کاربر:Poori/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
پشتیبان=فرمانده سپاه / فرمانده کل قوا |
پشتیبان=فرمانده سپاه / فرمانده کل قوا |
نبردها= |فرماندهان برجسته=مرتضی رضایی، محمدباقر ذوالقدر |بنیان گذاری=اردیبهشت ۱۳۶۲ (تاسیس اداری) / خرداد ۱۳۶۳ (تشکیل رسمی)}}
نبردها= |فرماندهان برجسته=مرتضی رضایی، محمدباقر ذوالقدر |بنیان گذاری=اردیبهشت ۱۳۶۲ (تاسیس اداری) / خرداد ۱۳۶۳ (تشکیل رسمی)}}
قرارگاه رمضان، قرارگاه رسمی برون‌مرزی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در دوران [[جنگ ایران و عراق]] بود که زیر نظر [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] (رئیس وقت شورای عالی دفاع) با طراحی [[محسن رضایی]] (فرمانده وقت سپاه پاسداران) در اردیبهشت ۱۳۶۲ تشکیل شد.  فرمانده‌ی سابق این قرارگاه، محمدباقر ذوالقدر، مدعی شده که قرارگاه رمضان در خرداد سال ۱۳۶۳ آغاز به کار کرد. علت تاسیس این قرارگاه شکست‌های پیاپی عملیات نظامی نیروهای تحت فرمان [[روح‌الله خمینی]] در جبه‌های جنگ بود. هدف از تشکیل این قرارگاه این بود که با انجام عملیات‌های نامنظم و تروریستی؛ هم‌چنین تشکیل و تجهیز گروه‌های ترور و مخالفان دولت وقت عراق، دستگاه نظامی عراق را درگیر و تضعیف کند. برای این هدف، حساب ویژه‌ای روی گروه‌های کردی منطقه‌ای و هم‌چنین تشکل‌های شیعی قدیمی و تشکیل گروه‌های شبه نظامی جدیدی مانند ۹ بدر باز شد که در نهایت هسته‌ی اولیه [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] را تشکیل داد. این قرارگاه از ابتدای فرماندهی آن توسط مرتضی رضایی، ماموریت‌های متعددی در راستای ایده‌ی  «صدور انقلاب اسلامی» به کشورهای دیگر آغاز کرد که اولین هدف هم کشور عراق بود. قرارگاه رمضان با وجود این‌که در فضای جنگ تاسیس شده بود؛ اما به اذعان فرماندهان آن هم‌چنان ماموریت اجرا می‌کند. <ref name=":0">[https://www.isna.ir/news/1403042013828/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF فلسفه وجودی قرارگاه رمضان-ایسنا]</ref> پاسدار ذوالقدر
قرارگاه رمضان، قرارگاه رسمی برون‌مرزی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در دوران [[جنگ ایران و عراق]] بود که زیر نظر [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] (رئیس وقت شورای عالی دفاع) با طراحی [[محسن رضایی]] (فرمانده وقت سپاه پاسداران) در اردیبهشت ۱۳۶۲ تشکیل شد.  فرمانده‌ی سابق این قرارگاه، محمدباقر ذوالقدر، مدعی شده که قرارگاه رمضان در خرداد سال ۱۳۶۳ آغاز به کار کرد. علت تاسیس این قرارگاه شکست‌های پیاپی عملیات نظامی نیروهای تحت فرمان [[روح‌الله خمینی]] در جبه‌های جنگ بود. هدف از تشکیل این قرارگاه این بود که با انجام عملیات‌های نامنظم و تروریستی؛ هم‌چنین تشکیل و تجهیز گروه‌های ترور و مخالفان دولت وقت عراق، دستگاه نظامی عراق را درگیر و تضعیف کند. برای این هدف، حساب ویژه‌ای روی گروه‌های کردی منطقه‌ای و هم‌چنین تشکل‌های شیعی قدیمی و تشکیل گروه‌های شبه نظامی جدیدی مانند ۹ بدر باز کرده بود که سرانجام هم هسته‌ی اولیه [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] را تشکیل داد. این قرارگاه از ابتدای فرماندهی آن توسط مرتضی رضایی، ماموریت‌های متعددی در راستای ایده‌ی  «صدور انقلاب اسلامی» به کشورهای دیگر آغاز کرد و اولین هدف هم کشور عراق بود. قرارگاه رمضان با وجود این‌که در فضای جنگ تاسیس شده بود؛ اما به اذعان فرماندهان آن هم‌چنان ماموریت اجرا می‌کند. <ref name=":0">[https://www.isna.ir/news/1403042013828/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87-%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF فلسفه وجودی قرارگاه رمضان-ایسنا]</ref>  
----
----


