۱٬۰۴۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== زندگینامه سردار اسعد بختیاری == | == زندگینامه سردار اسعد بختیاری == | ||
علی قلی خان در یکی از با نفوذ ترین خانواده های ایل بزرگ بختیاری یعنی خاندان ایلخانی به دنیا آمد. پدر وی ،حسین قلی خان به مدت 30 سال حاکم بلا منازع ایل بختیاری بود. علی قلی پس از آموختن زبان عربی به تحصیل علوم خارجی ازجمله زبان فرانسه پرداخت. پدرش ،معلمی برای تعلیم وی استخدام نمود ودر اندک مدتی علاوه بر زبان فارسی درزبان عربی ازجمله صرف ونحو،منطق،بیان و امثله استاد گردید. | |||
- سرداراسعد در سال 1255 شمسی با بی بی مهرجان ازدواج نمود. ونتیجه ی این وصلت پسری بود. که جعفرقلی نام گذاری گردید. که بعدها سردار بهادر وپس از در گذشت علی قلی خان ،به سردار اسعد سوم ملقب گشت. | |||
در تاریخ 22خرداد 1261ظل سلطان، ولیعهد ناصر الدین شاه که از قدرت ایلیاتی بختیاری ها واهمه داشت،حسین قلی خان و دو پسرش را برای شرکت در یک رژه نظامی دعوت نمود. پس از مراسم در چهل ستون ازآن ها پذیرایی شد .دراین پذیرایی،یک فنجان قهوه ،آمیخته با زهر به حسین قلی خان داده شد . | |||
سپس وی را روانه زندان ساختند. او پس از دو روز در زندان در گذشت . و همچنین اسفندیار خان و علی قلی خان به دستور ظل سلطان به زندان افتادند. پس از یک سال تحمل زندان به دستور اتابک از زندان آزاد شد . وبه فرماندهی سواران بختیاری منصوب شد. در این دوران وی با اوضاع سیاسی واجتماعی تهران آشنا شد. رجال وافراد بانفوذ را شناسایی کرد. وبه سال 1272 هجری شمسی به منصب ونشان حمایل امیر تومانی نائل گردید.<ref name=":2">شوشان - [http://shooshan.ir/fa/news/18218/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D8%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF سردار اسعد بختیاری که بود؟]</ref> | |||
سردار اسعد بختیاری(1236 ـ1296ه.ش) از چهره های مشهور سیاسی اجتماعی تاریخ معاصر ایران و از مفاخر ملی به شمار می رود. وی از سران بزرگ مشروطیت ایران بود که نقش زیادی در تحولات کشور به ویژه در دوران نهضت مشروطیت داشت. درخصوص زندگی و مبارزات وی نظرات متفاوتی ابراز شده است اما همواره به عنوان یکی از چهره های اثرگذار تاریخ ایران مورد احترام بوده است دراین نوشتار زندگانی وی را به اختصار بررسی می نماییم. | |||
در کتاب تاریخ بختیاری در شرح احوالات وی این گونه آمده است: «...علیقلی خان سردار اسعد، چهارمین فرزند برومند حسینقلی خان ایلخانی کل بختیاری است... در سال 1274 ق/1857 م. در قشلاق بختیاری متولد شد»<sup>1</sup> پدر سردار اسعد «حسینقلی خان ایلخانی» از رجال متنفذ دورن قاجاریه و ایلخانی بختیاری بود که توانست با متحد کردن طوایف مختلف بختیاری به قدرت و موقعیت بزرگی در آن روزگار دست یابد. مادر سردار اسعد، «بی بی مهری جان، دختر نجف خان و نوه الیاس خان بختیاری» است. سردار اسعد در کودکی به تعلیم زبان فارسی و عربی پرداخت و بعدها مطالعات خود را در زمینه های دیگر تکمیل نمود. و بنابر اصول تربیت ایلی فنون رزم، اسب سواری و تیر اندازی را در دامان طبیعت زیبای بختیاری فرا گرفت. | در کتاب تاریخ بختیاری در شرح احوالات وی این گونه آمده است: «...علیقلی خان سردار اسعد، چهارمین فرزند برومند حسینقلی خان ایلخانی کل بختیاری است... در سال 1274 ق/1857 م. در قشلاق بختیاری متولد شد»<sup>1</sup> پدر سردار اسعد «حسینقلی خان ایلخانی» از رجال متنفذ دورن قاجاریه و ایلخانی بختیاری بود که توانست با متحد کردن طوایف مختلف بختیاری به قدرت و موقعیت بزرگی در آن روزگار دست یابد. مادر سردار اسعد، «بی بی مهری جان، دختر نجف خان و نوه الیاس خان بختیاری» است. سردار اسعد در کودکی به تعلیم زبان فارسی و عربی پرداخت و بعدها مطالعات خود را در زمینه های دیگر تکمیل نمود. و بنابر اصول تربیت ایلی فنون رزم، اسب سواری و تیر اندازی را در دامان طبیعت زیبای بختیاری فرا گرفت. | ||
