۲٬۳۲۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
خشونت اقتصادی: محروم کردن زن از نیازهای مادیاش، در اختیار گرفتن درآمد زن، آسیب رساندن یا تصرف در اموال زن، یا سوءاستفاده مالی از او مصادیقی از خشونت اقتصادی علیه زنان است. | خشونت اقتصادی: محروم کردن زن از نیازهای مادیاش، در اختیار گرفتن درآمد زن، آسیب رساندن یا تصرف در اموال زن، یا سوءاستفاده مالی از او مصادیقی از خشونت اقتصادی علیه زنان است. | ||
هرچند عمده کارشناسان، خشونت و بدرفتاری علیه زنان در ایران را مرتبط با فرهنگ رایج مردسالار در جامعه محسوب میکنند، ولی به شدت معتقدند که سیاستگذاریها و قوانین تبعیضآمیز عامل بسیار | هرچند عمده کارشناسان، خشونت و بدرفتاری علیه زنان در ایران را مرتبط با فرهنگ رایج مردسالار در جامعه محسوب میکنند، ولی به شدت معتقدند که سیاستگذاریها و قوانین تبعیضآمیز عامل بسیار مهمتری در این رابطه است. به عبارت دیگر خشونت جنسیتی در ایران وجههی قانونی دارد. در اغلب کشورها خشونت علیه زنان توسط حکومت، قانون و سیستم حاکمه نفی و مذمت میشود اما در ایران این خشونت معمولا سیستماتیک و به عنوان قانون نهادینه شده است. در بسیاری از موارد قتل زنان توسط قانون مورد پیگیری جدی قرار نگرفته و یا در پیگیری آن اهمال میشود. قتل یک مرد شامل مجازات قتل یک انسان است اما قتل یک زن نیمی از مجازات قتل یک انسان را در پی دارد. از سویی پدر و مادر صاحب خون فرزند دختر خود هستند و در بسیاری موارد میتوانند از مجازات اعمال خشونت یا قتل فرزند خود رهایی یابند. | ||
مطابق گفتهی بسیاری از فعالان حقون زنان در ایران، در دهههای اخیر در ایران با قوانین وضع شده، ابعاد تبعیضهای جنسیتی علیه زنان افزایش پیدا کرده و در نتیجه خشونت علیه زنان نیز تشدید شده است. مجازاتهایی مانند سنگسار، شلاق زدن و دستگیری بخاطر رابطه با مردان از نمونههای این خشونت است. از سویی در سیستمهای دولتی و قضایی، با زنان به عنوان موجود | مطابق گفتهی بسیاری از فعالان حقون زنان در ایران، در دهههای اخیر در ایران با قوانین وضع شده، ابعاد تبعیضهای جنسیتی علیه زنان افزایش پیدا کرده و در نتیجه خشونت علیه زنان نیز تشدید شده است. مجازاتهایی مانند سنگسار، شلاق زدن و دستگیری بخاطر رابطه با مردان از نمونههای این خشونت است. از سویی در سیستمهای دولتی و قضایی، با زنان به عنوان موجود دست دوم و فرو دست رفتار میشود. فعالین حقوق زنان در ایران علت این امر را مقررات و قوانینی میدانند که فرهنگ مردسالار را نهادینه و تقویت کرده است.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/روز-جهانی-منع-خشونت-بر-زنان-از-۴۹-سال-پیش-تا-به-امروز/a-4921429 روز جهانی منع خشونت بر زنان، وب سایت دویچه وله فارسی]</ref> | ||
خشونت علیه زنان در ایران، پیشینهای دیرینه دارد و اغلب توسط روحانیون مرتجع و جریان سنتی مذهبی تقویت و تشدید شده است. خشونتی که در دوران جمهوری اسلامی چهرهی قانونی بخود گرفته است. دو محور مهم آن شامل: | خشونت علیه زنان در ایران، پیشینهای دیرینه دارد و اغلب توسط روحانیون مرتجع و جریان سنتی مذهبی تقویت و تشدید شده است. خشونتی که در دوران جمهوری اسلامی چهرهی قانونی بخود گرفته است. دو محور مهم آن شامل: | ||
