۸٬۴۲۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''ساواک''' (س.ا.و.ا. ک) سر واژه های نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور است. پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]] بدلیل موقتی بودن شرایط حکومت نظامی و با پایان گرفتن فرمانداری نظامی که پس از کودتای ۲۸ مرداد برای مقابله با بحران، تا سال ۱۳۳۶ برقرار بود، با پیشنهاد آمریکا و با الگوی سازمان امنیت داخلی امریکا (اف بی آی) در تاریخ ۱۶ فروردین سال ۱۳۳۶ سازمان اطلاعات و امنیت کشور تأسیس شد. | '''ساواک''' (س.ا.و.ا. ک) سر واژه های نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور است. پس از [[کودتای ۲۸ مرداد]] بدلیل موقتی بودن شرایط حکومت نظامی و با پایان گرفتن فرمانداری نظامی که پس از کودتای ۲۸ مرداد برای مقابله با بحران، تا سال ۱۳۳۶ برقرار بود، با پیشنهاد آمریکا و با الگوی سازمان امنیت داخلی امریکا ([[اف بی آی]]) در تاریخ ۱۶ فروردین سال ۱۳۳۶ سازمان اطلاعات و امنیت کشور تأسیس شد. | ||
سولیوان در مورد ساواک سازمان اطلاعات و امنیت کشور می‌گوید «در سال ۱۹۵۷ سازمان سیا طرح و چارچوب تشکیلاتی یک سازمان جدید اطلاعاتی را به شاه داد و خود در تأسیس و سازمان دادن به آن مشارکت کرد. این تشکیلات که به نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور نامیده می‌شد به زودی به نام مخفف آن یعنی ساواک شهرت یافت».<ref>ویلیام سولیوان، ماموریت در ایران، ترجمه محمود مشرقی، تهران ۱۳۶۱ صفحه ۶۹</ref> | [[ویلیام سولیوان]] آخرین سفیر امریکا در ایران در مورد ساواک سازمان اطلاعات و امنیت کشور می‌گوید: «در سال ۱۹۵۷ سازمان سیا طرح و چارچوب تشکیلاتی یک سازمان جدید اطلاعاتی را به شاه داد و خود در تأسیس و سازمان دادن به آن مشارکت کرد. این تشکیلات که به نام سازمان اطلاعات و امنیت کشور نامیده می‌شد به زودی به نام مخفف آن یعنی ساواک شهرت یافت».<ref>ویلیام سولیوان، ماموریت در ایران، ترجمه محمود مشرقی، تهران ۱۳۶۱ صفحه ۶۹</ref> | ||
این سازمان اطلاعاتی از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۵۷ درجهت تحکیم حکومت شاه با دستگیری، شکنجه و اعدام زندانیان سیاسی به مقابله با مخالفان می‌پراخت. ساواک همچنین با در اختیار گرفتن رسانه‌های عمومی، از جمله رادیو تلویزیون، مطبوعات و نیز کنترل و نظارت بر چاپ کتاب، افکار عمومی را به نفع رژیم شاه تغییر دهد. سرکوب و مقابله با گروه‌های مخالف، اعم از گروه‌های چریکی مانند [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران|سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]] و [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]، [[حزب توده ایران|حزب توده]]، [[نهضت آزادی]] و نیروهای ملی‌گرا، مذهبی‌های مخالف از جمله وظایف ساواک بود. | این سازمان اطلاعاتی از سال ۱۳۳۶ تا ۱۳۵۷ درجهت تحکیم حکومت شاه با دستگیری، [[شکنجه]] و اعدام زندانیان سیاسی به مقابله با مخالفان می‌پراخت. ساواک