میرحسین موسوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۷۵: خط ۷۵:
| پانویس            =
| پانویس            =
}}
}}
'''میرحسین موسوی''' (زاده ۱۱ اسفند ۱۳۲۰) پنجمین و آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ مقارن با «[[جنگ ایران و عراق]]» و «[[قتل عام ۶۷]]» بود. او در ۲۲ آذر ۶۷، در مصاحبه با شبکه او.آر.اف اتریش از قتل عام ۶۷ دفاع کرد.  
'''میرحسین موسوی''' (زاده ۱۱ اسفند ۱۳۲۰) پنجمین و آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ مقارن با «[[جنگ ایران و عراق]]» و «[[قتل عام ۶۷]]» بود. او در ۲۲ آذر ۶۷، در مصاحبه با شبکه او.آر.اف اتریش از قتل عام ۶۷ دفاع کرد. میرحسین موسوی یکی از چهره‌های جریان اطلاح‌طلب در جمهوری اسلامی است، با این‌همه او خود از حامیان اصل ولایت فقیه و نخست وزیر خمینی در تمامی سال‌های خونین سرکوب مخالفین در ایران بوده است. اصل ولایت فقیه به دلیل اعطای حق حاکمیت مادام العمر  و مطلق به ولی فقیه، هرگونه اصلاحات در ساختار سیاسی ایران را ناممکن می‌سازد.  


میر حسین موسوی فارغ‌التحصیل رشته معماری و شهرسازی از دانشگاه ملی است. او پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] با سیاست آشنا شد. میرحسین موسوی در ابتدا به گروه‌های ملی مذهبی گرایش داشت. وی در سال ۱۳۵۵ به همراه همسرش زهرا رهنورد به آمریکا رفت و در کنفدراسیون دانشجویان ایرانی فعالیت داشت. بعد از اوج گیری تظاهرات مردم ایران علیه حکومت پهلوی به [[خمینی]] گرایش پیدا کرد و در  در ارتباط با محمد حسینی بهشتی از نزدیک‌ترین نفرات به خمینی قرار گرفت.
میر حسین موسوی فارغ‌التحصیل رشته معماری و شهرسازی از دانشگاه ملی است. او پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] با سیاست آشنا شد. میرحسین موسوی در ابتدا به گروه‌های ملی مذهبی گرایش داشت. وی در سال ۱۳۵۵ به همراه همسرش زهرا رهنورد به آمریکا رفت و در کنفدراسیون دانشجویان ایرانی فعالیت داشت. بعد از اوج گیری تظاهرات مردم ایران علیه حکومت پهلوی به [[خمینی]] گرایش پیدا کرد و در  در ارتباط با محمد حسینی بهشتی از نزدیک‌ترین نفرات به خمینی قرار گرفت.
خط ۸۵: خط ۸۵:
میرحسین موسوی در سال ۱۳۸۸ همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در ایران، کاندید انتخابات شد. در این دوره رقابت اصلی بین او و محمود احمدی نژاد، کاندید محبوب [[سید علی خامنه ای|سید علی خامنه‌ای]] بود. طبق اعلام رسمی محمود احمدی نژاد پیروز شد. میرحسین موسوی و هوادارانش به این نتایج اعتراض کردند. این موضوع منجر به شکل گیری اعتراضاتی شد. این اعتراضات در اوج خود به یک قیام خیابانی گسترده در سراسر ایران تبدیل شد که به [[تظاهرات ۱۳۸۸|تظاهرات ۸۸]] معروف است. اعتراضات و تظاهرات خیابانی ماه‌‌ها ادامه داشت. در ابتدا این تظاهرات در اعتراض به نتایج انتخابات بود، ولی به سرعت رنگ و بوی ضد حکومتی گرفته و تمامیت حکومت جمهوری اسلامی را هدف قرار داد. اوج این تظاهرات و خونین‌ترین آن روز ۶ دی ۱۳۸۸ مصادف با عاشورای حسینی بود.  
