انتقال اعضای سازمان مجاهدین خلق به آلبانی: تفاوت میان نسخه‌ها

حضور مجاهدین در عراق به سالهای اواسط دهه‌ی ۱۳۶۰ برمی‌گردد، در سال ۱۳۶۵  مسعود رجوی، مسؤل شورای ملی مقاومت ایران به دعوت رسمی دولت وقت عراق وارد عراق شد، رسانه‌های عراق در آن زمان از مسعود رجوی و مجاهدین به عنوان «ضیوف الکرام» یعنی «میهمانان عزیز» یاد کردند.

سرلشکر حسام محمد امین مدیرکل اداره‌ی بازرسی ملی وقت عراق هم در این زمینه نوشت :<blockquote>«مکان‌هایی که متعلق به سازمان مجاهدین خلق ایران است، مکان‌هایی است که دولت عراق اجازه استفاده از آن را داده است، بدون این که دخالتی در آن داشته باشد».<ref>نامه سرلشکر حسام محمد امین ۹ دسامبر ۲۰۰۲</ref></blockquote>با انتقال محل اقامت مسؤل شورای ملی مقاومت ایران از فرانسه به عراق در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۶۵ ، سازمان مجاهدین خلق ایران اعضایش را به عراق برد، البته فشارهای سیاسی به مسعود رجوی برای ترک خاک فرانسه در این جابجایی بی‌تأثیر نبود، دولت دست راستی ژاک شیراک نخست وزیر وقت فرانسه تسلیم فشارهای رژیم آخوندی برای اخراج مسعود رجوی از فرانسه شد، که این امر مقدمه‌ای شد برای حضور مجاهدین در خاک عراق.

بعد از حضور سازمان مجاهدین خلق ایران در عراق آنها در قرارگاه‌‌های مختلف مستقر شدند، اصلی‌ترین مقر آنها قرارگاه اشرف بود، رزمندگان مجاهد خلق از این مقرات برای آموزش و پشتیبانی برای حمله به نیروهای نظامی ایران استفاده می‌کردند، این عملیات بطور پراکنده در سراسر مرز ایران و عراق انجام می‌شد، اما مسعود رجوی دست به ابتکاری زد و ارتش آزادیبخش ملی ایران را در ۳۰ خرداد ۱۳۶۶ تأسیس کرد، با ایجاد ارتش آزادیبخش، عملیات مجاهدین هم متمرکز شد، در این راستا ارتش آزادیبخش صدها رشته عملیات در طول مرز انجام داد، از مهمترین عملیات ارتش آزادیبخش، می‌توان از عملیات آفتاب، چلچراغ و عملیات فروغ جاویدان نام برد.

سعید قاسمی از فرماندهان سپاه پاسدارن در این زمینه گفت:<blockquote>«در یک سال آخر جنگ، صبح که از خواب بیدار می‌شدیم می‌گفتند خبر داری؟ چه شده؟ مهران را گرفتند. بعد از گذشت ۷ سال از جنگ، اسیر و غنیمت می‌گیرند و افتضاحی است جنگ!» </blockquote><blockquote>«سازمان مجاهدین خلق وقت نمی‌کرد غنیمتیهای شما را جمع کند!»<ref>وبسایت [https://www.mojahedin.org/news/164149/__cat_url__ سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref></blockquote>اسماعیل احمدی مقدم فرمانده سابق پلیس ایران در این مورد می‌گوید:<blockquote>«سازمان مجاهدین آرام آرام سازماندهی نظامی‌ای را درست کردند. ابتدا از عملیاتی محدود شروع کردند، بعد وسعت عملیات اضافه شد. آرام آرام دیدیم که وسعت و دامنه عملیات در جبهه میانی و جنوبی گسترش پیدا کرد و حتی فکر می‌کنم در خرداد ماه 67بود که توانستند شهر مهران را هم تصرف کنند. هدف آنها هم سقوط و تصرف تهران و سرنگونی حکومت بود».<ref>وبسایت [https://www.mojahedin.org/news/164149/__cat_url__ سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref></blockquote>به نظر می‌رسد که این شکست‌‌ها خمینی رامجبور ساخت که قطعنامه ۵۹۸ را بپذیرد، چون ضرباتی که به ماشین جنگی دولت ایران وارد شده بود که قادر به ادامه جنگ نبود، ضرباتی که ارتش آزادیبخش نقش مهمی در آن داشت.

در آوریل سال ۲۰۰۳ عراق به اشغال نیروهای ائتلاف به فرماندهی آمریکا در آمد، سازمان مجاهدین خلق در این جنگ اعلام بی‌طرفی کرد و مختصات قرارگاه‌هایش را به وزارت دفاع انگلستان و آمریکا داد، اما مورد حملات هوایی سنگین قرار گرفتند، و گاه تا ۱۲۰ بار در شب این حملات انجام می‌شد.

بعد از حمله ۱۹ فروردین به اشرف و اشغال بخش شمالی اشرف که باخسارات انسانی و مادی فراوان همراه بود، نوری مالکی نخست‌وزیر وقت عراق برای ساکنان ضرب الاجل ۳۱ دسامبر ۲۰۱۱ را تعیین کرد، که باید تا آن تاریخ مجاهدین از اشرف بروند، این حملات و این ضرب الاجل‌ها که تعداد آن تا آن زمان به ۲۲ ضرب الاجل رسیده بود، بحران را وخیم‌تر می‌کرد، مجاهدین برای خروج از این بحران ۱۴ طرح ارائه دادند که دولت عراق هر کدام را به دلایلی نپذیرفت.

لورنس باتلر نماینده‌ی دولت آمریکا هم به مجاهدین فشار می‌‌آوردکه اشرف را ترک کنند ولی حاضر نبود هیچ تضمین امنیتی بدهد. نوری مالکی نخست وزیر عراق هم اصرار داشت که مجاهدین به صحراهای جنوب عراق بروند و البته او هم هیچ تضمین امنیتی نمی‌داد. طاهر بومدرا در این زمینه می‌گوید:

در این فاصله مارتین کوبلر جایگزن اد ملکرت به عنوان نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در عراق شد، او تلاش پیگیری در زمینه بستن اشرف داشت، طاهر بومدرا در این خصوص می‌نویسد:

اما بهر حال ساکنان تصمیم گرفتند که همکاری کنند و اشرف را ترک کنند و به کمپ لیبرتی بروند.

بعد از این که اولین گروه از ساکنان وارد کمپ لیبرتی شدند، معلوم شد که کمپ لیبرتی از هیچ استانداردی برخوردار نیست، اما مارتین کوبلر به شیوه‌ای به ظاهر ماهرانه دست زد که نشان بدهد لیبرتی مکانی استاندارد برای زندگی است، که البته به وضوح یک فریب بود، کوبلر یک متخصص مدیریت پناهگاه کمیساریا در اتیوپی مارتین زِرن را مأمور کرد تا شرایط کمپ لیبرتی را مورد ارزیابی قرار داده و آن را طبق استانداردهای بین‌المللی تأیید نماید. مأموریت زِرن به درستی تعریف نشده و گمراه‌کننده بود. استاندارد که او اعمال میکرد مربوط به پناهندگانی در شرایط اورژانس بود که بدلیل درگیری مسلحانه یا حادثه طبیعی، مردم در حال فرار نجات جان خود هستند و گزینه‌ها بسیار کم می‌باشند. وضعیت اشرفی‌ها کاملاً متفاوت بود. در مورد آنها، ما با جامعه‌یی روبرو بودیم که بطور ساده با اخراج از مکانی مواجه بود که در آن به مدت بیش از ۲۶ سال زندگی کرده بودند. این یک وضعیت اورژانس نبود. آنها در حال فرار از یک جنگ داخلی یا یک حادثه طبیعی نبودند. آنها داشتند به زور از خانه‌های خود اخراج می‌شدند و به کمپ لیبرتی رانده می‌شدند تا، بطور ساده، زندگی برای آنها «غیر قابل تحمل» شود.<ref>داستان ناگفته کمپ اشرف- نوشته طاهر بومدرا رئیس حقوق بشر یونامی در عراق  صفحه ۱۱۳</ref>

در نتیجه کمپ لیبرتی نه استاندارد بود و نه امن، هیچ زیر ساخت مناسبی نداشت، و این موضوع زندگی در این محیط بسیار کوچک را سخت می‌کرد. طاهر بومدرا در این باره می‌نویسد:

اما این تمام ماجرا نبود، محاصره‌ی سخت پزشکی، لجستیکی، رسانه‌ای و گاهاً غذایی زندگی را به ساکنان سخت می‌کرد، حال به این شرایط حملات موشکی را هم اضافه کنید، در واقع زندگی در لیبرتی که قرار بود مکان موقت ترانزیت برای عبور به کشورهای ثالث باشد، غیر ممکن می‌شد، در طول این سالیان  ۵ حمله سنگین موشکی که تلفات انسانی زیادی بهمراه داشت در تاریخ‌های زیر به لیبرتی انجام شد:

از بین این حملات سنگین‌ترین آن در ۷ آبان ۱۳۹۴ بود، که جان ۲۴ مجاهد را گرفت و خسارات سنگینی به کمپ وارد کرد. از این نقطه دیگر کمپ لیبرتی از یک زندان به یک قتل‌گاه تبدیل شد، این یک هشدار به سازمان ملل و دولت آمریکا بود که با وعده مکان ترانزیت عبور به کشورهای ثالث، ساکنین کمپ اشرف را مجبور به ترک اشرف کرده بودند، از این رو همراه با تلاش‌‌های سازمان مجاهدین برای یافتن راه حل برای بحران لیبرتی، دولت آمریکا و کمیساریای عالی پناهندگان هم وارد عمل شدند.

باز اسکان اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران موضوع ساده ای نبود، چون دولت ایران حساسیت بسیار زیادی سر این افراد داشته و دارد، تمام کشورها را زیر فشار می‌برد که از پذیرش مجاهدین خودداری کنند.

جان کری وزیر خارجه آمریکا جاناتان واینر را به عنوان نماینده‌ی ویژه در امور باز اسکان ساکنان اشرف تعیین کرد، تا این که بتواند راه حلی برای این بحران بیابد، اما  واینر اعتراف کرد که به تعداد زیادی از کشورها مراجعه داشته اما آنها نپذیرفتند، که میزبان مجاهدین باشند. شرایط برای ساکنان اشرف هر روز بحرانی‌تر می‌شد، مارتین کوبلر [نماینده ویژه دبیرکل و رئیس یونامی] که با وعده‌ی سلامتی و امنیت و این که لیبرتی محل ترانزیت موقت است ساکنان را مجبور به رفتن به لیبرتی کرده بود، الان دیگر تمام وعده‌‌هایش را فراموش کرده بود و علناً با دولت ایران و سفیر ایران در عراق بر سر مسأله‌ی مجاهدین مذاکره می‌کرد، این یعنی بازی کردن کوبلر در میز دولت ایران بود.

 

چون مجاهدین اپوزیسیون دولت ایران بودند، مذاکره بر سر سرنوشت آنان با دولت ایران غیرقانونی بود به همین دلیل مجاهدین کوبلر را بایکوت کردند و از هر گونه ملاقات با او سرباز زدند، چون او فقط به دنبال راضی کردن دولت ایران و نوری مالکی بود. دولت ایران هم هدفی جز نابودی مجاهدین نداشت.

اما مارتین کوبلر تلاش کرد همین دستاورد را که با تلاش [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]] بدست آمده بود، جزو دستاوردهای خودش قلمداد کند، در حالی موضوع پناهندگی ربطی به یونامی نداشت و این موضوع در حیطه اختیارات کمیساریای عالی پناهندگان بود، که شورای ملی مقاومت به این امر اعتراض کرد:<blockquote>«مارتین کوبلر در روز یکشنبه ۲۷ اسفند ۹۱ (۱۷مارس ۲۰۱۳) در نامه یی به خانم مریم رجوی، رئیس جمهور برگزیده مقاومت ایران، تلاش کرده است در نهایت فرصت طلبی اقدام انساندوستانه نخست وزیر آلبانی مبنی بر پذیرش پناهندگی ۲۱۰ تن از ساکنان لیبرتی را به جیب خود ریخته و در آستانه اجلاس شورای امنیت برای سرپوش گذاشتن بر جنایت علیه بشریت در لیبرتی که خود تسهیل کننده آن بوده است، مورد سوء استفاده قرار دهدعلاوه براین او می‌خواهد با عادی جلوه دادن اوضاع بر روی ساکنان فشار مضاعف وارد کند تا مسأله مبرم امنیت دستجمعی در لیبرتی را که از هر سو مورد تهدید است، فراموش کنند».<ref>اطلاعیه‌ی دبیرخانه [https://www.iranncr.org/%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%B3%DB%8C%D8%B5%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%AF-%D9%88-%DB%8C%DA%A9/1735-%D8%B3%D9%88%D8%A1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D9%88%D8%A8%D9%84%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%B3-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA.html شورای ملی مقاومت ایران] - ۲۷ اسفند۱۳۹۱  ۱۷ مارس ۲۰۱۳</ref></blockquote>خبرگزاری آسوشتیدپرس هم نوشت: «دولت آلبانی میگوید که به 210 نفر از اعضای یک گروه اپوزیسیون ایرانی که در یک کمپ سابق نظامی آمریکا در نزدیکی بغداد زندگی میکنند پناهندگی میدهد. نخست وزیر البانی،  این موضوع را بعد از ملاقات با معاون دستیار وزیر امور خارجه آمریکا باربارا لیف و فرستاده سازمان ملل در عراق مارتین کوبلر و سایر مقامات اعلام نمود. او گفت که این پیشنهاد «بدلایل انسانی» ارائه شده است».<ref>خبرگزاری آسوشتیدپرس ۱۶ مارس ۲۰۱۳</ref>

عملیات انتقال مجاهدین به کشورهای ثالث که عمدتاً‌ به آلبانی بود، یک عملیات پیچیده بود، بدلیل این دولت ایران قصد داشت در خلال این انتقال به دشمن خودش یعنی مجاهدین ضربات کاری بزند، حتی طرح ساقط کردن هواپیماهای چارتر را هم جزوی یکی از گزینه‌ها علیه ساکنان لیبرتی در نظر گرفته بودند اما این عملیات بدون هیچ خسارتی انجام شد.

اما در مجموع از زمان تحویل دهی حفاظت ساکنان اشرف از آمریکا به دولت عراق در اثر حملات زمینی و موشکی ۱۴۱ نفر و به‌ دلیل شرایط سخت محاصره و بیماری ناشی از آن ۲۷ نفر جانشان را از دست دادند.<ref>وبسایت [https://article.mojahedin.org/i/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>