۱٬۰۴۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
== کودکی و نوجوانی == | == کودکی و نوجوانی == | ||
وی در ۲۲ خرداد ۱۳۱۴ در تهران به‌دنیا آمد. در اوایل دههٔ ۲۰ وارد دبستان شد. از همان زمان زیر نظر پدرش «غلامحسین‌خان مفید» که بازیگر نقش‌های شاهنامه‌ای بود، با عروض و قافیه، دستگاه‌های موسیقی و نمایش‌های سنتی آشنا شد. وی برادر بهمن مفید یکی از هنرپیشه‌های معروف سینمای ایران در دهه ۵۰ بود.<ref name=":0" /> | وی در ۲۲ خرداد ۱۳۱۴ در تهران به‌دنیا آمد. در اوایل دههٔ ۲۰ وارد دبستان شد. از همان زمان زیر نظر پدرش «غلامحسین‌خان مفید» که بازیگر نقش‌های شاهنامه‌ای بود، با عروض و قافیه، دستگاه‌های موسیقی و نمایش‌های سنتی آشنا شد. وی برادر [[بهمن مفید]] یکی از هنرپیشه‌های معروف سینمای ایران در دهه ۵۰ بود.<ref name=":0" /> | ||
== فعالیت هنری == | == فعالیت هنری == | ||
وی همزمان با تحصیل، شب‌ها برای آموختن بازیگری به هنرستان هنرپیشگی می‌رفت و نزد استادانی چون عطاالله زاهد و علی اصغر گرمسیری به یادگیری فن این هنر پرداخت. پدرش نوازنده تار بود و بیژن جوان همزمان با آموختن هنرپیشگی، به فراگیری ویولن نزد استاد ظهیرالدینی نیز مشغول شد. علاقه او به موسیقی، بعدها در نمایشنامه‌ها، و اجراهای نمایشی اش بازتاب داشت. | وی همزمان با تحصیل، شب‌ها برای آموختن بازیگری به هنرستان هنرپیشگی می‌رفت و نزد استادانی چون عطاالله زاهد و علی اصغر گرمسیری به یادگیری فن این هنر پرداخت. پدرش نوازنده تار بود و بیژن جوان همزمان با آموختن هنرپیشگی، به فراگیری ویولن نزد استاد ظهیرالدینی نیز مشغول شد. علاقه او به موسیقی، بعدها در نمایشنامه‌ها، و اجراهای نمایشی اش بازتاب داشت. | ||
سالهای نوجوانی و جوانی بیژن مفید، در هنگامهٔ سالهای پایانی دههٔ بیست، و جریان ملی شدن | سالهای نوجوانی و جوانی بیژن مفید، در هنگامهٔ سالهای پایانی دههٔ بیست، و جریان [[ملی شدن صنعت نفت|ملی شدن نفت]]، [[کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲|کودتا]] و بازگشت [[محمدرضا پهلوی|شاه]] به ایران گذشت. حوادث سیاسی این دوران در برخی نمایشنامه‌هایش نمود عینی یافت. برخی معتقدند او نمایشنامهٔ «ماه و پلنگ» را با نگاهی به دوران تبعید و خانه نشینی دکتر [[محمد مصدق]] نوشته‌است. | ||
[[پرونده:بیژن مفید و همسرش جمیله ندایی.jpg|بندانگشتی|بیژن مفید و همسرش جمیله ندایی]] | [[پرونده:بیژن مفید و همسرش جمیله ندایی.jpg|بندانگشتی|بیژن مفید و همسرش جمیله ندایی]] | ||