# خشونت سیستماتیک و نهادینه شده علیه زنان در ایران که بر مبنای قانون اساسی و همچنین دیگر قوانین موضوعی و فرعی، تدوین شده است. در اساس، زن نصف مرد تلقی و ارزشگذاری گردیده و به صراحت از بسیاری مناصب و مشاغل اجتماعی محروم میباشد. بر اساس قانون موجود در نظام جمهوری اسلامی مرد مالک زن است. | # خشونت سیستماتیک و نهادینه شده علیه زنان در ایران که بر مبنای قانون اساسی و همچنین دیگر قوانین موضوعی و فرعی، تدوین شده است. در اساس، زن نصف مرد تلقی و ارزشگذاری گردیده و به صراحت از بسیاری مناصب و مشاغل اجتماعی محروم میباشد. بر اساس قانون موجود در نظام جمهوری اسلامی مرد مالک زن است. | ||
# خشونت بی حد و مرز در همهی جنبههای خصوصی و شخصی علیه زنان توسط ارگانهای مختلف که | # خشونت بی حد و مرز در همهی جنبههای خصوصی و شخصی علیه زنان توسط ارگانهای مختلف که خود را صاحب امر به معروف و نهی از منکر میدانند. بنابراین هر کسی این اجازه را دارد با تکیه بر قوانین موجود در نظام جمهوری اسلامی، برای زنان مزاحمت ایجاد کند و درجزییترین مسائل زندگی خصوصی و اجتماعی مربوط به زنان دخالت کرده و آنها را به پلیس تحویل دهد. | ||
== خشونت علیه زنان به اعتراف رهبران جمهوری اسلامی == | == خشونت علیه زنان به اعتراف رهبران جمهوری اسلامی == | ||
موضع سران اصلی نظام جمهوری اسلامی در نهادینه بودن حجاب اجباری و نابرابری جنسیتی، گواه نقض | موضع سران اصلی نظام جمهوری اسلامی در نهادینه بودن حجاب اجباری و نابرابری جنسیتی، گواه نقض سیستماتیک حقوق زنان است.[[پرونده:خشونت بر زنان.jpg|جایگزین=سرکوب زنان در ایران|بندانگشتی|سرکوب زنان در ایران|313x313پیکسل]] | ||
[[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] درباره حقوق زنان گفته است:<blockquote>برابری جنسی زن و مرد از جمله حرفهای کاملا غلط غرب است.<ref>سایت حکومتی اعتدال، ۳۰ فروردین ۱۳۹۳</ref></blockquote>وی همچنین | [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] درباره حقوق زنان گفته است:<blockquote>برابری جنسی زن و مرد از جمله حرفهای کاملا غلط غرب است.<ref>سایت حکومتی اعتدال، ۳۰ فروردین ۱۳۹۳</ref></blockquote>وی همچنین مسآله حجاب زنان اعم از الزامی یا اختیاری را بحثهای انحرافی خواند و گفت این بحثها در جمهوری اسلامی جایی ندارد.<ref>سایت حکومتی رجا نیوز، ۳۰ تیر ۱۳۹۵</ref> | ||
[[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] به طوری رسمی دوچرخه سواری بانوان را ممنوع اعلام کرد و گفت:<blockquote>«دوچرخه سواری بانوان در مجامع عمومی موجب جلب نظر مردان و در معرض فتنه و به فساد کشیده شدن اجتماع است و لازم است ترک شود».<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1395/06/28/شبکه-۲۶-ارگان-رسمی-برای-سرکوب-زنان-در-اي/ ۲۶ ارگان رسمی برای سرکوب زنان، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref></blockquote>زهرا آیتاللهی، نماینده خامنهای در دانشگاهها گفت:<blockquote>«ما معتقد به تساوی جنسیتی نیستیم و تفکیک جنسیتی ارزشمند است».<ref>خبرگزاری حکومتی ایسنا، ۳۰ خرداد ۱۳۹۵</ref></blockquote>به گفته | [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]] به طوری رسمی دوچرخه سواری بانوان را ممنوع اعلام کرد و گفت:<blockquote>«دوچرخه سواری بانوان در مجامع عمومی موجب جلب نظر مردان و در معرض فتنه و به فساد کشیده شدن اجتماع است و لازم است ترک شود».<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1395/06/28/شبکه-۲۶-ارگان-رسمی-برای-سرکوب-زنان-در-اي/ ۲۶ ارگان رسمی برای سرکوب زنان، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref></blockquote>زهرا آیتاللهی، نماینده خامنهای در دانشگاهها گفت:<blockquote>«ما معتقد به تساوی جنسیتی نیستیم و تفکیک جنسیتی ارزشمند است».<ref>خبرگزاری حکومتی ایسنا، ۳۰ خرداد ۱۳۹۵</ref></blockquote>به گفته کارشناسان، نظام جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که آمار و ارقام خشونت علیه زنان در آن بالا است.<ref>خبرگزاری حکومتی ایلنا، ۲۷ شهریور ۱۳۹۷</ref> | ||
طبق تحقیقات انجام شده در ۱۴ سال پیش، ۶۶ درصد زنان در ایران مورد خشونت قرار میگیرند.<ref>خبرگزاری ایسنا، ۲۵ آبان ۱۳۹۷</ref> | طبق تحقیقات انجام شده در ۱۴ سال پیش، ۶۶ درصد زنان در ایران مورد خشونت قرار میگیرند.<ref>خبرگزاری ایسنا، ۲۵ آبان ۱۳۹۷</ref> | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
== ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاهها در ایران == | == ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاهها در ایران == | ||
[[پرونده:ممنوعیت زنان به ورزشگاه.jpg|جایگزین=ممنوعیت زنان به ورزشگاه|بندانگشتی|ممنوعیت زنان به ورزشگاه|319x319پیکسل]] | [[پرونده:ممنوعیت زنان به ورزشگاه.jpg|جایگزین=ممنوعیت زنان به ورزشگاه|بندانگشتی|ممنوعیت زنان به ورزشگاه|319x319پیکسل]] | ||
منع ورود زنان به ورزشگاهها از طرف نظام جمهوری اسلامی، یکی از موضوعاتی بوده که همیشه از طرف زنان ایرانی به چالش کشیده شده و اخیرا اوج جدیدی پیدا کرده است. [[سحر خدایاری]] که به «دختر آبی» معروف شد، به خاطر تلاش جهت ورود به استادیوم بازداشت و به ۶ ماه حبس محکوم گردید. این دختر جوان در ۱۱ شهریور ۱۳۹۸، در اعتراض به این حکم، خودش را به آتش کشید و یک هفته بعد جان باخت. مرگ او احساسات جامعه ایران و سایر جوامع جهانی را برانگیخت. هنگام بازی تیم ملی فوتبال ایران با تیم ملی کامبوج، زنانی که موفق به حضور در استادیوم آزادی شده بودند ورود خود را مدیون سحر خدایاری میدانستند و به یاد او روی یک پلاکارد شعار نوشتند«دختر آبی ایران، شده نام تو جاویدان». این اقدام زنان، با واکنش شدید نیروهای امنیتی که در جایگاه زنان مستقر بودند، مواجه شد.<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1398/07/24/تأکید-مجدد-بر-ممنوعیت-ورود-زنان-به-ورزش/ ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref> | منع ورود زنان به ورزشگاهها از طرف نظام جمهوری اسلامی، یکی از موضوعاتی بوده که همیشه از طرف زنان ایرانی به چالش کشیده شده و اخیرا با شدت گرفتن اعتراضات زنان به این ممنوعیت و مقاومت آنها در برابر آن، اوج جدیدی پیدا کرده است. [[سحر خدایاری]] که به «دختر آبی» معروف شد، به خاطر تلاش جهت ورود به استادیوم بازداشت و به ۶ ماه حبس محکوم گردید. این دختر جوان در ۱۱ شهریور ۱۳۹۸، در اعتراض به این حکم، خودش را به آتش کشید و یک هفته بعد جان باخت. مرگ او احساسات جامعه ایران و سایر جوامع جهانی را برانگیخت. هنگام بازی تیم ملی فوتبال ایران با تیم ملی کامبوج، زنانی که موفق به حضور در استادیوم آزادی شده بودند ورود خود را مدیون سحر خدایاری میدانستند و به یاد او روی یک پلاکارد شعار نوشتند«دختر آبی ایران، شده نام تو جاویدان». این اقدام زنان، با واکنش شدید نیروهای امنیتی که در جایگاه زنان مستقر بودند، مواجه شد.<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1398/07/24/تأکید-مجدد-بر-ممنوعیت-ورود-زنان-به-ورزش/ ممنوعیت ورود زنان به ورزشگاه، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref> | ||