میرحسین موسوی در سال ۱۳۸۸ همزمان با انتخابات ریاست جمهوری در ایران، کاندید انتخابات شد. در این دوره رقابت اصلی بین او و محمود احمدی نژاد، کاندید محبوب [[سید علی خامنه ای|سید علی خامنه‌ای]] بود. طبق اعلام رسمی محمود احمدی نژاد پیروز شد. میرحسین موسوی و هوادارانش به این نتایج اعتراض کردند. این موضوع منجر به شکل گیری اعتراضاتی شد. این اعتراضات در اوج خود به یک قیام خیابانی گسترده در سراسر ایران تبدیل شد که به [[تظاهرات ۱۳۸۸|تظاهرات ۸۸]] معروف است. اعتراضات و تظاهرات خیابانی ماه‌‌ها ادامه داشت. در ابتدا این تظاهرات در اعتراض به نتایج انتخابات بود، ولی به سرعت رنگ و بوی ضد حکومتی گرفته و تمامیت حکومت جمهوری اسلامی را هدف قرار داد. اوج این تظاهرات و خونین‌ترین آن روز ۶ دی ۱۳۸۸ مصادف با عاشورای حسینی بود.  


بنا به گفته منابع حکومتی در این روز تهران در آستانه سقوط قرار داشت. با این‌همه میرحسین موسوی در بیانیه‌های خود با عقب‌نشینی‌های متعدد اجازه‌ی رادیکال‌تر شدن به جنبش نداد و از مردم خواهان «اجرای بی‌تنازل قانون شد.»
بنا به گفته منابع حکومتی در این روز تهران در آستانه سقوط قرار داشت. با این‌همه میرحسین موسوی در بیانیه‌های خود با عقب‌نشینی‌های متعدد اجازه‌ی رادیکال‌تر شدن به جنبش نداد و از مردم خواهان «اجرای بی‌تنازل قانون شد.» عقب‌نشینی او که به عنوان رهبر جنبش شناخته می‌شد، تظاهرات را در سراسر ایران به خاموشی هدایت کرد.


در نهایت یکسال بعد و بعد از تظاهرات اعتراضی دیگری در بهمن ۱۳۸۹، میر حسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد و مهدی کروبی یکی دیگر از کاندیداهای شرکت کننده در انتخابات، تحت بازداشت و حبس خانگی قرار گرفتند.
در نهایت یکسال بعد و بعد از تظاهرات اعتراضی دیگری در بهمن ۱۳۸۹، میر حسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد و مهدی کروبی یکی دیگر از کاندیداهای شرکت کننده در انتخابات، تحت بازداشت و حبس خانگی قرار گرفتند.
خط ۹۴: خط ۹۴:
== آغاز فعالیت سیاسی ==
== آغاز فعالیت سیاسی ==


=== پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی]] ===
=== پیش از انقلاب ضد سلطنتی ===
میرحسین موسوی در اواخر دهه چهل و اوایل دهه پنجاه خورشیدی، با گروه‌های ملی-مذهبی همچون نهضت آزادی و نهضت خداپرستان سوسیالیست نزدیكی داشت و از جمله كسانی بود كه در جلسه‌های سخنرانی [[علی شریعتی]] در حسینیه ارشاد تهران حاضر می‌شد. میرحسین موسوی، كه در آن دوران با نام هنری حسین رهجو فعالیت می‌كرد، از  در تأسیس جنبش مسلمانان مبارز با حبیب‌الله پیمان همكاری كرد.  
میرحسین موسوی در اواخر دهه چهل و اوایل دهه پنجاه خورشیدی، با گروه‌های ملی-مذهبی همچون نهضت آزادی و نهضت خداپرستان سوسیالیست نزدیكی داشت و از جمله كسانی بود كه در جلسه‌های سخنرانی [[علی شریعتی]] در حسینیه ارشاد تهران حاضر می‌شد. میرحسین موسوی، كه در آن دوران با نام هنری حسین رهجو فعالیت می‌كرد، از  در تأسیس جنبش مسلمانان مبارز با حبیب‌الله پیمان همكاری كرد.  