| خط ۹: | خط ۱۷: | ||
دکتر مهدی ملک زاده مورخ و از رجال مشروطیت در کتاب خود با « انقلاب مشروطیت ایران» در خصوص شخصیت سردار اسعد می نویسد: «سردار اسعد به اروپا مسافرت کرد و در پاریس پایتخت فرانسه که در آن موقع مهد تمدن و آزادی و اندیشه های تازه و نوین بود اقامت گزید و در اندک مدتی جذب افکار مترقی و آزادی خواهانه اطرافیان خود شد. چرا که از تجربه تلخی که از دوران استبدادی به خاطر داشت از صمیم قلب آرزو می کرد که روزی ایران از زیر یوغ استبداد رها شده و بتواند به یک آزادی واقعی و عدالت اجتماعی دست یابد»<ref name=":0">سرزمین ما - [http://sarzamina.blogfa.com/post/16/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D9%80%D8%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C زندگینامه سردار اسعد بختیاری]</ref> | دکتر مهدی ملک زاده مورخ و از رجال مشروطیت در کتاب خود با « انقلاب مشروطیت ایران» در خصوص شخصیت سردار اسعد می نویسد: «سردار اسعد به اروپا مسافرت کرد و در پاریس پایتخت فرانسه که در آن موقع مهد تمدن و آزادی و اندیشه های تازه و نوین بود اقامت گزید و در اندک مدتی جذب افکار مترقی و آزادی خواهانه اطرافیان خود شد. چرا که از تجربه تلخی که از دوران استبدادی به خاطر داشت از صمیم قلب آرزو می کرد که روزی ایران از زیر یوغ استبداد رها شده و بتواند به یک آزادی واقعی و عدالت اجتماعی دست یابد»<ref name=":0">سرزمین ما - [http://sarzamina.blogfa.com/post/16/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%B9%D9%80%D8%AF-%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C زندگینامه سردار اسعد بختیاری]</ref> | ||
== سفر به اروپا == | |||
سردار پس از سیاحت در کشورهای هندوستان ومصر به مکه مشرف گردید . وسپس به پاریس عازم شد. ایشان به مدت دو سال در پایتخت ها و شهر های مهم اروپا زندگی کرد . شاید نخستین جرقه های فعالیت های سیاسی و اجتماعی وی در این دوران زده شد. ودراین مدت با فرهنگ وتمدن اروپایی آشنایی بیشتری پیدا کرد. و در دانشگاه سوربن در رشته کارشناسی علوم سیاسی فارغ التحصیل گردید. | |||
در هنگام اقامت در پاریس به مطالعه وترجمه کتب فرانسه و انگلیسی همت گماشت. پس از به توپ بستن مجلس، باتجمع آزادی خواهان ومشروطه طلبان دراروپا ،علی قلی خان به جرگه ی آنان پیوست.<ref name=":2" /> | |||
== بازگشت از اروپا == | == بازگشت از اروپا == | ||
| خط ۲۷: | خط ۴۰: | ||
پروفسور گارثویت نیز در همین زمینه می نویسد: «بختیاری ها در خلال سال های 1911ـ1905 در یک مسیر مهم و پر تشنج گام نهادند و رهبری جنبش مشروطیت ایران را به عهده گرفتند»<sup>9</sup> و در جای دیگر ضمن اشاره به ویژگی های برجسته شخصیت سردار اسعد می گوید: «پر واضح است سردار اسعد می توانست که نقش والا و برجسته ای در جنبش مشروطیت ایفا کند.»<sup>10 </sup> سردار اسعد در کابینه اول مشروطه وزیر داخله بود و در آن شرایط بحرانی به شایستگی کشور را اداره کرد. همچنین در کابینه های بعدی برادرش صمصام السلطنه با رای مجلس شورای ملی رئیس الوزرا(نخست وزیر) حکومت مشروطه گردید. بختیاری ها در جنگ های پس از استقرار مشروطه نیز برای دفاع از حکومت مشروطه رشادت های فراوانی نشان دادند. مجلس شورای ملی دوران مشروطه به پاس خدمات سردار اسعد به کشور از او تجلیل و لوح سپاس ویژه ای به وی اهدا کردند. اما بعدها به دلیل بروز اختلافات فراوان میان مشروطه خواهان، ظهور چهره های جدید و دخالت های بیگانه ، سردار اسعد و بختیاری ها به تدریج از حکومت مشروطه کنار زده شدند.