۴۸۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== ورود به سپاه و نقش در جنگ ایران-عراق == | == ورود به سپاه و نقش در جنگ ایران-عراق == | ||
[[پرونده:تهرانی مقدم همراه خامنهای.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|تهرانی مقدم به همراه [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]]]] | [[پرونده:تهرانی مقدم همراه خامنهای.jpg|بندانگشتی|250x250پیکسل|تهرانی مقدم به همراه [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]]]] | ||
در تیرماه ۱۳۵۸ (ژوئیه ۱۹۷۹)، در سن ۲۱ سالگی، به سپاه پاسداران پیوست و ابتدا به عنوان افسر اطلاعات منطقه ۳ شمال تهران فعالیت کرد. با آغاز جنگ ایران و عراق در ۱۳۵۹ (۱۹۸۰)، بر نیاز به حمایت توپخانهای قوی تأکید کرد، به ویژه در برابر ناآرامیهای مرزی مانند فعالیتهای جداییطلبانه در کردستان. پس از عملیات ثامنالائمه در ۱۳۶۰، که محاصره آبادان را شکست، پیشنهاد سازماندهی توپخانه سپاه را داد. در آذر ۱۳۵۹ (دسامبر ۱۹۸۰)، در عملیات طریقالقدس، هماهنگی آتش خمپاره را بر عهده گرفت. در ۱۳۶۱ (۱۹۸۲)، پس از عملیات فتحالمبین، سازماندهی توپخانه سپاه را با استفاده از تجهیزات غنیمتی عراقی آغاز کرد. در آبان ۱۳۶۲ (نوامبر ۱۹۸۳)، مأمور تشکیل فرماندهی موشک زمین به زمین سپاه شد. در ۱۳۶۳ (۱۹۸۴)، به همراه بیش از ده افسر سپاه برای آموزش موشک اسکاد-بی به سوریه اعزام شد. در اسفند ۱۳۶۳ (مارس ۱۹۸۵)، اولین موشک ایرانی را به سمت کرکوک عراق شلیک کرد. موشکهای بعدی به ساختمان بانکی ۱۸ طبقه و باشگاه افسران ارتش عراق در بغداد اصابت کرد و گزارشها از کشته شدن حدود ۲۰۰ فرمانده بعثی حکایت دارد. در ۱۳۶۵ (۱۹۸۶)، به عنوان فرمانده موشکی نیروی هوایی سپاه منصوب شد و واحد موشکی حزبالله لبنان را تأسیس کرد و مبارزان را آموزش داد. در دو سال آخر جنگ، نقش کلیدی در توسعه موشک نزعات (با برد ۸۰-۱۵۰ کیلومتر) و سیستم راکت اوغاب داشت. در عملیات مرصاد در مرداد ۱۳۶۷ (اوت ۱۹۸۸)، علیه نیروهای مجاهدین خلق و ارتش عراق فرماندهی کرد. تهرانی مقدم با همکاری حسن باقری، واحد توپخانه سپاه را از صفر بنا نهاد و در عملیاتهای کلیدی مانند والفجر ۸ و کربلای ۵ نقش داشت. او همچنین در آموزش نیروهای مقاومت لبنان مؤثر بود و این فعالیتها پایهای برای همکاریهای بعدی ایران با گروههای منطقهای شد. خاطرات همرزمانش نشاندهنده نبوغ او در استفاده از تجهیزات محدود است، مانند زمانی که با دستهای خالی موشکها را آماده شلیک میکرد.<ref>[https://iranwire.com/en/features/65988/ https:Hassan Tehrani Moghaddam: The Myths Behind the Father of Iran’s Missile Program//iranwire.com/en/features/65988/]</ref> <ref>[https://www.ncr-iran.org/en/news/iran-news-deadly-explosion-at-irgc-military-site-raises-questions-amid-regimes-silence/ Iran News: Deadly Explosion at IRGC Military Site Raises Questions Amid Regime’s Silence] - انسیآیآر</ref> | در تیرماه ۱۳۵۸ (ژوئیه ۱۹۷۹)، در سن ۲۱ سالگی، به سپاه پاسداران پیوست و ابتدا به عنوان افسر اطلاعات منطقه ۳ شمال تهران فعالیت کرد. با آغاز