با نزدیک شدن به انقلاب ایران و پررنگ شدن نام [[روح‌الله خمینی|روح الله خمینی]]، میرحسین موسوی به او گرایش پیدا كرد و به ویژه به [[سید محمد حسینی بهشتی|محمد حسینی بهشتی]]، از روحانیان بانفوذ نزدیک به روح الله خمینی، نزدیک شد.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/05/090521_og_ir88_mosavi.shtml زندگی‌نامه نامزدها؛ میرحسین موسوی]</ref>  
با نزدیک شدن به انقلاب ایران و پررنگ شدن نام [[روح‌الله خمینی|روح الله خمینی]]، میرحسین موسوی به او گرایش پیدا كرد و به ویژه به [[سید محمد حسینی بهشتی|محمد حسینی بهشتی]]، از روحانیان بانفوذ نزدیک به روح الله خمینی، نزدیک شد.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/05/090521_og_ir88_mosavi.shtml زندگی‌نامه نامزدها؛ میرحسین موسوی]</ref>  


=== پس از [[انقلاب ضد سلطنتی]] ===
=== پس از انقلاب ضد سلطنتی ===
با تأسیس حزب جمهوری اسلامی توسط [[سید محمد حسینی بهشتی|محمد حسینی بهشتی]] در نخستین روزهای بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی]] ۱۳۵۷، میرحسین موسوی به این حزب پیوست و دبیر سیاسی آن شد. حزب جمهوری اسلامی نقش گسترده‌ای در سرکوب مخالفین رژیم ایران در اوایل انقلاب داشت. میرحسین موسوی هم‌چنين به عضويت شورای انقلاب اسلامی درآمد. میرحسین موسوی سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی، ارگان حزب نیز بود. در سال ۱۳۶۰ و در كابینه محمدعلی رجایی، موسوی به عنوان وزیر امور خارجه معرفی شد.
با تأسیس حزب جمهوری اسلامی توسط [[سید محمد حسینی بهشتی|محمد حسینی بهشتی]] در نخستین روزهای بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی]] ۱۳۵۷، میرحسین موسوی به این حزب پیوست و دبیر سیاسی آن شد. حزب جمهوری اسلامی نقش گسترده‌ای در سرکوب مخالفین رژیم ایران در اوایل انقلاب داشت. میرحسین موسوی هم‌چنين به عضويت شورای انقلاب اسلامی درآمد. میرحسین موسوی سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی، ارگان حزب نیز بود. در سال ۱۳۶۰ و در كابینه محمدعلی رجایی، موسوی به عنوان وزیر امور خارجه معرفی شد.


خط ۱۳۵: خط ۱۳۵:
در ۲۲ آذر ۶۷، میرحسین موسوی در مصاحبه با شبکه او.آر.اف اتریش از قتل عام ۶۷ دفاع کرد و این واقعیت که اکثر قربانیان زندانیانی بودند که دوره محکومیتشان به پایان رسیده بود یا سال‌ها قبل تنها به دلیل اعتقادات سیاسی و فعالیت‌های صلح آمیزی مثل پخش نشریه و شرکت در تظاهرات، دستگیر شده بودند را انکار کرد.<ref>[https://twitter.com/amnestyiran/status/1071062848367968262?lang=en توییت عفو بین‌الملل]</ref>
در ۲۲ آذر ۶۷، میرحسین موسوی در مصاحبه با شبکه او.آر.اف اتریش از قتل عام ۶۷ دفاع کرد و این واقعیت که اکثر قربانیان زندانیانی بودند که دوره محکومیتشان به پایان رسیده بود یا سال‌ها قبل تنها به دلیل اعتقادات سیاسی و فعالیت‌های صلح آمیزی مثل پخش نشریه و شرکت در تظاهرات، دستگیر شده بودند را انکار کرد.<ref>[https://twitter.com/amnestyiran/status/1071062848367968262?lang=en توییت عفو بین‌الملل]</ref>


