گشت ارشاد: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۳٬۶۷۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{pp-semi-indef|small=yes}}
{{نحش}}
{{جعبه اطلاعات نیروی نظامی
{{جعبه اطلاعات نیروی نظامی
|نام بخش=گشت ارشاد
|نام بخش=گشت ارشاد
خط ۱۳۶: خط ۱۳۵:


=== '''بازگشت گشت‌ ارشاد''' ===
=== '''بازگشت گشت‌ ارشاد''' ===
در روز یکشنبه ۲۵ تیرماه ۱۴۰۲، سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فرماندهی نیروی انتظامی، از بازگشت و استقرار مجدد گشت‌های ارشاد به صورت پیاده و سواره در سراسر کشور خبر داد. این سخنگوی نیروی انتظامی در اظهارات خود گفت:<blockquote>«پلیس از امروز با استقرار گشت‌های خودرویی و پیاده در سراسر کشور با دختران و زنانی که به هنجارشکنی می‌پردازند برخورد قانونی کرده و آنان را به دستگاه قضایی معرفی می‌کند.»<ref name=":3" /> </blockquote>بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها بازتاب گسترده‌ای در افکار عمومی داشت تا آن‌جا که بسیاری از سران و نظریه‌پردازان حکومتی نیز هر کدام به نوعی آن را بحران‌زا توصیف کردند. دکتر سیمین کاظمی، جامعه‌شناس و پزشک، در مصاحبه‌ای با روزنامه‌ی حکومتی جهان صنعت در رابطه با پیامدهای بازگشت گشت‌های ارشاد گفت:<blockquote>«بازگشت خودروهای گشت ارشاد، حکایت از آن دارد که برآیند همه‌ی هم‌فکری‌ها و رایزنی‌های ۱۰ ماهه گذشته در مجموعه دستگاه‌های مسؤول این بوده که باز هم برای مواجهه با مسأله فرهنگی پوشش به راهکار پلیس متوسل شوند. در واقع از نظر افکار عمومی رجوع به یک راهکار شکست‌خورده نشان‌دهنده درماندگی در برخورد با پوشش زنان است... حجاب مسأله‌ای نیست که با آوردن ماشین پلیس به خیابان مورد پذیرش زنان قرار گیرد. قبلاً هم چنین راهی با شکست مواجه شده بود؛ و امتحان مجدد آن تبعاتی هم‌چون ایجاد تنش و تقابل بین پلیس و مردم را به دنبال خواهد داشت. تعبیر همگان از شهری که پلیس همواره در خیابان‌هایش حضور داشته باشد، ناامنی است. در نتیجه شهروندان با احساس ناامنی، ترس، وحشت و اضطراب در آن تردد می‌کنند. این ترس و اضطراب اگرچه برای زنان بیشتر است، اما دامنگیر سایر اعضای جامعه هم می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد پس از آزمایش انواع راه‌حل‌ها و برخوردها و برای جلب رضایت اقلیتی خاص، حالا به این جمع‌بندی رسیده‌اند که پلیس تنها نیرویی است که با اعمال قدرت شاید بتواند حجاب را دوباره به سر مخالفان آن بازگرداند. هدف تمام مجازات‌های غیررسمی و رسمی تعیین شده برای بی‌حجابی، بازگرداندن حجاب بر سر زنان است، اما شواهد نشان می‌دهد این مجازات‌ها هیچ‌کدام موثر نبوده است...»<ref name=":2" /> </blockquote>[[سید محمد خاتمی|'''سید محمد خاتمی''']]، رئیس جمهور اسبق رژیم ایران، بازگشت گشت ارشاد را خودبراندازی خواند؛ و گفت:<blockquote>«به نظر می‌رسد خطر خودبراندازی که بار‌ها از آن سخن گفته شده است با بازگشت مجدد گشت ارشاد و نیز برخورد‌های پلیسی، امنیتی و احکام قضایی نامتعارف نسبت به مسائل اجتماعی خصوصاً با بانوان، بیش از پیش خودنمایی می‌کند.»<ref name=":0" /> </blockquote>بیش از چهل سال است که رژیم ایران با تشکیل کمیته و گشت‌های جندالله، ثارالله، انصار و ارشاد و هم‌چنین سازمان‌های تبلیغات اسلامی تلاش زیادی کرده است که مردم را سرکوب و حجاب آزاد را ممنوع کند؛ و حق زنان که حجاب اختیاری است، نادیده بگیرد و آن‌ها را سرکوب کند. در طی این سالیان بودجه‌های کلان صدها میلیارد تومانی هزینه نموده و زنان را زندانی و سرکوب و شکنجه کرده است؛ اما هرگز نتوانسته مانع اعتراضات زنان شود و همواره تمامی طرح‌های آن شکست خورده است.<ref name=":1" />  
