۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
== تاریخچه سوختبری == | == تاریخچه سوختبری == | ||
[[پرونده:تصویر یک سوختبر با موتور سیکلت.jpg|جایگزین=تصویر یک سوختبر با موتور سیکلت|بندانگشتی|تصویر یک سوختبر با موتور سیکلت]] | |||
سوختبری از سال ۱۳۸۰ در سیستان و بلوچستان رایج شد. با خشک شدن رودخانهها در اثر سیاستهای غلط حکومتی، بی رونق شدن شغل صیادی به دلیل وجود کشتیهای چینی در خلیج فارس و دریای عمان و وجود نداشتن زیرساختهای صنعتی و تولیدی، بیکاری و فقر در این استان گسترش یافت. | سوختبری از سال ۱۳۸۰ در سیستان و بلوچستان رایج شد. با خشک شدن رودخانهها در اثر سیاستهای غلط حکومتی، بی رونق شدن شغل صیادی به دلیل وجود کشتیهای چینی در خلیج فارس و دریای عمان و وجود نداشتن زیرساختهای صنعتی و تولیدی، بیکاری و فقر در این استان گسترش یافت. | ||
همزمان با گسترش این شغل کشتار شهروندان بلوچ در مرزها نیز آغاز شد. نیروهای حکومتی تلاش کردند سوختبران را تحت کنترل خود در آورند. همچنین مجبور کردن آنها به پرداخت رشوه یکی دیگر از دلایل سختگیری به سوختبران است. | همزمان با گسترش این شغل کشتار شهروندان بلوچ در مرزها نیز آغاز شد. نیروهای حکومتی تلاش کردند سوختبران را تحت کنترل خود در آورند. همچنین مجبور کردن آنها به پرداخت رشوه یکی دیگر از دلایل سختگیری به سوختبران است. | ||
سوختبران بلوچ هب دلیل فقر شدید از هر وسیلهای برای سوختبری استفاده میکنند. شیشههای خالی آب معدنی و نوشابه علاوه بر گالنها برای حمل سوخت بکار میروند. | |||
بطور متوسط روزانه یک سوختبر در جادههای مرزی کشته میشود. | بطور متوسط روزانه یک سوختبر در جادههای مرزی کشته میشود. | ||
خط ۱۲: | خط ۱۵: | ||
در چهارم اسفند، سپاه پاسداران با به رگبار بستن سوختبران در نزدیکی سروان بلوچستان ۳۷ نفر از آنان را کشت. کشتار سوختبران در روز چهارم اسفند منجر به اعتراضات گستردهای در بلوچستان شد.<ref>[https://article.mojahedin.org/i/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%9F سوختبری به چه دلیل و کشتار سوختبران چرا؟]</ref> | در چهارم اسفند، سپاه پاسداران با به رگبار بستن سوختبران در نزدیکی سروان بلوچستان ۳۷ نفر از آنان را کشت. کشتار سوختبران در روز چهارم اسفند منجر به اعتراضات گستردهای در بلوچستان شد.<ref>[https://article.mojahedin.org/i/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%9F سوختبری به چه دلیل و کشتار سوختبران چرا؟]</ref> | ||
== | == اجبار سوختبران به عضویت در بسیج == | ||
علت سوختبری رشد شدید بیکاری در استان سیستان و بلوچستان است. جمهوری اسلامی از پدیدهی سوختبری در راستای کنترل بلوچستان و معترضان بلوچ نیز استفاده می کند. او به بلوچهایی که حاضر باشند عضو بسیج محلی در منطقهی خود شوند کارت سوختبری میدهد. به گفتهی عبدالستار دوشوکی، مدیر مرکز مطالعات بلوچستان سوخت بران بلوچی که حاضر نیستند به چنین چیزی تن بدهند مجبورند به مأموران مرزی رشوه داده و در میان جادهها با خطر تیراندازی مأموران سپاه روبرو شوند.