محمدرضا شجریان: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۴۵۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ اکتبر ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۹: خط ۴۹:
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۷ همانند بسیاری از هنرمندان آن زمان همکاری خود با صدا و سیما را در اعتراض به ابتذال فرهنگی قطع کرد.<ref name="Hamshahri2" /> پس از بنیان‌گذاری کانون چاووش توسط محمدرضا لطفی محمد رضا شجریان در چند آلبوم از کانون چاووش آواز خواند که بیش‌تر محتوای آن‌ها انقلابی و میهنی بود. سرود معروف شب نورد (برادر نوجوونه، ) با صدای شجریان از سرودهای معروف آلبوم چاووش ۲ است.
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۵۷ همانند بسیاری از هنرمندان آن زمان همکاری خود با صدا و سیما را در اعتراض به ابتذال فرهنگی قطع کرد.<ref name="Hamshahri2" /> پس از بنیان‌گذاری کانون چاووش توسط محمدرضا لطفی محمد رضا شجریان در چند آلبوم از کانون چاووش آواز خواند که بیش‌تر محتوای آن‌ها انقلابی و میهنی بود. سرود معروف شب نورد (برادر نوجوونه، ) با صدای شجریان از سرودهای معروف آلبوم چاووش ۲ است.
===فعالیت بعد از انقلاب===
===فعالیت بعد از انقلاب===
[[پرونده:محمد رضا شجریان در نوجوانی.JPG|جایگزین=محمدرضا شجریان در نوجوانی|بندانگشتی|محمدرضا شجریان در نوجوانی]]
محمد رضا شجریان سرود ایران ای سرای امید را که امروزه با نام سپیده شناخته می‌شود را در کنسرت گروه شیدا و سرپرستی لطفی در آذر ۱۳۵۸ در دانشگاه ملی اجرا کرد که با استقبال بسیاری مواجه شد. <ref name="Lotfi-top10" /><ref name="sepidehjeld">پشت جلد آلبوم ''سپیده''، [[مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا]]، دارای مجوز انتشار ۲/۱۵۲۶ از وزارت فرهنگ و ارشاد. (شامل توضیحات محمدرضا لطفی دربارهٔ تصنیف ایران ای سرای امید)</ref> او از آن زمان به بعد در خانه به تحقیق و تدوین ردیف‌های آوازی پرداخته و به آموزش شاگردان قدیمی‌اش همت گماشت. برخی از آلبوم‌های چاووش امروزه تصحیح شده‌اند و مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا با تغییر نام آن را زیر نظر محمدرضا لطفی بازنشر کرده‌اند. از این آثار چاووش‌های ۱ (به یاد عارف)، ۶ (سپیده) و ۹ (جان جان) باحضور شجریان تصحیح شده و با تغییر نام بازنشر شده‌اند.
محمد رضا شجریان سرود ایران ای سرای امید را که امروزه با نام سپیده شناخته می‌شود را در کنسرت گروه شیدا و سرپرستی لطفی در آذر ۱۳۵۸ در دانشگاه ملی اجرا کرد که با استقبال بسیاری مواجه شد. <ref name="Lotfi-top10" /><ref name="sepidehjeld">پشت جلد آلبوم ''سپیده''، [[مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا]]، دارای مجوز انتشار ۲/۱۵۲۶ از وزارت فرهنگ و ارشاد. (شامل توضیحات محمدرضا لطفی دربارهٔ تصنیف ایران ای سرای امید)</ref> او از آن زمان به بعد در خانه به تحقیق و تدوین ردیف‌های آوازی پرداخته و به آموزش شاگردان قدیمی‌اش همت گماشت. برخی از آلبوم‌های چاووش امروزه تصحیح شده‌اند و مؤسسه فرهنگی و هنری آوای شیدا با تغییر نام آن را زیر نظر محمدرضا لطفی بازنشر کرده‌اند. از این آثار چاووش‌های ۱ (به یاد عارف)، ۶ (سپیده) و ۹ (جان جان) باحضور شجریان تصحیح شده و با تغییر نام بازنشر شده‌اند.


خط ۵۶: خط ۵۷:


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۰ با همکاری داریوش پیرنیاکان، مرتضی اعیان و جمشید عندلیبی، کنسرت‌هایی را در تور اروپا و آمریکا برگزار کرد که آلبوم‌های پیام نسیم،<ref name=":02" /><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=پیام نسیم - شجریان، محمد رضا|نشانی=https://www.aftabir.com/songs/album/963/آلبوم-پیام-نسیم|وبگاه=www.aftabir.com|بازبینی=2020-05-11}}</ref> دل مجنون<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم موسیقی دل مجنون اثر استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/40275/آلبوم-موسیقی-دل-مجنون-اثر-استاد-محمدرض/|بازبینی=2020-05-11}}</ref> و سرو چمان<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم سرو چمان اثر استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/41126/آلبوم-سرو-چمان-اثر-استاد-محمدرضا-شجریا/|بازبینی=2020-05-11}}</ref> حاصل این اجراها هستند.