سخنگوی فدارسیون فوتبال ایران اعلام کرد: «حضور زنان در بازیهای لیگ، فعلاً امکان پذیر نیست».<ref>خبرگزاری حکومتی خبرآنلاین، ۲۲ مهر ۱۳۹۸</ref> | سخنگوی فدارسیون فوتبال ایران اعلام کرد: «حضور زنان در بازیهای لیگ، فعلاً امکان پذیر نیست».<ref>خبرگزاری حکومتی خبرآنلاین، ۲۲ مهر ۱۳۹۸</ref> | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
همچنین در تعریف مجازاتهای تعزیری، جرایم منافی عفت با مجازات شلاق روبرو است.<ref>کتاب قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران</ref>[[پرونده:ازدواج دختران کودک.jpg|جایگزین=اردواج کودکان دختر در ایران|بندانگشتی|315x315پیکسل|اردواج کودکان دختر در ایران]] | همچنین در تعریف مجازاتهای تعزیری، جرایم منافی عفت با مجازات شلاق روبرو است.<ref>کتاب قانون اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران</ref>[[پرونده:ازدواج دختران کودک.jpg|جایگزین=اردواج کودکان دختر در ایران|بندانگشتی|315x315پیکسل|اردواج کودکان دختر در ایران]] | ||
== حجاب اجباری در ایران == | == حجاب اجباری در ایران == | ||
حجاب در جامعه ایران طی هزاران سال یک امر اجتماعی بود که زنان مطابق فرهنگ و سلیقه خود و خانوادهشان دربارهی آن تصمیم میگرفتند. حجاب معیار، برتری یا فرودستی هیچ زنی محسوب نمیشد. این موضوع در ۱۰۰ سال اخیر توسط حکومتها و بطور مشخص در نظام جمهوری اسلامی، به یک عامل سرکوب و فشار تبدیل شد. حجاب زنان اولین بار در سال ۱۳۱۴، توسط [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]] تبدیل به یک موضوع حکومتی و سیاسی شد. رضاخان با قانون بیحجابی اجباری قانونی در این رابطه تصویب کرد که منجر به نارضایتی عمومی شد. او با تصویب یک قانون جدید به نام «کشف حجاب» دختران و زنان ایرانی را از استفاده روسری، چادر و روبند منع کرد. همچنین تغییر کلاه مردان از کلاه پهلوی و عمامه به کلاه شاپو، جزیی از این قانون بود. در جریان اعتراضات مردم به این تغییرات اجباری، در تیرماه ۱۳۱۴ کشتاری در مسجد گوهرشاد مشهد صورت گرفت. اما بعد از آنکه [[محمدرضا شاه]] به جای پدرش بر تخت سلطنت نشست، به دلیل اعتراضات فراگیر و عمومی در سال ۱۳۲۰، مجبور شد قانون کشف حجاب اجباری را لغو کند. بعد از سرنگونی شاه و پیروزی [[انقلاب ضد سلطنتی]]، با روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی، مسئله حجاب شکل دیگری گرفت. اینبار | حجاب در جامعه ایران طی هزاران سال یک امر اجتماعی بود که زنان مطابق فرهنگ و سلیقه خود و خانوادهشان دربارهی آن تصمیم میگرفتند. حجاب معیار، برتری یا فرودستی هیچ زنی محسوب نمیشد. این موضوع در ۱۰۰ سال اخیر توسط حکومتها و بطور مشخص در نظام جمهوری اسلامی، به یک عامل سرکوب و فشار تبدیل شد. حجاب زنان اولین بار در سال ۱۳۱۴، توسط [[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]] تبدیل به یک موضوع حکومتی و سیاسی شد. رضاخان با قانون بیحجابی اجباری قانونی در این رابطه تصویب کرد که منجر به نارضایتی عمومی شد. او با تصویب یک قانون جدید به نام «کشف حجاب» دختران و زنان ایرانی را از استفاده روسری، چادر و روبند منع کرد. همچنین تغییر کلاه مردان از کلاه پهلوی و عمامه به کلاه شاپو، جزیی از این قانون بود. در جریان اعتراضات مردم به این تغییرات اجباری، در تیرماه ۱۳۱۴ کشتاری در مسجد گوهرشاد مشهد صورت گرفت. اما بعد از آنکه [[محمدرضا شاه]] به جای پدرش بر تخت سلطنت نشست، به دلیل اعتراضات فراگیر و عمومی در سال ۱۳۲۰، مجبور شد قانون کشف حجاب اجباری را لغو کند. بعد از سرنگونی شاه و پیروزی [[انقلاب ضد سلطنتی]]، با روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی، مسئله حجاب شکل دیگری گرفت. اینبار بهجای بیحجابی اجباری، حجاب اجباری تبدیل به قانون شد. حکومت جمهوری اسلامی حجاب اجباری زنان را به صورت یک قانون نهادینه کرد و کل قوای قضایی، امنیتی و نظامی کشور را مأمور به محافظت از این قانون نمود. همچنان که در قانون اساسی آمده است، بیحجابی و بدحجابی جرم محسوب میشود و مستوجب زندان و شلاق و پرداخت جریمه است. زنان ایرانی در هر فرصتی اعتراض و مخالفتهای خود را به قانون حجاب اجباری نشان دادهاند. طبق گزارش ویژهای که مرکز پژوهش مجلس نظام جمهوری اسلامی ارائه داده است، حدود ۷۰ درصد زنان ایرانی یا اعتقاد به حجاب ندارند یا جزء زنانی هستند که بدحجاب محسوب میشوند و به حجاب اجباری اعتراض دارند.<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1397/12/27/حجاب-اجباری/ حجاب اجباری، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref>[[پرونده:حجاب اجباری2.jpg|جایگزین=حجاب اجباری در ایران|بندانگشتی|320x320پیکسل|حجاب اجباری در ایران]] | ||
== قاچاق زنان به خارج از ایران == | == قاچاق زنان به خارج از ایران == | ||
طبق تعریف مجمع عمومی [[سازمان ملل متحد]]، قاچاق انسان شامل جابجایی غیرقانونی و مخفیانه اشخاص در درون مرزهای ملی عمدتا از کشورهای در حال توسعه و کشورهای دارای اقتصاد بیثبات است که به منظور بهره کشی جنسی و اقتصادی از زنان و دختران صورت می گیرد. قاچاق زنان توسط قاچاقچیان، سندیکاهای تبهکار عمدتا برای بهرهکشی جنسی، کار خانگی اجباری، ازدواج قلابی، فرزند خواندگی دروغین و استخدام مخفیانه انجام میشود. قاچاق دختران و زنان به خارج از ایران بهخصوص به کشورهای عربی خلیج فارس، امری سازمان یافته است که بنا به اخبار منتشر شده نهادهای مختلف حکومتی ایران از جمله سپاه پاسداران در آن دست دارند؛ تا آنجا که حسن عباسی در سال ۱۳۸۷، در یک سخنرانی علنی به قاچاق دختران و زنان ایرانی به کشورهای عربی خلیج فارس اعتراف کرد و همه مسئولان را، اعم از رئیس جمهور، وزیر اطلاعات، مجمع تشخیص مصلحت نظام، سپاه پاسداران، بسیج، رئیس قوه قضائیه، فرمانده نیروی انتظامی و شهردار تهران به دلیل عدم مقابله، پاسخگو نبودن، بی توجهی و جلوگیری نکردن از فاجعه قاچاق دختران و زنان ایرانی به کشورهای عربی محکوم کرد. وی گفت: وضعیت نظام اسلامی ما به جایی رسیده که دختران شیعه را میبرند در کشور امارات به حراج میگذارند.