۸٬۶۹۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲: | خط ۲: | ||
|holiday_name = روز دانشجو | |holiday_name = روز دانشجو | ||
|type = national | |type = national | ||
|image = | |image =بزرگنیا، شریعترضوی، قندچی.JPG | ||
|imagesize = | |imagesize = | ||
|caption = | |caption = | ||
|official_name = | |official_name = | ||
|nickname = | |nickname = | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
}} | }} | ||
'''روز دانشجو''' یادآور سالروز واقعهی ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ و اعتراض دانشجویان ایران در برابر شاه پس از کودتای ۲۸ مرداد است. در این روز، دانشجویان دانشگاه تهران، سه ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد، و سقوط دولت دکتر محمد مصدق توسط رژیم شاه دست به اعتراض زدند. در شرایطی که شاه سعی میکرد هر گونه اعتراضی را با توجه به قوانین حکومت نظامی و فرمانداری نظامی تحت حاکمیت تیمور بختیار سرکوب کند، دانشجویان دانشگاه تهران، با اعتراض خود، مخالفت | '''روز دانشجو''' یادآور سالروز واقعهی ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ و اعتراض دانشجویان ایران در برابر شاه پس از کودتای ۲۸ مرداد است. در این روز، دانشجویان دانشگاه تهران، سه ماه پس از کودتای ۲۸ مرداد، و سقوط دولت دکتر محمد مصدق توسط رژیم شاه دست به اعتراض زدند. در شرایطی که شاه سعی میکرد هر گونه اعتراضی را با توجه به قوانین حکومت نظامی و فرمانداری نظامی تحت حاکمیت تیمور بختیار سرکوب کند، دانشجویان دانشگاه تهران، با اعتراض خود، مخالفت خود ابراز کردند. با ورد نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران ارتش در محوطه دانشگاه مستقر شد. با اعتراض دانشجویان نیروهای سرکوبگر به سمت دانشجویان شلیک کردند. در جریان این حرکت اعتراضی، ۳ تن از دانشجویان دانشگاه تهران، به نامهای «احمد قندچی»، «مصطفی بزرگ نیا» و «مهدی شریعت رضوی» به ضرب گلوله کشته شدند. از آن پس، ۱۶ آذر بهعنوان روز دانشجو، به روز مقاومت، اعتراض و اعتصاب علیه دیکتاتوری تبدیل شد. پس از انقلاب ضدسلطنتی هر ساله در این روز دانشجویان تظاهرات و تجمع اعتراضی علیه رژیم ایران برگزار میکنند. رژیم جمهوری اسلامی ایران، معمولا پیشاپیش دست به اقداماتی برای جلوگیری از گسترش اینگونه تجمعات در روز دانشجو میزند. | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
روز ۱۷ آبان ۱۳۳۲، نخستین جلسه دادگاه دکتر مصدق در پادگان سلطنتآباد تهران تشکیل شد. چند روز بعد، در روز ۲۱ آبان، دانشگاه، مدارس و بازار تهران در اعتراض به این محاکمه بسته شدند و طرفداران مصدق در دانشگاه تهران و خیابانهای مرکزی شهر، از جمله ناصرخسرو، خیام، بوذرجمهری، پهلوی، شاهآباد و بهارستان، راهپیمایی کردند. این راهپیماییها نیز با یورش مأموران حکومت نظامی روبهرو شد وعدهیی از مردم دستگیر شدند. | روز ۱۷ آبان ۱۳۳۲، نخستین جلسه دادگاه دکتر مصدق در پادگان سلطنتآباد تهران تشکیل شد. چند روز بعد، در روز ۲۱ آبان، دانشگاه، مدارس و بازار تهران در اعتراض به این محاکمه بسته شدند و طرفداران مصدق در دانشگاه تهران و خیابانهای مرکزی شهر، از جمله ناصرخسرو، خیام، بوذرجمهری، پهلوی، شاهآباد و بهارستان، راهپیمایی کردند. این راهپیماییها نیز با یورش مأموران حکومت نظامی روبهرو شد وعدهیی از مردم دستگیر شدند. | ||
