ایران‌پدیا:دیدگاه بی‌طرف: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
{{چکیده|ویراستاران باید مقاله‌ها را از دیدگاهی بی‌طرف نوشته و دیدگاه‌های قابل توجه را بدون جانبداری، متناسب و به دور از تعصب بیان کنند.}}
{{چکیده|ویراستاران باید مقاله‌ها را از دیدگاهی بی‌طرف نوشته و دیدگاه‌های قابل توجه را بدون جانبداری، متناسب و به دور از تعصب بیان کنند.}}
{{فهرست سیاست‌ها}}
{{فهرست سیاست‌ها}}
'''دیدگاه بی‌طرف''' یعنی '''ارائه تمام دیدگاه‌های برجستهٔ منتشر شده [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|در منابع معتبر]]، بدور از تحریف به طور منصفانه، متناسب و تا جای ممکن به دور از تعصب. ''' تمام مقاله‌های ایران‌پدیا و کلیه محتویات دانشنامه‌ای دیگر باید از منظر دیدگاه بی‌طرف نوشته شوند. دیدگاه بی‌طرف [[ایران‌پدیا:پنج بنیاد|یکی از اصول اساسی]] ایران‌پدیا می‌باشد. این سیاست منافاتی با رویکرد ایران‌پدیا برای ارائه یک دیدگاه معتبر در مورد ایران ندارد و از این نظر، مطالب به دور از تعصب و صرفاً با هدف تبیین دانشنامه‌ای موضوعات مربوط به ایران نگاشته می‌شوند و قضاوت درباره اختلافات برعهده خواننده است.
'''دیدگاه بی‌طرف''' یعنی '''ارائه دیدگاه‌های مقاومت ایران [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|در منابع معتبر]]، بدور از تحریف به طور منصفانه، متناسب و تا جای ممکن به دور از تعصب. ''' تمام مقاله‌های ایران‌پدیا و کلیه محتویات دانشنامه‌ای دیگر باید از منظر دیدگاه بی‌طرف نوشته شوند. دیدگاه بی‌طرف [[ایران‌پدیا:پنج بنیاد|یکی از اصول اساسی]] ایران‌پدیا می‌باشد. این سیاست منافاتی با رویکرد ایران‌پدیا برای ارائه یک دیدگاه معتبر در مورد مقاومت ایران ندارد و از این نظر، مطالب به دور از تعصب و صرفاً با هدف تبیین دانشنامه‌ای موضوعات مربوط به مقاومت ایران نگاشته می‌شوند و قضاوت درباره اختلافات برعهده خواننده است.


«دیدگاه بی‌طرف» یکی از سه سیاست محتوایی اصلی ایران‌پدیا است. دو سیاست دیگر [[ایران‌پدیا:تحقیق دست‌اول ممنوع]] و [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری]] هستند. این سه سیاست اصلی با ترکیب هم نوع و کیفیت محتوای قابل‌قبول در مقاله‌ها را مشخص می‌کنند. چون این سیاست‌ها به طور هماهنگ به کار می‌روند، نباید جدا از یکدیگر بررسی و تفسیر شوند و ویراستاران باید سعی کنند که خود را با هرسهٔ آن‌ها آشنا کنند. اصولی که این سیاست بر آن استوار شده توسط اجماع کاربران یا هیچ سیاست و رهنمود دیگری نمی‌تواند نقض شوند.
«دیدگاه بی‌طرف» یکی از سیاستهای اصلی ایران‌پدیا است. یک سیاست دیگر [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری]] است. این سیاست‌های اصلی با ترکیب هم نوع و کیفیت محتوای قابل‌قبول در مقاله‌ها را مشخص می‌کنند. چون این سیاست‌ها به طور هماهنگ به کار می‌روند، نباید جدا از یکدیگر بررسی و تفسیر شوند و ویراستاران باید سعی کنند که خود را با آن‌ها آشنا کنند. اصولی که این سیاست بر آن استوار شده توسط اجماع کاربران یا هیچ سیاست و رهنمود دیگری نمی‌تواند نقض شوند.