<ref name=":0" /> | پروفسور گارثویت نیز در همین زمینه می نویسد: «بختیاری ها در خلال سال های 1911ـ1905 در یک مسیر مهم و پر تشنج گام نهادند و رهبری جنبش مشروطیت ایران را به عهده گرفتند»<sup>9</sup> و در جای دیگر ضمن اشاره به ویژگی های برجسته شخصیت سردار اسعد می گوید: «پر واضح است سردار اسعد می توانست که نقش والا و برجسته ای در جنبش مشروطیت ایفا کند.»<sup>10 </sup> سردار اسعد در کابینه اول مشروطه وزیر داخله بود و در آن شرایط بحرانی به شایستگی کشور را اداره کرد. همچنین در کابینه های بعدی برادرش صمصام السلطنه با رای مجلس شورای ملی رئیس الوزرا(نخست وزیر) حکومت مشروطه گردید. بختیاری ها در جنگ های پس از استقرار مشروطه نیز برای دفاع از حکومت مشروطه رشادت های فراوانی نشان دادند. مجلس شورای ملی دوران مشروطه به پاس خدمات سردار اسعد به کشور از او تجلیل و لوح سپاس ویژه ای به وی اهدا کردند. اما بعدها به دلیل بروز اختلافات فراوان میان مشروطه خواهان، ظهور چهره های جدید و دخالت های بیگانه ، سردار اسعد و بختیاری ها به تدریج از حکومت مشروطه کنار زده شدند.<ref name=":0" /> | ||
- پر واضح است که سردار اسعد می توانست . نقش والا و برجسته ایی در جنبش مشروطیت ایفا کند . سردار اسعد که در کابینه اول مشروطه وزیر داخله بود. در آن شرایط بحرانی به شایستگی کشور را اداره نمود. مجلس شورای ملی در دوران مشروطه به پاس خدمات ارزنده ی سردار اسعد به کشور از ایشان تجلیل ولوح سپاس ویژه ایی به وی اهدا نمودند. اما بعدها به دلیل بروز اختلافات فراوان میان مشروطه خواهان ، ظهور چهره های جدید و دخالت بیگانگان و اجانب ، سردار اسعد بختیاری ها به تدریج از حکومت مشروطه کنار گذاشته شدند.<ref name=":2" /> | |||
== ویژگی های شخصیتی سردار اسعد: == | == ویژگی های شخصیتی سردار اسعد: == | ||
| خط ۳۴: | خط ۴۹: | ||
«سردار اسعد در روز پنج شنبه 14 محرم 1336 ه.ق. برابر با 1917 میلادی در حالیکه از هر دو چشم نابینا و زمین گیر شده بود درگذشت. جنازه‌اش از طرف دولت با تشريفات رسمي و احترام نظامي در حالي که جسد وي روي توپ حمل مي‌شد تشيع گرديد و به اصفهان منتقل گرديد و با احترام و شکوه خاصی در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.<ref name=":0" /> | «سردار اسعد در روز پنج شنبه 14 محرم 1336 ه.ق. برابر با 1917 میلادی در حالیکه از هر دو چشم نابینا و زمین گیر شده بود درگذشت. جنازه‌اش از طرف دولت با تشريفات رسمي و احترام نظامي در حالي که جسد وي روي توپ حمل مي‌شد تشيع گرديد و به اصفهان منتقل گرديد و با احترام و شکوه خاصی در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.<ref name=":0" /> | ||
== نظرات دیگران == | |||
ملک زاده دراین باره می نویسد: ایرانیان مهاجر مقیم اروپا ،سردار اسعد را تشویق به رفتن به ایران و رهبری قیام علیه شاه نمودند.چند نفر از آنها ،ازجمله شکرالله خان معتمد خاقان که بعدها لقب قوام الدوله یافت. به اتفاق سرداراسعد به ایران مراجعت کرد ودر فتح تهران ،با او همراه بود.-مخبر السلطنه هدایت که در این ایام در اروپا بوده است. می نویسد.: فرد شاخص میان ایرانیان ، علی قلی خان سردار اسعد است. گاهی به منزل او می روم وغالباً اشخاص،سر سفره او حاضر می شوند. | |||
مخبر السلطنه سپس می نویسد:که از او خواسته است . تا به ایران رفته،رهبری نهضت را برعهده بگیرد. اما او گله می کند.که تنها است .مخبر السلطنه می گوید. کار را یک نفر انجام می دهد. . | |||
این تشویق های ایرانیان ،باعث حرکت سردار اسعد می شود . | |||
سردار اسعد دربین خوانین بختیاری امتیازات ویژه ایی داشت. در تاریخ بختیاری که شرح اختلافات و درگیری های داخلی را نگاشته است . بندرت از او در دسته بندی های خانوادگی یاد شده است.سردار اسعد را می توان محور اتحاد در ایل بختیاری دانست. | |||
در این باره سردار ظفر می نویسد: حاج علی قلی هیچ وقت مایل به جنگ نبود . وصلح وبرادری را برهر چیزی مقدم می دانست. | |||
وی در امور سیاسی نیز فردی توانا و منحصر به فرد بود. اواین امتیاز ویژه رابا حضور در دستگاه دولتی از زمان ناصر الدین شاه کسب کرده بود. همچنین تحصیلات عالیه و ارتباط با رجال بزرگ جهان باعث گردیده بود. که این سردار بزرگ و وطن پرست در امورات محوله وجاریه مملکت بسیار موفق و کارآمد باشد. سردار اسعد در آثار رجال معاصر دارای سیمای مثبت وروشنی است. عارف قزوینیاورا دارای اخلاق حسنه ی اسلامی و اعتقادات راسخ دینی دانسته است. | |||
در ادامه می افزاید: علاقه به علم ودانش ومطالعه کتب داخلی و خارجی ،بخصوص مطالعه آثار مربوط به تاریخ وسیاست از ویژگی های اوست. من آن مرحوم را خوب می شناسم .و در تمام مدت اقامت او در پاریس ،هفته ایی دو،سه مرتبه او را می دیدم .وغالباً صحبت ما از تاریخ بود .زیرا که او به تاریخ وسیاست بسیار علاقه مند بود. قزوینی دراین باره اشاره به تالیف کتاب تاریخ بختیاری به دستور او ترجمه کتاب های زیادی از زبان خارجه به زبان فارسی دارد. | |||
ملک زاده می نویسد: | |||
حاج علی قلی خان سرداراسعد، که از خوانین روشن فکر بختیاری بود.دبستانی برای فرزندان ایل تاسیس نمود . و معلمینی برای تدریس در آـن مدرسه استخدام کرد. و تعدادی از دانش آموزان این مدرسه را برای تحصیلات عالیه به اروپا فرستاد. | |||
دکتر ملک زاده که خود مورخ واز رجال سرشناس مشروطیت بوده در کتاب (انقلاب مشروطیت ایران) در خصوص شخصیت سردار اسعد چنین می نگارد:سردار اسعدبه اروپا مسافرت کرد .و در پاریس ضمن تحصیل در یکی از دانشگاههای معتبر دنیا، دراین شهر که درآن زمان مهد تمدن ،آزادی واندیشه های تازه و نوین بود. اقامت گزید. | |||
در اندک مدتی جذب افکار مترقی و آزادی خواهانه اطرافیان خود شد. چرا که از تجربه تلخی که در دوران استبدادی به خاطر داشت. ازصمیم قلب آرزو می کرد. که روزی ایران از یوغ استبداد رها شده وبتواند به یک آزادی واقعی و عدالت اجتماعی دست یابد. | |||
- کسروی ، او را مردی دانش دوست و آگاه دل نامیده است. یحیی دولت آبادی نام او را جزء اولین مجلسی که از افراد علم دوست تشکیل شده بود . می آورد. | |||
پروفسور گارثویت نیز در مورد شخصیت بارز سردار اسعد چنین می نگارد: (بختیاری ها در سال های 1905-1911در یک مسیر مهم وپر تشنج گام نهادند. و رهبری جنبش مشروطیت ایران را برعهده گرفتند)<ref name=":2" /> | |||
== درگذشت == | |||
- علی قلی خان سردار اسعد سرانجام در روز سه شنبه 1 آبان 1296 هجری شمسی در تهران وبه طرز مشکوکی در گذشت . از طرف دولت با تشریفات رسمی و احترام نظامی در حالی که تابوتش بر روی توپ حمل می شد. با احترام خاصی وبا حضور هزاران تن از مردم تهران تشیع شد. وبه مقبره خانوادگیش واقع در تخت فولاد اصفهان منتقل و به خاک سپرده شد .روحش شاد و یادش گرامی باد.<ref name=":2" /> | |||
== بازماندگان == | == بازماندگان == | ||