== شرح واقعه ۱۶ آذر == | |||
پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ فضای سیاسی دانشگاه بین دو طیف ملی طرفدار دکتر مصدق و نیروهای طیف چپ هوادار حزب توده تقسیم میشد. با شروع سال تحصیلی در مهر ماه ۱۳۳۲ تظاهراتی اعتراضی توسط دانشجویان برگزار شد که هر دو طیف در آن شرکت داشتند. محاکمه دکتر محمد مصدق در بیدادگاه نظامی شاه در ۱۷ آبان همان سال اعتراضات را وارد مرحلهی جدیدی کرد. نهضت مقاومت ملی برای روز ۲۱ آبان فراخوان تظاهرات داد. | |||
در | و علیرغم هشدار فرمانداری نظامی مبنی بر برخورد با هر گونه تجمع و اعتراضی در روزهای ۲۰ و ۲۱ آبان دانشجویان و بازاریان طی روزهای هجدهم تا بیست و یکم آبان در تهران و تبریز و دیگر شهرها علیه شاه تظاهرات و اعتصاب کردند. <ref>روزنامه اطلاعات ۲۰ آبان ۱۳۳۲</ref> | ||
[[پرونده:نیکسون ۱۶ آذر.JPG|بندانگشتی|معاون رئیس جمهور آمریکا ریچارد نیکسون در تهران نفر وسط تیمسار نصیری و نفر سمت راست شاپور جی مامور ام آی سیکس که در پوشش خبرنگار در ایران فعالیت میکرد و از طراحان کودتای ۲۸ مرداد بود.]] | |||
در تهران ماموران نظامي روز ۲۱ آبان به شدت با تظاهركنندگان برخورد كرده وعده زيادی از دانشجويان وساير تظاهركنندگان را بازداشت كردند. در آن روز علاوه بر ماموران نظامی، اعضای احزاب سومكا و آريا نيز در خيابانهاي اطراف دانشگاه حضورداشتند و نقش لباس شخصی و چماقدار آن روزگار را داشتند. | |||
روز ۳ آذر از طرف دولت زاهدی اعلام شد بزودی ریچاردنیکسون معاون رییس جمهور آمریکا به تهران خواهد آمد. ۲ روز بعد در ۵ آذر بیانیه مشترک ایران و انگلستان در بارهی از سرگیری روابط دو کشور انتشار یافت. این روابط سال قبل در مهر ۱۳۳۱ از سوی دکتر مصدق به دلیل دخالتهای روزافزون انگلستان در امور داخلی ایران قطع شده بود. ۱۰روز بعد از اعلامیه دولت زاهدی، روابط ایران و انگلستان باردیگر از سرگرفته شد و دنیس رایت كاردار انگلستان به تهران وارد شد. <ref>سخنرانی آیزنهاور در کنگره آمریکا پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲</ref>دانشجويان روز ۱۴ آذر در اعتراض به ورود دنيس رايت تظاهرات كردند. این تظاهرات توسط دانشجويان دانشكدههای حقوق و علوم سياسی، دندانپزشكی، فنی، پزشكی و داروسازی پرشور برگزار شد و روز بعد به خارج از دانشگاه كشيده شد. ماموران امنیتی عدهای را بازداشت و تعدادی را نيز مجروح كردند. | |||
روز ۱۶ آذر با تشکیل کلاسها چند سرباز مستقر در پشت پنجره یکی از کلاسها حرکت چند دانشجو را حمل بر مضحکهی خود کردند و با اسلحه به کلاس هجوم بردند و اقدام به شلیک گلوله کردند. با شنیدن صدای گلوله دکتر رحیم عابدی معاون دانشکده فنی دانشگاه تهران زنگ دانشکده را به صدا درآورد و بقیه دانشجویان نیز از کلاسها بیرون ریختند. تیراندازی سربازان سبب مجروح شدن چندین دانشجو شد و خون آنها آمیخته با آب شوفاژهای سوراخ شده بر اثر گلوله سربازان کف راهرو دانشکده را گلگون کرد علاوه بر مجروحان و بازداشت شدگان، سه دانشجوی دانشكده فنی به نامهای «مصطفی بزرگ نيا، مهدی شريعت رضوی واحمد قندچی» براثر اصابت گلوله نيروهای نظامي در خون خود غلطيدند. | |||
