۴۷۶
ویرایش
ابرابزار
بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|شاه_قبلی = [[احمدشاه قاجار]] | |شاه_قبلی = [[احمدشاه قاجار]] | ||
|شاه_بعدی = [[محمدرضاشاه]] | |شاه_بعدی = [[محمدرضاشاه]] | ||
|دین = [[اسلام | |دین = [[اسلام]] | ||
|همسران = [[مریم سوادکوهی]]، [[تاج‌الملوک آیرملو]]، [[توران امیرسلیمانی]]، [[عصمت دولتشاهی]] | |همسران = [[مریم سوادکوهی]]، [[تاج‌الملوک آیرملو]]، [[توران امیرسلیمانی]]، [[عصمت دولتشاهی]] | ||
|فرزندان = [[همدم‌السلطنه پهلوی|همدم‌السلطنه]]، [[شمس پهلوی|شمس]]، [[اشرف پهلوی|اشرف]]، [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا]]، [[علیرضا پهلوی (اول)|علیرضا]]، [[غلامرضا پهلوی|غلامرضا]]، [[عبدالرضا پهلوی|عبدالرضا]]، [[احمدرضا پهلوی|احمدرضا]]، [[محمودرضا پهلوی|محمودرضا]]، [[فاطمه پهلوی|فاطمه]]، [[حمیدرضا پهلوی|حمیدرضا]] | |فرزندان = [[همدم‌السلطنه پهلوی|همدم‌السلطنه]]، [[شمس پهلوی|شمس]]، [[اشرف پهلوی|اشرف]]، [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا]]، [[علیرضا پهلوی (اول)|علیرضا]]، [[غلامرضا پهلوی|غلامرضا]]، [[عبدالرضا پهلوی|عبدالرضا]]، [[احمدرضا پهلوی|احمدرضا]]، [[محمودرضا پهلوی|محمودرضا]]، [[فاطمه پهلوی|فاطمه]]، [[حمیدرضا پهلوی|حمیدرضا]] | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''رضاشاه پهلوی''' (زادهٔ ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ در آلاشت، سوادکوه، مازندران – درگذشتهٔ ۴ مرداد ۱۳۲۳ در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی) وی پسر عباسعلی، معروف به «داداش بیگ» افسر قزاق از ایل پالانی، در ۲۴ اسفند ماه سال ۱۲۵۵ هـ.ش. در قریه «آلاشت» از توابع سواد کوه مازندران به دنیا آمد. چند روز پس از تولد رضا، داداش بیگ درگذشت و مادر - که از مهاجران گرجستان بود - به دنبال درگیری و اختلاف خانوادگی، به همراه نوزادش به تهران رفت و در خانه برادر خود ساکن شد. رضا دوران کودکی و نوجوانی خود را زیر نظر دایی‌اش - که خیاط قزاقخانه بود - سپری کرد و به توصیه و وساطت او، در سن چهارده، پانزده سالگی وارد بریگاد قزاق شد و به عنوان نظامی ساده، مشغول به کار گردید.<ref name=":0">[http://vista.ir/article/329580/از-رضاخان-شصت-تیر-تا-رضاشاه-پهلوی- سایت ویستا -از-رضاخان-شصت-تیر-تا-رضاشاه-پهلوی]</ref> | '''رضاشاه پهلوی''' (زادهٔ ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ در آلاشت، سوادکوه، مازندران – درگذشتهٔ ۴ مرداد ۱۳۲۳ در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی) وی پسر عباسعلی، معروف به «داداش بیگ» افسر قزاق از ایل پالانی، در ۲۴ اسفند ماه سال ۱۲۵۵ هـ.ش. در قریه «آلاشت» از توابع سواد کوه مازندران به دنیا آمد. چند روز پس از تولد رضا، داداش بیگ درگذشت و مادر - که از مهاجران گرجستان بود - به دنبال درگیری و اختلاف خانوادگی، به همراه نوزادش به تهران رفت و در خانه برادر خود ساکن شد. رضا دوران کودکی و نوجوانی خود را زیر نظر دایی‌اش - که خیاط قزاقخانه بود - سپری کرد و به توصیه و وساطت او، در سن چهارده، پانزده سالگی وارد بریگاد قزاق شد و به عنوان نظامی ساده، مشغول به کار گردید.<ref name=":0">[http://vista.ir/article/329580/از-رضاخان-شصت-تیر-تا-رضاشاه-پهلوی- سایت ویستا -از-رضاخان-شصت-تیر-تا-رضاشاه-پهلوی]</ref> | ||
== اسامی مختلف رضاشاه == | == اسامی مختلف رضاشاه == | ||
