین می‌شوند و در جایگاه مخصوص قرار می‌گیرند.
==== هیئت رئیسه سنی ====
در اوّلین جلسه مجلس خبرگان، بر اساس سنّ نمایندگان، تعیین می‌شود که مسن‏‌ترین فرد از خبرگان حاضر، به عنوان رئیس سنى و فرد بعدى به منزله نایب‏‌رئیس و دو نفر از جوان‏‌ترین خبرگان حاضر، به سمت منشی تعیین می‌شوند و در جایگاه مخصوص قرار می‌گیرند.


==== وظایف هیئت رئیسه سنی ====
هیئت رئیسه سنّى، وظایف زیر را بر عهده دارد:
هیئت رئیسه سنّى، وظایف زیر را بر عهده دارد:


خط ۷۵: خط ۷۵:
- اجراى انتخابات هیئت‏‌رئیسه دائم.
- اجراى انتخابات هیئت‏‌رئیسه دائم.


هیئت رئیسه سِنّى، با انتخاب اعضاى هیئت رئیسه دائم، به کار خود پایان می‌دهد. مدّت زمان هیئت رئیسه سنى، فقط در اوّلین جلسه هر دوره از مجلس خبرگان است و هیئت رئیسه دوم، هیئت رئیسه دائم است.
هیئت رئیسه سِنّى، با انتخاب اعضاى هیئت رئیسه دائم، به کار خود پایان می‌دهد. مدّت زمان هیئت رئیسه سنى، فقط در اوّلین جلسه هر دوره از مجلس خبرگان است.
 
==== هیئت رئیسه دائم ====
هیئت رئیسه دوم، هیئت رئیسه دائم است.


این هیئت، مرکب از رئیس، دو نایب‏‌رئیس، دو منشى و دو کارپرداز است که از میان اعضاء، براى مدّت دو سال و با رأى مخفى، انتخاب می‌شوند.
این هیئت، مرکب از رئیس، دو نایب‏‌رئیس، دو منشى و دو کارپرداز است که از میان اعضاء، براى مدّت دو سال و با رأى مخفى، انتخاب می‌شوند.
خط ۸۱: خط ۸۴:
انتخاب رئیس، با رأى اکثریت مطلق حاضران و انتخاب نواب رئیس و منشیان و کارپردازان، هر کدام جداگانه و با اکثریت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس، در مرحله اول، اکثریت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى که بیشترین رأى را کسب کرده‏‌اند، با رأى‏‌گیرى مجدد و اکثریت نسبى، رئیس، انتخاب می‌شود.
انتخاب رئیس، با رأى اکثریت مطلق حاضران و انتخاب نواب رئیس و منشیان و کارپردازان، هر کدام جداگانه و با اکثریت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى که در انتخاب رئیس، در مرحله اول، اکثریت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى که بیشترین رأى را کسب کرده‏‌اند، با رأى‏‌گیرى مجدد و اکثریت نسبى، رئیس، انتخاب می‌شود.


===== وظایف هیئت رئیسه دائم =====
ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر کلیه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان کند. وى، مصوبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذى‏ربط ابلاغ می‌کند. رئیس مجلس خبرگان، موظف است گزارشى سالانه از عمل‏کرد و اقدامات هیئت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه کند.
ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر کلیه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان کند. وى، مصوبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذى‏ربط ابلاغ می‌کند. رئیس مجلس خبرگان، موظف است گزارشى سالانه از عمل‏کرد و اقدامات هیئت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه کند.


۱۳٬۱۲۱

ویرایش