۱٬۲۲۹
ویرایش
(بسیج) |
(بسیج) |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:مانور نیروهای سرکوبگر بسیج.PNG|بندانگشتی|مانور نیروهای سرکوبگر بسیج]] | [[پرونده:مانور نیروهای سرکوبگر بسیج.PNG|بندانگشتی|مانور نیروهای سرکوبگر بسیج]] | ||
'''بسیج''' یک ارگان سراسری در ایران است که توسط روحالله | '''بسیج''' یک ارگان سراسری در ایران است که توسط روحالله خمینی،به منظور مقابله با میلیشپای مجاهدین خلق تشکیل شد. این ارگان زیرمجموعهای از سپاه پاسداران است. هرچند وظایف دقیق و تعداد اعضای بسیج مشخص نیست، اما میتوان آن را به سه گروه تقسیم کرد: بسیجیان عادی، بسیجیان فعال و بسیجیان ویژه. بسیجیان ویژه نیروهای نظامی هستند و تحت فرماندهی رهبری قرار دارند. بسیجیان فعال در پایگاههای بسیج حضور دارند و در برخی موارد مسلح میشوند. همچنین، بسیجیان عادی افراد گستردهای هستند که ممکن است به بسیج و حتی جمهوری اسلامی اعتقاد چندانی نداشته باشند ولی به دلایل مختلف در بسیج ثبتنام کردهاند. | ||
بسیجیان ویژه نیروهای نظامی هستند و در کنار سپاه پاسداران فعالیت میکنند. این ارگان قدرت نظامی دارد و برخی اعضای برجسته سپاه پاسداران در آن عضو هستند. اما استفاده از کودکان در بسیج و نیروهای شبه نظامی به خلاف کنوانسیون حقوق کودک است و بهعنوان یک شکل از خشونت علیه کودکان محسوب میشود. استفاده از بسیجیان زیر ۱۸ سال و شرکت آنها در تظاهرات و سرکوب خیابانی نیز مغایر با کنوانسیون حقوق کودک و یک شکل دیگر از خشونت علیه کودکان است. | بسیجیان ویژه نیروهای نظامی هستند و در کنار سپاه پاسداران فعالیت میکنند. این ارگان قدرت نظامی دارد و برخی اعضای برجسته سپاه پاسداران در آن عضو هستند. اما استفاده از کودکان در بسیج و نیروهای شبه نظامی به خلاف کنوانسیون حقوق کودک است و بهعنوان یک شکل از خشونت علیه کودکان محسوب میشود. استفاده از بسیجیان زیر ۱۸ سال و شرکت آنها در تظاهرات و سرکوب خیابانی نیز مغایر با کنوانسیون حقوق کودک و یک شکل دیگر از خشونت علیه کودکان است. | ||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== چگونگی شکلگیری بسیج == | == چگونگی شکلگیری بسیج == | ||
بسیج به منظور مقابله با میلیشیای مجاهدین خلق تشکیل شده است و پس از تصویب قانونی در سال ۱۳۵۹ به طور رسمی به ثبت رسید. | |||
سازمان بسیج مستضعفین، که به عنوان یکی از سازمانهای تابعه [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] شناخته میشود، نقش بهسزایی در سرکوب مردم ایران داشته است. این سازمان به عنوان پنجمین نیروی سپاه به شمار میرود و در تمامی ابعاد جامعه ایرانی، از جمله بخشهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، حضور دارد | |||
[[پرونده:بسیج.jpg|بندانگشتی|کودکان بسیجی که بهدست نیروهای عراقی به اسارت درآمدهاند]] | |||
این سازمان در جنگ ایران و عراق نقش مهمی در قتل و کشتار بسیاری از دانشآموزان را بازی کرد. طبق آمار رسمی، تعدادی بالغ بر ۳۶ هزار نفر از دانشآموزان توسط بسیج در جنگ با عراق به قتل رسیدند. این آمار نشان میدهد که تعداد کشتههای بسیج در جنگ با عراق نزدیک به تعداد کشتههای ارتش است. | |||
بعد از پایان جنگ، بسیج فعالیتهای خود را با نام "امر به معروف و نهی از منکر" آغاز کرد. در برخی اعتراضات اجتماعی مانند اعتراضات در مشهد و اسلامشهر در اوایل دهه ۸۰، فرماندهان سپاه از بسیج برای سرکوب اعتراضات استفاده کردند. همچنین، بسیج نقشی مهم در سرکوب اعتراضات دانشجویان در تیرماه سال ۱۳۷۸ ایفا کرد. در آن زمان، بسیج در دانشگاه تهران و خوابگاه دانشجویان به جنایات متعددی، از جمله پرتاب دانشجویان از بالای ساختمان، اقدام کرد. | |||
