۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== شروع تظاهرات == | == شروع تظاهرات == | ||
استانداری در مقاطع مختلف به بهانه ساخت و سازهای غیر مجاز در محله‌ی کوی طلاب، در صدد تخریب خانه‌های مردم بود.<ref name=":1" /> در روز نهم خرداد سال ۱۳۷۱، علی جنتی، استاندار آن زمان خراسان دستور تخریب بخشی از سکونت‌گاه‌های کوی طلاب و دیگر مناطق حاشیه حرم را صادر کرد. بولدوزرها وقتی به انتهای خیابان طبرسی در کوی طلاب رسیدند با مقاومت مردم مواجه شدند. درگیری میان ماموران امنیتی و اهالی کوی طلاب بالا گرفت و در جریان این درگیری یک کودک دانش‌آموز که از مدرسه به سمت خانه‌اش می‌رفت با شلیک ماموران امنیتی کشته شد. مرگ این کودک آتش خشم اهالی کوی طلاب را بیشتر کرد و با پیوستن اهالی دیگر محلات شهر نهایتا در عرض چند ساعت و با تسخیر کلانتری ۳ و ۴ مشهد و مسلح شدن مردم، شهر از کنترل نیروهای امنیتی و انتظامی خارج شد و به دست مردم افتاد. | [[پرونده:ویران کردن خانه‌ی مردم در مشهد- مستند بازسازی شده.JPG|جایگزین=تظاهرات مشهد ۱۳۷۱|بندانگشتی|212x212پیکسل|ویران کردن خانه‌ی مردم در مشهد- مستند بازسازی شده]] | ||
[[پرونده: | استانداری در مقاطع مختلف به بهانه ساخت و سازهای غیر مجاز در محله‌ی کوی طلاب، در صدد تخریب خانه‌های مردم بود.<ref name=":1" /> در روز نهم خرداد سال ۱۳۷۱، علی جنتی، استاندار آن زمان خراسان دستور تخریب بخشی از سکونت‌گاه‌های کوی طلاب و دیگر مناطق حاشیه حرم را صادر کرد. بولدوزرها وقتی به انتهای خیابان طبرسی در کوی طلاب رسیدند با مقاومت مردم مواجه شدند. درگیری میان ماموران امنیتی و اهالی کوی طلاب بالا گرفت و در جریان این درگیری یک کودک دانش‌آموز که از مدرسه به سمت خانه‌اش می‌رفت با شلیک ماموران امنیتی کشته شد. مرگ این کودک آتش خشم اهالی کوی طلاب را بیشتر کرد. | ||
مردم منطقه جنازه کودک را بلند کرده و الله‌اکبر گویان حرکت کردند. در عرض مدت کوتاهی افراد زیادی به آنها پیوستند و جمعیت پیوسته خشمگین‌تر می‌شد. | |||
مردم به سمت شهرداری حرکت کردند اما در راه دو کلانتری را تسخیر کرده و آن را خلع سلاح کردند. جوانان مشهد که اکنون مسلح شده بودند با جسارت بیشتری در خیابان به حرکت درآمده و به سمت شهرداری به راه افتادند. | |||
با پیوستن اهالی دیگر محلات شهر نهایتا در عرض چند ساعت و با تسخیر کلانتری ۳ و ۴ مشهد و مسلح شدن مردم، شهر از کنترل نیروهای امنیتی و انتظامی خارج شد و به دست مردم افتاد. | |||
[[پرونده:خلع سلاح کلانتریها توسط مردم.JPG|جایگزین=تظاهرات مشهد ۱۳۷۱|بندانگشتی|خلع سلاح کلانتری ها توسط مردم- تصویر بازسازی شده]] | |||
در جریان این درگیری‌ها چندین بانک و موسسه اقتصادی که وابسته به [[آستان قدس رضوی]] بودند به آتش کشیده شد و ساختمان شهرداری و چندین ساختمان دولتی دیگر توسط مردم تخریب شدند. روز بعد و با اعزام گسترده نیروهای امنیتی و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] از تهران و استان‌های همجوار قیام کوی طلاب سرکوب شد. در پایان دو روز قیام مشهد، ۶ نیروی امنیتی و ۳ نفر از مردم عادی کشته شدند، ۳۰۰ نفر زندانی شدند و به ارزش آن زمان ریال، ۱۰ میلیارد خسارت به شهر وارد شد و علی جنتی به رغم ارتباط نزدیکش با رییس‌جمهور وقت، اکبر هاشمی رفسنجانی، اندکی بعد، از سمت استانداری خراسان عزل و به تهران فراخواند شد.