جنگ ایران و عراق در ۱۳۵۹ (۱۹۸۰)، بر نیاز به حمایت توپخانهای قوی تأکید کرد، به ویژه در برابر ناآرامیهای مرزی مانند فعالیتهای جداییطلبانه در کردستان. پس از عملیات ثامنالائمه در ۱۳۶۰، که محاصره آبادان را شکست، پیشنهاد سازماندهی توپخانه سپاه را داد. در آذر ۱۳۵۹ (دسامبر ۱۹۸۰)، در عملیات طریقالقدس، هماهنگی آتش خمپاره را بر عهده گرفت. در ۱۳۶۱ (۱۹۸۲)، پس از عملیات فتحالمبین، سازماندهی توپخانه سپاه را با استفاده از تجهیزات غنیمتی عراقی آغاز کرد. در آبان ۱۳۶۲ (نوامبر ۱۹۸۳)، مأمور تشکیل فرماندهی موشک زمین به زمین سپاه شد. در ۱۳۶۳ (۱۹۸۴)، به همراه بیش از ده افسر سپاه برای آموزش موشک اسکاد-بی به سوریه اعزام شد. در اسفند ۱۳۶۳ (مارس ۱۹۸۵)، اولین موشک ایرانی را به سمت کرکوک عراق شلیک کرد. موشکهای بعدی به ساختمان بانکی ۱۸ طبقه و باشگاه افسران ارتش عراق در بغداد اصابت کرد و گزارشها از کشته شدن حدود ۲۰۰ فرمانده بعثی حکایت دارد. در ۱۳۶۵ (۱۹۸۶)، به عنوان فرمانده موشکی نیروی هوایی سپاه منصوب شد و واحد موشکی حزبالله لبنان را تأسیس کرد و مبارزان را آموزش داد. در دو سال آخر جنگ، نقش کلیدی در توسعه موشک نزعات (با برد ۸۰-۱۵۰ کیلومتر) و سیستم راکت اوغاب داشت. در عملیات مرصاد در مرداد ۱۳۶۷ (اوت ۱۹۸۸)، علیه نیروهای مجاهدین خلق و ارتش عراق فرماندهی کرد. تهرانی مقدم با همکاری حسن باقری، واحد توپخانه سپاه را از صفر بنا نهاد و در عملیاتهای کلیدی مانند والفجر ۸ و کربلای ۵ نقش داشت. او همچنین در آموزش نیروهای مقاومت لبنان مؤثر بود و این فعالیتها پایهای برای همکاریهای بعدی ایران با گروههای منطقهای شد. خاطرات همرزمانش نشاندهنده نبوغ او در استفاده از تجهیزات محدود است، مانند زمانی که با دستهای خالی موشکها را آماده شلیک میکرد.<ref>[https://iranwire.com/en/features/65988/ https:Hassan Tehrani Moghaddam: The Myths Behind the Father of Iran’s Missile Program//iranwire.com/en/features/65988/]</ref> <ref>[https://www.ncr-iran.org/en/news/iran-news-deadly-explosion-at-irgc-military-site-raises-questions-amid-regimes-silence/ Iran News: Deadly Explosion at IRGC Military Site Raises Questions Amid Regime’s Silence] - انسیآیآر</ref> <ref>[https://historica.fandom.com/wiki/Hassan_Tehrani_Moghaddam Hassan Tehrani Moghaddam]</ref> | ||
== توسعه برنامه موشکی پس از جنگ == | == توسعه برنامه موشکی پس از جنگ == | ||
پس از پایان جنگ، تهرانی مقدم بر تحقیق و توسعه صنعت موشکی تمرکز کرد و به استقلال فناورانه ایران در این زمینه کمک نمود. در ۱۳۷۶ (۱۹۹۷)، در عملیات مرصاد از خمپاره ۱۲۰ میلیمتری استفاده کرد. در ۱۳۷۷ (۱۹۹۸)، در توسعه موشک شهاب-۳ نقش داشت و بر تولید داخلی تأکید کرد. موشکهای طراحیشده تحت نظارت او شامل شهاب، قدر و سجیل بودند که برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر داشتند. در مهر ۱۳۸۳ (اکتبر ۲۰۰۴)، معاون فرمانده نیروی هوافضای سپاه شد و در آذر ۱۳۸۴ (دسامبر ۲۰۰۵)، مشاور فرمانده سپاه در امور موشکی و رئیس سازمان جهاد خودکفایی گردید. او همچنین در