== توضیحی در خصوص دیدگاه بی‌طرف ==
== توضیحی در خصوص دیدگاه بی‌طرف ==
در ایران‌پدیا اصل بر [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات پذیری]] نوشتار است. برای اثبات‌پذیر کردن مطالب باید دلیل آورد. دلایل معمولاً دارای گسترهٔ اعتبار هستند. این گسترهٔ اعتبار بستگی به دلیل‌خواهنده دارد.
در ایران‌پدیا اصل بر [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات پذیری]] نوشتار است. برای اثبات‌پذیر کردن مطالب باید دلیل آورد. دلایل معمولاً دارای گسترهٔ اعتبار هستند. این گسترهٔ اعتبار بستگی به دلیل‌خواهنده دارد.
ایران‌پدیا دانشنامه‌ای برای همهٔ ایرانیان  با تمام گرایش‌ها و مشترکات است. مطالب باید بگونه‌ای بی‌طرفانه اثبات پذیر باشد. اگر مطلب مربوط به دینی خاص باشد، بهتر است قبل از مطالب اینگونه نوشت «زرتشتیان را باور بر این است که ...» یا «مسلمانان عقیده دارند که...».
همچنین بهتر است حوزه‌های بحث نیز مشخص شود. مثلاً اگر از منظر جامعه‌شناسی پیرامون مساله‌ای بحث می‌شود، بهتر است گفته شود: «رویکرد جامعه‌شناسی چنین است که ...».


به طور کلی، دستیابی به آن چه که [[اجتماع ایران‌پدیا]] به عنوان «بی‌طرفی» می‌شناسد به معنی تحلیل با دقت و نقادانهٔ منابع مختلف و سپس تلاش برای نقل نتایج به خواننده به شکلی واضح و دقیق است. ایران‌پدیا تلاش می‌کند که '''اختلاف نظرهایی که در منابع معتبر هست را توضیح دهد، اما در آن‌ها دخالت نکند'''. قوانین ساده و محکم در این باره محدودند و رعایت بی‌طرفی عمدتاً وابسته به حسن نیت ویراستاران است که باید تلاش کنند تا اطلاعات را ارائه کنند و نه این که یک دیدگاه خاص را ترویج کنند. با این حال، رعایت اصول زیر همراه با اصول [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات‌پذیری]] به دستیابی به سطحی از بی‌طرفی که برای یک دانشنامه مناسب است کمک می‌کند.
به طور کلی، دستیابی به آن چه که [[اجتماع ایران‌پدیا]] به عنوان «بی‌طرفی» می‌شناسد به معنی تحلیل با دقت و نقادانهٔ منابع مختلف و سپس تلاش برای نقل نتایج به خواننده به شکلی واضح و دقیق است. ایران‌پدیا تلاش می‌کند که '''اختلاف نظرهایی که در منابع معتبر هست را توضیح دهد، اما در آن‌ها دخالت نکند'''. قوانین ساده و محکم در این باره محدودند و رعایت بی‌طرفی عمدتاً وابسته به حسن نیت ویراستاران است که باید تلاش کنند تا اطلاعات را ارائه کنند و نه این که یک دیدگاه خاص را ترویج کنند. با این حال، رعایت اصول زیر همراه با اصول [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات‌پذیری]] به دستیابی به سطحی از بی‌طرفی که برای یک دانشنامه مناسب است کمک می‌کند.
* '''عقاید را به عنوان حقیقت ارائه نکنید. ''' معمولاً مقاله‌ها حاوی اطلاعاتی راجع به اهمیت دیدگاه‌های ارائه شده راجع به موضوع مقاله هستند. این دیدگاه‌ها نباید به عنوان نظر ایران‌پدیا راجع به آن موضوع بیان شوند. برعکس، این دیدگاه‌ها باید در متن به منابع مرتبط منتسب شوند یا، در موارد مناسب، به عنوان «دیدگاه عموم» مطرح شوند. به عنوان مثال، یک مقاله نباید بگوید که «کشتار دسته‌جمعی عملی شیطانی است»، بلکه باید بگوید که «کشتار دسته جمعی توسط فلانی به عنوان نمودی از رفتار شیطانی انسان‌ها توصیف شده است».
* '''عقاید را به عنوان حقیقت ارائه نکنید. ''' معمولاً مقاله‌ها حاوی اطلاعاتی راجع به اهمیت دیدگاه‌های ارائه شده راجع به موضوع مقاله هستند. این دیدگاه‌ها نباید به عنوان نظر ایران‌پدیا راجع به آن موضوع بیان شوند. برعکس، این دیدگاه‌ها باید در متن به منابع مرتبط منتسب شوند یا، در موارد مناسب، به عنوان «دیدگاه عموم» مطرح شوند. به عنوان مثال، یک مقاله نباید بگوید که «کشتار دسته‌جمعی عملی شیطانی است»، بلکه باید بگوید که «کشتار دسته جمعی توسط فلانی به عنوان نمودی از رفتار شیطانی انسان‌ها توصیف شده است».
* '''از ارائهٔ دیدگاه‌هایی که به شدت مورد جدل هستند به عنوان حقایق خودداری کنید. ''' اگر منابع معتبر گوناگونی نظرات متناقضی در مورد یک موضوع ارائه می‌کنند، این نظرات را به عنوان دیدگاه‌های مختلف در مقاله بیان کنید و نه به عنوان حقایق، و هرگز آن‌ها را به صورت عبارات مستقیم ارائه نکنید.
* '''از ارائهٔ دیدگاه‌هایی که به شدت مورد جدل هستند به عنوان حقایق خودداری کنید. ''' اگر منابع معتبر گوناگونی نظرات متناقضی در مورد یک موضوع ارائه می‌کنند، این نظرات را به عنوان دیدگاه‌های مختلف در مقاله بیان کنید و نه به عنوان حقایق، و هرگز آن‌ها را به صورت عبارات مستقیم ارائه نکنید.
* '''دیدگاه‌های به چالش کشیده نشده را تنها به عنوان یک نقطه نظر ارائه نکنید. ''' دیدگاه‌های به چالش کشیده نشده که بر سر آن‌ها اختلاف نظری وجود ندارد و توسط منابع معتبر مطرح شده‌اند معمولاً باید به عنوان دیدگاه ایران‌پدیا ارائه شوند. مگر در شرایطی که یک عنوان وجود دارد که به طور خاص به موارد اختلاف نظر در مورد یک دیدگاه می‌پردازد که عموماً مورد چالش نیست، در سایر شرایط نیازی نیست که منابع خاصی برای آن دیدگاه ارائه شود اگر چه ارائهٔ منبع به حفظ [[ایران‌پدیا:اثبات‌پذیری|اثبات‌پذیری]] کمک می‌کند. به علاوه، متن نباید به شکلی نوشته شود که القا کند که آن دیدگاه مورد سؤال است.
* '''زبان قضاوت‌گرانه نداشته باشید. ''' یک دیدگاه بی‌طرف نسبت به موضوع مقاله (و آن‌چه منابع معتبر دربارهٔ موضوع مقاله گفته‌اند) نه ابراز علاقه می‌کند نه بی‌توجهی، اگر چه این مساله گاهی باید با شفافیت در تعادل قرار بگیرد. دیدگاه‌ها و یافته‌های ناسازگار را با لحنی بی‌اعتنا بنویسید.
* '''زبان قضاوت‌گرانه نداشته باشید. ''' یک دیدگاه بی‌طرف نسبت به موضوع مقاله (و آن‌چه منابع معتبر دربارهٔ موضوع مقاله گفته‌اند) نه ابراز علاقه می‌کند نه بی‌توجهی، اگر چه این مساله گاهی باید با شفافیت در تعادل قرار بگیرد. دیدگاه‌ها و یافته‌های ناسازگار را با لحنی بی‌اعتنا بنویسید.


