تاریخ ایران باستان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۶: خط ۷۶:


== اشکانیان یا پارتها (۲۴۵ پیش از میلاد تا ۲۲۸ بعد از میلاد)  ==
== اشکانیان یا پارتها (۲۴۵ پیش از میلاد تا ۲۲۸ بعد از میلاد)  ==
«اشک» فردی از اقوام پارت بود که از اقوام آریایی بودند. او یونانیان را از خاک ایران بیرون راند و سلسله اشکانیان را بنا نهاد.
سلسله اشکانیان همان سلسله پارتیان یا پارت‌ها هستند که حدود ۴۸۰ سال (۲۴۵ پیش از میلاد تا ۲۲۸ بعد از میلاد) بر ایران حکومت کردند. تاریخ دوره طولانی اشکانیان، مصادف می‌شود با تولد حضرت مسیح که تقریباً همزمان است با نهمین پادشاه اشکانی بنام " گودرز".<ref name=":0" />


سلسله اشکانیان همان سلسله پارتیان یا پارت‌ها هستند که حدود ۴۸۰ سال (۲۴۵ ق. م تا ۲۲۸ بعد از میلاد) بر ایران حکومت کردند. '''تاریخ دوره طولانی اشکانیان، مصادف می‌شود یا تولد حضرت مسیح'''که تقریباً همزمان است با نهمین پادشاه اشکانی بنام " گودرز ".<ref name=":0" />
شاهنشاهی اشکانی، بلند مدت‌ترین حکومت تاریخ ایران محسوب می‌شود. از به تخت نشستن ارشک اول (۲۴۸ پ م) تا سرنگونی اردوان چهارم به دست اردشیر پابکان (۲۲۶ ب م)، اشکانیان به مدت ۴۷۶ سال به تمام یا قسمتی از ایران فعلی و سرزمینهای پهناور دیگری در حاشیه فلات ایران حکومت کردند.<ref>پرشین بلاگ - [https://hashtrood3.persianblog.ir/e7qpKyOXl1hX6bGdvv4q-سلسله-اشکانیان-و-حکومتهای-پادشاهی سلسله اشکانیان و حکومتهای پادشاهی]</ref>بیست و نه اشک (پادشاه) در این سلسله فرمانروایی کردند.[[پرونده:قلمرو اشکانیان.jpg|بندانگشتی|327x327پیکسل|قلمرو اشکانیان]]
[[پرونده:قلمرو اشکانیان.jpg|بندانگشتی|327x327پیکسل|قلمرو اشکانیان]]
«اشک» فردی از اقوام پارت بود که از اقوام آریایی بودند. او یونانیان را از خاک ایران بیرون راند و سلسله اشکانیان را بنا نهاد.<ref name=":0" />
شاهنشاهی اشکانی، بلند مدت‌ترین حکومت تاریخ ایران محسوب می‌شود. از به تخت نشستن ارشک اول (۲۴۸ پ م) تا سرنگونی اردوان چهارم به دست اردشیر پابکان (۲۲۶ ب م)، اشکانیان به مدت ۴۷۶ سال به تمام یا قسمتی از ایران فعلی و سرزمینهای پهناور دیگری در حاشیه فلات ایران حکومت کردند.<ref>پرشین بلاگ - [https://hashtrood3.persianblog.ir/e7qpKyOXl1hX6bGdvv4q-سلسله-اشکانیان-و-حکومتهای-پادشاهی سلسله اشکانیان و حکومتهای پادشاهی]</ref>


پارت در بر گیرنده خراسان امروزی است و در کتیبه داریوش (بیستون) یکی از ایالات ایران می‌باشد. در اینجا به طور خلاصه به پادشاهانی که در زمان آن‌ها اتفاق‌های بزرگی افتاده اشاره می‌کنم.
پارت دربرگیرنده خراسان امروزی است و در کتیبه داریوش (بیستون) یکی از ایالات ایران می‌باشد.


سومین گروه از اقوام آریایی که به ایران آمدند و در شرق مستقر شدند. پارتیان بودند، نژاد آنها آریایی، زبان آنها ایرانی و آیینشان مزدا پرستی رایج در ایران شرقی بود. فرهنگ اجتماعی آنان آمیزه ای از آداب و عقاید مذهبی و فرهنگ پهلوانی بود؛ که بر حسن سلوک و رفتار و شجاعت مردانگی و جوانمردی و نیروی بدنی تأکید می‌ورزید. یکی از مهمترین دلایل پیوستن شهرنشینان شرق کشور به پارتیان در قیام بر ضد حکومت سلوکی - جدا از پیوندهای خویشاوندی بین آنان - حسن سلوک آنها با مردم نواحی اطراف و ناخرسندی آنان از شیوه حکومتی سلوکیان بود که تأکید بر تبعیض قومی و نژادی داشت.
سومین گروه از اقوام آریایی که به ایران آمدند و در شرق مستقر شدند. پارتیان بودند، نژاد آنها آریایی، زبان آنها ایرانی و آیینشان مزدا پرستی رایج در ایران شرقی بود. فرهنگ اجتماعی آنان آمیزه‌ای از آداب و عقاید مذهبی و فرهنگ پهلوانی بود که بر حسن سلوک و رفتار و شجاعت مردانگی و جوانمردی و نیروی بدنی تأکید می‌ورزید. یکی از مهمترین دلایل پیوستن شهرنشینان شرق کشور به پارتیان در قیام بر ضد حکومت سلوکی - جدا از پیوندهای خویشاوندی بین آنان - حسن سلوک آنها با مردم نواحی اطراف و ناخرسندی آنان از شیوه حکومتی سلوکیان بود که تأکید بر تبعیض قومی و نژادی داشت.