در روز یکشنبه ۲۵ تیرماه ۱۴۰۲، سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فرماندهی نیروی انتظامی، از بازگشت و استقرار مجدد گشت‌های ارشاد به صورت پیاده و سواره در سراسر کشور خبر داد. این سخنگوی نیروی انتظامی در اظهارات خود گفت:<blockquote>«پلیس از امروز با استقرار گشت‌های خودرویی و پیاده در سراسر کشور با دختران و زنانی که به هنجارشکنی می‌پردازند برخورد قانونی کرده و آنان را به دستگاه قضایی معرفی می‌کند.»<ref name=":3" /> </blockquote>بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها بازتاب گسترده‌ای در افکار عمومی داشت تا آن‌جا که بسیاری از سران و نظریه‌پردازان حکومتی نیز هر کدام به نوعی آن را بحران‌زا توصیف کردند. دکتر سیمین کاظمی، جامعه‌شناس و پزشک، در مصاحبه‌ای با روزنامه‌ی حکومتی جهان صنعت در رابطه با پیامدهای بازگشت گشت‌های ارشاد گفت:<blockquote>«بازگشت خودروهای گشت ارشاد، حکایت از آن دارد که برآیند همه‌ی هم‌فکری‌ها و رایزنی‌های ۱۰ ماهه گذشته در مجموعه دستگاه‌های مسؤول این بوده که باز هم برای مواجهه با مسأله فرهنگی پوشش به راهکار پلیس متوسل شوند. در واقع از نظر افکار عمومی رجوع به یک راهکار شکست‌خورده نشان‌دهنده درماندگی در برخورد با پوشش زنان است... حجاب مسأله‌ای نیست که با آوردن ماشین پلیس به خیابان مورد پذیرش زنان قرار گیرد. قبلاً هم چنین راهی با شکست مواجه شده بود؛ و امتحان مجدد آن تبعاتی هم‌چون ایجاد تنش و تقابل بین پلیس و مردم را به دنبال خواهد داشت. تعبیر همگان از شهری که پلیس همواره در خیابان‌هایش حضور داشته باشد، ناامنی است. در نتیجه شهروندان با احساس ناامنی، ترس، وحشت و اضطراب در آن تردد می‌کنند. این ترس و اضطراب اگرچه برای زنان بیشتر است، اما دامنگیر سایر اعضای جامعه هم می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد پس از آزمایش انواع راه‌حل‌ها و برخوردها و برای جلب رضایت اقلیتی خاص، حالا به این جمع‌بندی رسیده‌اند که پلیس تنها نیرویی است که با اعمال قدرت شاید بتواند حجاب را دوباره به سر مخالفان آن بازگرداند. هدف تمام مجازات‌های غیررسمی و رسمی تعیین شده برای بی‌حجابی، بازگرداندن حجاب بر سر زنان است، اما شواهد نشان می‌دهد این مجازات‌ها هیچ‌کدام موثر نبوده است...»<ref name=":2" /> </blockquote>[[سید محمد خاتمی|'''سید محمد خاتمی''']]، رئیس جمهور اسبق رژیم ایران، بازگشت گشت ارشاد را خودبراندازی خواند؛ و گفت:<blockquote>«به نظر می‌رسد خطر خودبراندازی که بار‌ها از آن سخن گفته شده است با بازگشت مجدد گشت ارشاد و نیز برخورد‌های پلیسی، امنیتی و احکام قضایی نامتعارف نسبت به مسائل اجتماعی خصوصاً با بانوان، بیش از پیش خودنمایی می‌کند.»<ref name=":0" /> </blockquote>بیش از چهل سال است که رژیم ایران با تشکیل کمیته و گشت‌های جندالله، ثارالله، انصار و ارشاد و هم‌چنین سازمان‌های تبلیغات اسلامی تلاش زیادی کرده است که مردم را سرکوب و حجاب آزاد را ممنوع کند؛ و حق زنان که حجاب اختیاری است، نادیده بگیرد و آن‌ها را سرکوب کند. در طی این سالیان بودجه‌های کلان صدها میلیارد تومانی هزینه نموده و زنان را زندانی و سرکوب و شکنجه کرده است؛ اما هرگز نتوانسته مانع اعتراضات زنان شود و همواره تمامی طرح‌های آن شکست خورده است.<ref name=":1" />
 