<ref name=":0" /> | در جریان این درگیری‌ها چندین بانک و موسسه اقتصادی که وابسته به [[آستان قدس رضوی]] بودند به آتش کشیده شد و ساختمان شهرداری و چندین ساختمان دولتی دیگر توسط مردم تخریب شدند. روز بعد و با اعزام گسترده نیروهای امنیتی و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه]] از تهران و استان‌های همجوار قیام کوی طلاب سرکوب شد. در پایان دو روز قیام مشهد، ۶ نیروی امنیتی و ۳ نفر از مردم عادی کشته شدند، ۳۰۰ نفر زندانی شدند و به ارزش آن زمان ریال، ۱۰ میلیارد خسارت به شهر وارد شد و علی جنتی به رغم ارتباط نزدیکش با رییس‌جمهور وقت، اکبر هاشمی رفسنجانی، اندکی بعد، از سمت استانداری خراسان عزل و به تهران فراخواند شد.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۹: | ||
== سرانجام تظاهرات مشهد == | == سرانجام تظاهرات مشهد == | ||
قیام مشهد در دو روز سرکوب شد. در آن زمان نیروهای کمکی از شهرهای دیگر روانه مشهد شدند و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] نیز نقش مستقیمی در سرکوب معترضان داشت. | قیام مشهد در دو روز سرکوب شد. در آن زمان نیروهای کمکی از شهرهای دیگر روانه مشهد شدند و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] نیز نقش مستقیمی در سرکوب معترضان داشت. | ||
دادگاه انقلاب مشهد نیز چهارتن را به اعدام محکوم کرد. مجازات مرگ این چهار متهم تنها ۱۱ روز پس از شورش‌ها و بدون طی مراحل متعارف قانونی اجرا شد.<ref name=":2" /> | دادگاه انقلاب مشهد نیز چهارتن را به اعدام محکوم کرد. مجازات مرگ این چهار متهم تنها ۱۱ روز پس از شورش‌ها و بدون طی مراحل متعارف قانونی اجرا شد.<ref name=":2" />[[پرونده:کلیشه یکی از روزنامه‌ها در مورد تظاهرات ۱۳۷۱ مردم مشهد.JPG|جایگزین=کلیشه یکی از رونامه‌ها در مورد قیام مردم مشهددر سال ۱۳۷۱|بندانگشتی|کلیشه یکی از رونامه‌ها در مورد قیام مردم مشهددر سال ۱۳۷۱]]نتیجه «دستور سختگیری» [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]]، ۱۰ روز بعد خود را در اعلامیه دادگاه انقلاب مشهد نشان داد: «به موجب احکام صادره از دادگاه‌های انقلاب اسلامی مشهد و تایید و تنفیذ دیوان‌عالی کشور، ۴ تن از عوامل اصلی غائله اخیر مشهد سحرگاه دیروز به دار مجازات آویخته شدند.» | ||
نتیجه «دستور سختگیری» [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]]، ۱۰ روز بعد خود را در اعلامیه دادگاه انقلاب مشهد نشان داد: «به موجب احکام صادره از دادگاه‌های انقلاب اسلامی مشهد و تایید و تنفیذ دیوان‌عالی کشور، ۴ تن از عوامل اصلی غائله اخیر مشهد سحرگاه دیروز به دار مجازات آویخته شدند.» | |||
دستگیری، محاکمه،صدور حکم اولیه، درخواست تجدید‌نظر، تایید حکم و تنفیذ آن که رویه مرسوم محاکمات در ایران (حتی در دادگاه انقلاب) است در نتیجه فشار رهبر ایران کنار گذاشته شد و تنها ظرف ۹ روز ۴ نفر از معترضان با طناب دار اعدام شدند. | دستگیری، محاکمه،صدور حکم اولیه، درخواست تجدید‌نظر، تایید حکم و تنفیذ آن که رویه مرسوم محاکمات در ایران (حتی در دادگاه انقلاب) است در نتیجه فشار رهبر ایران کنار گذاشته شد و تنها ظرف ۹ روز ۴ نفر از معترضان با طناب دار اعدام شدند. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۴: | ||
