برنامه جامع اقدام مشترک: تفاوت میان نسخه‌ها

'''برنامه جامع اقدام مشترک''' (<bdi>Joint Comprehensive Plan of Action</bdi>) یا به اختصار برجام، نام یک توافق بر سر مسأله‌ی فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی است که در روز  سه‌شنبه ۲۳ تیر ۱۳۹۴ (۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵) در وین اتریش بین ایران، اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵ (چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا به علاوه آلمان) منعقد شد. مذاکرات برجام هنگامی آغاز شد که ایران توافق موقت ژنو بر برنامه‌ی هسته‌ای خود را پذیرفت. نزدیک به ۲۰ ماه کشورهای مختلف درگیر  این مذاکرات بودند و سرانجام در سال ۲۰۱۵ توافق لوزان شکل گرفت. بر طبق این قرارداد ایران پذیرفت که ذخایر اورانیم خود را پاکسازی کرده و حتی ذخیره‌سازی اورانیم با غنای پایین را تا ۹۸ درصد متوقف می‌کند. همچنین ایران پذیرفت که سانتریفیوژ‌های خود را به میزان دو سوم برای ۱۵ سال کاهش دهد. بر اساس این توافق، ایران همچنین پذیرفت که اورانیوم را بیش از ۳٫۶۷درصد غنی‌ نکرده و  تأسیسات غنی‌سازی  جدید یا رآکتور آب‌سنگین دیگری نسازد و  فعالیت‌های غنی‌سازی‌اش را به یک ساختمان که از سانتریفیوژهای نسل اول استفاده می‌کند محدود کند. ایران بر طبق توافق برجام پذیرفت که دیگر تأسیسات خود را نیز تبدیل خواهد کرد. برجام همچنین تصریح می‌کند که آژآنس بین المللی اتمی به تمامی تأسیسات اتمی ایران دسترسی خواهد داشت. برجام بر اساس همین شروط ایران را از تحریم‌هایی که شورای امنیت ملل متحد، اتحادیه اروپا و تحریم‌های ثانویه ایالات متحده آمریکا بیرون خواهد آمد. مذاکرات برجام با گروه ۱+۵  روز شنبه ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵،  در  وین با حضور جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران انجام شد و به نتیجه رسید. این توافق به صورت رسمی کمتر از سه سال دوام آورد به دلیل نقض‌های مکرر جمهوری اسلامی در روز ۱۸ اردیبهشت  ۱۳۹۷( ۸ می ۲۰۱۸) توسط دونالد ترامپ رئیس‌جمهور ایالات متحدهٔ آمریکا ملغی اعلام شد. دونالد ترامپ طی کنفرانسی رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام‌ نمود. پس از آن ایران نیز در پاسخ در روز ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸ گام پنجم کاهش تعهدات ایران را نسبت به برجام اعلام نمود. حسن روحانی پیش از آن در چهار مرحله کاهش تعهدات ایران را اعلام کرده بود. مطابق با این اعلان ایران تمامی محدودیت‌های خود را شامل غنی‌سازی اورانیم لغو شده دانست.آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش می‌دهد که طی این سال‌ها تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ یعنی ۱۵ می ۲۰۲۲ ذخایر اورانیم ایران از ۲۰۲ کیلوگرم به ۳۸۰۹ کیلوگرم رسیده است .همچنین ذخایر اورانیم غنی شده‌ی شصت درصدی در از ۹.۹ کیلوگرم به ۴۳.۱ کیلوگرم افزایش پیدا کرده است. پس از پایان دوران ریاست جمهوری ترامپ و روی کار آمدن جو بایدن دور جدیدی از مذاکرات با میان آمریکا و ایران و کشورهای ۵+۱ آغاز شده اما تا کنون به نتیجه‌ای نرسیده است.