او بعد از اتمام تحصیلات دبیرستانی، دوره هنرپیشگی را به‌پایان رساند و سپس در رشته زبان و ادبیات انگلیسی به ادامه تحصیل پرداخت. در این دوران او علاوه بر دستیاری استادان و کارگردانان آمریکایی و اروپایی مانند پیتر بروک و …، دوره‌های آموزش تاتر و نمایشنامه نویسی را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تدریس و اداره می‌کرد. چندی بعد او وارد حلقه شاهین سرکیسیان (گروه هنر ملی بعدی) شد و چندی پس از مرگ سرکیسیان از این گروه جدا شد. در همین زمان کارگردانی چند نمایش را به عهده داشت و خود نیز در چند اثر از جمله نمایشنامه «باغ وحش شیشه‌ای» اثر «تنسی ویلیامز» به ایفای نقش پرداخت. «بیژن مفید» از همان سالهای تحصِل در دبیرستان به فعالیت تئاتری پرداخت. بین سالهای۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ گروه تئاتری از اعضای کاملاً آماتور تشکیل داد و نام آن را «آتلیه تئاتر» گذاشت. از مهمترین اعضای این گروه که بعدها هرکدام هنرمندانی بزرگ شدند می‌توان به «بهمن مفید»، «محمود استادمحمد»، «جمیله ندایی» (همسر بیژن مفید) و «حسین والامنش» اشاره کرد. | او بعد از اتمام تحصیلات دبیرستانی، دوره هنرپیشگی را به‌پایان رساند و سپس در رشته زبان و ادبیات انگلیسی به ادامه تحصیل پرداخت. در این دوران او علاوه بر دستیاری استادان و کارگردانان آمریکایی و اروپایی مانند پیتر بروک و …، دوره‌های آموزش تاتر و نمایشنامه نویسی را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران تدریس و اداره می‌کرد. چندی بعد او وارد حلقه شاهین سرکیسیان (گروه هنر ملی بعدی) شد و چندی پس از مرگ سرکیسیان از این گروه جدا شد. در همین زمان کارگردانی چند نمایش را به عهده داشت و خود نیز در چند اثر از جمله نمایشنامه «باغ وحش شیشه‌ای» اثر «تنسی ویلیامز» به ایفای نقش پرداخت. «بیژن مفید» از همان سالهای تحصِل در دبیرستان به فعالیت تئاتری پرداخت. بین سالهای۱۳۴۴ و ۱۳۴۵ گروه تئاتری از اعضای کاملاً آماتور تشکیل داد و نام آن را «آتلیه تئاتر» گذاشت. از مهمترین اعضای این گروه که بعدها هرکدام هنرمندانی بزرگ شدند می‌توان به «بهمن مفید»، «محمود استادمحمد»، «جمیله ندایی» (همسر بیژن مفید) و «حسین والامنش» اشاره کرد. | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۴: | ||
از بازیگران توانایی که در بازی آثاری که بر صحنه «کارگاه نمایش» به اجرا درآمد نقش‌آفرین بودند می‌توان از «لرتا» [هاپرایتیان - نوشین] (همسر عبدالحسین نوشین)، «فردوس کاویانی»، «فهیمه راستکار»، «سوسن تسلیمی»، «شکوه نجم‌آبادی» «صدرالدین زاهد»، «هوشنگ توکلی»، «آتیلا پسیانی»، «پرویز پورحسینی»، «جمیله ندایی»، «رضا رویگری»، «محمد صالح‌علاء»، «فریده سپاه منصور» و «رضا ژیان» نام برد. | از بازیگران توانایی که در بازی آثاری که بر صحنه «کارگاه نمایش» به اجرا درآمد نقش‌آفرین بودند می‌توان از «لرتا» [هاپرایتیان - نوشین] (همسر عبدالحسین نوشین)، «فردوس کاویانی»، «فهیمه راستکار»، «سوسن تسلیمی»، «شکوه نجم‌آبادی» «صدرالدین زاهد»، «هوشنگ توکلی»، «آتیلا پسیانی»، «پرویز پورحسینی»، «جمیله ندایی»، «رضا رویگری»، «محمد صالح‌علاء»، «فریده سپاه منصور» و «رضا ژیان» نام برد. | ||
