زهرا کاظمی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زهرا (زیبا) کاظمی''' (۱۳۲۷ – ۲۰ تیر ۱۳۸۲) خبرنگار ایرانی - کانادایی در حال عکاسی از گردهمایی خانواده‌های زندانیان سیاسی مقابل زندان اوین در تهران بازداشت و در حین بازداشت کشته شد.<ref name=":1">[https://www.bbc.com/persian/iran/story/2005/07/050710_a_kazemi_anniversary.shtml دومین سالگرد مرگ مشکوک زهرا کاظمی؛ ابهام‌ها باقی است]، سایت بی‌بی‌سی</ref><ref name=":2" />

بازداشت وی تحت نظارت سعید مرتضوی مدعی العموم تهران که در موارد متعددی در نقض حقوق بشر نقش داشته است انجام گرفت. پرونده وی پس از گذشت سال‌ها در دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به سرانجامی نرسید و تنها متهم پرونده نیز که یکی از کارمندان رده پایین وزارت اطلاعات بود، تبرئه شد.<ref name=":0" /> پیکر زهرا کاظمی با شتاب بسیار چهارشنبه اول مرداد ماه ١٣٨٢ بر خلاف خواست پسرش استفان هاشمیان که در کانادا اقامت دائم دارد، در زادگاهش شیراز به خاک سپرده شد.<ref>[https://rsf.org/persan/news/%DB%B1%DB%B5-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C%D8%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4-%D9%87%D9%85%DA%86%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%AE%D8%B4%D9%88%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF ۱۵ سال پس از کشته شدن زهرا کاظمی، شکنجه‌گرانش همچنان بخشوده از مجازات هستند] سایت گزارشگران بدون مرز</ref>

زهرا کاظمی دوم تیرماه ۱۳۸۲ در حالی‌که از گردهمایی خانواده‌های زندانیان سیاسی مقابل زندان اوین عکس می‌‌گرفت، بازداشت شد. او در مدت بازداشت مورد شکنجه و آزار قرار گرفت و در اثر ضربات وارده، روز ۲۰ تیرماه همان سال در بیمارستان نظامی «بقیه‌الله» جانش را از دست داد.  وضعیت جسمانی زهرا کاظمی از پنجم تیرماه رو به وخامت گذاشته بود و او به فاصله کوتاهی به علت خونریزی مغزی به کما رفت و دچار مرگ مغزی شد. بعدتر علت خونریزی او، ضربه‌ مغزی و شکستگی جمجمه تشخیص داده شد.<ref name=":2">[https://www.radiozamaneh.com/383273 روایت وزیر پیشین اطلاعات از قتل زهرا کاظمی]، سایت رادیو زمانه</ref>

== زندگی‌نامه ==

به ادعای دادستان عمومی و انقلاب تهران، زهرا کاظمی متهم به عکس‌برداری از اماکن و مناطق ممنوعه و ارسال آن برای سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه بوده‌است و معاونت اطلاعات نیروی انتظامی نیز قبل از تحویل پرونده متهم به وزارت اطلاعات، تصریح می‌کند که متهم دارای جرایم امنیتی بوده‌است.<ref name=":0" />

او در حالی که مدت ۱۸ روز در بازداشت به سر می‌برد، در ۲۰ تیر به دلایلی که مورد دعاوی زیادی بوده‌است، می‌میرد. مقامات دادستانی دلیل مرگ را غش و برخورد سر خانم کاظمی با زمین و نهایتاً ضربه مغزی ذکر کردند.

دادگاه اولیه (دادگاه عالی ایالت کبک) این موضوع را که زهرا کاظمی در دوران بازداشت خود کتک خورده، مورد تجاوز جنسی قرار گرفته، شکنجه شده و در اثر شکنجه فوت کرده است را تایید کرد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/arts/2016/07/160711_l44_nazeran_kazemi_case زهرا کاظمی، پرونده همیشه بازی که بسته شد]، سایت بی‌بی‌سی</ref>

وزیر اطلاعات دولت خاتمی گفته است:<blockquote>«در پرونده زهرا کاظمی، دادستان وقت (سعید مرتضوی) اصرار داشت که وی جاسوس است. برای بررسی این موضوع ما در وزارت اطلاعات دو کارشناس ضدجاسوسی این وزارتخانه را مأمور کردیم تا در هتلی با این خانم مصاحبه کنند. این کارشناسان، پس از مصاحبه با وی، رسما اعلام کردند که به لحاظ فنی و علمی، زهرا کاظمی جاسوس نیست اما دادستان وقت تهران یعنی آقای سعید مرتضوی بر اصرار خود باقی ماند و این پرونده را از وزارت اطلاعات تحویل گرفت و به اطلاعات نیروی انتظامی واگذار کرد.»<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D8%AC%D8%B2%D8%A6%D9%8A%D8%A7%D8%AA-%D9%82%D8%AA%D9%84-%D8%B2%D9%87%D8%B1%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%81%D8%A7%D8%B4-%DA%A9%D8%B1%D8%AF/a-42732197 وزیر اطلاعات سابق جزئیات قتل زهرا کاظمی را فاش کرد]، سایت دویچه‌وله</ref></blockquote>یک روز پس از آن که علی یونسی وزیر اطلاعات دولت محمد خاتمی گفت که «کاظمی جاسوس نبوده است»، حسین انصاری‌راد رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی سعید مرتضوی دادستان پیشین تهران را عامل قتل زهرا کاظمی خواند. او دوشنبه هفتم اسفند در گفت‌وگو با روزنامه دولتی ایران گفت که کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در آن زمان سعید مرتضوی دادستان وقت تهران را مقصر این پرونده می‌دانست.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/383401 بازخوانی پرونده زهرا کاظمی: «سعید مرتضوی مقصر اصلی است»]، سایت رادیو زمانه</ref>

محمد حسین خوشوقت که در زمان شکنجه و قتل زهرا کاظمی حاضر به همکاری با سعید مرتضوی نشده بود درباره اتهام جاسوسی زهرا کاظمی به ایرنا گفته است:<blockquote>«آقای مرتضوی گفت: این خانم اعتراف کرده که جاسوس آمریکا و انگلیس است و علاوه بر جاسوسی، در پوشش کار خبری، آمده‌ تا ببیند آیا اصلاح‌طلبان، آن یک میلیون دلاری که سی آی ای به آن‌ها پرداخته، درست خرج کرده‌اند یا نه؟ با این مطلبی که مرتضوی گفت بعید هم نیست می‌خواسته به اصطلاح، فیلی هوا کند.»</blockquote>[[پرونده:استفان زهرا کاظمی.jpg|جایگزین=استفان هاشمی (پسر زهرا کاظمی) در تجمعی در اعتراض به قتل مادرش|بندانگشتی|استفان هاشمی (پسر زهرا کاظمی) در تجمعی در اعتراض به قتل مادرش]]خوشوقت در ادامه این گفت‌وگو به این جمع‌بندی رسیده که دستگاه قضایی بیمار است و نشانه بیماری آن هم اشخاصی مانند سعید مرتضوی‌ست:<blockquote>«وقتی دادستان پایتخت جمهوری اسلامی ایران، چنین فردی با تمام خصوصیاتی که از او سراغ داریم، باشد، این نشان دهنده یک بیماری جدی در سیستم است، سیستمی که ایشان را تا این حد بالا می‌کشد از مشکل و نقصی جدی برخوردار است که باید مرتفع شود.»<ref>[https://www.radiozamaneh.com/428838 گزارش مدیر کل وقت مطبوعات ارشاد از شکنجه و قتل زهرا کاظمی]، سایت رادیو زمانه</ref></blockquote>