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/iran/av-49224749 سوختبری، بازی با آتش در دل کوههای بلوچستان]</ref> سپاه پاسداران تلاش می کند با شلیک به بلوچهایی که نمی خواهند با پذیرفتن شرایط حکومت یعنی عضویت در نهادهای حکومتی به سوختبری بپردازند، شرایط را برای آنها دشوار کرده و تعداد بیشتری را به سمت اهداف سیاسی خود سوق دهد. | علت سوختبری رشد شدید بیکاری در استان سیستان و بلوچستان است. جمهوری اسلامی از پدیدهی سوختبری در راستای کنترل بلوچستان و معترضان بلوچ نیز استفاده می کند. او به بلوچهایی که حاضر باشند عضو بسیج محلی در منطقهی خود شوند کارت سوختبری میدهد. به گفتهی عبدالستار دوشوکی، مدیر مرکز مطالعات بلوچستان سوخت بران بلوچی که حاضر نیستند به چنین چیزی تن بدهند مجبورند به مأموران مرزی رشوه داده و در میان جادهها با خطر تیراندازی مأموران سپاه روبرو شوند.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/iran/av-49224749 سوختبری، بازی با آتش در دل کوههای بلوچستان]</ref> سپاه پاسداران تلاش می کند با شلیک به بلوچهایی که نمی خواهند با پذیرفتن شرایط حکومت یعنی عضویت در نهادهای حکومتی به سوختبری بپردازند، شرایط را برای آنها دشوار کرده و تعداد بیشتری را به سمت اهداف سیاسی خود سوق دهد. | ||
== | === طرح رزاق === | ||
مقامات جمهوری اسلامی مدتی پیش با ارائهی طرحی به نام «طرح رزاق» تلاش کردند موضوع سوخت بری را تحت کنترل خود درآورند.در این طرح انها به هر خانوار در هفته ۲۰۰ لیتر گازوئیل فروخته و با ارائهی کارتی که مجوز سوختبری به شمار میرود اجازه میدادند که از مرز عبور کرده و آن را در پاکستان به فروش برسانند. اما در این طرح جمهوری اسلامی تلاش کرد سوختبران را به عضویت در بسیج و همکاری با سپاه پاسداران هدایت کند. کاری که سوختبران از آن گریزان بودند. مردم محلی میگویند در این طرح سپاه پاسداران تلاش میکند قاچاق سوخترا خودش در دست بگیرد. <ref>[https://per.euronews.com/2021/02/28/iran-saravan-shooting-political-developments-balouchestan-pakistan-border-oil-stations تحولات سیاسی در پیوند با تیراندازی سراوان]</ref> | |||
== کشتن سوختبران == | |||
بطور متوسط روازنه یک نفر در اثر سوختبری جان خود را از دست میدهد.<ref name=":0">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA-%D8%B1%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A8 قاچاق سوخت؛ راه معاش کارگران اخراجی سیستان و بلوچستان]</ref> | |||
[[پرونده:کشته شدن سوختبران در شش ماه اول سال ۹۸.jpg|جایگزین=کشته شدن سوختبران در شش ماه اول سال ۹۸|بندانگشتی|کشته شدن سوختبران در شش ماه اول سال ۹۸]] | |||
در دو ماه دی و بهمن ۱۳۹۹ دستکم ۸۰ سوختبر در مرزهای شرقی کشور جان خود را از دست دادهاند.<ref>[https://article.mojahedin.org/i/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D9%84%DB%8C%D9%84-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D8%B1%D8%A7%D8%9F سوختبری به چه دلیل و کشتار سوختبران چرا؟]</ref> | |||
کمپین فعالین بلوچ همچنین خبر میدهد که در شش ماههی اول سال ۱۳۹۸ دستکم ۷۵ کشته توسط این کمپین ثبت شده است. | |||