رضاشاه در طول زندگی خود و حتی پس از آن به دلایل مختلف به نام‌هائی چند خوانده شده‌است. در جوانی به نام ناحیه‌ای که از آن برخاسته بود «رضا سوادکوهی» نامیده می‌شد. با ورود به نظامی‌گری به «رضاخان» و سپس، با ذکر درجه نظامی‌اش، به «رضاخان میرپنج» شناخته شد. بعد از کودتای ۱۲۹۹ و به دست‌گرفتن وزارت جنگ و فرماندهی کل قوا او را «سردار سپه» می‌خواندند. پس از رسیدن به سلطنت و انتخاب نام خانوادگی پهلوی به «رضاشاه پهلوی» شناخته شد. در سال ۱۳۲۸ با تصویب مجلس شورای ملی به او لقب «کبیر» داده شد و از آن پس هوادارانش او را «رضاشاه کبیر» می‌خوانند.<ref>[http://political.ir/post-352.aspx پایگاه تخصصی سیاست بین‌الملل ( INPO )-بیوگرافی رضا شاه]</ref> | رضاشاه در طول زندگی خود و حتی پس از آن به دلایل مختلف به نام‌هائی چند خوانده شده‌است. در جوانی به نام ناحیه‌ای که از آن برخاسته بود «رضا سوادکوهی» نامیده می‌شد. با ورود به نظامی‌گری به «رضاخان» و سپس، با ذکر درجه نظامی‌اش، به «رضاخان میرپنج» شناخته شد. بعد از کودتای ۱۲۹۹ و به دست‌گرفتن وزارت جنگ و فرماندهی کل قوا او را «سردار سپه» می‌خواندند. پس از رسیدن به سلطنت و انتخاب نام خانوادگی پهلوی به «رضاشاه پهلوی» شناخته شد. در سال ۱۳۲۸ با تصویب مجلس شورای ملی به او لقب «کبیر» داده شد و از آن پس هوادارانش او را «رضاشاه کبیر» می‌خوانند.<ref>[http://political.ir/post-352.aspx پایگاه تخصصی سیاست بین‌الملل ( INPO )-بیوگرافی رضا شاه]</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۴: | ||
در اولین ساعات سپیده دم ۳ اسفند ۱۲۹۹ رضاخان همراه با نظامیان قزاق تحت فرمانش از قزوین وارد تهران شدند. آنان بلافاصله کلانتری‌ها، وزارتخانه‌ها، پست‌خانه‌ها و ادارات دولتی و مراکز حساس تهران را به تصرف درآوردند. در منابع تاریخی آمده این عملیات کودتایی بود که سفارت انگلستان هدایت آن را برعهده داشت، رضاخان عامل نظامی کودتا و سیدضیاءالدین طباطبایی ـ مدیر روزنامه رعد ـ عامل سیاسی آن بود. ورود نیروهای تحت امر رضاخان به تهران، در حقیقت نقطه شروع رویدادهایی بود که به فروپاشی سلسله ۱۲۵ساله قاجار منتهی شد. قزاق‌ها با ورود خود به تهران دروازه‌های شهر را بستند و سفارتخانه‌ها را به محاصره خود درآوردند تا کسی به این مکان‌ها پناهنده نشود. سپس تمامی تلفن‌ها و خطوط ارتباطی داخل و خارج کشور را قطع کردند. در این روز زد و خوردهای پراکنده‌ای در جریان تصرف شهر به وقوع پیوست و تعدادی نیز کشته و زخمی شدند،<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsList?Page=&Lang=fa&EventsId=86&Action=EventsDetail تاریخ ایرانی- رضاخان کودتا کرد]</ref> | در اولین ساعات سپیده دم ۳ اسفند ۱۲۹۹ رضاخان همراه با نظامیان قزاق تحت فرمانش از قزوین وارد تهران شدند. آنان بلافاصله کلانتری‌ها، وزارتخانه‌ها، پست‌خانه‌ها و ادارات دولتی و مراکز حساس تهران را به تصرف درآوردند. در منابع تاریخی آمده این عملیات کودتایی بود که سفارت انگلستان هدایت آن را برعهده داشت، رضاخان عامل نظامی کودتا و سیدضیاءالدین طباطبایی ـ مدیر روزنامه رعد ـ عامل سیاسی آن بود. ورود نیروهای تحت امر رضاخان به تهران، در حقیقت نقطه شروع رویدادهایی بود که به فروپاشی سلسله ۱۲۵ساله قاجار منتهی شد. قزاق‌ها با ورود خود به تهران دروازه‌های شهر را بستند و سفارتخانه‌ها را به محاصره خود درآوردند تا کسی به این مکان‌ها پناهنده نشود. سپس تمامی تلفن‌ها و خطوط ارتباطی داخل و خارج کشور را قطع کردند. در این روز زد و خوردهای پراکنده‌ای در جریان تصرف شهر به وقوع پیوست و تعدادی نیز کشته و زخمی شدند،<ref>[http://tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsList?Page=&Lang=fa&EventsId=86&Action=EventsDetail تاریخ ایرانی- رضاخان کودتا کرد]</ref> | ||
رضا خان بعدها نزد بعضی از بزرگان اعتراف کرد که انگلیسی‌ها او را سرکار آوردند؛ اما او انگیزه‌اش را از اقدام به کودتا، وطن‌خواهی خود قلمداد کرد. رضا خان در اعلامیه مشهوری که با عنوان «حکم می‌کنم» منتشر | رضا خان بعدها نزد بعضی از بزرگان اعتراف کرد که انگلیسی‌ها او را سرکار آوردند؛ اما او انگیزه‌اش را از اقدام به کودتا، وطن‌خواهی خود قلمداد کرد. رضا خان در اعلامیه مشهوری که با عنوان «حکم می‌کنم» منتشر کرد، خود را رئیس کل قوا خواند و پس از اندکی، از سوی «احمد شاه قاجار» با لقب «سردار سپه» به بالاترین درجه نظامی (سردار سپهی) دست یافت.<ref name=":0" /> | ||
== وزیر جنگ بعد از کودتا و سرکوب مخالفین == | == وزیر جنگ بعد از کودتا و سرکوب مخالفین == | ||