= چگونگی و چرایی تاسیس قرارگاه رمضان سپاه پاسداران =
= چگونگی و چرایی تاسیس قرارگاه رمضان سپاه پاسداران =
قرارگاه رمضان به‌عنوان تنها قرارگاه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران جنگ ایران و عراق، در اردیبهشت سال ۱۳۶۲ (ماه رمضان) با تایید شورای عالی دفاع و توسط محسن رضایی طراحی و تشکیل شد.
قرارگاه رمضان به‌عنوان تنها قرارگاه برون‌مرزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دوران جنگ ایران و عراق، در اردیبهشت سال ۱۳۶۲ (ماه رمضان) با تایید شورای عالی دفاع و توسط [[محسن رضایی]] طراحی و تشکیل شد.


اگرچه تشکیل این نیرو در فضای جنگ، به عنوان یک ضرورت جنگی معرفی شد، اما در واقع اقدامی در راستای هدف «گسترش و صدور انقلاب اسلامی» به خارج از ایران بود.
اگرچه تشکیل این نیرو در فضای جنگ، به عنوان یک ضرورت جنگی معرفی شد، اما در واقع اقدامی در راستای هدف «گسترش و صدور انقلاب اسلامی» به خارج از ایران بود.


اولین هدف‌گذاری راهبردی (استراتژیک) خمینی در این رابطه، کشور عراق  با جمعیت بیش از ۶۰ درصدی شیعه بود که ‌آن‌را بستری مناسب برای گسترش ایده‌ی خلافت اسلامی خود می‌دانست. پاسدار محمدباقر ذوالقدر در این رابطه می‌گوید:<blockquote>«یکی دیگر از ماموریتهای این قرارگاه کمک به مردم عراق برای گسترش انقلاب اسلامی و براندازی رژیم بعث عراق و راه‌اندازی حکومت مردمی در عراق بود که یک ماموریت راهبردی برای این قرارگاه به‌حساب می‌آمد.» <ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/04/20/3119876/%D8%B0%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA ذوالقدر: قرارگاه رمضان در قد و قواره‌ی یک دولت فعالیت کرده است.-تسنیم]</ref></blockquote>پس از عقب‌نشینی نیروهای عراقی از خرمشهر و خروج از مرزهای بین‌المللی با ایران، همه‌چیز برای رسیدن به یک صلح آماده بود؛ اما خمینی ایده‌ی «صدور انقلاب» و تشکیل خلافت اسلامی را در سر داشت. پیش‌برد این هدف با عملیات نظامی ارتش منظم و جنگ جبهه‌ای قابل انجام نبود؛ از این رو قرارگاه رمضان برای انجام عملیات نامنظم و تروریستی در داخل خاک عراق، با استفاده از مخالفین دولت وقت عراق تشکیل شد.<ref name=":0" />
اولین هدف‌گذاری راهبردی (استراتژیک) خمینی در این رابطه، کشور عراق  با جمعیت بیش از ۶۰ درصدی شیعه بود که ‌آن‌را بستری مناسب برای گسترش ایده‌ی خلافت اسلامی خود می‌دانست. پاسدار محمدباقر ذوالقدر در این رابطه می‌گوید:<blockquote>«یکی دیگر از ماموریتهای این قرارگاه کمک به مردم عراق برای گسترش انقلاب اسلامی و براندازی رژیم بعث عراق و راه‌اندازی حکومت مردمی در عراق بود که یک ماموریت راهبردی برای این قرارگاه به‌حساب می‌آمد.» <ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/04/20/3119876/%D8%B0%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%AF%D9%88%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA ذوالقدر: قرارگاه رمضان در قد و قواره‌ی یک دولت فعالیت کرده است.-تسنیم]</ref></blockquote>
[[پرونده:اعضای سپاه با لباس مبدل کردی .png|بندانگشتی|اعضای سپاه با لباس مبدل کردی]]
پس از عقب‌نشینی نیروهای عراقی از خرمشهر و خروج از مرزهای بین‌المللی با ایران، همه‌چیز برای رسیدن به یک صلح آماده بود؛ اما خمینی ایده‌ی «صدور انقلاب» و تشکیل خلافت اسلامی را در سر داشت. پیش‌برد این هدف با عملیات نظامی ارتش منظم و جنگ جبهه‌ای قابل انجام نبود؛ از این رو قرارگاه رمضان برای انجام عملیات نامنظم و تروریستی در داخل خاک عراق، با استفاده از مخالفین دولت وقت عراق تشکیل شد.<ref name=":0" />  


