احمد شاملو: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:
| جوایز                  =
| جوایز                  =
}}
}}
'''احمد شاملو،''' الف ـ بامداد (تولد ۲۱ آذر ۱۳۰۴هم‌زمان با ۱۲ دسامبر ۱۹۲۵در تهران، مرگ ۲ مرداد ۱۳۷۹ فردیس کرج)، از بزرگترین فرهنگ سازان معاصر ایران، شاعر، نویسنده، روزنامه‌نگار، پژوهشگر، مترجم و فرهنگ‌نویس ایرانی است. شاملو در ابتدای فعالیتش کارهایش را با تخلص الف ـ صبح امضا می‌کرد. در آن هنگام در فعالیت‌های سیاسی شمال کشور که از سوی آیدا سرکیسیان «فعالیت‌های ضد متفقین» خوانده شده شرکت کرد و به همین اتهام در تهران دستگیر شد و به زندان شوروی در رشت منتقل گردید. پس از آزادی از زندان با خانواده به رضائیه(ارومیه) رفت و تحصیل در کلاس چهارم دبیرستان را آغاز کرد. با به قدرت رسیدن پیشه‌وری و جبهه دموکرات آذربایجان به هم‌راه پدرش دستگیر می‌شود و دو ساعت جلوی جوخه آتش قرار می‌گیرد تا از مقامات بالا کسب تکلیف کنند. سرانجام آزاد می‌شود و به تهران باز می‌گردد . در سال ۱۳۲۲ به زندان [[متفقین]] افتاد و تحصیل را یکسره رها کرد و در تهران در یک کتاب فروشی مشغول به کار شد<ref name=":1">[http://www.beytoote.com/scientific/scientist/biography-ahmad-shamloo.html زندگینامه احمد شاملو-سایت بیتوته]</ref>. شاملو در سال ۱۳۲۵ با [[نیما یوشیج|نیمایوشیج]] پایه‌گذار شعرنو آشنا شد و تحت تأثیر سبک شعر او قرار گرفت، اما بعد از مدتی و پس از آشنائی با شعر و شاعران غربی، به خصوص فرانسوی، راه خود را از [[شعر نو]] نیما جدا کرد و برای اولین بار درشعر «تا شکوفهٔ سرخ یک پیراهن» که در سال ۱۳۲۹ با نام «شعر سفید غفران» منتشر شد وزن را رها کرد و به‌صورت پیشرو سبک جدیدی را در شعر معاصر فارسی گسترش داد. از این سبک به شعر سپید یا شعر منثور یا شعر شاملویی یاد کرده‌اند. بعضی از منتقدان ادبی او را تنها شاعر موفق در زمینه شعر منثور می‌دانند.<ref name=":1" /><ref name=":0">[http://www.persian-man.ir/senior/poets/%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%88/ زندگی نامه احمد شاملو-سایت مردان پارس]</ref>
'''احمد شاملو''' (تولد ۲۱ آذر ۱۳۰۴هم‌زمان با ۱۲ دسامبر ۱۹۲۵در تهران، مرگ ۲ مرداد ۱۳۷۹ فردیس کرج)،با نام شعری الف ـ بامداد، برجسته‌ترین شاعر معاصر ایران، از فرهنگ سازان معاصر ایران، نویسنده، پژوهشگر و مترجم ایرانی است. احمد شاملو در ابتدای فعالیت ادبی خود اشعارش را با تخلص الف ـ صبح امضا می‌کرد. در آن هنگام در فعالیت‌های سیاسی شمال کشور که از سوی آیدا سرکیسیان «فعالیت‌های ضد متفقین» خوانده شده شرکت کرد و به همین اتهام در تهران دستگیر شد و به زندان شوروی در رشت منتقل گردید. پس از آزادی از زندان با خانواده به رضائیه(ارومیه) رفت و تحصیل در کلاس چهارم دبیرستان را آغاز کرد. با به قدرت رسیدن پیشه‌وری و جبهه دموکرات آذربایجان به هم‌راه پدرش دستگیر می‌شود و دو ساعت جلوی جوخه آتش قرار می‌گیرد تا از مقامات بالا کسب تکلیف کنند. سرانجام آزاد می‌شود و به تهران باز می‌گردد . در سال ۱۳۲۲ به زندان متفقین افتاد و تحصیل را یکسره رها کرد و در تهران در یک کتاب فروشی مشغول به کار شد<ref name=":1">[http://www.beytoote.com/scientific/scientist/biography-ahmad-shamloo.html زندگینامه احمد شاملو-سایت بیتوته]</ref>. شاملو در سال ۱۳۲۵ با [[نیما یوشیج|نیما یوشیج]] پایه‌گذار شعرنو آشنا شد و تحت تأثیر سبک شعر او قرار گرفت، اما بعد از مدتی و پس از آشنائی با شعر و شاعران غربی، به خصوص فرانسوی، راه خود را از [[شعر نو]] نیما جدا کرد و برای اولین بار درشعر «تا شکوفهٔ سرخ یک پیراهن» که در سال ۱۳۲۹ با نام «شعر سفید غفران» منتشر شد وزن را رها کرد و به‌صورت پیشرو سبک جدیدی را در شعر معاصر فارسی گسترش داد. از این سبک به شعر سپید یا شعر منثور یا شعر شاملویی یاد کرده‌اند. بعضی از منتقدان ادبی او را تنها شاعر موفق در زمینه شعر منثور می‌دانند.<ref name=":1" /><ref name=":0">[http://www.persian-man.ir/senior/poets/%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%88/ زندگی نامه احمد شاملو-سایت مردان پارس]</ref>


. مجموعه [[کتاب کوچه]] او بزرگ‌ترین اثر پژوهشی در باره فرهنگ عامیانه مردم ایران است. این مجموعه، واژه‌نامه‌ای است از ضرب‌المثل‌ها، تکیه‌کلام‌ها، خرافه‌ها و اصطلاحات زبان مردم کوچه <ref>[http://shamlu.com/faMajor.htm سال‌شمار احمد شاملو]</ref>که چاپ آن درایران با سانسور و تعلیق همراه بوده است.<ref>[http://gooyeh-qom.com/?p=42&n=27&s=119&id=937 آیدا شاملو: سانسور 9 صفحه از یک کتاب منطقی نیست!]</ref> <ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/5463 سانسور «چ» در کتاب کوچه شاملو]</ref>احمد شاملو، الف - بامداد، یکی از تأثیرگذارترین شخصیتهای ادبی ایران است و از این حیث در کنار بزرگان این سرزمین قرار دارد. شاملو  از دبیران [[کانون نویسندگان ایران]] قبل و پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] بود. آثار شاملو به زبان‌های گوناگون جهان مانند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیولی، آلمانی، ژاپنی، روسی، ارمنی، سوئدی،  هلندی، فنلاندی، کردی و ترکی ترجمه شده‌اند. احمد شاملو پس از تحمل سال‌ها فشار ناشی از اختناق<ref>[http://www.iranart.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-5/10184-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%B1%D8%AE%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%88-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B4 خاطرات مدیر انتشارات مازیار از سانسور]</ref> و بیماری، در دوم مرداد ۱۳۷۹ درگذشت و  در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد. <ref>[http://www.iran-spring.com/fa/reports/41-reports/14873/2017-12-12-13-52-16 سالروز تولد احمد شاملو، بزرگمرد شعر معاصر ایران] - بهار ایران</ref>سنگ مزار او هم چندین بار بدست هواداران حکومت ایران شکسته شده است.
. مجموعه [[کتاب کوچه]] او بزرگ‌ترین اثر پژوهشی در باره فرهنگ عامیانه مردم ایران است. این مجموعه، واژه‌نامه‌ای است از ضرب‌المثل‌ها، تکیه‌کلام‌ها، خرافه‌ها و اصطلاحات زبان مردم کوچه <ref>[http://shamlu.com/faMajor.htm سال‌شمار احمد شاملو]</ref>که چاپ آن درایران با سانسور و تعلیق همراه بوده است.<ref>[http://gooyeh-qom.com/?p=42&n=27&s=119&id=937 آیدا شاملو: سانسور 9 صفحه از یک کتاب منطقی نیست!]</ref> <ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/news/5463 سانسور «چ» در کتاب کوچه شاملو]</ref>احمد شاملو، الف - بامداد، یکی از تأثیرگذارترین شخصیتهای ادبی ایران است و از این حیث در کنار بزرگان این سرزمین قرار دارد. شاملو  از دبیران [[کانون نویسندگان ایران]] قبل و پس از [[انقلاب ۱۳۵۷]] بود. آثار شاملو به زبان‌های گوناگون جهان مانند انگلیسی، فرانسوی، اسپانیولی، آلمانی، ژاپنی، روسی، ارمنی، سوئدی،  هلندی، فنلاندی، کردی و ترکی ترجمه شده‌اند. احمد شاملو پس از تحمل سال‌ها فشار ناشی از اختناق<ref>[http://www.iranart.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-5/10184-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%B1%D8%AE%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%84%D9%88-%D8%B2%D8%AE%D9%85-%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%B4 خاطرات مدیر انتشارات مازیار از سانسور]</ref> و بیماری، در دوم مرداد ۱۳۷۹ درگذشت و  در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد. <ref>[http://www.iran-spring.com/fa/reports/41-reports/14873/2017-12-12-13-52-16 سالروز تولد احمد شاملو، بزرگمرد شعر معاصر ایران] - بهار ایران</ref>سنگ مزار او هم چندین بار بدست هواداران حکومت ایران شکسته شده است.
خط ۴۳: خط ۴۳:
«ما بایدخواستار جهانی باشیم که درآن، انسان در انسان به چشم بیگانه نظر نکند»؛<ref>[http://melliun.org/iran/69005 مصاحبه هفته‌نامه «تهران مصور» - ۲۸ اردیبهشت ۱۳۵۸ ملیون ایران]</ref> این نقل قول احمد شاملو، شاید بتواند جهان بینی این شاعر را بیان کند. این جهان بینی به همراه جستجوگری، کنجکاوی، مخاطره و تجربه‌پیشگی و دقت شاعرانهٔ او، احمد شاملو را به شخصیتی یگانه تبدیل کرده‌است.
«ما بایدخواستار جهانی باشیم که درآن، انسان در انسان به چشم بیگانه نظر نکند»؛<ref>[http://melliun.org/iran/69005 مصاحبه هفته‌نامه «تهران مصور» - ۲۸ اردیبهشت ۱۳۵۸ ملیون ایران]</ref> این نقل قول احمد شاملو، شاید بتواند جهان بینی این شاعر را بیان کند. این جهان بینی به همراه جستجوگری، کنجکاوی، مخاطره و تجربه‌پیشگی و دقت شاعرانهٔ او، احمد شاملو را به شخصیتی یگانه تبدیل کرده‌است.
== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
(در این شرح زندگی از سایت رسمی احمد شاملو استفاده شده که به کوشش آیدا شاملو<ref>[http://shamlou.org/?p=523 سال‌شمار احمد شاملو به کوشش آیدا شاملو]</ref> در حال نشر است و تمام جزئیات زندگی، شعر ها، فعالیت ها و انتشارات احمد شاملو را باذکر دقیق تاریخ در دسترس ادبا و علاقمندان به شعر و ادب پارسی قرار میدهد .)...
در این شرح زندگی از سایت رسمی احمد شاملو استفاده شده که به کوشش آیدا شاملو<ref>[http://shamlou.org/?p=523 سال‌شمار احمد شاملو به کوشش آیدا شاملو]</ref> در حال نشر است و تمام جزئیات زندگی، شعر ها، فعالیت ها و انتشارات احمد شاملو را باذکر دقیق تاریخ در دسترس ادبا و علاقمندان به شعر و ادب پارسی قرار میدهد .)...


احمد شاملو در ۲۱ آذر ۱۳۰۴ در  خیابان صفی علیشاه تهران متولد شد. پدرش حیدر نام داشت که تبار او به گفته‌ی احمد شاملو در شعر «من بامدادم»، از «مجموعه‌ی مدایح بی‌صله» سرانجام به اهالی کابل برمی‌گشت. مادرش کوکب عراقی شاملو از قفقازیهایی بود که انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ روسیه، خانواده‌اش را به ایران کوچانده‌بود. دوره‌ی کودکی را به خاطر شغل پدر که افسر ارتش بود و هر چند وقت را در جایی به مأموریت می‌رفت، در شهرهایی چون رشت و سمیرم و اصفهان و آباده و شیراز گذراند. دوران دبستان را در شهرهای خاش، زاهدان و مشهد گذراند و از همان دوران اقدام به گردآوری مواد فرهنگ عامه کرد. دوره دبیرستان را در بیرجند، مشهد و تهران گذراند و سال سوم دبیرستان را در دبیرستان ایران‌شهر تهران خواند و به شوق آموختن دستور زبان آلمانی در سال اول دبیرستان صنعتی ثبت‌نام کرد.
احمد شاملو در ۲۱ آذر ۱۳۰۴ در  خیابان صفی علیشاه تهران متولد شد. پدرش حیدر نام داشت که تبار او به گفته‌ی احمد شاملو در شعر «من بامدادم»، از «مجموعه‌ی مدایح بی‌صله» سرانجام به اهالی کابل برمی‌گشت. مادرش کوکب عراقی شاملو از قفقازیهایی بود که انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ روسیه، خانواده‌اش را به ایران کوچانده‌بود. دوره‌ی کودکی را به خاطر شغل پدر که افسر ارتش بود و هر چند وقت را در جایی به مأموریت می‌رفت، در شهرهایی چون رشت و سمیرم و اصفهان و آباده و شیراز گذراند. دوران دبستان را در شهرهای خاش، زاهدان و مشهد گذراند و از همان دوران اقدام به گردآوری مواد فرهنگ عامه کرد. دوره دبیرستان را در بیرجند، مشهد و تهران گذراند و سال سوم دبیرستان را در دبیرستان ایران‌شهر تهران خواند و به شوق آموختن دستور زبان آلمانی در سال اول دبیرستان صنعتی ثبت‌نام کرد.
خط ۹۸: خط ۹۸:
سال ۱۳۷۰ بعد از سه سال دوری از کشور به ایران بازگشت.<ref name=":1" /><ref name=":0" />
سال ۱۳۷۰ بعد از سه سال دوری از کشور به ایران بازگشت.<ref name=":1" /><ref name=":0" />


== انقلاب و بازگشت به ایران ==
== بازگشت به ایران ==
با وقوع انقلاب ایران و سقوط رژیم شاهنشاهی، شاملو تنها چند هفته پس از پیروزی انقلاب به ایران باز می‌گردد. در همین سال انتشارات مازیار اولین جلد کتاب کوچه را در قطع وزیری منتشر می‌کند. شاملو در ضمن به عضویت هیات دبیران کانون نویسندگان ایران در می‌آید و به کار در مجلات و روزنامه‌های مختلف می‌پردازد. او در ۱۳۵۸ سردبیری هفته‌نامه کتاب جمعه را به عهده می‌گیرد. این هفته‌نامه پس از انتشار کمتر از چهل شماره توقیف می‌شود.
شاملو تنها چند هفته پس از پیروزی انقلاب به ایران باز می‌گردد. در همین سال انتشارات مازیار اولین جلد کتاب کوچه را در قطع وزیری منتشر می‌کند. شاملو در ضمن به عضویت هیات دبیران کانون نویسندگان ایران در می‌آید و به کار در مجلات و روزنامه‌های مختلف می‌پردازد. او در ۱۳۵۸ سردبیری هفته‌نامه کتاب جمعه را به عهده می‌گیرد. این هفته‌نامه پس از انتشار کمتر از چهل شماره توقیف می‌شود.


شاملو در این سال‌ها مجموعه اشعار سیاسی خود را با صدای خود می‌خواند و به صورت مجموعهٔ کتاب و نوار صوتی کاشفان فروتن شوکران منتشر می‌کند. از جمله اشعار این مجموعه مرگ وارطان است که شاملو اشاره می‌کند تنها برای فرار از اداره سانسور مرگ نازلی نام گرفته بوده‌است و در واقع برای بزرگداشت وارطان سالاخانیان، مبارز مسیحی ایرانی به نقل قول از مادرش در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، بوده‌است.
شاملو در این سال‌ها مجموعه اشعار سیاسی خود را با صدای خود می‌خواند و به صورت مجموعهٔ کتاب و نوار صوتی کاشفان فروتن شوکران منتشر می‌کند. از جمله اشعار این مجموعه مرگ وارطان است که شاملو اشاره می‌کند تنها برای فرار از اداره سانسور مرگ نازلی نام گرفته بوده‌است و در واقع برای بزرگداشت وارطان سالاخانیان، مبارز مسیحی ایرانی به نقل قول از مادرش در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، بوده‌است.