«بیژن مفید» نیز همراه با «آربی اوانسیان»، «ایرج انور»، «آشور بانی پال بابلا» و «اسماعیل خلج»، «عباس نعلبندیان» و «رضا قاسمی» از جمله نمایشنامه نویسان و کارگردان‌های ثابت نمایش‌هایی بودند که در این کارگاه به اجرا درمی‌آمد. اولین اثری که در «کارگاه نمایش» به اجرا درآمد، نمایشنامه | «بیژن مفید» نیز همراه با «آربی اوانسیان»، «ایرج انور»، «آشور بانی پال بابلا» و «اسماعیل خلج»، «عباس نعلبندیان» و «رضا قاسمی» از جمله نمایشنامه نویسان و کارگردان‌های ثابت نمایش‌هایی بودند که در این کارگاه به اجرا درمی‌آمد. اولین اثری که در «کارگاه نمایش» به اجرا درآمد، نمایشنامه «[[شهر قصه]]» و «پژوهشی …» بود که شهر قصه به مدت نود و یک روز در تهران و دیگر شهرهای مختلف ایران از جمله آبادان و مسجدسلیمان به روی صحنه رفت.<ref name=":1">آتلیه تئاتر - [http://ateatr.blogfa.com/post-54.aspx <nowiki>[1]</nowiki>][http://ateatr.blogfa.com/post-54.aspx زندگینامه] بیژن مفید</ref> | ||
عمدهٔ فعالیت‌های نمایشی بیژن مفید پس از انحلال آتلیهٔ تئاتر در سال ۱۳۴۹ و از هم پاشیدن گروهش، به همکاری او با کارگاه نمایش، بازی در نمایش «ناگهان…» و نمایشنامه خوانی «ترس و نکبت رایش سوم» اثر برشت گذشت. | عمدهٔ فعالیت‌های نمایشی بیژن مفید پس از انحلال آتلیهٔ تئاتر در سال ۱۳۴۹ و از هم پاشیدن گروهش، به همکاری او با کارگاه نمایش، بازی در نمایش «ناگهان…» و نمایشنامه خوانی «ترس و نکبت رایش سوم» اثر برشت گذشت. | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
== فعالیت سیاسی == | == فعالیت سیاسی == | ||
بیژن مفید در خارج از کشور با شورای ملی مقاومت ایران رابطه داشت. او در ژانویه سال ۱۹۸۴ (بهمن۱۳۶۲)، به دعوت شورای متخصصین ایرانی هوادار شورای ملی مقاومت ایران، در لس‌آنجلس، تحت عنوان «هنر ایران، قبل و بعد از انقلاب» سخنرانی کرد که بخشی از آن در مجلهٌ این شورا، دورهٌ اول، شمارهٌ ۲۵، آمده‌است.<ref>نشریه ایران‌زمین شماره ۲۵ - مقاله «یادی از بیژن مفید» نوشته عبدالعلی معصومی</ref> | بیژن مفید در خارج از کشور با [[شورای ملی مقاومت ایران]] رابطه داشت. او در ژانویه سال ۱۹۸۴ (بهمن۱۳۶۲)، به دعوت شورای متخصصین ایرانی هوادار شورای ملی مقاومت ایران، در لس‌آنجلس، تحت عنوان «هنر ایران، قبل و بعد از انقلاب» سخنرانی کرد که بخشی از آن در مجلهٌ این شورا، دورهٌ اول، شمارهٌ ۲۵، آمده‌است.<ref>نشریه ایران‌زمین شماره ۲۵ - مقاله «یادی از بیژن مفید» نوشته عبدالعلی معصومی</ref> | ||
بیژن مفید ترانه «وا دل من» را براساس شعری از مولانا برای هدیه به مرضیه ساخت.<ref>نشریه ایران‌زمین شماره ۱۴۹ - مقاله «مرضیه در جشنوارهٌ «سنت»، بار دیگر درخشید»</ref> | بیژن مفید ترانه «وا دل من» را براساس شعری از [[مولوی|مولانا]] برای هدیه به [[مرضیه]] ساخت.<ref>نشریه ایران‌زمین شماره ۱۴۹ - مقاله «مرضیه در جشنوارهٌ «سنت»، بار دیگر درخشید»</ref> | ||
== مرگ == | == مرگ == | ||