سامانیان: تفاوت میان نسخه‌ها

تضاد شدید طبقاتی، بین طبقه زحمت کش - دهقانان و صنعتگران - از یک طرف و طبقه حاکمه و فئودال‌ها از طرف دیگر که به صورت چالش ‍ درآمده بود، یکی از عوامل عمده محسوب می‌شد.

# بی کفایتی ابوالفضل محمد بن احمد فقیه، وزیر نوح بن نصر، را می‌توان یکی از عوامل مهم انقراض سامانیان دانست.

۹- کودتای درباری بخارا، که طی آن، منصور دوم در نتیجهٔ توطئهٔ اشراف به رهبری بکتوزن و فائق، توقیف و نابینا گردید (۳۸۹ ه / ۹۹۹ م)؛ و این فرصت خوبی برای محمود بود.

# صدور سکه‌های بخارا توأم با درهم‌های اسلامی، که از یک طرف مواجه با کاهش وسعت قلمرو سامانیان و نرخ سکه‌های بخارا (خدات‌ها) نیز کاهش یافت و از طرف دیگر، مقدار سرب و فلزهای دیگر آن‌ها بیش تر گردید، سودمند نبود.

# بحران نقره قرن یازدهم م. نیز، از جمله عوامل زمینه ساز ضعف سامانیان به حساب می‌آید.

# نزاع بر سر آب، همراه با پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی در واحهٔ بخارا، که کشاورزان این ناحیه را با مشکلات و مشقات اقتصادی مواجه ساخته بود.

گسترش ریگزارها و پیشروی بیابان‌ها، به زبان اراضی زراعتی، علاوه بر آن قسمت عمده آبی که از رودخانه‌ها بسوی واحهٔ بخارا جریان می‌یافت، به اراضی دولتی می‌رفت. قطع اشجار، از بین رفتن جنگل‌ها و درختزارها نیز، به بحران اقتصادی و فقر بیش تر روستاییان دامن می‌زد.

۱۴ - زوال طبقه دهگانان در قرن چهارم و پنجم هجری، در سراسر ایران و نیز ماوراء النهر که این خود عامل مهمی در تضعیف سامانیان بود زیرا که انقراض این طبقه، باعث به انقیاد درآمدن و خدمت فرمانروایان ترک گردید.

با انقراض حکومت سامانیان، ایران بارها مورد تهاجم ترکان زردپوست آسیای مرکزی قرار گرفت و طی آن، نه قرن، ترکان سلجوقی، غز، قبچاق و غیره برای استفاده از منابع طبیعی و اقتصادی به مملکت ایران حمله‌ور شدند و به تدریج، خلق و خوی وحشیانه دیرین را از دست دادند و راه و رسم مملکت داری را از مطلعین و خبرگان ایرانی فراگرفتند.<ref>قفسه - [http://ghafase.blogsky.com/1390/06/04/post-1106/ حکومت سامانیان]</ref>