انتقال اعضای سازمان مجاهدین خلق به آلبانی: تفاوت میان نسخه‌ها

|زمان=مهر۹۵

}}

پیشینه‌ی این انتقال به سال ۲۰۰۳ بر می‌گردد. بعد از اشغال عراق توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا، حضور اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران در عراق در ابهام قرار گرفت، دولت ایران هم فرصت بسیار مناسبی برای دور کردن مجاهدین از مرزهایش به دست‌ آورده بود، لذا از فردای سرنگونی دولت سابق عراق اخراج مجاهدین از عراق را جزو سیاست‌هایش قرار داد. در آذرماه ۱۳۸۲ به محض این که عبدالعزیز حکیم ریاست شورای حکومتی منحله‌ی عراق را به‌ عهده گرفت، حکم اخراج مجاهدین از عراق را به تصویب این شورا رساند و به مجاهدین  سه هفته یعنی تا پایان سال میلادی ۲۰۰۳ (۱۰ دی ۱۳۸۲) مهلت داد تا عراق را ترک کنند. حکمی که توسط پل برمر حاکم مدنی عراق وتو شد.

اما موضوع در رابطه با مجاهدین بسیار پیچیده بود. سازمان مجاهدین خلق ایران در آن زمان در لیست گروه‌های تروریستی وزارت خارجه‌ی آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا قرار داشت. هر چند مجاهدین با نبردی حقوقی بعدها توانستند از این لیست‌ها بیرون بیایند، اما در آن زمان هیچ کشوری حاضر نبود گروهی را بپذیرد که برچسب تروریسم بر روی آن باشد.

بعد از تحقیقات ۱۶ ماهه‌ی ۹ ارگان اطلاعاتی آمریکا از ساکنان اشرف، مقام‌های ارشد آمریکا گفتند که در مصاحبه‌های گسترده‌ی مقام‌های وزارت خارجه و اداره‌ی تحقیقات فدرال (اف.بی.آی) هیچ مبنایی برای متهم کردن هیچ یک از اعضای این گروه یافت نشده است. <ref>وبسایت [https://iranncr.org/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D9%85%D8%B5%D9%88%D8%A8%D8%A7%D8%AA/128-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA.html شورای ملی مقاومت]</ref> <ref>گزارش چارلز دولفر معاون ریاست آنسکام ریچارد باتلر به شورای امنیت تاریخ ۲۶ نوامبر ۱۹۹۸</ref>

تا ژانویه‌ی ۲۰۰۹ (دی ۱۳۸۷) حفاظت قرارگاه اشرف بر عهده‌ی نیروهای آمریکایی بود، اما از این تاریخ حفاظت اشرف به دولت وقت عراق که در حقیقت دست‌نشانده‌ی رژیم ایران بود و دستورات خود را از تهران می‌گرفت، واگذار شد، امری که مورد اعتراض گسترده‌ی سازمان مجاهدین قرار گرفت.

بعد از این حمله و سلسله حملات دیگر، نمایندگی سازمان ملل در عراق و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل با همکاری دولت آمریکا به دنبال پیدا کردن راهی برای خروج از این بحران بودند. نهایتاً ۲۵ دسامبر ۲۰۱۱ (۴ دی ۱۳۹۰)، مارتین کوبلر نماینده‌ی ویژه‌ی دبیرکل ملل متحد در عراق و رئیس یونامی به نماینده‌ی ساکنان اطلاع داد که یادداشت تفاهمی (Memorandum of Understanding-MOU) را با مقامات عراقی امضاء کرده است. بر اساس این یادداشت تفاهم ساکنان اشرف به یک محل موقت ترانریت (TTL) منتقل می‌شدند. در این مکان که کمپ «لیبرتی» نام داشت، کمیساریای عالی پناهندگان مصاحبه‌های خود را با ساکنان اشرف برای رفتن به کشور ثالث شروع می‌کرد. همزمان مانیتورینگ‌های ملل متحد به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته در کمپ حضور داشتند.

سرانجام در روز ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۲ - ۷ مهر ۱۳۹۱ بعد از یک کارزار گسترده‌ی حقوقی این کار  عملی و نام سازمان مجاهدین خلق ایران از لیست گروه‌‌های تروریستی حذف شد.

اولین گروه متشکل از ۴۰۰ نفر از ساکنان اشرف در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۹۰ وارد لیبرتی شدند، از همان روزهای نخست، دولت عراق محاصره‌ی شدیدی بر کمپ لیبرتی اعمال کرد. علاوه بر این محاصره‌ی پزشکی و لجستیکی و رسانه‌ای، در این سالیان لیبرتی ۵ نوبت هم با موشک مورد حمله قرار گرفت، که ده‌ها تن جان خود را از دست داده و یا زخمی شدند. مکانی که قرار بود محل ترانزیت موقت مجاهدین باشد، تبدیل به زندان و قتل‌گاه مجاهدین شده بود.

[[پرونده:مجاهدین خلق در جلسه ای در آلبانی با حضور مریم رجوی.jpg|جایگزین=مجاهدین خلق در جلسه ای در آلبانی با حضور مریم رجوی|بندانگشتی|مجاهدین خلق در جلسه ای در آلبانی با حضور مریم رجوی]]

موشک‌باران روز ۷ آبان ۱۳۹۴ نشان داد که دولت ایران به کمک نیروهای هم‌پیمانش در عراق تصمیم گرفته لیبرتی را به طور کامل نابود کند. این موشک‌باران، هشداری جدی به آمریکا و جامعه‌ی جهانی بود که یک قتل عام در لیبرتی در شرف وقوع است. سرانجام با فعالیت‌های بین‌المللی مریم رجوی در اروپا و یک کارزار حقوقی و پس از ملاقات‌هایی بین رهبران این سازمان با دولت‌مردان آلبانی و در هم‌کاری با کمیساریای عالی پناهندگان و دولت ایالات متحده آمریکا، مجاهدین خلق توانستند موافقت دولت آلبانی را برای اسکان اعضای خود در این کشور جلب کنند . طی این موافقت اغلب اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران به کشور آلبانی و برخی نیز به کشورهای دیگر منتقل شدند. این انتقال در شهریور ۱۳۹۵ به پایان رسید.  

سعید قاسمی از فرماندهان سپاه پاسدارن در این زمینه گفت:<blockquote>«در یک سال آخر جنگ، صبح که از خواب بیدار می‌شدیم می‌گفتند خبر داری؟ چه شده؟ مهران را گرفتند. بعد از گذشت ۷ سال از جنگ، اسیر و غنیمت می‌گیرند و افتضاحی است جنگ!» </blockquote><blockquote>«سازمان مجاهدین خلق وقت نمی‌کرد غنیمتی‌های شما را جمع کند!»<ref>وبسایت [https://www.mojahedin.org/news/164149/__cat_url__ سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref></blockquote>اسماعیل احمدی مقدم فرمانده سابق پلیس ایران در این مورد می‌گوید:<blockquote>«سازمان مجاهدین آرام آرام سازماندهی نظامی‌ای را درست کردند. ابتدا از عملیاتی محدود شروع کردند، بعد وسعت عملیات اضافه شد. آرام آرام دیدیم که وسعت و دامنه عملیات در جبهه‌ی میانی و جنوبی گسترش پیدا کرد و حتی فکر می‌کنم در خرداد ماه ۶۷ بود که توانستند شهر مهران را هم تصرف کنند. هدف آن‌ها هم سقوط و تصرف تهران و سرنگونی حکومت بود».<ref>وبسایت [https://www.mojahedin.org/news/164149/__cat_url__ سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref></blockquote>در نتیجه‌ی همین شکست‌ها و از ترس پیشروی مجاهدین تا تهران بود که خمینی قطعنامه‌ی ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل را پذیرفت و آن را به جام زهر تشبیه کرد. او قصد داشت با پذیرفتن آتش بس با عراق جلوی عملیات مجاهدین خلق را گرفته و از پیشروی آنان جلوگیری کند.  

از سال‌های بعد از آتش‌بس میان رژیم ایران و عراق تا سال ۲۰۰۳ مجاهدین ارتش خود را از یک ارتش پیاده به یک ارتش زرهی تبدیل کردند و جنگ سال ۱۹۹۱ آمریکا علیه عراق را از سر گذراندند،‌ اما سال ۲۰۰۳ آبستن حوادثی بود که نه تنها مجاهدین بلکه تمام منطقه خاورمیانه را تحت تأثیر قرار داد.

[[پرونده:بمباران قرارگاه اشرف.jpg|جایگزین=بمباران قرارگاه اشرف توسط نیروهای ائتلاف|بندانگشتی|بمباران قرارگاه اشرف توسط نیروهای ائتلاف]]

در آوریل سال ۲۰۰۳ عراق به اشغال نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا در آمد. سازمان مجاهدین خلق در این جنگ اعلام بی‌طرفی کرد و مختصات قرارگاه‌هایش را به وزارت دفاع انگلستان و آمریکا داد. با این حال مجاهدین در این جنگ به درخواست جمهوی اسلامی مورد حملات هوایی سنگین قرار گرفتند که گاه تا ۱۲۰ بار در یک شب انجام می‌شد.

«... هیچ کس بیش از ما به خطراتی که از هر سو ما را دربرگرفته احاطه و اشراف ندارد، اما عزم جزم کرده ایم تا اگر زمانه صد بار از این هم خطیرتر و پرفتنه تر باشد، با تأسی به پیشوای آرمانی‌مان درس‌های جدیدی از مقاومت و ایستادگی عرضه کنیم. ارتش آزادیبخش، این سرمایه‌ی عظیم ملت ایران، چون کوه، استوار و سرفراز ایستاده است... خدایا گواه باش که گفته‌ایم و می‌گوییم که فقط برای جنگ با خمینی و رژیم یزیدی او به سرزمین امام حسین آمده‌ایم و هرگز از آزادی خلق و میهن خود دست برنخواهیم داشت».<ref>نشریه «مجاهد», شماره ۶۲۲, ۲۷ اسفند۱۳۸۱</ref>

«دو مقام ارشد آمریکایی در ژانویه [۲۰۰۳], پنهانی، با مقام‌های ایرانی دیدار کردند. آمریکا، از جمله، خواهان این شد که ایران مرزهایش را ببندد که مانع فرار مقام‌های عراقی بشود و پیشنهاد داد که آمریکا قرارگاه‌های سازمان مجاهدین خلق را که در عراق مستقر هستند، بمباران کند. امّا، یک تعهد قابل اتکاتر برای حمله به قرارگاه‌ها از طریق مقام‌های انگلیسی به تهران منتقل شد». <ref>واشینگتن پست, ۲۹فروردین۱۳۸۲ - ۱۸ آوریل ۲۰۰۳</ref>

دولت ایران بعد از جنگ تلاش کرد با فشار بر آمریکا و اروپا پرونده‌ی مجاهدین را برای همیشه ببندد. یونایتد پرس در این باره نوشت:<blockquote>«هیأتی متشکل از اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از طرف رژیم ایران در روز دوم ماه مه ۲۰۰۳ (۱۲ اردیبهشت۱۳۸۲) در مذاکرات با هیأت آمریکا در ژنو درخواست استرداد اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران را به عمل آورد».<ref>خبرگزاری یونایتدپرس, ۱۹ اردیبهشت ۱۳۸۲ - ۹ می ۲۰۰۳</ref></blockquote>روزنامه ایتالیایی لارپوبلیکا هم در این خصوص نوشت:<blockquote>«خرازی (وزیر خارجه‌ی وقت ایران) با فراتینی (وزیر خارجه‌ی وقت ایتالیا) بسیار بی‌پرده سخن گفت و از او خواست پیامش را به آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا برساند، مبنی بر این که باید به تحمل کردن و مسالمت با مجاهدین خاتمه داده شود».<ref>روزنامه «لا رپوبلیکا», ۱۹ اردیبهشت۱۳۸۲ - ۹ می ۲۰۰۳</ref></blockquote>از فردای حمله آمریکا به عراق حکومت ایران تمام تلاشش را برای نابودی مجاهدین و یا دست‌کم از بین بردن رهبران آن‌ها مبذول داشت.

اما به هر حال ساکنان تصمیم گرفتند که همکاری و اشرف را ترک کرده و به کمپ لیبرتی بروند.

[[پرونده:تصویری از کمپ لیبرتی.JPG|جایگزین=تصویری از کمپ لیبرتی|بندانگشتی|تصویری از کمپ لیبرتی]]

طاهر بومدرا می‌گوید:

از بین این حملات سنگین‌ترین آن در ۷ آبان ۱۳۹۴ بود که جان ۲۴ نفر را گرفت و خسارات سنگینی به کمپ وارد آورد. کمپ لیبرتی به یک قتل‌گاه تبدیل شده و این یک هشدار به سازمان ملل و دولت آمریکا بود. هم‌زمان سازمان مجاهدین خلق و مریم رجوی رئیس جمهور برگزیده‌ی شورای ملی مقاومت ایران در اروپا فعالیت‌های گسترده‌ای را برای یافتن راه خروجی از این بحران آغاز کرده بودند.

به عبارتی چون مجاهدین اپوزسیون رژیم ایران بودند و اساسا خطری که جان آنان را تهدید می‌کرد از طرف جمهوری اسلامی بود، براساس قوانین بین‌المللی نباید در مورد وضعیت آنان با این رژیم مذاکره می‌شد. به همین دلیل مجاهدین کوبلر را بایکوت کردند و از هرگونه ملاقات با او سرباز زدند و اقدامات او را غیرقانونی خواندند.

در مجموع از زمان تحویل‌دهی حفاظت ساکنان اشرف از آمریکا به دولت عراق تا پیش از خروج مجاهدین از آلبانی در اثر حملات زمینی و موشکی ۱۴۱ نفر و به‌ دلیل شرایط سخت محاصره و بیماری ناشی از آن ۲۷ نفر جانشان را از دست دادند.<ref>وبسایت [https://article.mojahedin.org/i/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>

برای سازمان مجاهدین این یک دستاورد بسیار بزرگ بود، زیرا توانسته بود نیروهایش را از یک محاصره‌ی کشنده بیرون بکشد. ابراز ناراحتی رژیم ایران از این انتقال هم نشان‌دهنده‌ی این بود که مجاهدین پیروز این صحنه بوده‌اند.

<blockquote>”من مراتب تشکرهای عمیق خود را به دولت آلبانی به خاطر میهمان‌نوازی و شجاعت آن در تلاش‌هایش برای حل و فصل این بحران انسان‌دوستانه تقدیم می‌کنم. علاقمندی آلبانی برای تأمین پناهندگی برای ساکنان کمپ لیبرتی گواهی حقیقی بر روح و ارزش‌های مردم آلبانی است.</blockquote><blockquote>با توجه به تاریخچه‌ی سرکوب وحشیانه‌ی رژیم ایران علیه این ناراضیان و خشونت متعاقب آن که متوجه آن‌ها در خلال اقامتشان در عراق بود، معتقدم ضرورت دارد که این ساکنان کماکان به‌عنوان افراد مورد نگرانی شناخته شده و تحت حفاظت بین‌المللی تأکید شده در کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو منظور شوند.</blockquote><blockquote>این ضروریست که اطمینان یافت این ساکنان در نهایت از فرصت بهره‌مندی از حقوق و امتیازاتی که مدت‌ها از آن دریغ شده بودند در محیط جدید و دموکراتیک از آن برخوردار شوند.</blockquote><blockquote>”من کماکان در کنار مردم ایران و جامعه‌ی ایرانیان آمریکایی ایستاده‌ام که خواستار آزادی ایران هستند. بازاسکان امن این ایرانیان ناراضی یک گام حیاتی در مقابله با دخالت شریرانه‌ی رژیم ایران در منطقه است و این یادآور مهمی برای متحدانمان و دشمنان است که آمریکا به تعهداتش عمل می‌کند». <ref>[https://www.mccain.senate.gov/public/index.cfm/2016/9/statement-by-senator-john-mccain-on-successful-relocation-of-iranian-dissidents-from-camp-liberty وبسایت رسمی سناتور جان مک کین] ۹ سپتامبر ۲۰۱۶</ref></blockquote>

بعد از سرنگونی دولت سابق عراق، سازمان مجاهدین خلق ایران بیش از ۱۳ سال در عراق بود، در این سالیان و به خصوص بعد از سال ۲۰۰۹ و تحویل دادن حفاظت اشرف به دولت نوری مالکی، تمام انرژی و وقت و توان سازمان مجاهدین صرف تأمین امنیت و حفاظت از موجودیت این سازمان می‌شد، اما با خروج از عراق و رفتن به محلی امن، آن‌ها توان حرکت و پیشروی جدی‌تری پیدا کردند.

«مجاهدین در یک انتقال بزرگ، به خوبی سازمان‌یافته و تاریخی که یک فراز مهم پیروزمند در تاریخ ۵۲ ساله‌ی سازمان محسوب می‌شود، از بند و محاصره‌ی خصم، به‌سلامت رسته‌اند و با حفظ یکپارچگی فیزیکی و تشکیلاتی، از لاک تدافع خارج شده و در موضع تهاجم قرار گرفته‌اند. این انتقال بزرگ امکان قرار گرفتن مجاهدین در یک مرکز امن، برای آمادگی برای خیز نهایی و گسستن آخرین بقایای زنجیرهای دیکتاتوری از دست و پای میهن اسیر برایشان فراهم آورد».<ref>وبسایت [https://www.mojahedin.org/news/204889/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-%D9%85%D9%88%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%AA-%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%B2-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-(%D9%87%D8%AC%D8%B1%D8%AA-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF) سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>

دیدار شخصیت‌های سیاسی برجسته‌ی آمریکایی و اروپایی از تیرانا و دیدار با خانم مریم رجوی و اعضای سازمان مجاهدین خلق در آلبانی نشان از شروع فصلی جدید در تلاش‌های سازمان مجاهدین خلق برای سرنگونی دولت ایران است.

[[پرونده:دیدار سناتور مک کین و مریم رجوی در آلبانی.JPG|جایگزین=دیدار سناتور مک کین و مریم رجوی در آلبانی|بندانگشتی|دیدار سناتور مک کین و مریم رجوی در آلبانی]]

هم‌چنین یک هیأت از سنای آمریکا به دیدار خانم رجوی در آلبانی رفتند. این هیأت متشکل بود از سناتور «روی بلانت» نایب‌رئیس کنفرانس جمهوری‌خواهان در سنا، که ریاست این هیأت را بر عهده داشت، «جان کورنین» سناتور ارشد جمهوری‌خواه از ایالت تگزاس و سناتور «تـام تیلیس» دیگر عضو حزب جمهوری‌خواه.