== طرح «حجاب‌بان» گشت ارشاد ==
[[پرونده:تهران مترو3.JPG|جایگزین=گشت حجاب‌بان|بندانگشتی|260x260پیکسل|گشت حجاب‌بان]]
در روز ۱۵ مردادماه ۱۴۰۲، رسانه‌ها و خبرگزاری‌های حکومتی، خبر استخدام ۴۰۰ نیروی گشت ارشاد تحت عنوان ”حجاب‌بان''“'' را منتشر کرد. این جدیدترین طرح شهرداری تهران است که طبق آن این نیروهای حجاب‌بان در ایستگاه‌های مترو مستقر می‌شوند؛ و ضمن تذکر لسانی به زنان بدحجاب از ورود بی‌حجاب‌ها و بدحجاب‌ها به مترو ممانعت کرده و آن‌ها را به پلیس معرفی می‌کنند. نیروهای حجاب‌بان توسط یگان حفاظت شهرداری تهران به صورت گزینشی انتخاب و استخدام شده‌اند؛ و کلاس‌ و دوره‌های آموزشی این کار را هم گذرانده‌اند.<ref>[https://rooziato.com/1402531168/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C/ استقرار ۴۰۰ ”حجاب‌بان“ در مترو تهران توسط شهرداری برای برخورد با بی‌حجابی - سایت روزیاتو] </ref>
 
=== '''حقوق ۱۲ میلیون تومانی''' ===
قرارداد نیروهای گشت ارشاد تحت عنوان حجاب‌بان توسط ”شرکت پیمان‌کاری حامیان شهر شهرداری تهران''“'' بسته شده است که پیشینه‌ی بسیاری در استخدام و جذب نیروهای یگان حفاظت شهرداری تهران دارد. حقوق ماهانه‌ی نیروهای ”حجاب‌بان''“'' ۱۲ میلیون تومان است که علاوه بر آن مزایای سختی کار نیز به آن‌ها تعلق خواهد گرفت. این درحالی است که حقوق ماهانه‌ی کارگران در سال ۱۴۰۲، کمتر از ۵ میلیون و ۳۱۰ هزار تومان است.<ref name=":4">[https://iranwire.com/fa/news-1/119296-%D8%B1%DB%8C%DB%8C%D8%B3-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D9%87%D8%B1-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D9%87%D9%85-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%AF/ رییس شورای شهر تهران: «حجاب‌بان» کافی نیست، پلیس هم باید باشد - سایت ایران وایر]</ref>
 
== هراس از قیام ==
در واقع وارد کردن نیروهای حجاب‌بان، با نزدیک شدن سالگرد [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|'''قیام سراسری ۱۴۰۱''']]، هراس و نگرانی حکومت از آغاز موج تازه‌ای از اعتراضات مردمی و آمدن آن‌ها به خیابان‌ها است که پاسدار حسین سلامی فرمانده [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|'''سپاه پاسداران''']] به آن اذعان کرد و گفت:<blockquote>«دشمن قصد دارد در سالگرد حوادث پاییز ۱۴۰۱، بار دیگر فتنه‌انگیزی کند و راهکار مقابله با آن ”پیشگیری''“'' است.» <ref name=":5">[https://www.akhbar-rooz.com/211948/1402/05/17/ برای مقابله با زنان “حجاب‌بان“ کافی نیست! - سایت اخبار روز]</ref></blockquote>پیش از این هم در روز ۴ مردادماه ۱۴۰۲، رئیس کُلّ دادگستری استان اصفهان اعلام کرده بود که کلاس و دوره‌ی آموزش ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفره برای نیرو‌های امر به معروف و نهی از منکر از طرف معاونت پیشگیری دادگستری استان و هم‌کاری دیگر سازمان‌ها برگزار می‌شود.
[[پرونده:تهران مترو1.JPG|جایگزین=مترو تهران|بندانگشتی|261x261پیکسل|مترو تهران]]
در روز یکشنبه ۱۵ مردادماه نیز رئیس اتحادیه‌فروشندگان فرواورده‌های گوشتی، غذاهای فانتزی، اغذیه و پیتزا در شهر مشهد اعلام کرد که پوشش مقنعه و مانتو برای کارکنان زن شاغل این اتحادیه اجباری شده است.<ref>[https://ir.voanews.com/a/7213713.html شهرداری تهران ۴۰۰ «حجاب‌بان» با حقوق ۱۲ میلیون تومانی در مترو مستقر می‌کند - سایت صدای آمریکا]</ref>
 
