اعدام نکنید

اعدام نکنید هشتگی است که روز سه شنبه ۲۴ تیر ۱۳۹۹ در اعتراض به حکم اعدام سه جوان ایرانی به نام‌های امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی، در توییتر و اینستاگرام راه افتاد. این سه نفر از معترضان آبان ۱۳۹۸ ایران بودند. این در حالی بود که حکم اعدام صابر شیخ عبداللە و دیاکو رسول زادە، دو زندانی سیاسی کُرد که از سال ۸۹ بازداشت و زندانی شده بودند، طی نخستین ساعات بامداد سه‌شنبه در زندان ارومیه نیز اجرا شده بود.

پس از آن که غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، اعلام کرد که دیوان عالی کشور حکم اعدام امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی، سه نفر از معترضان اعتراضات آبان ۹۸ را تایید کرده است، هشتگ #اعدام_نکنید در فضای مجازی ترند شد و در اندک زمانی در جایگاه نخست ترند جهانی نیز قرار گرفت.

این هشتگ به مدت ۲ ساعت، هشتگ نخست جهان شده بود و در آلمان ترند اول، در کانادا ترند دوم و در بریتانیا تا رده نهم رسید. در حالی که اخلال در شبکه اینترنت در ایران در زمان طوفان توییت هشتگ #اعدام_نکنید وجود داشت، شمار توییت‌های این هشتگ تا بامداد چهارشنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۹ از مرز ۵ میلیون گذشت.

هم‌زمان سازمان عفو بین‌الملل در توییتی همراه با هشتگ «اعدام نکنید»، نوشت: «علی خامنه‌ای، باید حکم اعدام سه معترض‌امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی- را سریعا لغو کند. دادگاه آنها منصفانه نبود، آنها گفته‌اند که با کتک خوردن، شوک الکتریکی و سروته آویزان شدن شکنجه شده‌اند.»

پیشینه

غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی روز گذشته (سه‌شنبه) اعلام کرد که دیوان عالی کشور حکم اعدام امیرحسین مرادی، محمد رجبی و سعید تمجیدی، سه نفر در ارتباط با اعتراضات آبان ۹۸  را تایید کرده است. چند ساعت قبل از آن، سحرگاه در زندان ارومیه، حکم اعدام صابر شیخ عبداللە و دیاکو رسول‌زادە، دو زندانی سیاسی کُرد نیز که از سال ۸۹ بازداشت و زندانی شده بودند اجرا شد. در واکنش به این خبرها بود که شهروندان ایران توفان توییتری اعدام نکنید را به راه انداختند.

امیرحسین مرادی ۲۵ ساله و اهل تهران چند روز بعد از فروکش کردن اعتراضات سراسری آبان‌ ماه ۱۳۹۸ توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد و پس از یک هفته حبس در بازداشتگاه پلیس امنیت تهران به بندهای تحت نظر وزارت اطلاعات در زندان اوین منتقل شد.

سعید تمجیدی و محمد رجبی هم یک ‌ماه پس از اینکه در کشور ترکیه اعلام پناهندگی سیاسی کرده بودند، اوایل دی‌ ماه ۹۸ توسط پلیس این کشور بازداشت و به نهادهای امنیتی ایران تحویل داده شدند.

آنچه در طوفان توییتری #اعدام_نکنید مشهود بود، حضور گسترده کاربران با گرایش‌های سیاسی متفاوت بود تا جایی که حتی شماری از حامیان و طرفداران حکومت ایران هم خواستار توقف حکم اعدام این سه نفر شدند.

نکته‌ای که بسیاری از ناظران و فعالان عرصه شبکه‌های اجتماعی از آن به عنوان اتحاد منحصربه‌فرد و استثنایی یا بزرگ‌ترین راهپیمایی مجازی ایرانیان یاد کرده‌اند.

ادعای وکلا نسبت به حکم

بابک پاک‌نیا، یکی از وکلای متهمان بعد از خواندن "بخش‌هایی" از پرونده در اینستاگرامش خبر داد که در پرونده "ایرادهای فاحش بسیار" پیدا کرده که بر اساس آنها مطمئن است اگر پرونده به یک قاضی مستقل سپرده شود، "قطعا حکم نقض خواهد شد."

به گفته آقای پاک‌نیا، "متهمان برخلاف ادعاها هیچ سلاحی نداشته‌اند". او تایید کرده که موکلانش در حوادث آبان ماه حضور داشته‌اند اما جز اعتراف سندی علیه آنها وجود ندارد. آقای پاک‌نیا گفته باید دوربین‌های مداربسته بررسی شود و میان جرم و مجازات تناسب وجود داشته باشد.

همچنین به گفته این وکیل، در مرحله تحقیقات مقدماتی "برخلاف مقررات" اصلا وکیلی حضور نداشته و "همین یک تخلف کافی است که حکم نقض شود."

آقای پاک‌نیا با حمایت از همکاران دیگرش از قوه قضاییه انتقاد کرده که به هیچ کدام از سه وکیل امکان دسترسی به پرونده تا امروز داده نشده بوده است.

واکنش داخلی

این هشتگ همچنین توانست همراهی برخی از چهره‌های هنری، سیاسی و ورزشی ایرانی را با خود داشته باشد.

پروانه سلحشوری، نماینده سابق مجلس ایران نیز در توئیتی با هشتگ اعدام نکنید نوشت: «گر شد از جور شما خانه موری ویران، خانه خویش محال است که آباد کنید»

تهمینه میلانی، ترانه علیدوستی، اصغر فرهادی، مهتاب کرامتی از هنرمندان ایرانی بودند که در اینستاگرام با این هشتگ به این طوفان پیوستند.

واکنش‌های بین‌المللی

با ادامه به طوفان توییتری اعتراض به احکام اعدام در ایران به ویژه حکم‌های اعدام صادر شده در مورد معترضان آبان، دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا، یپ کوفود، وزیر امور خارجه دانمارک و آن لینده، وزیر خارجه سوئد، ضمن حمایت از هشتگ اعتراضی «اعدام نکنید»، خواهان توقف احکام اعدام معترضان آبان شدند.

دونالد ترامپ در صفحه توییتر خود نوشت:

«سه نفر در ایران برای شرکت کردن در تظاهرات محکوم به مرگ شده‌اند. اعدام آنها در هر لحظه قابل انتظار است. اعدام این سه نفر پیامی اسفناک به دنیا می‌فرستد و نباید انجام شود. اعدام نکنید.»

سازمان حقوق بشری عفو بین‌الملل در توئیتی همراه با هشتگ «اعدام نکنید» نوشت:

«مقامات ایران باید حکم اعدام امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی را بی‌درنگ لغو کنند. محاکمه آن‌ها ناعادلانه بوده است. آن‌ها گفته‌اند که از طریق ضرب‌وجرح، شوک الکتریکی و آویزان شدن مورد شکنجه قرار گرفته‌اند.»

مورگان اورتگاس در پیامی در توئیتر نوشت: «گزارش شده است که این معترضان مورد ضرب و شتم قرار گرفته، از داشتن وکیل محروم بوده، و تحت فشار وادار به اعترافات اجباری شده‌اند.»

آمار هشتگ

بیش از ۴.۱ میلیون توییت و ریتوییت با هشتگ #اعدام_نکنید منتشر شد. برخی از این هشتگ به عنوان فراگیرترین هشتگ توییتر فارسی نام برده‌اند.