توسعه برنامه فضایی ایران، از جمله پرتاب ماهواره، مشارکت داشت. تهرانی مقدم به عنوان "پدر موشکی ایران" شناخته میشود و تلاشهای او منجر به خودکفایی در تولید موشکهای بالستیک شد. او در بازدید از سایتهای موشکی مانند شهرکرد نقش داشت و بر دانش بومی تأکید کرد. فعالیتهایش نه تنها قدرت دفاعی ایران را افزایش داد، بلکه به گروههای مقاومت مانند حماس و حزبالله کمک کرد، به طوری که موشکهای فاتح و فجر-۵ برای مقابله با اسرائیل طراحی شدند. سید حسن نصرالله در جنگ ۳۳ روزه لبنان از کمکهای او قدردانی کرد. تهرانی مقدم حتی در مشکلات شخصی همکارانش دغدغه داشت و فرهنگ کاری مبتنی بر ایمان و توکل را ترویج میداد.[ | پس از پایان جنگ، تهرانی مقدم بر تحقیق و توسعه صنعت موشکی تمرکز کرد و به استقلال فناورانه ایران در این زمینه کمک نمود. در ۱۳۷۶ (۱۹۹۷)، در عملیات مرصاد از خمپاره ۱۲۰ میلیمتری استفاده کرد. در ۱۳۷۷ (۱۹۹۸)، در توسعه موشک شهاب-۳ نقش داشت و بر تولید داخلی تأکید کرد. موشکهای طراحیشده تحت نظارت او شامل شهاب، قدر و سجیل بودند که برد بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر داشتند. در مهر ۱۳۸۳ (اکتبر ۲۰۰۴)، معاون فرمانده نیروی هوافضای سپاه شد و در آذر ۱۳۸۴ (دسامبر ۲۰۰۵)، مشاور فرمانده سپاه در امور موشکی و رئیس سازمان جهاد خودکفایی گردید. او همچنین در توسعه برنامه فضایی ایران، از جمله پرتاب ماهواره، مشارکت داشت. تهرانی مقدم به عنوان "پدر موشکی ایران" شناخته میشود و تلاشهای او منجر به خودکفایی در تولید موشکهای بالستیک شد. او در بازدید از سایتهای موشکی مانند شهرکرد نقش داشت و بر دانش بومی تأکید کرد. فعالیتهایش نه تنها قدرت دفاعی ایران را افزایش داد، بلکه به گروههای مقاومت مانند حماس و حزبالله کمک کرد، به طوری که موشکهای فاتح و فجر-۵ برای مقابله با اسرائیل طراحی شدند. سید حسن نصرالله در جنگ ۳۳ روزه لبنان از کمکهای او قدردانی کرد. تهرانی مقدم حتی در مشکلات شخصی همکارانش دغدغه داشت و فرهنگ کاری مبتنی بر ایمان و توکل را ترویج میداد. <ref>[https://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/tehranbureau/2011/11/opinion-iran-explosion.html Opinion | The Guard Base Explosion and the Question of Culpability] - فرونت لاین</ref> <ref>[https://www.tehrantimes.com/news/454553/The-man-who-made-it-possible The man who made it possible] - تهران تایمز</ref> <ref>[https://en.mehrnews.com/news/234156/The-Frontline-A-book-about-father-of-Iran-s-missiles A book about father of Iran’s missiles] - خبرگزاری مهر</ref> | ||
== مرگ و ابهامات اطراف آن == | == مرگ و ابهامات اطراف آن == | ||