به گفته‌ی برخی منابع، جذب و استخدام نیروهای جدید “حجاب‌بان''“'' جهت مستقر شدن در مترو به دلیل این بوده است که نیروهای پیشین یا نیروهایی که در حال حاضر در مترو تهران هستند، حاضر به هم‌کاری و برخورد با زنان بی‌حجاب و بدحجاب در مترو نبوده‌اند.<ref name=":6">[https://www.entekhab.ir/fa/news/736827/%D8%B4%D8%B1%DA%A9%D8%AA-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%88-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%84%D9%85%D9%87-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B4%D9%86%DB%8C%D8%AF%D9%85-%D9%85%D9%86-%D8%A2%D8%AF%D9%85-%D9%81%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%85 حجاب‌بان - سایت حکومتی انتخاب]</ref>
 
شایان یادآوری است که هزینه‌های صرف شده توسط شهرداری تهران برای استخدام نیروهای گشت ارشاد تحت عنوان ”حجاب‌بان''“'' و استقرار آن در مترو، دست‌کم معادل هزینه‌ی خرید ماهانه یک اتوبوس و ۱۰ تاکسی درون‌شهری است.<ref>[https://faranews.org/%d8%af%d8%b1-%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d8%b9%d9%85%d8%a7%d9%84-%d8%ad%d8%ac%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%d8%ac%d8%a8%d8%a7%d8%b1%db%8c%d8%9b-%d8%b4%d9%87%d8%b1%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c/amp/ شهرداری «حجاب‌بان» استخدام می‌کند - سایت فرانیوز]</ref>
 
=== '''شناسایی زنان بد‌حجاب''' ===
براساس انتشار ویدئوهایی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، نیروهای گشت ارشاد ضمن تذکر به دختران و زنان بدحجاب از آن‌ها فیلم می‌گیرند که با استفاده از تکنولوژی، چهره‌ی آنان شناسایی می‌شود. در ویدئوهای منتشرشده، چهره‌ی نیروهای گشت ارشاد قابل شناسایی نیست و صدا نیز تغییر داده شده است.<ref>[https://shayanews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-16/163127-%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%DB%8C-%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C-%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86%D8%AF-%DA%AF%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%D9%87 افراد بی حجاب با تکنولوژی تشخیص چهره شناسایی شدند؛ گشت ارشاد برگشته؟ - سایت شایانیوز]</ref>
 
== اذعان به شکست طرح حجاب‌بان ==
[[پرونده:تهران مترو2.JPG|جایگزین=مترو تهران|بندانگشتی|262x262پیکسل|مترو تهران]]
هنوز چند روزی از راه‌اندازی و عملیاتی کردن طرح گشت ارشاد جدید با عنوان حجاب‌بان نگذشته بود که مقامات حکومتی اعتراف کردند که این طرح نیز مانند تمام طرح‌هایی که تا کنون جهت تحمیل کردن حجاب اجباری به اجرا گذاشته‌اند، شکست خواهد خورد؛ و فایده‌ای ندارد.<ref name=":5" />
 
مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران در روز ۱۷ مردادماه ۱۴۰۲، درباره‌ی استقرار نیروهای حجاب‌بان گفت که این موضوع در شورا نظرخواهی نشده است؛ و استقرار نیروی حجاب‌بان در مترو به نتیجه نمی‌رسد، مگر این‌که نیروی انتظامی نیز حضور داشته باشد.<ref name=":4" />
 