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۰ با همکاری داریوش پیرنیاکان، مرتضی اعیان و جمشید عندلیبی، کنسرت‌هایی را در تور اروپا و آمریکا برگزار کرد که آلبوم‌های پیام نسیم،<ref name=":02" /><ref name=":1">{{یادکرد وب|عنوان=پیام نسیم - شجریان، محمد رضا|نشانی=https://www.aftabir.com/songs/album/963/آلبوم-پیام-نسیم|وبگاه=www.aftabir.com|بازبینی=2020-05-11}}</ref> دل مجنون<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم موسیقی دل مجنون اثر استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/40275/آلبوم-موسیقی-دل-مجنون-اثر-استاد-محمدرض/|بازبینی=2020-05-11}}</ref> و سرو چمان<ref name=":2">{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم سرو چمان اثر استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/41126/آلبوم-سرو-چمان-اثر-استاد-محمدرضا-شجریا/|بازبینی=2020-05-11}}</ref> حاصل این اجراها هستند.
 
[[پرونده:محمدرضا شجریان و استاد احمد عبادی نوازنده سه تار.JPG|جایگزین=شجریان و استاد احمد عبادی|بندانگشتی|محمدرضا شجریان و استاد احمد عبادی استاد بزرگ موسیقی اصیل ایرانی و نوازنده سه‌تار]]
در سال ۱۳۷۱ با همکاری گروه آوا آلبوم آسمان عشق را منتشر کرد.<ref name=":1" /> مدتی بعد آلبوم مربوط به کنسرت پاریس سال ۱۳۷۲ محمدرضا شجریان به همراه محمدرضا لطفی و مجید خلج در قالب آلبوم چشمه نوش به بازار عرضه شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم چشمه نوش اثر زنده یاد محمدرضا لطفی و استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/40071/آلبوم-چشمه-نوش-اثر-زنده-یاد-محمدرضا-لطف/|بازبینی=2020-05-11}}</ref><ref name=":2" />
در سال ۱۳۷۱ با همکاری گروه آوا آلبوم آسمان عشق را منتشر کرد.<ref name=":1" /> مدتی بعد آلبوم مربوط به کنسرت پاریس سال ۱۳۷۲ محمدرضا شجریان به همراه محمدرضا لطفی و مجید خلج در قالب آلبوم چشمه نوش به بازار عرضه شد.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=آلبوم چشمه نوش اثر زنده یاد محمدرضا لطفی و استاد محمدرضا شجریان|نشانی=https://www.radiobaran.ir/40071/آلبوم-چشمه-نوش-اثر-زنده-یاد-محمدرضا-لطف/|بازبینی=2020-05-11}}</ref><ref name=":2" />


شجریان مدتی بعد آلبوم‌های بهاریه، جان عشاق و گنبد مینا که حاصل همکاری خودش با پرویز مشکاتیان در سال‌های دهه ۱۳۶۰ هستند را منتشر کرد. آلبوم یاد ایام که حاصل کنسرت آمریکا در تابستان ۱۳۷۱ بود و این اثر اولین آلبوم منتشر شده از همکاری محمدرضا شجریان با پسرش، همایون شجریان بود. یاد ایام در سال ۱۳۷۴ انتشار یافت. مدتی بعد آلبوم رسوای دل با همکاری گروه آوا منتشر شد. وی در سال ۱۳۷۵ نیز در آلبومی با آهنگ‌سازی مجید درخشانی تحت عنوان در خیال همکاری کرد. در سال ۱۳۷۶ آلبوم‌های معمای هستی با همکاری محمدرضا لطفی، عبدالنقی افشارنیا و همایون شجریان و عشق داند که مربوط به بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی به همراه محمدرضا لطفی در سال ۱۳۵۹ بود، منتشر شدند. همچنین در این سال، آلبوم شب وصل با همکاری داریوش طلایی، سعید فرج‌پوری و همایون شجریان به بازار عرضه شد. شجریان در سال ۱۳۷۷، آلبوم شب، سکوت، کویر را با آهنگ‌سازی [[کیهان کلهر]] منتشر کرد که بر اساس موسیقی مقامی شمال خراسان با آواز محلی است؛ و در آن برخی سازهای محلی نیز استفاده شده‌اند. حاج قربان سلیمانی در این اثر به هنرمندی پرداخته‌است. محمدرضا شجریان کمی بعد نیز یک بار دیگر با گروه آوا همکاری کرد که حاصل آن دو آلبوم آهنگ وفا و آرام جان بودند.