همچنین با در اختیار گرفتن رسانه‌های عمومی، از جمله رادیو تلویزیون، مطبوعات و نیز کنترل و نظارت بر چاپ کتاب، افکار عمومی را به نفع رژیم شاه تغییر دهد. سرکوب و مقابله با گروه‌های مخالف، اعم از گروه‌های چریکی مانند [[سازمان چریکهای فدایی خلق ایران|سازمان چریکهای فدایی خلق ایران]] و [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]، [[حزب توده ایران|حزب توده]]، [[نهضت آزادی]] و نیروهای ملی‌گرا، مذهبی‌های مخالف از جمله وظایف ساواک بود. | ||
== شکل گیری ساواک == | == شکل گیری ساواک == | ||
| خط ۱۳۲: | خط ۱۳۲: | ||
نفوذ در سازمانهای مخالف رژیم از شیوه‌های ساواک بود که در این رابطه از افرادی مانند سیروس نهاوندی، | نفوذ در سازمانهای مخالف رژیم از شیوه‌های ساواک بود که در این رابطه از افرادی مانند سیروس نهاوندی، | ||
عباس علی شهریاری نژاد «رهبر تشکیلات تهران حزب توده» افسر ساواک، | عباس علی شهریاری نژاد «رهبر تشکیلات تهران حزب توده» افسر ساواک، و از امیر حسین فطانت نفوذی در محفل خسرو گلسرخی و کرامت الله دانشیان… نام برده می شود.<ref>کتاب ساواک و دستگاه اطلاعاتی اسرائیل صفحه ۳۷۳</ref> | ||
محمد کتابچی به عنوان منبع ساواک، با شماره رمز ۱۰۰۲۸، که اقدامات او به کشف خانه تیمی و قتل [[حمید اشرف]]، رهبر نامدار [[سازمان چریکهای فدائی خلق]] از نیمه سال ۱۳۵۰ تا تیر ۱۳۵۵، انجامید.<ref>کتاب چریکهای فدایی خلق، از نخستین کنش ها تا بهمن ۱۳۵۷ نوشته محمود نادری انتشار ۱۳۸۷</ref> | |||
محمد کتابچی به عنوان منبع ساواک، با شماره رمز ۱۰۰۲۸، که اقدامات او به کشف خانه تیمی و قتل حمید | |||
# شنود و استراق سمع | # شنود و استراق سمع | ||
| خط ۱۸۹: | خط ۱۸۷: | ||
[[پرونده:شکنجه‌گران ساواک.JPG|جایگزین=شکنجه‌گران ساواک|بندانگشتی|شکنجه‌گران ساواک: از بالا راست ازغندی - منوچهری - تهرانی - آرش- حسینی- رسولی- دکتر حسین زاده - عضدی]] | [[پرونده:شکنجه‌گران ساواک.JPG|جایگزین=شکنجه‌گران ساواک|بندانگشتی|شکنجه‌گران ساواک: از بالا راست ازغندی - منوچهری - تهرانی - آرش- حسینی- رسولی- دکتر حسین زاده - عضدی]] | ||
== انواع [[شکنجه]]<nowiki/>ها == | == انواع [[شکنجه]]<nowiki/>ها== | ||
ساواک شکنجه‌های مختلفی را بر روی زندانیان و مخالفان سیاسی اعمال می‌کرد. برخی از انواع آنها را تحت آموزش موساد اسرائیل آموخته و مورد استفاده قرار می‌داد. از جمله شکنجه‌های مورد استفاده ساواک موارد زیر است: | ساواک شکنجه‌های مختلفی را بر روی زندانیان و مخالفان سیاسی اعمال می‌کرد. برخی از انواع آنها را تحت آموزش موساد اسرائیل آموخته و مورد استفاده قرار می‌داد. از جمله شکنجه‌های مورد استفاده ساواک موارد زیر است: | ||
* بستن دستها و پاها به تخت و شلاق و زدن با کابل‌های نازک و کلفت به کف و روی پاها که منجر به ریختن ناخنها می‌گردید. | * بستن دستها و پاها به تخت و شلاق و زدن با کابل‌های نازک و کلفت به کف و روی پاها که منجر به ریختن ناخنها می‌گردید. | ||