در آن روزگار عملیات متعدد طراحی شده توسط ماشین جنگی خمینی، از جمله عملیات‌های رمضان، والفجر، بدر، کربلای ۵ و کربلای ۸ به شکست‌های پی‌درپی انجامیده و ناتوانی نیروهای مسلح رژیم ایران را آشکار کرده بود. خبرگزاری موسوم به «دفاع مقدس» ایده‌ی تشکیل قرارگاه رمضان را «یکی از راه‌های پیشنهادی برای رهایی از بن‌بست جنگ» دانسته و نوشت:<blockquote>«به دنبال انسداد جبهه جنوب و غیرمحتمل بودن غلبه بر ارتش عراق پس از عملیاتهای کربلای 5 و 8، در سال 66 ایران راهبرد عملیاتی خود را تغییر داد...»<ref>[https://web.archive.org/web/20210126021433/https://defapress.ir/fa/news/86415/%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86 پرونده «قرارگاه رمضان»- خبرگزاری دفاع مقدس]</ref></blockquote>این قرارگاه، ستاد رسمی جنگ‌های نامنظم سپاه بود که هسته مرکزی تشکیل نیروی قدس را به وجود آورد.
عملیات متعدد طراحی و اجرا شده توسط ماشین جنگی خمینی، از جمله عملیات‌های رمضان، والفجر، بدر، کربلای ۵ و کربلای ۸ به شکست‌های پی‌درپی انجامیده و ناتوانی نیروهای مسلح رژیم ایران را آشکار کرده بود. خبرگزاری موسوم به «دفاع مقدس» ایده‌ی تشکیل قرارگاه رمضان را «یکی از راه‌های پیشنهادی برای رهایی از بن‌بست جنگ» دانسته و نوشت:<blockquote>«به دنبال انسداد جبهه جنوب و غیرمحتمل بودن غلبه بر ارتش عراق پس از عملیاتهای کربلای 5 و 8، در سال 66 ایران راهبرد عملیاتی خود را تغییر داد...»<ref>[https://web.archive.org/web/20210126021433/https://defapress.ir/fa/news/86415/%D8%A7%D8%B2-%D8%B9%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%86%D8%B1%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%86 پرونده «قرارگاه رمضان»- خبرگزاری دفاع مقدس]</ref></blockquote>این قرارگاه، ستاد رسمی جنگ‌های نامنظم سپاه بود که بعدها هسته مرکزی تشکیل نیروی قدس را به وجود آورد.


= فرماندهان قرارگاه رمضان =
= فرماندهان قرارگاه رمضان =
نخستین فرمانده این قرارگاه، مرتضی رضایی بود که توسط [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] (در آن زمان فرمانده کل سپاه) منصوب شد. پاسدار محمدباقر ذوالقدر از شناخته‌شده‌ترین فرماندهان این قرارگاه است.
نخستین فرمانده این قرارگاه، مرتضی رضایی بود که توسط [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] (در آن زمان فرمانده کل سپاه) منصوب شد. هم‌چنین پاسدار محمدباقر ذوالقدر از شناخته‌شده‌ترین فرماندهان این قرارگاه است.
 