نظام جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو گروه ۱+۵ برای سومین دور از مذاکرات خود از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی در ژنو سویس گرد هم آمدند. این مذاکرات پس از ۵ روز گفت‌وگو سرانجام در روز یک‌شنبه ۳ آذرماه ۱۳۹۲، بر سر پرونده‌ی هسته‌ای رژیم ایران به توافق رسیدند. '''«سایت رادیو فردا»'''

این راه حل جامع، روندی متقابل و گام به گام را در بر خواهد گرفت؛ و به دنبال آن تمامی تحریم‌های فراگیر شورای امنیت سازمان ملل متحد و هم‌چنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای رژیم ایران لغو خواهد شد. '''«سایت رادیو فردا»'''

گام نهایی در برجام نیز کمتر از یک سال پس از تصویب این سند آغاز خواهد شد که بازه زمانی آن بلند مدت است. در صورت مقید بودن رژیم ایران به تمام اجرائیات و اطمینان حاصل شدن از برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران با تأیید آژانس بین‌المملی اتمی، به‌طور همه‌جانبه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و تحریم‌های چندجانبه و تحریم‌های ملی علیه ایران برداشته خواهد شد. '''«سایت رادیو فردا»'''

پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۰، پس از گفتگوی علی باقری معاون وزیر خارجه و مذاکره‌کننده ارشد رژیم ایران با انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا این مذاکرات در روز ۸ آذرماه آغاز گردید. هم‌چنین دور هشتم مذاکرات نیز در روز ۶ دی‌ماه آغاز و در نهایت، ۲۰ اسفندماه این مذاکرات دچار وقفه شد.<ref name=":1">[https://www.farsnews.ir/news/14010508000449/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D9%81-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C-%D9%88%D9%82%D9%81%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B0%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%AA دولت ضعیف بایدن، عامل وقفه در مذاکرات وین - سایت خبرگزاری فارس]</ref>

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در روز ۲۵ مردادماه ۱۴۰۱، نیز اعلام کرد که وارد مرحله‌ای شده‌ایم که امیدواریم آخرین مرحله باشد.<ref>[https://ir.voanews.com/a/price-if-the-jcpoa-is-revived-the-biden-administration-will-adhere-to-it/6705793.html پرایس: دولت بایدن در صورت احیای برجام به آن پایبند خواهد بود - سایت صدای آمریکا]</ref>

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه رژیم ایران در روز ۳۱ شهریور، گفت که برای احیای توافق برجام، موضوعات کمی اما مهمی باقی مانده است. کنعانی آمریکا را مسئول اجرا نشدن برجام دانست.<ref>[https://www.iranintl.com/202208223755 سخنگوی وزارت خارجه ایران در باره مذاکرات برجام: ایران در پاسخ تعلل کرده است - سایت ایران اینترنشنال]</ref>

یک مقام ارشد آمریکایی می‌گوید که ایران از اصرار بر خارج کردن نام '''[[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]''' از لیست سازمان‌های تروریستی خارجی دولت آمریکا کوتاه آمده و در دور آخر از مذاکرات وین، اصرار بر برداشتن تحریم برخی از شرکت‌های وابسته به سپاه پاسداران داشت که آمریکا در پاسخ گفت: تحت هیچ شرایطی این کار انجام نمی‌شود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/32000609.html رویترز: ایران از چند خواسته اصل خود در مذاکرات احیای برجام کوتاه آمده است - سایت رادیو فردا]</ref>

انریکه مورا، درباره‌ی بی‌نتیجه بودن مذاکرات دو روزه در دوحه، در حساب توئیتری خود نوشت:<blockquote>«متاسفانه، هنوز پیشرفتی که تیم اتحادیه اروپا، به‌عنوان هماهنگ کننده این مذاکرات به آن امیدوار بود، بدست نیامده است.»</blockquote>سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفت که هیچ پیشرفتی در این مذاکرات به دست نیامده است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-61977212 مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا، پیشرفتی بدست نیامد - سایت بی‌بی‌سی فارسی]</ref>

در روز دوم شهریورماه ۱۴۰۱، سخنگوی وزارت امور خارجه رژیم ایران پس از دریافت پاسخ ایالات متحده آمریکا گفت که حل و فصل موضوعاتی در مذاکرات باقی‌مانده است؛ و ایران پس از تکمیل بررسی‌ها، نظرات خود را اعلام خواهد کرد.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-received-us-respond/6714763.html ایران پاسخ آمیکا را درباره مسائل باقی مانده مذاکرات برجام دریافت کرد - سایت صدای آمریکا]</ref>