چادرنشین و صحراگردی از پارتها مردمانی چابک، شجاع و پرتحرک ساخته بود؛ که در سوارکاری و تیراندازی ماهرانه در هنگام سواری نظیر نداشتند. شجاع‌ترین و قویترین فرد قبیله پهلوان نام داشت. هر شخصی که به این مقام نایل می‌شد. مشخصا علاوه بر قدرت بدنی ملزم به داشتن صفات و خصایل اخلاقی نیکو نیز می‌بود.
چادرنشین و صحراگردی از پارتها مردمانی چابک، شجاع و پرتحرک ساخته بود که در سوارکاری و تیراندازی ماهرانه در هنگام سواری نظیر نداشتند. شجاع‌ترین و قویترین فرد قبیله پهلوان نام داشت. هر شخصی که به این مقام نایل می‌شد. مشخصا علاوه بر قدرت بدنی ملزم به داشتن صفات و خصایل اخلاقی نیکو نیز می‌بود.<ref name=":0" />
 
اشکانیان که به طور کلی اطلاعات کمی از آن‌ها در دست می‌باشد؛ در سال۲۵۰ ق. م توسط ارشک (اشک نخست) بر پا شد؛ و بیست و نه اشک (پادشاه) در این سلسله فرمانروایی کردند.<ref>تاریخ ایران - [http://ahouraei.mihanblog.com/post/4 سلسله اشکانیان]</ref>


اشکانیان برآمده از قومی سکایی به نام پرنی بودند. پرنی‌ها بنا بر گزارش استرابون یکی از قومهای شرقی سکایی و یکی از قبیله‌های مهم اتحادیه داهه بودند که در دشت میان گرگان و کرانه‌های تجن جنوبی در پارت شمالی سکونت داشتند که امروزه محل سکونت ترکمنهای آخال است.
اشکانیان برآمده از قومی سکایی به نام پرنی بودند. پرنی‌ها بنا بر گزارش استرابون یکی از قومهای شرقی سکایی و یکی از قبیله‌های مهم اتحادیه داهه بودند که در دشت میان گرگان و کرانه‌های تجن جنوبی در پارت شمالی سکونت داشتند که امروزه محل سکونت ترکمنهای آخال است.


نخستین بار نام داهه را در سنگ نبشته خشایارشا در تخت جمشید می‌بینیم. آنها احتمالاً در زمان خشایارشا به تابعیت ایران درآمدند ودر سال ۲۵۰ پیش از میلاد با گزیدن ارشک به فرماندهی خود اعلام استقلال کردند و پایه‌گذار طولانی‌ترین دوره حکومت ایرانی در ایران شدند و به فرمانروایی سلوکیان که سعی در یونانی کردن ایران داشتند، پایان دادند.
نخستین بار نام داهه را در سنگ نبشته خشایارشا در تخت جمشید می‌بینیم. آنها احتمالاً در زمان خشایارشا به تابعیت ایران درآمدند که با گزیدن ارشک به فرماندهی خود اعلام استقلال کردند و به فرمانروایی سلوکیان که سعی در یونانی کردن ایران داشتند، پایان دادند.


پرنی‌ها نیز مانند دیگر اقوام سکایی مردمی چادرنشین، سلحشور، تیرانداز وناآرام بودند که مرگ طبیعی را برای خود شرم می‌دانستند. به گزارش استرابون این قوم در شمال شرقی ایران میزیستندوهمواره مزاحم همسایگان خود بودند. در سال ۲۵۰ پیش از میلاد به سرداری ارشک، از سرزمین امروزی ترکمنستان به جنوب سرازیر شدند و به جلگه‌های حاصلخیر اترک حمله کردند. اشک در شهر آساک در نزدیکی قوچان به عنوان پادشاه برگزیده شد. اشک و تیرداد با پنج تن از یاران خود هسته قیام را تشکیل می‌دهند، مانند داریوش هخامنشی که با شش یار خود بر علیه گئومات شورید. اشک باسلوکوس دوم مبارزه کرد و او را واردار کرد که اشکانیان را به رسمیت بشناسد. پس از این اشکانیان بر سلوکیان غلبه کردند و آنها را از تاریخ سیاسی ایران حذف کردند.<ref>ایران اطلس - ''[https://iranatlas.info/parth/ashkanian.htm اشکانیان که بودند ؟]''</ref>
پرنی‌ها نیز مانند دیگر اقوام سکایی مردمی چادرنشین، سلحشور، تیرانداز وناآرام بودند که مرگ طبیعی را برای خود شرم می‌دانستند. به گزارش استرابون این قوم در شمال شرقی ایران می‌زیستند و همواره مزاحم همسایگان خود بودند. در سال ۲۵۰ پیش از میلاد به سرداری ارشک، از سرزمین امروزی ترکمنستان به جنوب سرازیر شدند و به جلگه‌های حاصلخیر اترک حمله کردند. اشک در شهر آساک در نزدیکی قوچان به عنوان پادشاه برگزیده شد. اشک و تیرداد با پنج تن از یاران خود هسته قیام را تشکیل می‌دهند، مانند داریوش هخامنشی که با شش یار خود بر علیه گئومات شورید. اشک با سلوکوس دوم مبارزه کرد و او را وادار کرد که اشکانیان را به رسمیت بشناسد. پس از این اشکانیان بر سلوکیان غلبه کردند و آنها را از تاریخ سیاسی ایران حذف کردند.<ref>ایران اطلس - ''[https://iranatlas.info/parth/ashkanian.htm اشکانیان که بودند ؟]''</ref>


=== شاهان اشکانی ===
=== شاهان اشکانی ===
۱٬۰۴۴

ویرایش