'''محمد حسین جعفریان:''' ۵۰ نفر آدم که کلانتری را توانسته بودند خلع سلاح بکنند...کلانتری از همه جایش آتش در می آمد وقتی که رسیدم به میدان شهدا که دیدم اصلاً تمام میدان شهدا آتش است شهرداری را آتش زدند درب و دیوار شهرداری آتش بود چهار طبقه که آمدم اصلاً وحشت برداشت من را دادگستری تمام دادگستری داشت تو آتش می سوخت ''' ''' | '''محمد حسین جعفریان:''' ۵۰ نفر آدم که کلانتری را توانسته بودند خلع سلاح بکنند...کلانتری از همه جایش آتش در می آمد وقتی که رسیدم به میدان شهدا که دیدم اصلاً تمام میدان شهدا آتش است شهرداری را آتش زدند درب و دیوار شهرداری آتش بود چهار طبقه که آمدم اصلاً وحشت برداشت من را دادگستری تمام دادگستری داشت تو آتش می سوخت ''' ''' | ||
'''علی جنتی:''' در استان خراسان استان قدس تقریبا حاکم مطلق تقریبا 85درصد اراضی مشهد مال آستان قدس رضویه کل شهرستان سرخس با حوزه آستان قدس ۵۰درصد شهرستان چناران بصورت مشاع در اختیار استان قدسه یعنی هر کسی خانه ای داره نصفش مال استان قدس رضوی بصورت مشاع در اختیار آستان قدسه | [[پرونده:کلیشه روزنامه خراسان.JPG|جایگزین=صفحه اول روزنامه‌‌ی خراسان در مورد وقایع مشهد در سال ۱۳۷۱ و اعدام ۴ نفر|بندانگشتی|صفحه اول روزنامه‌‌ی خراسان در مورد وقایع مشهد در سال ۱۳۷۱ و اعدام ۴ نفر]]'''علی جنتی:''' در استان خراسان استان قدس تقریبا حاکم مطلق تقریبا 85درصد اراضی مشهد مال آستان قدس رضویه کل شهرستان سرخس با حوزه آستان قدس ۵۰درصد شهرستان چناران بصورت مشاع در اختیار استان قدسه یعنی هر کسی خانه ای داره نصفش مال استان قدس رضوی بصورت مشاع در اختیار آستان قدسه | ||
گزارشگر : ۹خرداد ۱۳۷۱ کوی طلاب مشهد بلوار طبرسی دوم جایی که تا حرم امام رضا (ع) کمتر از ۵ کیلومتر فاصله هست اما آن روزگار در حاشیه شهر قرار داشت غروب بود که جمعیتی خشمگین با تابوتی در دست به سوی شهر راه افتادند شورشی آغاز شده بود که در تاریخ چهارده ساله جمهوری اسلامی تا آن زمان بی‌سابقه بود داستان اما از چه قرار بود <ref>مستند شورش علیه سازندگی - تایم کد:3837</ref> | گزارشگر : ۹خرداد ۱۳۷۱ کوی طلاب مشهد بلوار طبرسی دوم جایی که تا حرم امام رضا (ع) کمتر از ۵ کیلومتر فاصله هست اما آن روزگار در حاشیه شهر قرار داشت غروب بود که جمعیتی خشمگین با تابوتی در دست به سوی شهر راه افتادند شورشی آغاز شده بود که در تاریخ چهارده ساله جمهوری اسلامی تا آن زمان بی‌سابقه بود داستان اما از چه قرار بود <ref>مستند شورش علیه سازندگی - تایم کد:3837</ref> | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۱: | ||
'''یکی از مقامات :''' و بلافاصله مردم همین را بهانه می‌کنند برای ابزار نارضایتی‌شان از وضع موجود | '''یکی از مقامات :''' و بلافاصله مردم همین را بهانه می‌کنند برای ابزار نارضایتی‌شان از وضع موجود | ||
[[پرونده:جنازه کودک کشته شده در تخریب منازل- تصویر بازسازی شده.JPG|جایگزین=تظاهرات مشهد ۱۳۷۱|بندانگشتی|جنازه کودک کشته شده در تخریب منازل- تصویر بازسازی شده]] | |||
'''جعفریان:''' یک لت درب را کندند جنازه اینها را انداختند روی لت درب و جمعیت پشت سر این شروع کرد | '''جعفریان:''' یک لت درب را کندند جنازه اینها را انداختند روی لت درب و جمعیت پشت سر این شروع کرد | ||