شجریان مدتی بعد آلبوم‌های بهاریه، جان عشاق و گنبد مینا که حاصل همکاری خودش با پرویز مشکاتیان در سال‌های دهه ۱۳۶۰ هستند را منتشر کرد. آلبوم یاد ایام که حاصل کنسرت آمریکا در تابستان ۱۳۷۱ بود و این اثر اولین آلبوم منتشر شده از همکاری محمدرضا شجریان با پسرش، همایون شجریان بود. یاد ایام در سال ۱۳۷۴ انتشار یافت. مدتی بعد آلبوم رسوای دل با همکاری گروه آوا منتشر شد. وی در سال ۱۳۷۵ نیز در آلبومی با آهنگ‌سازی مجید درخشانی تحت عنوان در خیال همکاری کرد. در سال ۱۳۷۶ آلبوم‌های معمای هستی با همکاری محمدرضا لطفی، عبدالنقی افشارنیا و همایون شجریان و عشق داند که مربوط به بداهه‌خوانی و بداهه‌نوازی به همراه محمدرضا لطفی در سال ۱۳۵۹ بود، منتشر شدند. همچنین در این سال، آلبوم شب وصل با همکاری داریوش طلایی، سعید فرج‌پوری و همایون شجریان به بازار عرضه شد. شجریان در سال ۱۳۷۷، آلبوم شب، سکوت، کویر را با آهنگ‌سازی [[کیهان کلهر]] منتشر کرد که بر اساس موسیقی مقامی شمال خراسان با آواز محلی است؛ و در آن برخی سازهای محلی نیز استفاده شده‌اند. حاج قربان سلیمانی در این اثر به هنرمندی پرداخته‌است. محمدرضا شجریان کمی بعد نیز یک بار دیگر با گروه آوا همکاری کرد که حاصل آن دو آلبوم آهنگ وفا و آرام جان بودند.
 
[[پرونده:محمد رضا شجریان همراه با گروه شیدا.JPG|جایگزین=شجریان و گروه شیدا|بندانگشتی|367x367پیکسل|محمدرضا شجریان همراه با گروه شیدا]]
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۸ ''جایزه پیکاسو'' را از طرف سازمان یونسکو دریافت کرد.<ref name="Hamshahri2" /> شجریان با همکاری حسین یوسف‌زمانی آلبوم بوی باران را در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد و از سال ۱۳۷۹، همکاری خود را با حسین علیزاده، کیهان کلهر و پسرش همایون آغاز کرد و این همکاری تا اوایل دهه ۱۳۸۰ ادامه داشت. اولین آلبوم حاصل این همکاری [[زمستان است]] بود که در سال ۱۳۷۹ به صورت زنده در کالیفرنیا، اجرا و ضبط شد و سپس به بازار آمد. آلبوم زمستان است بر اساس شعر زمستان اثر مهدی اخوان ثالث اجرا شده‌است.
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۷۸ ''جایزه پیکاسو'' را از طرف سازمان یونسکو دریافت کرد.<ref name="Hamshahri2" /> شجریان با همکاری حسین یوسف‌زمانی آلبوم بوی باران را در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد و از سال ۱۳۷۹، همکاری خود را با حسین علیزاده، کیهان کلهر و پسرش همایون آغاز کرد و این همکاری تا اوایل دهه ۱۳۸۰ ادامه داشت. اولین آلبوم حاصل این همکاری [[زمستان است]] بود که در سال ۱۳۷۹ به صورت زنده در کالیفرنیا، اجرا و ضبط شد و سپس به بازار آمد. آلبوم زمستان است بر اساس شعر زمستان اثر مهدی اخوان ثالث اجرا شده‌است.


محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۱ دو آلبوم بی تو به‌سر نمی‌شود و فریاد را منتشر کرد که با همکاری حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان اجرا شده بودند. این دو آلبوم نامزد جایزه گرمی شدند. این گروه چهارنفره در زمستان سال ۱۳۸۲ نیز جهت کمک به زلزله‌زدگان بم در تهران کنسرتی برگزار کردند که با نام هم‌نوا با بم شناخته می‌شود. وی درآمد حاصل از فروش دی وی دی این کنسرت را به پروژهٔ باغ هنر بم که خودش آن را تأسیس کرده بود، اختصاص داد. شجریان، علیزاده، کلهر و همایون شجریان در پاییز ۱۳۸۴ نیز یک کنسرت برگزار کردند که حاصل آن آلبوم‌های ''ساز خاموش'' و ''سرود مهر'' بود و پس از آن دیگر این چهار نفر با یکدیگر همکاری نکردند. از سال ۱۳۸۶، محمدرضا شجریان به همکاری با گروه آوا پرداخت و کنسرت‌هایی در تهران، اصفهان، اروپا، آمریکا و کانادا اجرا کرد. پس از برگزاری کنسرت شجریان در [[ونکوور]] کانادا، گلوب اند میل، شجریان را ''افسانهٔ موسیقی شرق'' معرفی کرد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان = افسانه موسیقی شرق 73 ساله شد | ناشر = [[خبرگزاری میراث فرهنگی]] - کد خبر: ۱۰۶۶۶۱ - زمان مخابره: ۱۳۹۲/۷/۱ | نشانی = http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=106661&Serv=0&SGr=0 | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140914181528/http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=106661&Serv=0&SGr=0 | archivedate = ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۴ | dead-url = yes}}</ref>