[[پرونده:دیدار شاه و نیکسون.JPG|جایگزین=دیدار شاه و نیکسون|بندانگشتی|دیدار شاه و نیکسون معاون آیزنهاور رئیس جمهور وقت آمریکا ]] | [[پرونده:دیدار شاه و نیکسون.JPG|جایگزین=دیدار شاه و نیکسون|بندانگشتی|دیدار شاه و نیکسون معاون آیزنهاور رئیس جمهور وقت آمریکا ]] | ||
همچنین ریچارد نیکسون معاون آیزنهاور از جانب رئیس جمهور برای دیدار رسمی به ایران میآمد تا اعلام کند که «پیروزی سیاسی امیدبخشی در ایران نصیب قوای طرفدار تثبیت اوضاع شده است» | همچنین ریچارد نیکسون معاون آیزنهاور از جانب رئیس جمهور برای دیدار رسمی به ایران میآمد تا اعلام کند که «پیروزی سیاسی امیدبخشی در ایران نصیب قوای طرفدار تثبیت اوضاع شده است» <ref>[https://hambastegimeli.com/%D8%AF%D9%8A%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7/60964-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%DB%8C سایت همبستگی ملی مقاله عبدالعلی معصومی: «بشکن، طلسم حادثه را بشکن»]</ref> | ||
برای شاه مهم بود که در چنان شرایطی تسلط خود بر اوضاع کشور پس از کودتا را به همگان نشان دهد. از این رو نظامیان و چتربازان خود را برای سرکوب حرکت اعتراضی دانشجویان به دانشگاه تهران فرستاد. | برای شاه مهم بود که در چنان شرایطی تسلط خود بر اوضاع کشور پس از کودتا را به همگان نشان دهد. از این رو نظامیان و چتربازان خود را برای سرکوب حرکت اعتراضی دانشجویان به دانشگاه تهران فرستاد. | ||
خط ۶۶: | خط ۶۹: | ||
== روایت مهدی بازرگان از ۱۶ آذر == | == روایت مهدی بازرگان از ۱۶ آذر == | ||
<blockquote>مهدی بازرگان، درباره حوادث روز ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ میگوید: </blockquote><blockquote>نهضت مقاومت ملی قصد داشت فریاد اعتراض مردم ایران را به گوش جهانیان برساند و کوششهای رژیم و حامیان انگلیسی-آمریکایی آن را که میخواستند با مشروع جلوه دادن دولت زاهدی امتیازات مورد نظر خود را در محیط آرام و بدون سر و صدا به دست آورند، خنثی کند. اجرای این برنامه به عهده کمیته هماهنگی دانشگاه تهران واگذار شده بود. تظاهرات ۱۶ آذر بسیار گسترده، پر سر و صدا و تکاندهنده بود؛ برخورد نیروهای انتظامی و امنیتی با دانشجویان در محوطه دانشگاه در آن روز با تدارکات طرفین صورت گرفت و برخلاف برخوردهای پیش که بیشتر افراد پلیس به مأموریت متفرق کردن دانشجویان به اطراف دانشگاه اعزام میشدند و با آنها درگیری پیدا میکردند، این دفعه نظامیان و سربازان با تدارک قبلی به مأموریت اشغال دانشگاه و سرکوب شدید دانشجویان فرستاده شده بودند، تصور میکنم قصد دولت این بود که با وارد ساختن یک ضربه شدید و کوبنده، از مشکل دانشگاه که به صورت یک پایگاه ضد رژیم درآمده بود، خود را خلاص کنند. </blockquote><blockquote>تفضیل قضیه از این قرار است: تظاھرات دانشجویان در اعتراضں به تجدید روابط دولت با انگلیس و نیز اعتراض به ورود ریچارد نیکسون معاون رئیسجمهور آمریکا به ایران، از روز شنبه ۱۴ آذر با ایراد سخنرانی در کلاسها شروع شد. عصر آن روز در دانشکده حقوق علوم، دندانپزشکی، فنی و دانشکدههای داروسازی و پزشکی تظاهرات پرشوری انجام پذیرفت. روز دوشنبه ۱۶ آذر، عده زیادی از افراد نظامی وارد محوطه دانشگاه شدند. دانشجویان به کلاسهای خود رفته بودند و تظاهرات میکردند، ساعتی بعد زنگ دانشکده به صدا در آمد و دانشجویان از کلاسهای خود خارج شده به طرف سرسراها و طبقات اول همکف رفتند. برخورد بین دانشجویان و سربازان از دانشکده فنی که مرکز عمده فعالیتهای دانشگاه بود شروع شد، به همین دلیل دستگاه قصد داشت با سرکوب دانشجویان این دانشکده زهرچشم خود را نشان دهد و دیگر دانشجویان دانشکدهها را سر جایشان بنشاند. به نظر من آن عمل وحشیانه، با طرح و برنامه قبلی تدارک شده بود و منظور اصلی از اشغال دانشگاه سرکوب دانشجویان و ساکت کردن آنها بود، تا قضیه انتخابات مجلس و قرارداد کنسرسیوم را بدون سروصدا تمام کنند. واکنش این جنایت، از سوی دانشگاهیان، مردم ایران و مطبوعات جهان، وسیع بود؛ خشم و غضب و رسوایی برای دولت کودتا به بار آورد. خبرگزاریهای خارجی خبر واقعه را در مطبوعات منتشر کردند، اکثر دانشگاههای معروف دنیا به عنوان همدردی با دانشگاه تهران یک روز تعطیل اعلام نمودند. سیاسی رئیس دانشگاه، در مذاکرات به زاهدی و محمدرضا شاه نسبت به این عمل ننگآور اعتراض کرد.<ref>ماهنامه ایران فردا آذر و دی ۱۳۷۱ مقاله دانشجو، دانشگاه و جنبش دانشجویی ، مهدی بازرگان</ref></blockquote> | <blockquote>مهدی بازرگان، درباره حوادث روز ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ میگوید: </blockquote><blockquote>نهضت مقاومت ملی قصد داشت فریاد اعتراض مردم ایران را به گوش جهانیان برساند و کوششهای رژیم و حامیان انگلیسی-آمریکایی آن را که میخواستند با مشروع جلوه دادن دولت زاهدی امتیازات مورد نظر خود را در محیط آرام و بدون سر و صدا به دست آورند، خنثی کند. اجرای این برنامه به عهده کمیته هماهنگی دانشگاه تهران واگذار شده بود. تظاهرات ۱۶ آذر بسیار گسترده، پر سر و صدا و تکاندهنده بود؛ برخورد نیروهای انتظامی و امنیتی با دانشجویان در محوطه دانشگاه در آن روز با تدارکات طرفین صورت گرفت و برخلاف برخوردهای پیش که بیشتر افراد پلیس به مأموریت متفرق کردن دانشجویان به اطراف دانشگاه اعزام میشدند و با آنها درگیری پیدا میکردند، این دفعه نظامیان و سربازان با تدارک قبلی به مأموریت اشغال دانشگاه و سرکوب شدید دانشجویان فرستاده شده بودند، تصور میکنم قصد دولت این بود که با وارد ساختن یک ضربه شدید و کوبنده، از مشکل دانشگاه که به صورت یک پایگاه ضد رژیم درآمده بود، خود را خلاص کنند. </blockquote><blockquote>تفضیل قضیه از این قرار است: تظاھرات دانشجویان در اعتراضں به تجدید روابط دولت با انگلیس و نیز اعتراض به ورود ریچارد نیکسون معاون رئیسجمهور آمریکا به ایران، از روز شنبه ۱۴ آذر با ایراد سخنرانی در کلاسها شروع شد. عصر آن روز در دانشکده حقوق علوم، دندانپزشکی، فنی و دانشکدههای داروسازی و پزشکی تظاهرات پرشوری انجام پذیرفت. روز دوشنبه ۱۶ آذر، عده زیادی از افراد نظامی وارد محوطه دانشگاه شدند. دانشجویان به کلاسهای خود رفته بودند و تظاهرات میکردند، ساعتی بعد زنگ دانشکده به صدا در آمد و دانشجویان از کلاسهای خود خارج شده به طرف سرسراها و طبقات اول همکف رفتند. برخورد بین دانشجویان و سربازان از دانشکده فنی که مرکز عمده فعالیتهای دانشگاه بود شروع شد، به همین دلیل دستگاه قصد داشت با سرکوب دانشجویان این دانشکده زهرچشم خود را نشان دهد و دیگر دانشجویان دانشکدهها را سر جایشان بنشاند. به نظر من آن عمل وحشیانه، با طرح و برنامه قبلی تدارک شده بود و منظور اصلی از اشغال دانشگاه سرکوب دانشجویان و ساکت کردن آنها بود، تا قضیه انتخابات مجلس و قرارداد کنسرسیوم را بدون سروصدا تمام کنند. واکنش این جنایت، از سوی دانشگاهیان، مردم ایران و مطبوعات جهان، وسیع بود؛ خشم و غضب و رسوایی برای دولت کودتا به بار آورد. خبرگزاریهای خارجی خبر واقعه را در مطبوعات منتشر کردند، اکثر دانشگاههای معروف دنیا به عنوان همدردی با دانشگاه تهران یک روز تعطیل اعلام نمودند. سیاسی رئیس دانشگاه، در مذاکرات به زاهدی و محمدرضا شاه نسبت به این عمل ننگآور اعتراض کرد.<ref>ماهنامه ایران فردا آذر و دی ۱۳۷۱ مقاله دانشجو، دانشگاه و جنبش دانشجویی ، مهدی بازرگان</ref></blockquote> | ||
== ۱۶ آذر | == ۱۶ آذر پس از کودتای ۲۸ مرداد == | ||
[[پرونده:تظاهرات ۱۶ آذر سال ۱۳۵۱ دانشگاه تهران.JPG|جایگزین=تظاهرات ۱۶ آذر سال ۱۳۵۱ دانشگاه تهران|بندانگشتی|تظاهرات ۱۶ آذر سال ۱۳۵۱ دانشگاه تهران]] | [[پرونده:تظاهرات ۱۶ آذر سال ۱۳۵۱ دانشگاه تهران.JPG|جایگزین=تظاهرات ۱۶ آذر سال ۱۳۵۱ دانشگاه تهران|بندانگشتی|تظاهرات ۱۶ آذر سال ۱۳۵۱ دانشگاه تهران]] | ||
سرکوب و خفقان چه در دانشگاهها چه در مکانهای دیگر کشور مانع رشد جنبش دانشجویان بود. تا اینکه دانشجویان در تظاهرات اعتراضی به انتخابات مجلس بیستم در سال ۱۳۳۹ شرکت کردند که نتایجش تقلبی خوانده میشد. عدهای از آنان دستگیر شدند. سپس چند هزار دانشجو در تهران و مشهد و تبریز به جنبش اعتراضی برای آزادی دانشجویان بازداشت شده پیوستند و باعث آزادی همکلاسیها و نیز باز شدن دانشگاه تهران شدند که از یک ماه پیش بسته شده بود. از این تاریخ ۱۶ آذر به سالروزی برای همه دانشجویان دانشگاههای ایران تبدیل شد. همچنین از این دوره دانشجویان میکوشیدند در ارتباط نزدیک با جنبش کارگری قرار گیرند. بار دیگر فضای سیاسی جامعه در دانشگاه بازتاب مییافت. یک ماه بعد که دولت در انتخابات مجلس بیست و یکم تعلل میکرد و این از سوی دانشجویان تحدید آزادیهای سیاسی تلقی میشد، دانشجویان دست به تظاهرات زدند. پاسخ دولت بیرحمانه بود. ۲۱ ژانویه ۱۹۶۲ گارد ارتش وارد دانشگاه تهران شد. نتیجه چندین زخمی و مورد بازداشت و بستن دانشگاه بود. دانشگاه سه ماه تعطیل بود. از این تاریخ به بعد و بخصوص پس از سرکوب جنبش ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ سکوت بر دانشگاهها حاکم شد.<ref name=":0">[https://www.dw.com/fa-ir/%DB%B1%DB%B6-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88-%D9%85%D8%A7-%D8%B5%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%85/a-41684857 ۱۶ آذر روز دانشجو «ما صدای تاریخیم» سایت دویچه وله ۷/۱۲/۲۰۱۷]</ref> | سرکوب و خفقان چه در دانشگاهها چه در مکانهای دیگر کشور مانع رشد جنبش دانشجویان بود. تا اینکه دانشجویان در تظاهرات اعتراضی به انتخابات مجلس بیستم در سال ۱۳۳۹ شرکت کردند که نتایجش تقلبی خوانده میشد. عدهای از آنان دستگیر شدند. سپس چند هزار دانشجو در تهران و مشهد و تبریز به جنبش اعتراضی برای آزادی دانشجویان بازداشت شده پیوستند و باعث آزادی همکلاسیها و نیز باز شدن دانشگاه تهران شدند که از یک ماه پیش بسته شده بود. از این تاریخ ۱۶ آذر به سالروزی برای همه دانشجویان دانشگاههای ایران تبدیل شد. همچنین از این دوره دانشجویان میکوشیدند در ارتباط نزدیک با جنبش کارگری قرار