این کمپین اعلام کرد در برخی موارد رانندگان بلوچ که حتی هیچ سوختی به همراه نداشتهاند به دلیل نداشتن گواهینامه فرار کرده و توسط نیروهای مسلح مورد هدف قرار گرفتهاند.<ref>[https://balochcampaign.us/%d8%aa%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%d8%af%d8%a7%d8%b2%db%8c-%d9%85%d8%a7%d9%85%d9%88%d8%b1%d8%a7%d9%86-75-%da%a9%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d9%88-%d8%b2%d8%ae%d9%85%db%8c-%d8%af%d8%b1-6-%d9%85%d8%a7%d9%87-%d9%86/ تیراندازی ماموران/ ۷۵ کشته و زخمی در ۶ ماه نخست ۱۳۹۸ در بلوچستان]</ref> | |||
در روز ۴ اسفند ۱۳۹۹ بزرگترین کشتار سوختبران رخ داد. در این حادثه بیش از ۳۷ نفر کشته شدند. گزارشگر کمپین فعالین بلوچ تعداد کشتهها و زخمیها را بیش از ۵۰ نفر اعلام کرده است. | |||
اسامی برخی از جانباختگان چنین است: | |||
* یحیی گنگوزهی | |||
* فرزند علی خان | |||
* عبدالرحمن شهرسان زهی | |||
* عبدی شهرسان زهی فرزند بهارشاه | |||
* سلمان شهرسان زهی، رحمان بخش دهواری فرزند بهارشاه | |||
* عبدالوهاب دامنی، انس صاحب زاده، عبدالغفور توتازهی[[پرونده:تصاویر برخی از جان باختگان کشتار سوختبران.jpg|جایگزین=تصاویر برخی از جان باختگان کشتار سوختبران|بندانگشتی|تصاویر برخی از جان باختگان کشتار سوختبران]] | |||
* انس صاحب زاده اهل روستای حق آباد بم پشت | |||
* رحمن اهل روستای پرکن شهرستان مهرستان | |||
== | * محمد میربلوچزهی | ||
* محمد نصرت زهی» ۱۷ ساله فرزند بشیر | |||
[[پرونده:توئیت مریم رجوی در مورد قیام سراوان.JPG|جایگزین=توئیت مریم رجوی در مورد قیام سراوان|بندانگشتی|توئیت مریم رجوی در مورد قیام سراوان]] | |||
اسامی برخی از زخمی ها نیز بهزاد آزادی فرزند رسول، ادریس بلوچ زهی فرزند حسن، محمد مندازهی، «سلمان» فرزند جنگهان، عبدالستار دهواری فرزند خیرمحمد است.<ref>[https://www.hra-news.org/2021/hranews/a-28993/ گزارش اجمالی از قتل سوختبران] </ref> | |||
=== موضعگیریها === | |||
مریم رجوی پس از قیام مردم سراوان در اعتراض به کشتار سوختبران در روز ۴ اسفند ۱۳۹۹ در حساب توئیتری خود نوشت: | |||
مریم رجوی در حساب کاربری توئیتر خود نوشت که «درود بر مردم قهرمان سراوان که در برابر ظلم و ستم و تبعیض دیکتاتوری دینی بپا خاستهاند. این تنها راه مردم ایران برای بهدست آوردن حقوقشان در برابر رژیم تبهکار آخوندی است.از عموم جوانان غيرتمند به ويژه در خطه #سيستان_و_بلوچستان میخواهم به حمايت از مردم سراوان برخيزند.»<ref>[https://twitter.com/Maryam_Rajavi_P/status/1364160994470150145?s=20 توئیت مریم رجوی در مورد اعتراضات سراوان]</ref> | |||
سازمان عفو بین الملل نیز موضوع کشتار سوختبران بلوچ را مورد توجه قرار داده و در یک توئیت آنرا محکوم نمود. این سازمان اعلام کرد فیلمها و گزارشهایی از داخل ایران به دست آورده که نشان میدهد روز روز دوشنبه ۴ اسفند ماه به سمت تعدادی از باربران سوخت در استان سیستان و بلوچستان تیراندازی کرده و آنها را کشتهاند. | |||
[https://twitter.com/amnestypress/status/1364600126971510786?s=20 لینک به توئیت] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |