۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:Hajji Firuz & sun.svg|بندانگشتی|366x366پیکسل]] | [[پرونده:Hajji Firuz & sun.svg|بندانگشتی|366x366پیکسل]] | ||
== حاجی فیروز نماد کدام اسطوره است؟ == | |||
همه ما در هفته پیش از نوروز، حاجی فیروز را با آن صورت سیاه و لباسهای قرمز در حالیکه دایره میزند و همان ترجیعبند قدیمی و همیشگی را میخواند:" ارباب خودم سلام و علیکم، ارباب خودم بزبزقندی، ارباب خودم چرا نمیخندی و… " دیدهایم. | همه ما در هفته پیش از نوروز، حاجی فیروز را با آن صورت سیاه و لباسهای قرمز در حالیکه دایره میزند و همان ترجیعبند قدیمی و همیشگی را میخواند:" ارباب خودم سلام و علیکم، ارباب خودم بزبزقندی، ارباب خودم چرا نمیخندی و… " دیدهایم. | ||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
دکتر مزداپور میگوید: «نوروز جشنی مربوط به پیش از آمدن آریاییها به این سرزمین است لااقل از دو سه هزار قبل این جشن در ایران برگزار میشده و به احتمال زیاد با آیین ازدواج مقدس مرتبط است. تصور میشده که الهه بزرگ، یعنی الهه مادر، شاه را برای شاهی انتخاب و با او ازدواج میکند.» | دکتر مزداپور میگوید: «نوروز جشنی مربوط به پیش از آمدن آریاییها به این سرزمین است لااقل از دو سه هزار قبل این جشن در ایران برگزار میشده و به احتمال زیاد با آیین ازدواج مقدس مرتبط است. تصور میشده که الهه بزرگ، یعنی الهه مادر، شاه را برای شاهی انتخاب و با او ازدواج میکند.» | ||
=== آناهیتا خدای جنگ، آفرینندگی وباروری === | |||
دکتر | بنا به نظر دکتر صنعتیزاده، این الهه «ننه» یا «ننه خاتون» نام داشته، معادل سومری آن «نانای» و معادل بابلی و ایرانی آن «ایشتر» و «[[الهه آناهیتا|آناهیتا]]» است.این الهه خدای جنگ، آفرینندگی و باروری است.<ref>[http://hamazoor.com/persian/index.php?option=com_content&task=view&id=60&Itemid=155 استوره عمو نوروز و حاجي فيروز، کهن و ریشه در فرهنگ چندين هزار ساله ايران دارد]. - همازور</ref> | ||
سپس دکتر مزداپور داستان این ازدواج نمادین و اسطورهای را که بنیادیترین نماد نوروز است چنین شرح داد: «اینانا یا ایشتر که در | سپس دکتر مزداپور داستان این ازدواج نمادین و اسطورهای را که بنیادیترین نماد [[نوروز]] است چنین شرح داد: «اینانا یا ایشتر که در بینالنهرین است عاشق 'دوموزی' یا 'تموز' میشود (نام دوموزی در کتاب مقدس تموز است) و او را برای ازدواج انتخاب میکند.» | ||
تموز یا دوموزی در این داستان نماد شاه است. الهه یک روز هوس میکند که به زیرزمین برود. علت این تصمیم را نمیدانیم. شاید خودش الهه زیرزمین هم هست. خواهری دارد که شاید خود او باشد که در زیرزمین زندگی میکند. | تموز یا دوموزی در این داستان نماد شاه است. الهه یک روز هوس میکند که به زیرزمین برود. علت این تصمیم را نمیدانیم. شاید خودش الهه زیرزمین هم هست. خواهری دارد که شاید خود او باشد که در زیرزمین زندگی میکند. | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
به گفته دکتر مزداپور با کشف این لوح اکدی و ترجمه متن آن حدس مرحوم بهار تأیید گردید و اسطوره حاجی فیروز رازگشایی شد<ref>بیبیسی فارسیhttp://www.bbc.com/persian/arts/story/2004/03/040316_pm-la-hajifirouz.shtml</ref> | به گفته دکتر مزداپور با کشف این لوح اکدی و ترجمه متن آن حدس مرحوم بهار تأیید گردید و اسطوره حاجی فیروز رازگشایی شد<ref>بیبیسی فارسیhttp://www.bbc.com/persian/arts/story/2004/03/040316_pm-la-hajifirouz.shtml</ref> | ||
=== حاجی فیروز طلایه دار عید نوروز === | |||