خط ۳۰: خط ۲۶:
=== پژوهش خوب ===
=== پژوهش خوب ===


نوشتن یک پژوهش خوب و بدور از تعصب، بر پایه بهترین و مشهورترین منابع معتبر موجود، از بروز اختلاف درمورد دیدگاه بیطرف جلوگیری می‌کند. در کتابخانه مشهورترین کتاب‌ها و مقاله‌های ژورنال‌ها و دنبال معتبرترین منابع آنلاین بگردید. اگر برای یافتن مراجع با کیفیت در مورد مقاله‌ای احتیاج به کمک دارید، در [[اپ:صفحه بحث|صفحه بحث]] همان مقاله یا در [[ایران‌پدیا:میز مرجع]] از دیگر کاربران کمک بخواهید.
نوشتن یک پژوهش خوب و بدور از تعصب، بر پایه بهترین و مشهورترین منابع معتبر موجود، از بروز اختلاف درمورد دیدگاه بیطرف جلوگیری می‌کند. در کتابخانه مشهورترین کتاب‌ها و مقاله‌های ژورنال‌ها و دنبال معتبرترین منابع آنلاین بگردید. اگر برای یافتن مراجع با کیفیت در مورد مقاله‌ای احتیاج به کمک دارید، در [[اپ:صفحه بحث|صفحه بحث]] همان مقاله یا در [[ایران‌پدیا:میز مرجع | میز مرجع]] از دیگر کاربران کمک بخواهید.


=== تعادل ===
=== تعادل ===
خط ۴۲: خط ۳۸:
ایران‌پدیا اختلافات را توصیف می‌کند، اما در آنها درگیر نمی‌شود. توصیف بیطرفانه اختلافات به ارائه نقطه نظرات با لحنی همواره بیطرف نیاز دارد. در غیر اینصورت درنهایت مقاله بعنوان یک توصیف جانبدارانه در خواهد آمد، حتی اگر تمام نقطه نظرات را ارائه داده باشید. حتی جایی که یک عنوان با جمله‌ها و اصطلاحات حقیقی و نه نظرات بیان شود، لحن نامناسب از طریق روشی که در آن حقایق انتخاب، ارائه و سروصورت داده می‌شوند، نمود پیدا می‌کند. مقاله‌های بیطرف با لحنی نوشته می‌شوند که ارائه‌ای بدور از تعصب، درست و متناسب از تمام جوانب که در مقاله موجود هستند را ممکن سازد.
ایران‌پدیا اختلافات را توصیف می‌کند، اما در آنها درگیر نمی‌شود. توصیف بیطرفانه اختلافات به ارائه نقطه نظرات با لحنی همواره بیطرف نیاز دارد. در غیر اینصورت درنهایت مقاله بعنوان یک توصیف جانبدارانه در خواهد آمد، حتی اگر تمام نقطه نظرات را ارائه داده باشید. حتی جایی که یک عنوان با جمله‌ها و اصطلاحات حقیقی و نه نظرات بیان شود، لحن نامناسب از طریق روشی که در آن حقایق انتخاب، ارائه و سروصورت داده می‌شوند، نمود پیدا می‌کند. مقاله‌های بیطرف با لحنی نوشته می‌شوند که ارائه‌ای بدور از تعصب، درست و متناسب از تمام جوانب که در مقاله موجود هستند را ممکن سازد.


لحن مقاله‌های ایران‌پدیا باید بیطرف باشد، نه بر عقیده‌ای صحه بگذارد و نه آن را رد کند. سعی کنید از شرکت کنندگان در اختلافات بزرگ نقل قول مستقیم نکنید، به جای آن مناقشه را خلاصه کرده و با لحنی بیطرفانه آنرا ارائه دهید.
=== توصیف اندیشه‌های زیبایی‌شناختی ===
مقاله‌های هنری یا دیگر موضوعات خلاق (مانند موسیقی‌دانان، هنرپیشگان، کتاب‌ها و ..) پتانسیل زیادی برای مورد علاقه قرار گرفتن را دارند. این موضوع نباید داخل یک دانشنامه شود. اندیشه‌های زیبایی شناختی گوناگونند. ممکن است همه ما متفق‌القول نباشیم که چه کسی بزرگترین سوپرانو دنیا است، اما مناسب است اگر بگوییم که چگونه یک هنرمند یا یک اثر هنری توسط یک متخصص یا عامه مردم انتخاب شده‌است. مثلا مقاله شکسپیر باید بگوید او عمدتاً یکی از بزرگترین نویسندگان زبان انگلیسی بحساب می‌آید. مقاله‌ها باید بررسی‌ای از تفسیرهای رایج در مورد آثار خلاقانه تهیه کنند، ترجیحاً با ارجاع به تفاسیر افراد صاحب نظر. تایید عمومی و نقد علمی باهم نوشته مفیدی برای آثار هنری می‌سازند.


=== احتیاط در استفاده از واژه‌ها ===
=== احتیاط در استفاده از واژه‌ها ===
خط ۶۶: خط ۵۷:
همچنین جمله‌ای چون «شخص ب آدم سگ‌اخلاقی است» می‌تواند به صورت «شاهدانی چون شخص جیم ملقب به جیم قمه‌کش و شخص دال ملقب به دال اخمو، شخص ب را تندخو دانسته‌اند.» باز نویسی شود.
همچنین جمله‌ای چون «شخص ب آدم سگ‌اخلاقی است» می‌تواند به صورت «شاهدانی چون شخص جیم ملقب به جیم قمه‌کش و شخص دال ملقب به دال اخمو، شخص ب را تندخو دانسته‌اند.» باز نویسی شود.


== پانویس ==
# {{پاورقی|NPOV}}  neutral point of view{{چر}}
# {{پاورقی|subjective}} subjective
# {{پاورقی|collectivist}} Collectivist
# {{پاورقی|totalitarian}} Totalitarian
# {{پاورقی|barandeh}} یعنی با خواننده‌است که کدام نظر را بپذیرد نه اینکه نویسنده برنده را اعلام کند.
# {{پاورقی|polemical}} polemical


{{سیاست‌ها و رهنمودهای ایران‌پدیا}}
{{سیاست‌ها و رهنمودهای ایران‌پدیا}}


[[رده:صفحه‌های پروژه غیرفعال]]
[[رده:صفحه‌های پروژه غیرفعال]]