مسعود درستی، مدیر عامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران، نیاز این شرکت به استخدام نیروهای حجاب‌بان را تکذیب کرد و گفت که ما نه چیزی به اسم حجاب‌بان داریم و نه برای چنین نیرویی درخواست نیاز کرده‌ایم؛ و نمی‌دانم این مسئله از کجا آمده است. ۴۰۰ نفر حجاب‌بان استخدام کردن برای این‌که زنان را به واگن‌ها راه ندهند، درست نیست اما هر چه مقامات از ما بخواهند همان را اجرا می‌کنیم.<ref name=":6" />
 
=== '''اطلاعیه کمیسیون زنان شورای ملی مقاومت''' ===
کمیسیون زنان '''[[شورای ملی مقاومت ایران]]'''، درباره‌ی استخدام ۴۰۰ نیرو تحت عنوان ”حجاب‌بان''“'' اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن آمده است:<blockquote>«بنا به گزارش رسانه‌های حکومتی، رژیم آخوندها در راستای گسترش جو رعب و وحشت در صدد است ۴۰۰ نیروی یگان حفاظت شهرداری را با عنوان ”حجاب‌بان''“'' با حقوق ماهانه ۱۲ میلیون تومان استخدام و در متروی تهران مستقر کند. وظیفه‌ی این نیروی سرکوبگر به گفته سرکرده‌های رژیم تذکر لسانی و ممانعت از ورود بی‌حجاب‌ها و بدحجاب‌ها به مترو و در صورت مقاومت، معرفی آن‌ها به پلیس است. پرداخت چنین حقوقی برای سرکوب زنان در حالی است که بنا بر مصوبه شورای عالی کار، حداقل دستمزد ماهانه کارگران برای سال ۱۴۰۲، کمتر از پنج میلیون تومان است و تورم و گرانی بی‌سابقه کارگران و زحمتکشان را به ستوه آورده است. صحنه‌های دردناک زنان و مردان و کودکانی که برای دست‌یابی به قوت لایموت تا کمر در سطلهای زباله خم شده‌اند، وجدان هر انسانی جز آخوندهای فربه حاکم و سرکردگان جنایتکار و دزد را که از انسانیت بویی نبرده‌اند به درد می آورد. کمیسیون زنان شورای ملی مقاومت همه‌ی جوانان آزاده میهن را به مقابله با اقدامات سرکوبگرانه علیه زنان و دختران شریف و مدافعان حقوق بشر و حقوق زنان را به محکوم کردن این اقدامات، تحت عنوان مبارزه با بدحجابی یا بی‌حجابی فرا می‌خواند. دختران و زنان ایران در قیام ۱۴۰۱، با شعارهای ”چه با حجاب چه بی حجاب پیش به سوی انقلاب“ به درستی نشان دادند که دست‌یابی به برابری و حداقل حقوق زنان مانند دیگر مسائل در گرو سرنگونی فاشیسم دینی است؛ و هم‌چنان که خانم '''[[مریم رجوی]]''' رئیس جمهور برگزیده مقاومت اعلام کرده است ”نه به دین اجباری، نه به حجاب اجباری و نه به حکومت اجباری“
 
شورای ملی مقاومت ایران-کمیسیون زنان
 
مرداد ۱۴۰۲ (۷ اوت ۲۰۲۳)»<ref>[https://www.iranncr.org/2023/08/08/10192/ نیروهای سرکوبگر تحت عنوان ”حجاب‌بان“ با حقوق ماهیانه ۱۲ میلیون تومان - سایت شورای ملی مقاومت ایران]</ref> </blockquote>
 
== تمکین نکردن زنان در برابر اجبار ==
رژیم ایران بیش از چهار دهه، روش‌ها و شیوه‌های بسیاری را به‌کار گرفته است تا حجاب اجباری را به زنان ایران تحمیل کند؛ و پوشش مورد نظر حکومت را رعایت کنند. اقداماتی مانند اسیدپاشی به صورت زنان، قتل‌های سریالی، تشکیل شعب‌های قضایی، توقیف خودرو، ارسال پیامک تهدیدآمیز، مسمومیت زنجیره‌ای دختران دانش‌آموز، ایجاد رعب و وحشت و... همه‌ی این شیوه‌ها را به کار برده است، اما با هیچ‌یک از این روش‌ها تا کنون نتوانسته است زنان و دختران ایران را مجبور به تسلیم کند؛ و طرح مورد نظر خود را به اجرا بگذارد.<ref name=":5" />  


== محتسب و گشت ارشاد ==
== محتسب و گشت ارشاد ==
۵٬۹۰۸

ویرایش