برخی از فرماندهان رده‌های مختلف این قرارگاه در سال‌های جنگ با عراق و برخی نیز سال‌ها بعد در ماموریت‌هایی جنگ‌های نیابتی کشته شدند. از جمله اسماعیل دقایقی (جنگ با عراق) حمید تقوی (مرگ در سوریه)، محمد ناظری (جنگ) علی شادمانی (حمله اسرائیل به تهران)، جعفر جنگروی (جنگ)، احمد کاظمی (مرگ در سقوط هواپیما) [[ابومهدی المهندس]] (مرگ همراه [[قاسم سلیمانی]] در بغداد)


= وظایف و مأموریت‌های داخلی و خارجی قرارگاه رمضان =
= وظایف و مأموریت‌های داخلی و خارجی قرارگاه رمضان =
ماموریت اصلی قرارگاه رمضان انجام عملیات‌های غیررسمی و چریکی در خاک عراق به‌منظور تضعیف رژیم بعثی صدام حسین و حمایت از جبهه‌های مبارز عراقی بود. علاوه بر این، این قرارگاه نقشی راهبردی در گسترش انقلاب اسلامی در منطقه داشت و تلاش می‌کرد رژیم بعث عراق را براندازد و حکومت مردمی در عراق برقرار نماید. از دیگر مأموریت‌های مهم آن، آموزش، سازماندهی، پشتیبانی و هماهنگی بین نیروهای مخالف در عراق بود.  
ماموریت اصلی قرارگاه رمضان انجام عملیات‌های غیررسمی و نامنظم درون خاک عراق بود که به‌منظور تضعیف دستگاه نظامی رژیم وقت عراق انجام می‌شد؛ اما ماهیت راهبردی ماموریت‌های قرارگاه رمضان همان ایده‌ی «صدور انقلاب» به کشورهای مسلمان‌نشین بود. در این راستا، تشکیل گروه‌های دست‌ساز و نیابتی، حمایت مالی و لجستیکی از گروه‌های مخالف یا فرقه‌های مذهبی؛  آموزش، تجهیز، پشتیبانی و هماهنگی و خط دهی به این گروه‌های شبه نظامی، از جمله ماموریت‌ها و وظایف قرارگاه رمضان به شمار می‌رفت؛ استراتژی که سال‌ها پس از آن با تشکیل [[نیروی قدس|نیروی قدس سپاه]]، به شکلی فراگیرتر و سیستماتیک‌تر در حکومت ولایت فقیه در پی گرفته شد و از مرزهای ایران و عراق هم فراتر رفته و به تمامی کشورهای مسلمان نشین گسترش یافت.  


این قرارگاه در چهار قرارگاه فرعی نصر، فتح، فجر و ظفر نیز تقسیم شده بود که عملیات‌های متنوعی را انجام می‌دادند.
= ساختار و نیروهای تابعه =
[[پرونده:چند تن از اعضای عراقی تیپ ۹بدر.png|بندانگشتی|شبه نظامیان عراقی ۹بدر در همکاری با سپاه پاسداران]]
قرارگاه رمضان متشکل از یگان‌های زیر بود:


= ساختار و نیروهای تابعه =
* تیپ ۹ بدر (نیروهای عراقی شیعه مخالف صدام) به فرماندهی اسماعیل دقایقی و پس از کشته شدن او محمدرضا نقدی (بعدها با جذب اسرای جنگی عراقی به «لشکر» ارتقا یافت.)
قرارگاه رمضان متشکل از یگان‌هایی مانند لشکر ۹ بدر به فرماندهی اسماعیل دقایقی و سپس محمدرضا نقدی، لشکر ۶ ویژه پاسداران به فرماندهی صادق محصولی، تیپ ۶۶ هوابرد به فرماندهی محسن شفق، تیپ ظفر و تیپ ابوذر به فرماندهی محمدرضا حکیم جوادی بود. این ساختار متشکل از نیروهای کاملاً سازمان‌یافته و آموزش‌دیده بود که توانستند نقش عمده‌ای در عملیات‌های جنگ و تأثیرگذاری بر معارضین داخلی عراق داشته باشند.
* لشکر ۶ ویژه پاسداران به فرماندهی صادق محصولی (وی در دولت [[محمود احمدی‌نژاد]] به ریاست کشور گمارده شد.)
* تیپ ۶۶ هوابرد به فرماندهی محسن شفق
* تیپ ظفر
* تیپ ابوذر به فرماندهی محمدرضا حکیم جوادی  
 
قرارگاه‌های تابعه‌ی رمضان عبارت بودند از چهار قرارگاه فرعی نصر، فتح، فجر و ظفر.  