در سال ۱۳۸۷، سپاه پاسداران ایران سازماندهی خود را تغییر داد و سازمان بسیج مستضعفین را تشکیل داد. این تغییرات به منظور مقابله با اعتراضات مردمی بود. در این سازمان، برای هر استان یک فرماندهی مستقل ایجاد شد تا قادر به سرکوب اعتراضات باشد. نقش بسیج در سرکوب اعتراضات در این دوره بسیار برجسته بود | |||
در این دوره، محمدعلی جعفری، فرمانده وقت سپاه، با الگوبرداری از تئوری جوزف نای(قدرت نرم)، تهدیدات را به سه دسته تهدیدات نرم، نیمهسخت و سخت تقسیم بندی کرد. بر اساس این دستهبندی، مبارزه با تهدید نرم به بسیج غیرنظامی، تهدید نیمهسخت به بسیج نظامی و سخت به نیروی زمینی سپاه و بسیج نظامی واگذار شد | |||
پس از تظاهرات خرداد ۱۳۸۸، به دستور شورای عالی امنیت ملی، وظیفه کنترل پایتخت به قرارگاه ثارالله و زیرمجموعهاش سپاه موسوم به محمدرسولالله و بسیج سپرده شد | |||
در سال ۱۳۸۹، خامنهای سازمان بسیج را از نیروی مقاومت بسیج به سازمان بسیج مستضعفین ارتقاء داد. همچنین، گردانهای جدیدی با نامهای امام علی، امام حسین و بیتالمقدس تشکیل شدند و اقشار ۲۲ گانه بسیج تشکیل شد | |||
در این دوره، بسیج نقش گستردهای در سرکوب اعتراضات داشت. سازمان عفو بینالملل درخواست انحلال نیروهای مقاومت بسیج را مطرح کرد و کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل نیز از نظام خواست تا نیروهای بسیج را در استفاده از خشونت علیه معترضان بازدارد | |||
علاوه بر این، بسیج وارد حوزه مجازی شد و دههزار وبلاگ در دههزار پایگاه بسیج راهاندازی شد. افراد بسیج برای رصد فضای مجازی و گزارش اطلاعات به نهادهای امنیتی و قضایی فعالیت میکردند | |||
در اعتراضات دی ۱۳۹۶ نیز بسیج نقش مهمی در سرکوب معترضان داشت. شدت خشونت از سوی بسیج به معترضان باعث شد که بسیاری از مردم ایران و جامعه بینالمللی نسبت به روشهای سرکوب و خشونت بسیج انتقاد کنند | |||
از آن زمان به بعد، بسیج همچنان به عنوان سازمانی با نفوذ و تأثیر بالا در ایران فعالیت میکند. نقش بسیج در امور امنیتی و نظامی، ترویج ایدئولوژی دینی و حمایت از حکومت جمهوری اسلامی برجسته است. همچنین، بسیج در فعالیتهای مربوط به امور اجتماعی، فرهنگی و آموزشی نیز دخالت دارد | |||
میزان تأثیر و نفوذ بسیج در جامعه ایران مورد بحث است و نظرات متفاوتی در این زمینه وجود دارد. برخی از افراد معتقدند که بسیج نقش مثبتی در ترویج ارزشهای دینی و ایدئولوژی جمهوری اسلامی دارد و بهعنوان نیروی پشتیبانی از حکومت عمل میکند. اما برخی دیگر از افراد معتقدند که بسیج برای سرکوب اعتراضات و محدود کردن آزادی بیان استفاده میشود و نقش منفیای در جامعه دارد | |||
بسیج در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ در سرکوب معترضان نقش بهسزایی داشت. بعد از اتمام این اعتراضات، رهبر ایران، علی خامنهای، از بسیج تشکر کرد. او تأکید کرد که نام "مستضعفین" در نام بسیج به ولایت فقیه اشاره دارد و بسیج نیرویی است که به عنوان مقاومت وارثان همه موجودیتهای زمین خواهند بود. رئیس بسیج نیز به صراحت اعلام کرد که بسیج در سرکوب و کشتار معترضان در این اعتراضات نقش فعالی داشت و به درخواست نیروی انتظامی کمک کرده است.<ref>[https://fa.iranfreedom.org/%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%AC-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/ نقش بسیج در سرکوب مردم- سایت ایران آزادی]</ref> | |||
بسیج بهعنوان یک ارگان سراسری در ایران تشکیل شد. در سال ۱۳۵۸[[روحالله خمینی]] فرمان تشکیل این نیرو را صادر نمود؛ سازمان بسیج زیرمجموعهای از [[سپاه پاسداران]] شد | بسیج بهعنوان یک ارگان سراسری در ایران تشکیل شد. در سال ۱۳۵۸[[روحالله خمینی]] فرمان تشکیل این نیرو را صادر نمود؛ سازمان بسیج زیرمجموعهای از [[سپاه پاسداران]] شد | ||
ویرایش