میرحسین موسوی در بخشی از مصاحبه خود می‌گوید:<blockquote>«... مجاهدین می‌خواستند به تهران حمله کنند... ما با آنها مبارزه کردیم، پس چه کار بایستی می‌کردیم؟ در این زمینه ما هیچ‌گونه عذرخواهی نمی‌شناسیم، یعنی حکومت ما وظیفه دارد که از خودش دفاع کند.»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/160569 اعتراف موسوی به قتل عام وحشیانه زندانیان سیاسی]</ref></blockquote>میرحسین موسوی همچنین در ۱۳ مرداد ۱۳۸۹، طی مصاحبه‌ای که با گروهی از روزنامه‌نگاران درباره کشتارهای دهه ۶۰ انجام شده است به درگیری‌های مسلحانه اشاره کرده و می‌گوید «طبیعی است» که نظام انقلابی با این حرکت‌ها برخورد کند. او این‌بار پس از کنار گذاشته شدن از قدرت در جمهوری اسلامی تلاش می‌کند خود را در این کشتار‌ها بی‌تقصیر نشان دهد. وی در بخشی از مصاحبه می‌گوید:[[پرونده:موسوی به همراه خمینی.jpg|جایگزین=نفر سمت راست موسوی به همراه خامنه ای و خمینی و موسوی اردبیلی و حبیبی وزیر دادگستری|بندانگشتی|به ترتیب از راست به چپ:
میرحسین موسوی در بخشی از مصاحبه خود می‌گوید:<blockquote>«... مجاهدین می‌خواستند به تهران حمله کنند... ما با آنها مبارزه کردیم، پس چه کار بایستی می‌کردیم؟ در این زمینه ما هیچ‌گونه عذرخواهی نمی‌شناسیم، یعنی حکومت ما وظیفه دارد که از خودش دفاع کند.»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/160569 اعتراف موسوی به قتل عام وحشیانه زندانیان سیاسی]</ref></blockquote>میرحسین موسوی همچنین در ۱۳ مرداد ۱۳۸۹، طی مصاحبه‌ای که با گروهی از روزنامه‌نگاران درباره کشتارهای دهه ۶۰ انجام شده است به درگیری‌های مسلحانه اشاره کرده و می‌گوید «طبیعی است» که نظام انقلابی با این حرکت‌ها برخورد کند. او این‌بار پس از کنار گذاشته شدن از قدرت در جمهوری اسلامی تلاش کرد خود را در این کشتار‌ها بی‌تقصیر نشان دهد. وی در بخشی از مصاحبه گفت:[[پرونده:موسوی به همراه خمینی.jpg|جایگزین=نفر سمت راست موسوی به همراه خامنه ای و خمینی و موسوی اردبیلی و حبیبی وزیر دادگستری|بندانگشتی|به ترتیب از راست به چپ:
میرحسین موسوی - موسوی اربیلی - ری‌شهری - [[روح‌الله خمینی]] - علی‌اکبر ولایتی - [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] - هاشمی رفسنجانی - احمد خمینی
میرحسین موسوی - موسوی اربیلی - ری‌شهری - [[روح‌الله خمینی]] - علی‌اکبر ولایتی - [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] - هاشمی رفسنجانی - احمد خمینی
]]<blockquote>«به هر حال باز کردن مسائل دهه ۶۰، هر کدامش تالی فاسد دارد. من همیشه سعی کردم که از کنار این مسائل رد بشوم. من در آن موقع، به عنوان نخست‌وزیر، موظف بودم که از کلیت نظام دفاع بکنم…»<ref>[https://justice4iran.org/persian/latest-developments/mirhossein/ میرحسین موسوی: اگر ورود به مسائل دهه شصت شروع شود، پایانی نخواهد داشت]</ref></blockquote>عصمت طالبی که همسر و برادرش با وجود داشتن حکم حبس چند ساله، در تابستان ۶۷ اعدام شدند، در شهادتی نزد سازمان عدالت برای ایران از مراجعه خانواده‌ها به دفاتر مسئولان وقت جمهوری اسلامی و از جمله دفتر نخست وزیر میرحسین موسوی۹ برای متوقف کردن کشتار ۶۷ می‌گوید:<blockquote>«وقتی ملاقات‌ها قطع شد با خانواده‌ها قرار گذاشتیم، جلوی مجلس سنا رفتیم، دفتر رفسنجانی بود، نامه دادیم، دفتر نخست وزیری رفتیم که موسوی آن موقع نخست وزیر بود. آنجا ما را بیرون کردنداز دفتر… گفتند حق ندارید… ما اینجا اجازه نداریم شما را راه بدهیم که ما پافشاری کردیم با مادرها… مادر ریاحی بود، مادر سرحدی بود،چند نفر دیگر هم بودیم. تقریبا ده نفری می‌شدیم، مادر خودمم هم بود. تو دفتر نخست وزیری بعد از اصرارهایی که ما کردیم، دوباره گفتند حالا که اینجوری است نامه بدهید. نامه نوشتیم، امضا کردیم، البته بیرون از محوطه… تو خیابان نشستیم و نامه نوشتیم. دادیم دفتر نخست وزیری که ما خانواده‌های زندانیان سیاسی هستیم، قطع ملاقات شدیم، یک عده اعدام شدند، یک جوابی از شما می‌خواهیم. کاری کنید که جلوی اعدام‌ها گرفته شود. می‌دانستیم دارند اعدام می‌کنند. ما این نامه را بردیم دفتر نحست وزیری، یک آقایی درآمد و این نامه را دریافت کرد و از ما سوال کرد، ما گفتیم ما خانواده زندانیان سیاسی چپ هستیم، از نامه فهمید. [آن آقا] گفتش که، دقیقا این جمله را گفت: «با بچه‌های چپ کاری ندارند، فقط مجاهدها را [اعدام می‌کنند]…» یعنی خبر داشتند اعدام دارد می‌شود.»