انقلاب: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۴۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۶ مهٔ ۲۰۲۳
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''انقلاب، (Revolution)،''' پس از انقلاب کبیر فرانسه، در علوم اجتماعی به هر تغییر بنیادی گفته می‌شود که مناسبات اجتماعی را زیر و رو می‌کند. در ادبیات فارسی قدیم در مکاتبات روزمره نیز از لفظ انقلاب برای تشریح یک وضعیت بحرانی استفاده می‌شد مثلا: از دگر...» ایجاد کرد)
 
 
(۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
در فرهنگ فارسی معین انقلاب این‌گونه آمده است، دگرگون شدن، زیر و رو شدن، قیام گروهی برای واژگون کردن یک حکومت، نا - آرامی ، بی‌قراری، هیجان، شورش، عصیان، تبدیل صورتی به صورت دیگر (فلسفه)<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8 سایت واژه‌یاب، فرهنگ فارسی معین]</ref>
در فرهنگ فارسی معین انقلاب این‌گونه آمده است، دگرگون شدن، زیر و رو شدن، قیام گروهی برای واژگون کردن یک حکومت، نا - آرامی ، بی‌قراری، هیجان، شورش، عصیان، تبدیل صورتی به صورت دیگر (فلسفه)<ref>[https://www.vajehyab.com/moein/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8 سایت واژه‌یاب، فرهنگ فارسی معین]</ref>


مفهوم انقلاب به معنای تغییر حاکمیت‌ها، پس از انقلاب کبیر فرانسه وارد فرهنگ علوم اجتماعی شد. پس از این انقلاب است که ما شاهد سلسله‌ای از تغییر حاکمیت‌های کشوری و استعماری در سراسر جهان هستیم. از انقلاب آمریکا تا انقلاب شوروی و چین و کشورهای مختلف در سراسر دنیا، و سرانجام انقلاب ایران بر علیه دیکتاتوری پلیسی نظامی [[سلطنت پهلوی]] در سال ۱۳۵۷ که منجر به سرنگونی حکومت [[محمدرضا پهلوی]] شد و در ادامه‌ی این انقلاب قیام مردم ایران در سال ۱۴۰۱ که اکنون با نوجه به گسترش و عمق آن از این حرکت اعتراضی گسترده‌ی اجتماعی با عنوان انقلاب دموکراتیک مردم ایران نام می‌برند که هدف خود را اعاده حاکمیت مردم در تمامی شئون سیاسی ـ اجتماعی و اقتصادی شاخص‌گذاری کرده است.
مفهوم انقلاب به معنای تغییر حاکمیت‌ها، پس از انقلاب کبیر فرانسه وارد فرهنگ علوم اجتماعی شد. پس از این انقلاب است که سلسله‌ای از تغییر حاکمیت‌های کشوری و استعماری در سراسر جهان اتفاق افتاد. از انقلاب آمریکا تا انقلاب شوروی و چین و کشورهای مختلف در سراسر دنیا، و سرانجام انقلاب ایران بر علیه دیکتاتوری پلیسی نظامی [[سلطنت پهلوی]] در سال ۱۳۵۷ که منجر به سرنگونی حکومت [[محمدرضا پهلوی]] شد. همچنین از قیام مردم ایران در سال ۱۴۰۱ با نوجه به گسترش و عمق آن با عنوان انقلاب نام برده می‌شود که هدف خود را اعاده حاکمیت مردم در تمامی شئون سیاسی ـ اجتماعی و اقتصادی شاخص‌گذاری کرده است.


== انواع انقلاب ==
== انواع انقلاب ==
خط ۱۵: خط ۱۵:


=== انقلاب صنعتی ===
=== انقلاب صنعتی ===
در ابتدای قران ۱۹ با شروع تولید مکانیزه بجای کارهای دستی جنبشی جهانی از انگلستان شروع شد که با جهانی شدن آن انقلاب صنعتی نام گرفت. استفاده از قدرت بخار، توسعه ماشین‌های سنگین و رشد کارخانجات از پیامدهای این انقلاب به شمار می‌رفت. انقلاب صنعتی یکی از نقاط عطف تاریخ تمدن بشر است چرا که اختراعات جدید موجب بالا رفتن سطح زندگی مردم شد.
در ابتدای قران ۱۹ با شروع تولید مکانیزه بجای کارهای دستی جنبشی جهانی از انگلستان شروع شد که با جهانی شدن آن انقلاب صنعتی نام گرفت. نماد انقلاب سنعتی استفاده از ماشین بخار است. استفاده از قدرت بخار، توسعه ماشین‌های سنگین و رشد کارخانجات از پیامدهای این انقلاب به شمار می‌رفت. انقلاب صنعتی یکی از نقاط عطف تاریخ تمدن بشر است چرا که اختراعات جدید موجب بالا رفتن سطح زندگی مردم شد.<ref>[https://businessuni.net/the-industrial-revolution-and-its-many-aspects-in-human-life/ همه چیز درمورد انقلاب صنعتی و جنبه‌های متعدد آن در زندگی بشر]</ref>


=== انقلاب فرهنگی ===
=== انقلاب فرهنگی ===
۱۶ ماه می ۱۹۶۶ کمیته‌ی مرکزی حزب کمونیست چین بخش‌نامه‌ای صادر کرد که در آن رهنمودهای مائو در مورد «انقلاب فرهنگی»بیان شده بود. انقلاب فرهنگی حرکتی سیاسی اجتماعی با طراحی مائو رهبر انقلاب چین برای کنترل حزب کمونیست با شوراندن جوانان علیه نخبگان و سیاستمداران شکل گرفت. در ادامه با گسترش این جریان با اعزام گاردهای سرخ به روستاها با هر نوع گرایشی مخالف حزب به عنوان دشمن طبقاتی برخورد می‌شد. اما در سال ۱۹۸۱، حزب کمونیست چین انقلاب فرهنگی را اشتباه خواند. و گروه ۴ نفره به رهبری چیانگ چینگ همسر [[مائو تسه‌ تونگ|مائو]] را مقصر به افراط کشیده شدن آن اعلام کرد. ضایعات این دوران زمینه را برای اصلاحات تنگ شیائو پینگ (که از مغضوبین اعاده‌ی حیثیت شده‌ی حزب بود) آماده کرد و چین را در مسیر کنونی قرار داد.<ref>[https://www.aasoo.org/fa/articles/150 سایت آسو مقاله وقایع نگاری انقلاب فرهنگی چین]</ref>
یک نمونه از انقلاب با این نام در چین رخ داد. ۱۶ ماه می ۱۹۶۶ کمیته‌ی مرکزی حزب کمونیست چین بخش‌نامه‌ای صادر کرد که در آن رهنمودهای مائو در مورد «انقلاب فرهنگی»بیان شده بود. انقلاب فرهنگی حرکتی سیاسی اجتماعی با طراحی مائو رهبر انقلاب چین برای کنترل حزب کمونیست با شوراندن جوانان علیه نخبگان و سیاستمداران شکل گرفت اما  با گسترش این جریان با اعزام گاردهای سرخ به روستاها با هر نوع گرایش مخالف حزب به عنوان دشمن طبقاتی برخورد می‌شد. اما در سال ۱۹۸۱، حزب کمونیست چین انقلاب فرهنگی را اشتباه خواند و یک گروه ۴ نفره به رهبری چیانگ چینگ همسر [[مائو تسه‌ تونگ|مائو]] را مقصر به افراط کشیده شدن آن اعلام کرد. ضایعات این دوران زمینه را برای اصلاحات تنگ شیائو پینگ (که از مغضوبین اعاده‌ی حیثیت شده‌ی حزب بود) آماده کرد و چین را در مسیر کنونی قرار داد.<ref>[https://www.aasoo.org/fa/articles/150 سایت آسو مقاله وقایع نگاری انقلاب فرهنگی چین]</ref>
 
نمونه‌ی دیگر تحول در این رابطه در ایران در سال ۱۳۵۹ رخ داد که جمهوری اسلامی آن را انقلاب فرهنگی نامید هرچند مخالفان، آن را [[انقلاب فرهنگی|کودتای ضدفرهنگی]] می‌نامند. طی این تغییر به مدت دو سال دانشگاه‌ها تعطیل شده و مخالفان به ویژه اعضای سازمان مجاهدین خلق و چریک‌های فدایی مورد سرکوب و دستگیری و اخراج از محیط‌های دانشگاهی و فرهنگی قرار گرفتند.


=== انقلاب علمی ===
=== انقلاب علمی ===