افسانه نوروز روایتی است باقی مانده ازدوران پیشین ایرانیان که باخواندنش بخشی ازمعمای قصههای کهن این سرزمین آشکارمیشود. حاجی فیروز طلایه دارعید نوروز است، اما اکثر ما از داستان شکلگیری این اسطوره بیخبریم. در اسنادبینالنهرینی، خدای نباتی رابالباس قرمزونیلبک به دنیای زیرزمین میفرستادندرنگ هیئت وروی اوکه سیاه است به این دلیل است که ازدنیای مرگ بازگشته است. اسناد و مدارکی از بینالنهرین وجود داردکه ریشه حاجی فیروز رانشان میدهد. خدایی که قربانی میشود و با زنده شدن جهان زنده میشود. حاجی فیروز از آن نمادهای بسیارقدیم است که مراسمش بومی ایران است. خدای قربانی شونده است که به سمت زمین میرودودوباره بازمیگرددزمستان به دنیای مرگ میرودواول بهار زنده میشودوبه دنیای زندگان میآیدونویدآمدن سال نورا میدهد. | افسانه نوروز روایتی است باقی مانده ازدوران پیشین ایرانیان که باخواندنش بخشی ازمعمای قصههای کهن این سرزمین آشکارمیشود. حاجی فیروز طلایه دارعید نوروز است، اما اکثر ما از داستان شکلگیری این اسطوره بیخبریم. در اسنادبینالنهرینی، خدای نباتی رابالباس قرمزونیلبک به دنیای زیرزمین میفرستادندرنگ هیئت وروی اوکه سیاه است به این دلیل است که ازدنیای مرگ بازگشته است. اسناد و مدارکی از بینالنهرین وجود داردکه ریشه حاجی فیروز رانشان میدهد. خدایی که قربانی میشود و با زنده شدن جهان زنده میشود. حاجی فیروز از آن نمادهای بسیارقدیم است که مراسمش بومی ایران است. خدای قربانی شونده است که به سمت زمین میرودودوباره بازمیگرددزمستان به دنیای مرگ میرودواول بهار زنده میشودوبه دنیای زندگان میآیدونویدآمدن سال نورا میدهد. | ||
=== جایگاه حاجی فیروز در فرهنگ ایرانیان === | |||
شخصیت و پیشینه «حاجی فیروز» بهعنوانِ طلایه داروپیام آورنوروزی قدمتی برابروحتی بیشترازفرهنگ و تمدن ایرانزمین دارد. ریشه وخاستگاه این پدیده فرهنگیرا همانا درباورها و اعتقادات توده مردم میتوان جستوجو کرد. از آنجا که فرهنگ، نخستین گسترهای است که آفرینندگانش نامیاز خودبرجای نگذاشته و تاریخیروشن ندارد، حضور متداوم یک نمادفرهنگی، چون حاجی فیروزوجاری بودن آندرروزگارمعاصر، بازتاب روشنی است ازاندیشهها، عواطف، وسنتهای جامعهای که باپیروی ازروش شفاهی از راه زبان، اشاره، حرکت ونمایش، آن را فرد به فرد و نسل به نسل به دیگران منتقل و دربستر تاریخ، آن باورها رابا هنجارهای اجتماعی دیگرمنطبق میسازد ازاینرو شخصیت حاجی فیروز را میتوان برآیند یک اندیشه یا تخیل جمعی دانست که درمسیرتاریخیخوداز سرزمینی به سرزمین دیگرکوچ کرده و روایتی مختلف ولی با هستهای یکسان، پدیدآورده است. | شخصیت و پیشینه «حاجی فیروز» بهعنوانِ طلایه داروپیام آورنوروزی قدمتی برابروحتی بیشترازفرهنگ و تمدن ایرانزمین دارد. ریشه وخاستگاه این پدیده فرهنگیرا همانا درباورها و اعتقادات توده مردم میتوان جستوجو کرد. از آنجا که فرهنگ، نخستین گسترهای است که آفرینندگانش نامیاز خودبرجای نگذاشته و تاریخیروشن ندارد، حضور متداوم یک نمادفرهنگی، چون حاجی فیروزوجاری بودن آندرروزگارمعاصر، بازتاب روشنی است ازاندیشهها، عواطف، وسنتهای جامعهای که باپیروی ازروش شفاهی از راه زبان، اشاره، حرکت ونمایش، آن را فرد به فرد و نسل به نسل به دیگران منتقل و دربستر تاریخ، آن باورها رابا هنجارهای اجتماعی دیگرمنطبق میسازد ازاینرو شخصیت حاجی فیروز را میتوان برآیند یک اندیشه یا تخیل جمعی دانست که درمسیرتاریخیخوداز سرزمینی به سرزمین دیگرکوچ کرده و روایتی مختلف ولی با هستهای یکسان، پدیدآورده است. | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:نوروز]] | |||
[[رده:فولکلور ایران]] |