۲٬۵۷۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
(اصلاح ارقام) |
||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
'''حزب رستاخیز''' بهعنوان تنها حزب سیاسی روزگار پایانی سلطنت پهلوی در روز ۱۱ اسفند ۱۳۵۳ به دستور محمدرضا پهلوی تشکیل شد. | '''حزب رستاخیز''' بهعنوان تنها حزب سیاسی روزگار پایانی سلطنت پهلوی در روز ۱۱ اسفند ۱۳۵۳ به دستور محمدرضا پهلوی تشکیل شد. | ||
تا سال ۱۳۵۳ شاه از نظام دو حزبی حمایت میکرد و همواره به مخالفان اطمینان میداد که قصد ایجاد نظام تکحزبی ندارد اما در سال ۱۳۵۳ ناگهان عقیده شاه تغییر کرد، حزب ایران نوین و حزب مردم را منحل کرد و حزب رستاخیز را تشکیل داد. | تا سال ۱۳۵۳ شاه از نظام دو حزبی حمایت میکرد و همواره به مخالفان اطمینان میداد که قصد ایجاد نظام تکحزبی ندارد اما در سال ۱۳۵۳ ناگهان عقیده شاه تغییر کرد، حزب ایران نوین و حزب مردم را منحل کرد و حزب رستاخیز را تشکیل داد. پس از تشکیل این حزب که آخرین میخ بر تابوت مشروطیت بود، همه موظف شدند به آن بپیوندند. نظام شاهنشاهی در قدم بعدی تمام کارمندان دولت را مجبور به عضویت در حزب نمود. افرادی که عضو حزب بودند، تنها نام خود را در دفاتر حزب وارد کردند و عملاً گامی در جهت اهداف آن برنمیداشتند شاه در پاسخ به انتقاداتی که نظام تکحزبی را مغایر با پشتیبانی وی از نظام دو حزبی میدانست، گفت: «با پنج سال اعتصاب و راهپیماییهای خیابانی! دموکراسی؟ آزادی؟ این حرفها یعنی چه؟ ما هیچکدام از آنها را نمیخواهیم»! سرانجام در پائیز ۱۳۵۷ حزب رستاخیر منحل شد و شاه در کتاب «پاسخ به تاریخ» از تشکیل حزب به عنوان یک اشتباه یاد کرد! | ||
پس از تشکیل این حزب که آخرین میخ بر تابوت مشروطیت بود، همه موظف شدند به آن بپیوندند. نظام شاهنشاهی در قدم بعدی تمام کارمندان دولت را مجبور به عضویت در حزب نمود. افرادی که عضو حزب بودند، تنها نام خود را در دفاتر حزب وارد کردند و عملاً گامی در جهت اهداف آن برنمیداشتند شاه در پاسخ به انتقاداتی که نظام تکحزبی را مغایر با پشتیبانی وی از نظام دو حزبی میدانست، گفت: «با پنج سال اعتصاب و راهپیماییهای خیابانی! دموکراسی؟ آزادی؟ این حرفها یعنی چه؟ ما هیچکدام از آنها را نمیخواهیم»! | |||
سرانجام در پائیز ۱۳۵۷ حزب رستاخیر منحل شد و شاه در کتاب «پاسخ به تاریخ» از تشکیل حزب به عنوان یک اشتباه یاد کرد! | |||
== تاسیس حزب == | == تاسیس حزب == | ||
در آخرین ساعات عصر یکشنبه یازدهم اسفند | در آخرین ساعات عصر یکشنبه یازدهم اسفند ۱۳۵۳، شاه در حضور جمعی از دستاندرکاران درجه اول کشور اعلام کرد که دیگر نظام چند حزبی موجود را برنمیتابد و ادامه حیات آن را در راستای اهداف و طرحهای بلندپروازانه خود سودمند نمیداند و بدون اینکه مستمعین را مدت زیادی منتظر نگه دارد از ضرورت تأسیس حزبی واحد و فراگیر سخن به میان آورد تا سیاستهای آتی کشور را بر اساس دادههای راهبردی آن تنظیم و به اجرا گذاشته شود. حزب جدید که مورد موافقت بیچون و چرای حاضرین در جلسه قرار گرفت و حزب «رستاخیز ملت ایران» نامیده شد، در واقع روند دیکتاتوری حاکم بر کشور را به نهایت رساند. بنابراین، تأسیس حزب واحد و فراگیر رستاخیر ملت ایران را باید آخرین مرحله دیکتاتوری شاه قلمداد کرد که بدون محابا، بقایای بسیار متظاهرانه و فرمایشی اصول مشروطیت و دموکراسی را در ایران فرو ریخت. <ref>حزب رستاخیز آخرین مرحله از دیکتاتوری [https://www.irdc.ir/fa/news/6690/%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B2-%D8%A2%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AD%D9%84%D9%87%E2%80%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C پهلوی]</ref> | ||
== زمینههای تأسیس حزب == | == زمینههای تأسیس حزب == | ||
خط ۳۴: | خط ۳۰: | ||
== نفرات دبیر کل حزب == | == نفرات دبیر کل حزب == | ||
[[پرونده:Amir Abbas Hoveyda-1976.jpg|بندانگشتی|هویدا]] | [[پرونده:Amir Abbas Hoveyda-1976.jpg|بندانگشتی|هویدا]] | ||
از آغاز تأسیس حزب رستاخیز تا مهر | از آغاز تأسیس حزب رستاخیز تا مهر ۱۳۵۵ هویدا دبیرکلی حزب را بر عهده داشت. در این تاریخ جمشید آموزگار جانشین او شد. در مرداد ۱۳۵۶ محمد باهری معاون وزارت دربار به عنوان دبیر کل حزب برگزیده شد. در ۱۴ دی ۱۳۵۶ شاه دوباره جمشید آموزگار را به دبیرکلی حزب رستاخیز انتخاب کرد... | ||
سرانجام در زمان نخستوزیری شریفامامی، حزب رستاخیز در | سرانجام در زمان نخستوزیری شریفامامی، حزب رستاخیز در ۸ مهر ۱۳۵۷ به طور رسمی منحل شد.<ref>[http://pahlaviha.pchi.ir/show.php?page=contents&id=45 حزب رستاخیز از شکل گیری تا انحلال]</ref> | ||
== عاقبت رستاخیز == | == عاقبت رستاخیز == |