= نقش و فعالیت پس از جنگ ایران و عراق =
= نقش و فعالیت پس از جنگ ایران و عراق =
پس از پایان جنگ، قرارگاه رمضان همچنان نقش خود را حفظ کرد و در جریان جنگ دوم خلیج فارس و سقوط صدام حسین، فعالیت‌ها و مأموریت‌های خود را ادامه داد. فرماندهان این قرارگاه در حمایت از نیروهای مردمی عراق و تشکیل حکومت‌های مردمی نقشی کلیدی ایفا کردند. به‌گفته سردار ذوالقدر، این قرارگاه در طول دوران فعالیت خود به‌عنوان یکی از ساختارهایی که در قد و قواره یک دولت عملیات انجام می‌داد شناخته شده بود.
پس از پایان جنگ، خمینی که به هدف خود برای گسترش خلافت‌اش نرسیده بود، هم‌چنان به ایفای نقش قرارگاه رمضان نیاز داشت. در جریان جنگ دوم خلیج فارس و سپس سقوط صدام حسین، فعالیت‌ها و مأموریت‌های تروریستی عناصر نیابتی این نیرو در عراق ادامه داشت. هم‌چنین در سایر کشورهای عربی و اسلامی، از لبنان و فلسطین و یمن و بحرین تا سوریه و عربستان در خاورمیانه تا کشورهای مسلمان جنوب شرق آسیا و شمال افریقا و هم‌چنین مسلمان‌نشین‌های بالکان، اقدامات و ماموریت‌های مختلفی به عهده‌ی این سیستم گذاشته شد که سرانجام به شکل‌گیری سپاه قدس بالغ شد.


= ارتباط با نیروهای دیگر و آموزش‌ها =
پاسدار ذوالقدر، فرمانده وقت این قرارگاه، حجم اقدامات و ماموریت‌های این نهاد را در طول دوران فعالیت خود به‌عنوان یکی از ساختارهایی که در قد و قواره یک دولت عملیات انجام می‌داد ارزیابی کرد.
قرارگاه رمضان در کنار وظایف نظامی، در قالب همکاری با نیروهای پلیس ایران نیز در زمینه سرکوب اعتراضات و آموزش مشترک نقش داشت. این همکاری‌ها تحت نظارت فرماندهان ارشد سپاه و پلیس انجام می‌شد و نشان‌دهنده ارتباط نزدیک قرارگاه با ساختارهای امنیتی داخلی ایران بود.
----


= نقش قرارگاه رمضان در سرکوب اعتراضات مردم ایران =
اگرچه ماموریت تعریف شده‌ی اصلی قرارگاه رمضان رو به خارج از کشور بوده است؛ اما امکانات و سلسله مراتب فرماندهی و نیروهای این قرارگاه در سرکوب اعتراضات مردمی در درون ایران هم فعالیت داشته‌اند. این فعالیت‌ها در قالب همکاری با نیروهای پلیس، در زمینه سرکوب اعتراضات و آموزش مشترک بوده است که تحت نظارت فرماندهان ارشد سپاه و پلیس انجام می‌شد و نشان‌دهنده ارتباط نزدیک قرارگاه با ساختارهای امنیتی داخلی ایران بود.
= منابع =
= منابع =
۱. قرارگاه رمضان - ویکی‌پدیا (تأکید: برای مرور اطلاعات کلی، منبع جایگزین تغییر یافته است)
۱. قرارگاه رمضان - ویکی‌پدیا (تأکید: برای مرور اطلاعات کلی، منبع جایگزین تغییر یافته است)
۴۸۰

ویرایش