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۱ دو آلبوم بی تو به‌سر نمی‌شود و فریاد را منتشر کرد که با همکاری حسین علیزاده، کیهان کلهر و همایون شجریان اجرا شده بودند. این دو آلبوم نامزد جایزه گرمی شدند. این گروه چهارنفره در زمستان سال ۱۳۸۲ نیز جهت کمک به زلزله‌زدگان بم در تهران کنسرتی برگزار کردند که با نام هم‌نوا با بم شناخته می‌شود. وی درآمد حاصل از فروش دی وی دی این کنسرت را به پروژهٔ باغ هنر بم که خودش آن را تأسیس کرده بود، اختصاص داد. شجریان، علیزاده، کلهر و همایون شجریان در پاییز ۱۳۸۴ نیز یک کنسرت برگزار کردند که حاصل آن آلبوم‌های ''ساز خاموش'' و ''سرود مهر'' بود و پس از آن دیگر این چهار نفر با یکدیگر همکاری نکردند. از سال ۱۳۸۶، محمدرضا شجریان به همکاری با گروه آوا پرداخت و کنسرت‌هایی در تهران، اصفهان، اروپا، آمریکا و کانادا اجرا کرد. پس از برگزاری کنسرت شجریان در [[ونکوور]] کانادا، گلوب اند میل، شجریان را ''افسانهٔ موسیقی شرق'' معرفی کرد.<ref>{{یادکرد وب | عنوان = افسانه موسیقی شرق 73 ساله شد | ناشر = [[خبرگزاری میراث فرهنگی]] - کد خبر: ۱۰۶۶۶۱ - زمان مخابره: ۱۳۹۲/۷/۱ | نشانی = http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=106661&Serv=0&SGr=0 | تاریخ بازدید = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140914181528/http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=106661&Serv=0&SGr=0 | archivedate = ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۴ | dead-url = yes}}</ref>
 
[[پرونده:محمد رضا شجریان درکنار حمیدرضا طاهر زاده و محمد شمس هنرمندان عضو شورای ملی مقاومت.JPG|جایگزین=شجریان، حمیدرضا طاهرزاده، محمد شمس|بندانگشتی|محمد رضا شجریان درکنار حمیدرضا طاهر زاده و محمد شمس هنرمندان عضو شورای ملی مقاومت]]
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۷ یک گروه موسیقی بنیان‌گذاری کرد و آن را به افتخار جلیل شهناز (نوازندهٔ نامی تار)، گروه شهناز نامید.<ref name="hamshahrionline-shahnaz2">{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با گروه شهناز|ناشر=[[همشهری آنلاین]]|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|تاریخ بازدید=۳ مهر ۱۳۹۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018203247/http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|archivedate=۱۸ اکتبر ۲۰۱۴|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان = گروه شهناز (وب سایت رسمی شرکت دل آواز | ناشر = دل آواز | نشانی = http://delawaz.com/fa/zendeginameh/53-shahnaz-bio.html | تاریخ بازدید = ۱۴ آبان ۱۳۹۰}}</ref> از جمله اعضای این گروه می‌توان به مژگان شجریان (دختر او) و مجید درخشانی (نوازنده تار و سه تار) اشاره کرد. از آن زمان به بعد، محمدرضا شجریان با این گروه فعالیت داشته‌است. یکی از ویژگی‌های مهم این گروه موسیقی، استفاده از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان است که برخی از آن‌ها ویژگی‌هایی دارند که آن‌ها را مناسب جایگزین با سازهای غربی همچون ویولون می‌کند.<ref name="musiceiranian-saz2">{{یادکرد وب | عنوان = دومین نمایشگاه سازهای ابداعی استاد محمدرضا شجریان برگزار می‌شود | ناشر = موسیقی ما | نشانی = http://musiceiranian.ir/41422-shajarian-72.html | تاریخ بازدید = ۶ مهر ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140816095021/http://musiceiranian.ir/41422-shajarian-72.html | archivedate = ۱۶ اوت ۲۰۱۴
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۷ یک گروه موسیقی بنیان‌گذاری کرد و آن را به افتخار جلیل شهناز (نوازندهٔ نامی تار)، گروه شهناز نامید.<ref name="hamshahrionline-shahnaz2">{{یادکرد وب|عنوان=آشنایی با گروه شهناز|ناشر=[[همشهری آنلاین]]|نشانی=http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|تاریخ بازدید=۳ مهر ۱۳۹۳|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141018203247/http://www.hamshahrionline.ir/details/97674|archivedate=۱۸ اکتبر ۲۰۱۴|dead-url=yes}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان = گروه شهناز (وب سایت رسمی شرکت دل آواز | ناشر = دل آواز | نشانی = http://delawaz.com/fa/zendeginameh/53-shahnaz-bio.html | تاریخ بازدید = ۱۴ آبان ۱۳۹۰}}</ref> از جمله اعضای این گروه می‌توان به مژگان شجریان (دختر او) و مجید درخشانی (نوازنده تار و سه تار) اشاره کرد. از آن زمان به بعد، محمدرضا شجریان با این گروه فعالیت داشته‌است. یکی از ویژگی‌های مهم این گروه موسیقی، استفاده از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان است که برخی از آن‌ها ویژگی‌هایی دارند که آن‌ها را مناسب جایگزین با سازهای غربی همچون ویولون می‌کند.<ref name="musiceiranian-saz2">{{یادکرد وب | عنوان = دومین نمایشگاه سازهای ابداعی استاد محمدرضا شجریان برگزار می‌شود | ناشر = موسیقی ما | نشانی = http://musiceiranian.ir/41422-shajarian-72.html | تاریخ بازدید = ۶ مهر ۱۳۹۳ | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140816095021/http://musiceiranian.ir/41422-shajarian-72.html | archivedate = ۱۶ اوت ۲۰۱۴
  | dead-url = yes}}</ref>
  | dead-url = yes}}</ref>
خط ۷۳: خط ۷۴:
== سبک شجریان ==
== سبک شجریان ==
شجریان به دلیل نوع صدا و سبک مخصوص به خود و تصنیف‌های ملی میهنی که اجرا کرده، شناخته می‌شود. سایت انجمن آسیا استاد محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوور سان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ استاد شجریان را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده‌است. شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی می‌باشد. <ref name=":0" />
شجریان به دلیل نوع صدا و سبک مخصوص به خود و تصنیف‌های ملی میهنی که اجرا کرده، شناخته می‌شود. سایت انجمن آسیا استاد محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوور سان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ استاد شجریان را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرده‌است. شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیان‌گذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی می‌باشد. <ref name=":0" />
[[پرونده:محمد رضا شجریان در حال تلاوت قرآن در کنار پدرش.JPG|جایگزین=محمدرضا شجریان درحال تلاوت قرآن در کنار پدرش حاج مهدی شجریان|بندانگشتی|محمدرضا شجریان درحال تلاوت قرآن در کنار پدرش حاج مهدی شجریان]]


== خوشنویسی ==
== خوشنویسی ==
خط ۸۱: خط ۸۳:


== ساختن ساز توسط محمدرضا شجریان ==
== ساختن ساز توسط محمدرضا شجریان ==
[[پرونده:شجریان در کنار سازهای ابداعی خود.JPG|جایگزین=شجریان در نمایشگاه سازهای ابداعی خودش|بندانگشتی|شجریان در نمایشگاه سازهای ابداعی خودش]]
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت هزارو سیصدو نود درنمایشگاهی در تهران این سازها را رسماً به نمایش عموم در آورد. برخی این سازها عبارتند از: صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و… این سازها در کنسرت‌های محمدرضا شجریان به همراه گروه شهناز یا برادران پورناظری استفاده شدند. مرغ خوش خوان، کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در دبی و رنگ‌های تعالی از جمله آثاری هستند که در آن‌ها بخشی از سازهای ابداعی استفاده شده‌اند.
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت هزارو سیصدو نود درنمایشگاهی در تهران این سازها را رسماً به نمایش عموم در آورد. برخی این سازها عبارتند از: صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و… این سازها در کنسرت‌های محمدرضا شجریان به همراه گروه شهناز یا برادران پورناظری استفاده شدند. مرغ خوش خوان، کنسرت محمدرضا شجریان و گروه شهناز در دبی و رنگ‌های تعالی از جمله آثاری هستند که در آن‌ها بخشی از سازهای ابداعی استفاده شده‌اند.


خط ۱۰۱: خط ۱۰۴:
محمدرضا شجریان یک‌بار در اردیبهشت ۱۳۹۴ در مراسم یادبود حافظ، در پاسخ به درخواست حاضران برای خواندن گفت: "من در کشوری زندگی می‌کنم که چند سال است حق خواندن برای مردم خودم را ندارم." او بارها در مصاحبه‌هایش نیز به صراحت اذعان کرد که در مقابل یک رژیم دیکتاتوری قرار گرفته که می‌خواهد او را به ندامت وا دارد و او حاضر به قبول آن نیست.<ref name=":32">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C محمدرضا شجریان استاد برجسته آواز و موسیقی اصیل ایران درگذشت - تسلیت خانم مریم رجوی- سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>
محمدرضا شجریان یک‌بار در اردیبهشت ۱۳۹۴ در مراسم یادبود حافظ، در پاسخ به درخواست حاضران برای خواندن گفت: "من در کشوری زندگی می‌کنم که چند سال است حق خواندن برای مردم خودم را ندارم." او بارها در مصاحبه‌هایش نیز به صراحت اذعان کرد که در مقابل یک رژیم دیکتاتوری قرار گرفته که می‌خواهد او را به ندامت وا دارد و او حاضر به قبول آن نیست.<ref name=":32">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AA%D8%B3%D9%84%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%85-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C محمدرضا شجریان استاد برجسته آواز و موسیقی اصیل ایران درگذشت - تسلیت خانم مریم رجوی- سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>
==بیماری محمد رضا شجریان==
==بیماری محمد رضا شجریان==
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۹۴ کنسرت خود را در ارمنستان لغو کرد و در توضیح آن گفت:<blockquote>"پزشک معالجم موردی را در ام‌آر‌آی اخیرم مشاهده کرد که قاطعانه از من خواست سفرم را لغو کرده تا برای ۶ تا ٨ هفته زیر نظر ایشان به معالجه و درمان مورد دیده شده بپردازیم".</blockquote>حدود یک ماه بعد و در نوروز ۱۳۹۵ او ویدیویی منتشر کرد که در آن موهایش را کوتاه کرده بود و تلویحا از بیماری "طولانی مدت" خود خبر می‌داد. استاد آواز ایران در بخشی از این ویدیو گفته بود: "با مهمان پانزده ساله‌ای سال‌هاست آشنا هستم و با هم دوست شده‌ایم".  شجریان در آن زمان گفت که در حال معالجه است و قول داد که پس از درمان به کار هنری خود برگردد .<ref name=":43">[https://www.bbc.com/persian/53817930 محمدرضا شجریان درگذشت - بی‌بی‌سی فارسی]</ref> روند درمان محمدرضا شجریان اگرچه ظاهراً باعث متوقف شدن گسترش بیماری شد، اما با منتشر شدن گاه‌به‌گاه عکس‌هایی از او معلوم شد که حال وی چندان مساعد نیست تا این‌که همایون شجریان، پسرش، اعلام کرد وضعیت جسمانی او تحت تأثیر عوارض پرتودرمانی است و در عین حال که چندان رو به بهبود نیست، وضعیت باثباتی است. در چهار سال گذشته، محمدرضا شجریان و خانواده‌اش به دلیل رعایت حریم خانواده علاقه‌ای به انتشار اخبار دقیق درباره‌ی بیماری او و وضعیتش نداشتند و به ‌گفته‌ی برخی نزدیکان آقای شجریان، دست‌کم در دو سال گذشته، چه در خانه و چه در بیمارستان، همواره در حالت مراقبت ویژه قرار داشت. با این حال، از اوایل بهمن سال گذشته، وضعیت ریه‌های او به وخامت گرایید که منجر به بستری شدن در بیمارستان برای عمل جراحی به‌منظور تعبیه راه عروقی جهت دارورسانی راحت‌تر و مؤثرتر شد. اما بیست روز پس از مرخص شدن آقای شجریان از بیمارستان، مشکلات تنفسی مجدداً او را در روز پنج‌شنبه یکم اسفند راهی بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان کرد و تا فروردین ۱۳۹۹ در بیمارستان باقی ماند.<ref name=":5" />
محمدرضا شجریان در سال ۱۳۹۴ کنسرت خود را در ارمنستان لغو کرد و در توضیح آن گفت:
[[پرونده:اعلام خبر بیماری توسط محمد رضا شجریان در پیام نوروزی ۱۳۹۵.JPG|جایگزین=بیماری محمد رضا شجریان|بندانگشتی|اعلام خبر بیماری توسط محمد رضا شجریان در پیام نوروزی ۱۳۹۵]]
<blockquote>"پزشک معالجم موردی را در ام‌آر‌آی اخیرم مشاهده کرد که قاطعانه از من خواست سفرم را لغو کرده تا برای ۶ تا ٨ هفته زیر نظر ایشان به معالجه و درمان مورد دیده شده بپردازیم".</blockquote>حدود یک ماه بعد و در نوروز ۱۳۹۵ او ویدیویی منتشر کرد که در آن موهایش را کوتاه کرده بود و تلویحا از بیماری "طولانی مدت" خود خبر می‌داد. استاد آواز ایران در بخشی از این ویدیو گفته بود: "با مهمان پانزده ساله‌ای سال‌هاست آشنا هستم و با هم دوست شده‌ایم".  شجریان در آن زمان گفت که در حال معالجه است و قول داد که پس از درمان به کار هنری خود برگردد .<ref name=":43">[https://www.bbc.com/persian/53817930 محمدرضا شجریان درگذشت - بی‌بی‌سی فارسی]</ref> روند درمان محمدرضا شجریان اگرچه ظاهراً باعث متوقف شدن گسترش بیماری شد، اما با منتشر شدن گاه‌به‌گاه عکس‌هایی از او معلوم شد که حال وی چندان مساعد نیست تا این‌که همایون شجریان، پسرش، اعلام کرد وضعیت جسمانی او تحت تأثیر عوارض پرتودرمانی است و در عین حال که چندان رو به بهبود نیست، وضعیت باثباتی است. در چهار سال گذشته، محمدرضا شجریان و خانواده‌اش به دلیل رعایت حریم خانواده علاقه‌ای به انتشار اخبار دقیق درباره‌ی بیماری او و وضعیتش نداشتند و به ‌گفته‌ی برخی نزدیکان آقای شجریان، دست‌کم در دو سال گذشته، چه در خانه و چه در بیمارستان، همواره در حالت مراقبت ویژه قرار داشت. با این حال، از اوایل بهمن سال گذشته، وضعیت ریه‌های او به وخامت گرایید که منجر به بستری شدن در بیمارستان برای عمل جراحی به‌منظور تعبیه راه عروقی جهت دارورسانی راحت‌تر و مؤثرتر شد. اما بیست روز پس از مرخص شدن آقای شجریان از بیمارستان، مشکلات تنفسی مجدداً او را در روز پنج‌شنبه یکم اسفند راهی بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان کرد و تا فروردین ۱۳۹۹ در بیمارستان باقی ماند.<ref name=":5" />


== درگذشت محمدرضا شجریان ==
== درگذشت محمدرضا شجریان ==
مراقبت ویژه از محمدرضا شجریان در خانه ادامه یافت تا روز شنبه، ۲۵ مرداد۱۳۹۹، که با افت سطح هوشیاری، افت فشار خون و شوک عفونی بار دیگر در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان جم بستری شد و پس از حدود ۱۰ روز، سوم مهرماه، از بیمارستان به خانه‌اش منتقل شد. اما بار دیگر، یکشنبه ۱۳ مهر، به دلیل افت سطح هوشیاری در حد نزدیک به کمای مطلق به بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان جم تهران منتقل شد و عاقبت بعدازظهر هفدهم مهرماه، ۱۷ روز پس از ۸۰ ساله شدن، درگذشت.<ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/30450691.html محمدرضا شجریان درگذشت- رادیو فردا]</ref>
مراقبت ویژه از محمدرضا شجریان در خانه ادامه یافت تا روز شنبه، ۲۵ مرداد۱۳۹۹، که با افت سطح هوشیاری، افت فشار خون و شوک عفونی بار دیگر در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان جم بستری شد و پس از حدود ۱۰ روز، سوم مهرماه، از بیمارستان به خانه‌اش منتقل شد. اما بار دیگر، یکشنبه ۱۳ مهر، به دلیل افت سطح هوشیاری در حد نزدیک به کمای مطلق به بخش مراقبت‌های ویژه در بیمارستان جم تهران منتقل شد و عاقبت بعدازظهر هفدهم مهرماه، ۱۷ روز پس از ۸۰ ساله شدن، درگذشت.<ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/30450691.html محمدرضا شجریان درگذشت- رادیو فردا]</ref>
[[پرونده:تجمع مردم در مقابل بیمارستان جم و سوگواری برای استاد شجریان.JPG|جایگزین=درگذشت محمد رضا شجریان|بندانگشتی|تجمع و سوگواری مردم پس از درگذشت محمدرضا شجریان در مقابل بیمارستان جم تهران]]
ساعتی بعد از درگذشت او تعداد بسیاری از مردم تهران در برابر بیمارستان جم تهران که او در آنجا بستری بود، تجمع کردند. همایون شجریان، فرزند آقای شجریان در جمع کسانی که در برابر بیمارستان جم حاضر شده بودند اعلام کرد که پیکر او به شهر مشهد منتقل خواهد شد تا در آرامگاه فردوسی، در شهر طوس به خاک سپرده شود. وی در عین حال افزود که پیش از انتقال پیکر محمدرضا شجریان به مشهد، در بهشت زهرای تهران، آیین مذهبی "نماز میت" برگزار خواهد شد.<ref name=":43" />


ساعتی بعد از درگذشت او تعداد بسیاری از مردم تهران در برابر بیمارستان جم تهران که او در آنجا بستری بود، تجمع کردند. همایون شجریان، فرزند آقای شجریان در جمع کسانی که در برابر بیمارستان جم حاضر شده بودند اعلام کرد که پیکر او به شهر مشهد منتقل خواهد شد تا در آرامگاه فردوسی، در شهر طوس به خاک سپرده شود. وی در عین حال افزود که پیش از انتقال پیکر محمدرضا شجریان به مشهد، در بهشت زهرای تهران، آیین مذهبی "نماز میت" برگزار خواهد شد.<ref name=":43" />
همایون شجریان با انتشار عکسی سیاه در صفحه‌ی اینستاگرام خود نوشت، «خاک پای مردم ایران به دیدار معشوق پرواز کرد».<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555685/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF استاد محمدرضا شجریان درگذشت | خسرو آواز ایران پر کشید - همشهری‌ آنلاین]</ref> کیهان کلهر در اینستاگرام خود نوشت: "جان از تن آواز ایران رفت."<ref name=":43" />


همایون شجریان با انتشار عکسی سیاه در صفحه‌ی اینستاگرام خود نوشت، «خاک پای مردم ایران به دیدار معشوق پرواز کرد».<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/555685/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B4%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%B4%D8%AA-%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88-%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%DB%8C%D8%AF استاد محمدرضا شجریان درگذشت | خسرو آواز ایران پر کشید - همشهری‌ آنلاین]</ref> کیهان کلهر در اینستاگرام خود نوشت: "جان از تن آواز ایران رفت."<ref name=":43" />[[پرونده:توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان.jpg|جایگزین=توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان|بندانگشتی|توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان]]سازمان عفو بین‌الملل و دفتر نمایندگی سازمان ملل در تهران به درگذشت محمدرضا شجریان واکنش نشان دادند و آن‌را تسلیت گفتند. نمایندگی سازمان ملل در تهران در پیام خود نوشت:<blockquote>«از خبر درگذشت استاد بزرگ آواز ایران محمدرضا شجریان به شدت متاثر شدیم. از طرف خانواده‌ سازمان ملل در ایران به خانواده شجریان و تمامی طرفداران ایشان در ایران و سراسر جهان تسلیت می‌گوییم. روح‌شان قرین آرامش»</blockquote>عفو بین‌الملل نیز در پیام تسلیت خود نوشت:<blockquote>«خانواده عفو بین‌الملل درگذشت اسطوره آواز، استاد محمدرضا شجریان را به مردم ایران تسلیت می‌گوید. صدای بی نظیر و تعهد ماندگار او به آزادی، عدالت و کرامت انسانی الهام‌بخش ما خواهد بود.»</blockquote>