<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1397/08/16/برده-داری-نوین-قاچاق-انسان-در-ایران/ برده داری نوین- قاجاق انسان، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref> | طبق تعریف مجمع عمومی [[سازمان ملل متحد]]، قاچاق انسان شامل جابجایی غیرقانونی و مخفیانه اشخاص در درون مرزهای ملی عمدتا از کشورهای در حال توسعه و کشورهای دارای اقتصاد بیثبات است که به منظور بهره کشی جنسی و اقتصادی از زنان و دختران صورت می گیرد. قاچاق زنان توسط قاچاقچیان، سندیکاهای تبهکار عمدتا برای بهرهکشی جنسی، کار خانگی اجباری، ازدواج قلابی، فرزند خواندگی دروغین و استخدام مخفیانه انجام میشود. قاچاق دختران و زنان به خارج از ایران بهخصوص به کشورهای عربی خلیج فارس، امری سازمان یافته است که بنا به اخبار منتشر شده نهادهای مختلف حکومتی ایران از جمله سپاه پاسداران در آن دست دارند؛ تا آنجا که حسن عباسی در سال ۱۳۸۷، در یک سخنرانی علنی به قاچاق دختران و زنان ایرانی به کشورهای عربی خلیج فارس اعتراف کرد و همه مسئولان را، اعم از رئیس جمهور، وزیر اطلاعات، مجمع تشخیص مصلحت نظام، سپاه پاسداران، بسیج، رئیس قوه قضائیه، فرمانده نیروی انتظامی و شهردار تهران به دلیل عدم مقابله، پاسخگو نبودن، بی توجهی و جلوگیری نکردن از فاجعه قاچاق دختران و زنان ایرانی به کشورهای عربی محکوم کرد. وی گفت: وضعیت نظام اسلامی ما به جایی رسیده که دختران شیعه را میبرند در کشور امارات به حراج میگذارند.<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/1397/08/16/برده-داری-نوین-قاچاق-انسان-در-ایران/ برده داری نوین- قاجاق انسان، وب سایت زنان نیروی تغییر]</ref> | ||
== دستگیری، زندان و اعدام زنان در ایران == | == دستگیری، زندان و اعدام زنان در ایران == | ||
از آغاز روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی ایران، تعداد بسیار زیادی از مخالفین زندانی و یا اعدام شدهاند که آمار قابل توجهی از آنها زنان میباشد. از ۳۰ هزار زندانی سیاسی که در [[قتل عام ۶۷|تابستان سال ۶۷]] اعدام شدند، | از آغاز روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی ایران، تعداد بسیار زیادی از مخالفین زندانی و یا اعدام شدهاند که آمار قابل توجهی از آنها زنان میباشد. از ۳۰ هزار زندانی سیاسی که در [[قتل عام ۶۷|تابستان سال ۶۷]] اعدام شدند، حدود یک سوم آنان زندانیان سیاسی زن و دختر بودند. اعمال شکنجههای جنسی، تجاوز پیش از اعدام و... اغلب در زندانهای ایران رواج داشته است. در این رابطه کتابهای بسیاری توسط زنان از بند رسته نوشته شده است که برخی به قرار زیر است: | ||
* چشم در چشم هیولا، هنگامه حاج حسن<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/wp-content/uploads/2018/09/www.iran-efshagari.com_wp-content_uploads_2017_02_CheshmDarCheshHaula.pdf چشم در چشم هیولا - هنگامه حاج حسن]</ref> | * چشم در چشم هیولا، هنگامه حاج حسن<ref>[https://women.ncr-iran.org/fa/wp-content/uploads/2018/09/www.iran-efshagari.com_wp-content_uploads_2017_02_CheshmDarCheshHaula.pdf چشم در چشم هیولا - هنگامه حاج حسن]</ref> | ||
* حقیقت ساده، منیره برادران<ref>[https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/haghighate-sadeh-eslaah.pdf حقیقت ساده - منیره برادران]</ref> | * حقیقت ساده، منیره برادران<ref>[https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/haghighate-sadeh-eslaah.pdf حقیقت ساده - منیره برادران]</ref> |
ویرایش