<ref name=":1" /><ref>[https://justice4iran.org/persian/wp-content/uploads/2019/01/Esmat.mp4 شهادت عصمت طالبی از زبان خودش]</ref></blockquote>جفری رابرتسن، حقوق‌دان کارشناس در پرونده‌های جنایت علیه بشریت، درگزارشی درباره اعدام‌های ۶۷، که توسط بنیاد برومند در واشنگتن، منتشر شد،‌گفت:<blockquote>«خیلی‌ها از جمله میرحسین موسوی باید پاسخگو باشند.»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/60558 جفری رابرتسون: موسوی باید درباره اعدام‌های دهه ۶۰ پاسخگو باشد]</ref></blockquote>
]]<blockquote>«به هر حال باز کردن مسائل دهه ۶۰، هر کدامش تالی فاسد دارد. من همیشه سعی کردم که از کنار این مسائل رد بشوم. من در آن موقع، به عنوان نخست‌وزیر، موظف بودم که از کلیت نظام دفاع بکنم…»<ref>[https://justice4iran.org/persian/latest-developments/mirhossein/ میرحسین موسوی: اگر ورود به مسائل دهه شصت شروع شود، پایانی نخواهد داشت]</ref></blockquote>عصمت طالبی که همسر و برادرش با وجود داشتن حکم حبس چند ساله، در تابستان ۶۷ اعدام شدند، در شهادتی نزد سازمان عدالت برای ایران از مراجعه خانواده‌ها به دفاتر مسئولان وقت جمهوری اسلامی و از جمله دفتر نخست وزیر میرحسین موسوی۹ برای متوقف کردن کشتار ۶۷ می‌گوید:<blockquote>«وقتی ملاقات‌ها قطع شد با خانواده‌ها قرار گذاشتیم، جلوی مجلس سنا رفتیم، دفتر رفسنجانی بود، نامه دادیم، دفتر نخست وزیری رفتیم که موسوی آن موقع نخست وزیر بود. آنجا ما را بیرون کردنداز دفتر… گفتند حق ندارید… ما اینجا اجازه نداریم شما را راه بدهیم که ما پافشاری کردیم با مادرها… مادر ریاحی بود، مادر سرحدی بود،چند نفر دیگر هم بودیم. تقریبا ده نفری می‌شدیم، مادر خودمم هم بود. تو دفتر نخست وزیری بعد از اصرارهایی که ما کردیم، دوباره گفتند حالا که اینجوری است نامه بدهید. نامه نوشتیم، امضا کردیم، البته بیرون از محوطه… تو خیابان نشستیم و نامه نوشتیم. دادیم دفتر نخست وزیری که ما خانواده‌های زندانیان سیاسی هستیم، قطع ملاقات شدیم، یک عده اعدام شدند، یک جوابی از شما می‌خواهیم. کاری کنید که جلوی اعدام‌ها گرفته شود. می‌دانستیم دارند اعدام می‌کنند. ما این نامه را بردیم دفتر نحست وزیری، یک آقایی درآمد و این نامه را دریافت کرد و از ما سوال کرد، ما گفتیم ما خانواده زندانیان سیاسی چپ هستیم، از نامه فهمید. [آن آقا] گفتش که، دقیقا این جمله را گفت: «با بچه‌های چپ کاری ندارند، فقط مجاهدها را [اعدام می‌کنند]…» یعنی خبر داشتند اعدام دارد می‌شود.»<ref name=":1" /><ref>[https://justice4iran.org/persian/wp-content/uploads/2019/01/Esmat.mp4 شهادت عصمت طالبی از زبان خودش]</ref></blockquote>جفری رابرتسن، حقوق‌دان کارشناس در پرونده‌های جنایت علیه بشریت، درگزارشی درباره اعدام‌های ۶۷، که توسط بنیاد برومند در واشنگتن، منتشر شد،‌گفت:<blockquote>«خیلی‌ها از جمله میرحسین موسوی باید پاسخگو باشند.»<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/60558 جفری رابرتسون: موسوی باید درباره اعدام‌های دهه ۶۰ پاسخگو باشد]</ref></blockquote>