گیرند. بار دیگر فضای سیاسی جامعه در دانشگاه بازتاب مییافت. یک ماه بعد که دولت در انتخابات مجلس بیست و یکم تعلل میکرد و این از سوی دانشجویان تحدید آزادیهای سیاسی تلقی میشد، دانشجویان دست به تظاهرات زدند. پاسخ دولت بیرحمانه بود. ۲۱ ژانویه ۱۹۶۲ گارد ارتش وارد دانشگاه تهران شد. نتیجه چندین زخمی و مورد بازداشت و بستن دانشگاه بود. دانشگاه سه ماه تعطیل بود. از این تاریخ به بعد و بخصوص پس از سرکوب جنبش ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ سکوت بر دانشگاهها حاکم شد.<ref name=":0">[https://www.dw.com/fa-ir/%DB%B1%DB%B6-%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88-%D9%85%D8%A7-%D8%B5%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C%D9%85/a-41684857 ۱۶ آذر روز دانشجو «ما صدای تاریخیم» سایت دویچه وله ۷/۱۲/۲۰۱۷]</ref> | ||
خط ۸۷: | خط ۹۰: | ||
کمیتههای پاکسازی مأمور اخراج دانشجویان و اساتید و دیگر کارکنان مخالف و منتقد شدند. بیش از ۵۷ هزار دانشجو از نزدیک به ۱۷۴ هزار دانشجو اخراج شدند. تعداد بالا، اما ناشناختهای از دانشآموزان هیچگاه اجازه تحصیلات عالی را نیافتند. همچنین به گفته عبدالکریم سروش، عضو سابق ستاد انقلاب فرهنگی، دستکم ۷۰۰ استاد دانشگاه از مجموع ۱۲ هزار استاد اخراج شدند.<ref name=":0" /> | کمیتههای پاکسازی مأمور اخراج دانشجویان و اساتید و دیگر کارکنان مخالف و منتقد شدند. بیش از ۵۷ هزار دانشجو از نزدیک به ۱۷۴ هزار دانشجو اخراج شدند. تعداد بالا، اما ناشناختهای از دانشآموزان هیچگاه اجازه تحصیلات عالی را نیافتند. همچنین به گفته عبدالکریم سروش، عضو سابق ستاد انقلاب فرهنگی، دستکم ۷۰۰ استاد دانشگاه از مجموع ۱۲ هزار استاد اخراج شدند.<ref name=":0" /> | ||
== | == دانشگاه در دوران جمهوری اسلامی == | ||
در دوره محمود احمدینژاد فضای دانشگاه بستهتر شد. سیستم «ستارهدار کردن دانشجویان» از جمله سیستمهایی بود که هدفش جلوگیری از فعالیت سیاسی و پیشرفت تحصیلی فعالان دانشجویی است. همچنین سیاست جداسازی جنسیتی بیش از پیش اعمال شد که حتی جداسازی مواد درسی برای زن و مرد را دربر میگیرد. در این دوره همچنین اعلام شد که مرحله جدید انقلاب فرهنگی برای اسلامی کردن دانشگاهها آغاز میشود. بیش از ۳۰ تن از دانشجویان چپ در این دوره پس از شرکت در ۱۶ آذر سال ۸۶ دستگیر و اکثرشان محکوم به حبس شدند.<ref name=":0" /> در همین دوران رژیم ایران تلاش کرد با سهمیهبندیهای شدید و وارد کردن تعداد قابل توجهی از عناصر خود از میان بسیجیها فضای دانشگاه را کنترل کند. | در دوره محمود احمدینژاد فضای دانشگاه بستهتر شد. سیستم «ستارهدار کردن دانشجویان» از جمله سیستمهایی بود که هدفش جلوگیری از فعالیت سیاسی و پیشرفت تحصیلی فعالان دانشجویی است. همچنین سیاست جداسازی جنسیتی بیش از پیش اعمال شد که حتی جداسازی مواد درسی برای زن و مرد را دربر میگیرد. در این دوره همچنین اعلام شد که مرحله جدید انقلاب فرهنگی برای اسلامی کردن دانشگاهها آغاز میشود. بیش از ۳۰ تن از دانشجویان چپ در این دوره پس از شرکت در ۱۶ آذر سال ۸۶ دستگیر و اکثرشان محکوم به حبس شدند.<ref name=":0" /> در همین دوران رژیم ایران تلاش کرد با سهمیهبندیهای شدید و وارد کردن تعداد قابل توجهی از عناصر خود از میان بسیجیها فضای دانشگاه را کنترل کند. | ||