در ۲۱ آبان ۱۳۹۰ (۱۲ نوامبر ۲۰۱۱)، تهرانی مقدم در انفجاری در پادگان امیرالمؤمنین (یا بیدگنه) نزدیک ملارد تهران کشته شد. این انفجار هنگام جابهجایی مهمات رخ داد و ۱۶ تا ۲۱ نفر دیگر از اعضای سپاه را نیز کشت. مقامات ایرانی انفجار را حادثه توصیف کردند و احتمال خرابکاری را رد نمودند. برادرش، محمد تهرانی مقدم، گفت که انفجار در مرحله نهایی آزمایش موشک قارهپیما رخ داد و پروژه را دو هفته به تأخیر انداخت. با این حال، ابهامات زیادی پیرامون این رویداد وجود دارد. گزارشهای اولیه تعداد کشتهها را ۲۷ نفر اعلام کردند، اما بعداً به ۱۷ نفر اصلاح شد. برخی منابع غربی و مخالفان ایرانی، انفجار را به عملیات مخفی اسرائیل (موساد) نسبت دادند. یک مقام سابق ایرانی به صورت ناشناس به گاردین گفت که این بخشی از جنگ پنهان علیه ایران بود. مجله تایم به نقل از منبع اطلاعاتی غربی، موساد را مسئول دانست. گزارشهایی از انفجارهای مشابه در سالهای بعد، مانند ۲۰۱۴ و ۲۰۲۰، به گمانهزنیها دامن زده است. مقامات ایرانی این ادعاها را رد کرده و بر جنبه حادثهای تأکید دارند، اما عدم شفافیت در جزئیات، مانند علت دقیق انفجار، بحثها را ادامهدار کرده است. مراسم تشییع با حضور رهبر ایران برگزار شد و او در بهشت زهرا دفن گردید.[ | در ۲۱ آبان ۱۳۹۰ (۱۲ نوامبر ۲۰۱۱)، تهرانی مقدم در انفجاری در پادگان امیرالمؤمنین (یا بیدگنه) نزدیک ملارد تهران کشته شد. این انفجار هنگام جابهجایی مهمات رخ داد و ۱۶ تا ۲۱ نفر دیگر از اعضای سپاه را نیز کشت. مقامات ایرانی انفجار را حادثه توصیف کردند و احتمال خرابکاری را رد نمودند. برادرش، محمد تهرانی مقدم، گفت که انفجار در مرحله نهایی آزمایش موشک قارهپیما رخ داد و پروژه را دو هفته به تأخیر انداخت. با این حال، ابهامات زیادی پیرامون این رویداد وجود دارد. گزارشهای اولیه تعداد کشتهها را ۲۷ نفر اعلام کردند، اما بعداً به ۱۷ نفر اصلاح شد. برخی منابع غربی و مخالفان ایرانی، انفجار را به عملیات مخفی اسرائیل (موساد) نسبت دادند. یک مقام سابق ایرانی به صورت ناشناس به گاردین گفت که این بخشی از جنگ پنهان علیه ایران بود. مجله تایم به نقل از منبع اطلاعاتی غربی، موساد را مسئول دانست. گزارشهایی از انفجارهای مشابه در سالهای بعد، مانند ۲۰۱۴ و ۲۰۲۰، به گمانهزنیها دامن زده است. مقامات ایرانی این ادعاها را رد کرده و بر جنبه حادثهای تأکید دارند، اما عدم شفافیت در جزئیات، مانند علت دقیق انفجار، بحثها را ادامهدار کرده است. مراسم تشییع با حضور رهبر ایران برگزار شد و او در بهشت زهرا دفن گردید. <ref>[https://www.theguardian.com/world/2011/nov/16/iran-missile-blast-israel-mossad Iran says missile base blast was not caused by Israeli intelligence] - گاردین۲۰۱۱</ref> <ref>[https://www.csmonitor.com/World/Middle-East/2011/1114/Did-Israel-assassinate-Iran-s-missile-king Did Israel assassinate Iran's 'missile king'?] - کریستین ساینس مانیتور</ref> <ref>[https://www.nytimes.com/2014/10/10/world/explosion-at-key-military-base-in-iran-raises-questions-about-sabotage.html Explosion at Key Military Base in Iran Raises Questions About Sabotage] - نیویورک تایمز</ref> | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
!موشکهای مرتبط با فعالیتهای مستقیم حسن تهرانی مقدم | !موشکهای مرتبط با فعالیتهای مستقیم حسن تهرانی مقدم | ||
خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
|سجیل | |سجیل | ||
|} | |} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش