۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
ریشههای انقلاب ضدسلطنتی را میتوان در مبارزات آزادیخواهانه از دوران مشروطه جستجو کرد. جنبش مشروطه با رهبری بورژوازی ملی علیه دربار فئودال قاجار و سپس دربار پهلوی ایجاد شده بود، اما نتوانست اهداف خود را محقق کند. بورژوازی ملی در ایران با کودتای [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] و حمایت انگلستان تضعیف شد و اجازهی رشد نیافت. | ریشههای انقلاب ضدسلطنتی را میتوان در مبارزات آزادیخواهانه از دوران مشروطه جستجو کرد. جنبش مشروطه با رهبری بورژوازی ملی علیه دربار فئودال قاجار و سپس دربار پهلوی ایجاد شده بود، اما نتوانست اهداف خود را محقق کند. بورژوازی ملی در ایران با کودتای [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] و حمایت انگلستان تضعیف شد و اجازهی رشد نیافت. | ||
در سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ در حالی که دولتهای استعماری در اروپا درگیر جنگ جهانی دوم بودند و حکومت نوپای محمدرضا پهلوی هنوز نتوانسته بود سلطه خود را در ایران تحکیم بخشد، آزادی نسبی احزاب و فعالیت سیاسی در ایران ایجاد شد. در همین دوران بود که حکومت مردمی دکتر مصدق در ایران به قدرت رسید. با کودتای محمدرضا پلهوی علیه دولت مصدق آخرین بقایای بورژوازی ملی در ایران از میان رفت و به مدت ۲۵ سال دیکتاتوری سلطنتی بر ایران حاکم شد. | در سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ در حالی که دولتهای استعماری در اروپا درگیر جنگ جهانی دوم بودند و حکومت نوپای محمدرضا پهلوی هنوز نتوانسته بود سلطه خود را در ایران تحکیم بخشد، آزادی نسبی احزاب و فعالیت سیاسی در ایران ایجاد شد. در همین دوران بود که حکومت مردمی دکتر مصدق در ایران به قدرت رسید. با کودتای محمدرضا پلهوی علیه دولت مصدق آخرین بقایای بورژوازی ملی در ایران از میان رفت و به مدت ۲۵ سال دیکتاتوری سلطنتی بر ایران حاکم شد. بسیاری از مردم در حاشیه شهرهای کوچک و بزرگ در فقر و بیکاری بهسر میبردند. در دوران حکومت محمدرضا پهلوی، آزادی احزاب و آزادی بیان وجود نداشت. سانسور کتابها و روزنامهها و سرکوب روشنفکران و دگر اندیشان همواره به نارضایتی عمومی دامن میزد. | ||
سال ۱۳۴۲ در ایران به گورستان رفرمیست مشهور است. پس از آن بود که سازمانهایی با مشی مسلحانه چون [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]] و [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران|سازمان چریکهای فدایی]] تأسیس شدند. در سال ۱۳۵۶ جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا که حکومت سلطنتی را در آستانهی سرنگونی به دست نیروهای انقلابی میدیدید، شاه را وادار به اجرای «سیاست حقوق بشر» کرد تا بتواند از رادیکال شدن جنبش جلوگیری کند. این سیاست به دلیل شدت نارضایتی تودههای مردم از حکومت سلطنتی بینتیجه ماند و گشایش نسبی سیاسی منجر به افزایش اعتراضات و شکسته شدن طلسم اختناق شد. دولتهای آمریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان که از نجات حکومت سلطنتی ناامید شده بودند در [[کنفرانس گوادلوپ]] تصمیمگرفتند زمینهی یک تغییر آرام در ایران را فراهم کنند تا با حفظ منافع خود در ایران از رویکار آمدن نیروهای انقلابی جلوگیری نمایند. آنها طی مذاکراتی با [[روحالله خمینی|خمینی]] که در نوفل لوشاتو به سر میبرد با گرفتن تضمینهایی زمینه حضور او در ایران را فراهم ساختند و شاه را از ایران فراخواندند. سرانجام تودههای ناراضی با تظاهرات گسترده در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ حکومت محمدرضا پهلوری را سرنگون کردند. | سال ۱۳۴۲ در ایران به گورستان رفرمیست مشهور است. با سرکوب خونین تظاهرات مردم و دستگیری تمامی فعالان و اعضاء احزابی که فعالیت مسالمتآمیز و پارلمانتاریستی داشتند، امکان مبارزهی سیاسی از میان رفت. پس از آن بود که سازمانهایی با مشی مسلحانه چون [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]] و [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران|سازمان چریکهای فدایی]] تأسیس شدند. در سال ۱۳۵۶ جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا که حکومت سلطنتی را در آستانهی سرنگونی به دست نیروهای انقلابی میدیدید، شاه را وادار به اجرای «سیاست حقوق بشر» کرد تا بتواند از رادیکال شدن جنبش جلوگیری کند. این سیاست به دلیل شدت نارضایتی تودههای مردم از حکومت سلطنتی بینتیجه ماند و گشایش نسبی سیاسی منجر به افزایش اعتراضات و شکسته شدن طلسم اختناق شد. دولتهای آمریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان که از نجات حکومت سلطنتی ناامید شده بودند در [[کنفرانس گوادلوپ]] تصمیمگرفتند زمینهی یک تغییر آرام در ایران را فراهم کنند تا با حفظ منافع خود در ایران از رویکار آمدن نیروهای انقلابی جلوگیری نمایند. آنها طی مذاکراتی با [[روحالله خمینی|خمینی]] که در نوفل لوشاتو به سر میبرد با گرفتن تضمینهایی زمینه حضور او در ایران را فراهم ساختند و شاه را از ایران فراخواندند. سرانجام تودههای ناراضی با تظاهرات گسترده در تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ حکومت محمدرضا پهلوری را سرنگون کردند. | ||
== پیشینه تاریخی انقلاب ضدسلطنتی == | == پیشینه تاریخی انقلاب ضدسلطنتی == |