روز ۱۶ آذر ۸۸ مصادف با روز دانشجو اغلب دانشگاههای تهران شاهد تجمع و تظاهرات صدها دانشجو بود. همچنین در بیرون دانشگاهها هزاران نفر به سر دادن شعارهای مرگ بر دیکتاتور پرداختند. نیروهای امنیتی با تظاهرکنندگان درگیر شده و گاز اشکآور شلیک کردند و با باتوم به ضرب و شتم مردم و دانشجویان پرداختند. در این تظاهرات به گفته نیروی انتظامی ۲۰۴ نفر دستگیر شدند. اما شاهدین دیده بودند که تنها از دانشگاه امیرکبیر پنج اتوبوس دانشجوی دستگیر شده خارج شده بود. | روز ۱۶ آذر ۸۸ مصادف با روز دانشجو اغلب دانشگاههای تهران شاهد تجمع و تظاهرات صدها دانشجو بود. همچنین در بیرون دانشگاهها هزاران نفر به سر دادن شعارهای مرگ بر دیکتاتور پرداختند. نیروهای امنیتی با تظاهرکنندگان درگیر شده و گاز اشکآور شلیک کردند و با باتوم به ضرب و شتم مردم و دانشجویان پرداختند. در این تظاهرات به گفته نیروی انتظامی ۲۰۴ نفر دستگیر شدند. اما شاهدین دیده بودند که تنها از دانشگاه امیرکبیر پنج اتوبوس دانشجوی دستگیر شده خارج شده بود. | ||
همچنین در شب ۱۶ آذر ۱۳۸۸ مردم در بسیاری از ایران روی پشت بام شعارهای الله اکبر و مرگ بر دیکتاتور سردادند. | همچنین در شب ۱۶ آذر ۱۳۸۸ مردم در بسیاری از شهرهای ایران روی پشت بام شعارهای الله اکبر و مرگ بر دیکتاتور سردادند. | ||
همچنین در این روز معترضان به پاره کردن و آتش زدن تصاویر خمینی پرداختند که انعکاس زیادی تحت عنوان توهین به آیت الله خمینی در رسانههای داخلی داشت.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/1897129.html سایت رادیو فردا ۲۹ مهر ۱۳۹۸]</ref> | همچنین در این روز معترضان به پاره کردن و آتش زدن تصاویر خمینی پرداختند که انعکاس زیادی تحت عنوان توهین به آیت الله خمینی در رسانههای داخلی داشت.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/1897129.html سایت رادیو فردا ۲۹ مهر ۱۳۹۸]</ref> | ||
== وقایع ۱۶ آذر در انقلاب ۱۴۰۱ == | |||
۱۶آذر امسال در بستر قیام سراسری مردم ایران برای تغییر نظام حاکم برگزار شد.<ref>[https://article.mojahedin.org/i/%DB%B1%DB%B6%D8%A2%D8%B0%D8%B1-%D9%86%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%81%D9%87-%D8%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87 ۱۶ آذر ناکامی خلیفه درمانده. سربلندی دانشگاه- سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> | |||
۱۶ آذر امسال با سالهای گذشته تفاوتهای زیادی داشت. از جمله این تفاوتها همزمانی ۱۶ آذر با قیامی بود که تمامی مردم از قشرها، ملیتها و مذاهب و اقوام مختلف در سراسر ایران را در خود جای داده بود. دانشجویان دانشگاههای شهرهای مختلف ایران از بلوچستان تا کردستان و از شهرهای جنوبی تا شمالی پیشتاز اعتراضات مردمی بودند. این اعتراضات هر روز اوج تازهای به خود گرفته و رادیکالتر شده است. تهاجم ماموران امنیتی و لباس شخصی به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف و ضرب و شتم و دستگیری برخی دانشجویان نیز نتوانست فریاد دانشجویان را خاموش کند و یا مانع گسترش آن شود.<ref>[https://www.iranncr.org/2022/12/04/9225/ روز دانشجو روز خیزش همه مردم در سراسر کشور- شورای ملی مقاومت ایران]</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش