کاربر:Khosro/صفحه تمرین1: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|887x887پیکسل]]

{{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار

| نام              = نجفقلی خان صمصام‌السلطنه

| تصویر            = صمصام‌السلطنه؛1.jpg

| شرح تصویر        = نجفقلی خان صمصام‌السلطنه، ایلخان بختیاری و نخست‌وزیر ایران

| شهر مرگ          = اصفهان

| خویشاوندان سرشناس = حسینقلی خان ایلخانی (پدر)، سردار اسعد بختیاری (برادر)

| تحصیلات          = علوم نظامی و سیاسی در تهران و فرنگ

| فعالیت‌ها        = رهبری قیام‌های بختیاری در انقلاب مشروطیت، فتح تهران (۱۲۸۸ ش)

}}

'''نجفقلی خان صمصام‌السلطنه بختیاری'''، (سال ۱۲۳۳ ش، چغاخور، چهارمحال و بختیاری – درگذشته ۱۳۰۹ ش) یکی از برجسته‌ترین چهره‌های سیاسی و نظامی ایران در [[جنبش مشروطه ایران|دوره مشروطیت]] بود که به‌عنوان ایلخان بختیاری و دو دوره نخست‌وزیر (۱۲۸۹–۱۲۹۰ و ۱۲۹۷ ش) نقشی کلیدی در تاریخ معاصر ایران ایفا کرد. او در خانواده‌ای بانفوذ از ایل بختیاری، به‌عنوان فرزند حسینقلی خان ایلخانی، متولد شد و تحصیلاتش را در تهران و فرنگ در زمینه علوم نظامی و سیاسی گذراند. این آموزش‌ها او را برای رهبری ایل و ورود به سیاست آماده کرد. صمصام‌السلطنه در اواخر دوره [[ناصرالدین شاه]] با دربار قاجار ارتباط برقرار کرد و به‌عنوان نماینده بختیاری‌ها، نفوذ ایلی را تقویت نمود. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او با سازماندهی نیروهای بختیاری در اصفهان و همکاری با مشروطه‌خواهان، مانند [[ستارخان]] و جنگلی‌ها، به قیام علیه [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] پیوست. نقش او در فتح تهران (۲۵ تیر ۱۲۸۸ ش) به خلع محمدعلی شاه و تاجگذاری [[احمد شاه]] منجر شد و مشروطیت را احیا کرد. صمصام‌السلطنه در دوره اول نخست‌وزیری اصلاحات مالی و قضایی را پیش برد و نشان شیر و خورشید دریافت کرد، اما در دوره دوم با بحران‌های اقتصادی جنگ جهانی اول و اتهامات وابستگی به انگلیس مواجه شد. صمصام‌السلطنه با مدیریت ایل بختیاری، این ایل را به یک نیروی ملی تبدیل کرد و آگاهی سیاسی منطقه را ارتقا داد، هرچند اختلافات با دیگر مشروطه‌خواهان چالش‌هایی ایجاد کرد. او پس از کناره‌گیری از قدرت در سال ۱۲۹۷ ش به مناطق بختیاری بازگشت، اما در سال ۱۳۰۹ ش، در اصفهان به قتل رسید، که برخی‌ها آن را به توطئه‌های سیاسی مرتبط می‌دانند. نقدهای مثبت او را به دلیل نقش در مشروطه و تقویت بختیاری‌ها ستایش می‌کنند، اما انتقادات به ناکامی‌های مدیریتی و اتهامات وابستگی به خارجی‌ها اشاره دارند. صمصام‌السلطنه با تأثیر بر سیاست و فرهنگ سیاسی ایران، به‌ویژه از طریق پیوند منافع ایلی و ملی، شخصیتی ماندگار در تاریخ ایران است.<ref name=":0">[https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C-30/70520-%D8%B9%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA-%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA-%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%B1%DB%8C-%D8%AD%D8%B1%D9%81 عاقبت نخست وزیری که لُری حرف میزد - برترینها]</ref><ref name=":1">[http://pajoohe.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%8C-%D9%86%D8%AC%D9%81%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D8%B5%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87__a-45339.aspx بختیاری، نجفقلی خان صمصام السلطنه - پژوهه]</ref><ref name=":2">[https://www.edub.ir/education/view/20141:%D9%86%D9%82%D8%B4+%D9%86%D8%AC%D9%81%D9%82%D9%84%DB%8C+%D8%B5%D9%85%D8%B5%D8%A7%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8+%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA نقش نجفقلی صمصام السلطنه در انقلاب مشروطیت - بانک مقالات ایران]</ref><ref name=":3">[https://rch.ac.ir/article/Details/6052 بختیاری نجفقلی صمصام السلطنه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، احمد کسروی</ref><ref name=":5">کتاب «انقلاب مشروطه ایران»، عباس میرزا معزالسلطنه</ref>  

=== رهبری قیام‌های بختیاری ===

نجفقلی خان صمصام‌السلطنه در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش) به‌عنوان ایلخان بختیاری، نقش کلیدی در قیام‌های مشروطه‌خواهان ایفا کرد. او نیروهای بختیاری را در اصفهان سازماندهی کرد و با همکاری دیگر سران، مانند [[سردار اسعد بختیاری]]، به مقاومت علیه محمدعلی شاه پیوست. صمصام‌السلطنه با استفاده از قدرت نظامی ایل بختیاری، پایگاه محکمی در برابر نیروهای قزاق ایجاد کرد. این قیام‌ها، که با حمایت فتواهای علمای عتبات، مانند [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، مشروعیت یافت، به تضعیف استبداد کمک کرد. صمصام‌السلطنه با استراتژی‌های نظامی و هماهنگی با دیگر گروه‌های مشروطه‌خواه، مانند جنگلی‌ها در رشت، زمینه را برای حرکت به سوی تهران فراهم کرد.<ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref name=":5" />  

== روابط با دربار قاجار ==

نجفقلی خان صمصام‌السلطنه، به‌عنوان یکی از سران ایل بختیاری، از اواخر دوره ناصرالدین شاه (۱۲۶۴–۱۲۷۵ ش) با دربار قاجار روابط نزدیکی برقرار کرد. او به دلیل نفوذ ایل بختیاری، به‌عنوان واسطه‌ای میان دربار و مناطق بختیاری عمل می‌کرد. این روابط، که ریشه در قدرت نظامی و اقتصادی ایل داشت، به صمصام‌السلطنه امکان داد تا در مذاکرات سیاسی با دربار جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. او در دوره مظفرالدین شاه (۱۲۷۵–۱۲۸۵ ش) با حمایت از خواسته‌های مشروطه‌خواهان، به‌عنوان حامی مشروطیت در دربار شناخته شد، هرچند در ابتدا از درگیری مستقیم پرهیز می‌کرد.<ref name=":3" /><ref name=":1" />  

== اداره ایل بختیاری و تأثیرات منطقه‌ای ==

نجفقلی خان صمصام‌السلطنه، به‌عنوان ایلخان بختیاری، نقش مهمی در سازماندهی و اداره این ایل قدرتمند داشت. او با استفاده از ساختار سنتی ایل، نیروهای بختیاری را به یک قدرت نظامی منسجم تبدیل کرد که در قیام‌های مشروطه نقش کلیدی داشت. او با ایجاد اتحاد میان شاخه‌های مختلف بختیاری، مانند ایلخانی و حاجی‌ایلخانی، توانست نفوذ ایل را در مناطق جنوب غربی ایران تقویت کند. این مدیریت، به‌ویژه در تأمین منابع مالی و نظامی برای قیام‌های مشروطه‌خواهان، مؤثر بود.<ref name=":2" /><ref name=":1" />  

== کناره‌گیری از قدرت و مرگ ==

صمصام‌السلطنه پس از پایان دوره دوم نخست‌وزیری در سال ۱۲۹۷ ش، به دلیل اختلافات سیاسی و اتهامات وابستگی به انگلیس از صحنه قدرت کنار رفت. او به مناطق بختیاری بازگشت و بیشتر بر امور ایلی تمرکز کرد. با این حال، نفوذ او در سیاست ایران کاهش یافت، هرچند همچنان به‌عنوان یکی از سران بختیاری مورد احترام بود. او تلاش کرد تا روابط میان ایل بختیاری و دولت مرکزی را حفظ کند، اما رقابت‌های سیاسی و نفوذ خارجی این تلاش‌ها را محدود کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" />