سازمان عفو بین‌الملل و دفتر نمایندگی سازمان ملل در تهران به درگذشت محمدرضا شجریان واکنش نشان دادند و آن‌را تسلیت گفتند. نمایندگی سازمان ملل در تهران در پیام خود نوشت:<blockquote>«از خبر درگذشت استاد بزرگ آواز ایران محمدرضا شجریان به شدت متاثر شدیم. از طرف خانواده‌ سازمان ملل در ایران به خانواده شجریان و تمامی طرفداران ایشان در ایران و سراسر جهان تسلیت می‌گوییم. روح‌شان قرین آرامش»</blockquote>عفو بین‌الملل نیز در پیام تسلیت خود نوشت:<blockquote>«خانواده عفو بین‌الملل درگذشت اسطوره آواز، استاد محمدرضا شجریان را به مردم ایران تسلیت می‌گوید. صدای بی نظیر و تعهد ماندگار او به آزادی، عدالت و کرامت انسانی الهام‌بخش ما خواهد بود.»</blockquote>
===پیام تسلیت مریم رجوی===
===پیام تسلیت مریم رجوی===
خانم مریم رجوی درگذشت استاد آواز ایران را به جامعه‌ی هنری و مردم ایران و بستگان استاد شجریان تسلیت گفت و تأکید کرد تضییقات و فشارهای حاکمیت هنرکش ولایت فقیه نتوانسته و نخواهد توانست از جایگاه و خدمات تعیین کننده شجریان به هنر و موسیقی و به خصوص آواز ایران بکاهد. تردیدی نیست که جامعه‌ی هنری ایران و علاقمندان و دلسوزان موسیقی ایرانی، آثار و آموزش‌ها و نو آوری‌های بدیع او را بیش از پیش بارور خواهند کرد و به گنجینه هنر و فرهنگ بی بدیل ایرانی خواهند افزود. آوای او بر دل‌های میلون‌ها ایرانی در طی چند نسل نشسته وخاموش ناشدنی است.<ref name=":32" />
خانم مریم رجوی درگذشت استاد آواز ایران را به جامعه‌ی هنری و مردم ایران و بستگان استاد شجریان تسلیت گفت و تأکید کرد تضییقات و فشارهای حاکمیت هنرکش ولایت فقیه نتوانسته و نخواهد توانست از جایگاه و خدمات تعیین کننده شجریان به هنر و موسیقی و به خصوص آواز ایران بکاهد. تردیدی نیست که جامعه‌ی هنری ایران و علاقمندان و دلسوزان موسیقی ایرانی، آثار و آموزش‌ها و نو آوری‌های بدیع او را بیش از پیش بارور خواهند کرد و به گنجینه هنر و فرهنگ بی بدیل ایرانی خواهند افزود. آوای او بر دل‌های میلون‌ها ایرانی در طی چند نسل نشسته وخاموش ناشدنی است.<ref name=":32" />
==تجمع مردم پس از درگذشت شجریان==
==تجمع مردم پس از درگذشت شجریان==
ساعاتی پس از انتشار خبر درگذشت محمدرضا شجریان بسیاری از مردم تهران و هواداران او در مقابل بیمارستان جم تجمع کردند. مردم آواز مرغ سحر از آثار شجریان را هم‌خوانی کردند. در ادامه تجمع مردم به اعتراض به جمهوری اسلامی تبدیل شد. مردم شعار می‌دادند، «ننگ ما صدا و سیمای ما» ، «دیکتاتور بمیرد شجر هرگز نمیرد»، «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای». ماموران انتظامی و امنیتی به مردم معترض حمله کردند و به ضرب و شتم آنان پرداختند و عده‌ای را دستگیر کردند. مردم در واکنش به حمله نیروهای امنیتی شعار می‌دادند «بی‌شرف بی‌شرف»<ref name=":32" /><ref name=":43" /> نیروهای انتظامی در تهران برای جلوگیری از حضور گسترده مردم راه‌های منتهی به بیمارستان جم را بستند. تصاویر حضور و تظاهرات مردم در مراسم سوگواری شجریان و اعتراض آنان به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.<ref>سیمای آزادی تلویزیون ملی ایران</ref>
[[پرونده:توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان.jpg|جایگزین=توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان|بندانگشتی|توییت خانم مریم رجوی درمورد درگذشت استاد محمدرضا شجریان]]ساعاتی پس از انتشار خبر درگذشت محمدرضا شجریان بسیاری از مردم تهران و هواداران او در مقابل بیمارستان جم تجمع کردند. مردم آواز مرغ سحر از آثار شجریان را هم‌خوانی کردند. در ادامه تجمع مردم به اعتراض به جمهوری اسلامی تبدیل شد. مردم شعار می‌دادند، «ننگ ما صدا و سیمای ما» ، «دیکتاتور بمیرد شجر هرگز نمیرد»، «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای». ماموران انتظامی و امنیتی به مردم معترض حمله کردند و به ضرب و شتم آنان پرداختند و عده‌ای را دستگیر کردند. مردم در واکنش به حمله نیروهای امنیتی شعار می‌دادند «بی‌شرف بی‌شرف»<ref name=":32" /><ref name=":43" /> نیروهای انتظامی در تهران برای جلوگیری از حضور گسترده مردم راه‌های منتهی به بیمارستان جم را بستند. تصاویر حضور و تظاهرات مردم در مراسم سوگواری شجریان و اعتراض آنان به شکل گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد.<ref>سیمای آزادی تلویزیون ملی ایران</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
۲٬۳۸۸

ویرایش