۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| resting_place = ابن بابویه-آرامگاه خانوادگی | | resting_place = ابن بابویه-آرامگاه خانوادگی | ||
}} | }} | ||
صادق قطب‌زاده (متولد ۴ اسفند ۱۳۱۴ - اعدام ۲۴ شهریور ۱۳۶۱) از مخالفان حکومت پهلوی بود که در ماه‌های آخر حکومت محمدرضا شاه فعالیت‌های زیادی برای به دست آوردن موافقت آمریکا و غرب با روی کار آمدن [[روح‌الله خمینی|خمینی]] انجام داد. او در آن ایام عملاً | صادق قطب‌زاده (متولد ۴ اسفند ۱۳۱۴ - اعدام ۲۴ شهریور ۱۳۶۱) از مخالفان حکومت پهلوی بود که در ماه‌های آخر حکومت محمدرضا شاه فعالیت‌های زیادی برای به دست آوردن موافقت آمریکا و غرب با روی کار آمدن [[روح‌الله خمینی|خمینی]] انجام داد. او در آن ایام عملاً مشاور حقوقی و سیاسی خمینی را به عهده گرفته بود. به ویژه پس از کنفرانس گوادلوپ هنگامی که دولت آمریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان در مورد برسرکار آمدن خمینی به توافق رسیدند، صادق قطب‌زاده هماهنگی بسیاری از امور را به عهده گرفت.<ref>[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ تیرخلاص نظام پادشاهی]</ref> | ||
صادق قطب‌زاده پیش از آن در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته بود. او در آنجا به عضویت کنفدراسیون دانشجویان ایرانی درآمد. وی پس از نواختن یک سیلی بر صورت اردشیر زاهدی در یک جشن، از آمریکا اخراج شد و به کانادا و سپس به فرانسه رفت. وی در این دوران با ابوالحسن بنی صدر و حسن حبیبی آشنا شد. صادق قطب‌زاده پس از آن به الجزایر، مصر، سوریه و سپس به عراق رفت و با خمینی دیدار کرد. او همچنین روابطی با امام موسی صدر و در عین حال با معمر قذافی که در جبهه‌ی مخالف امام موسی صدر بودند، برقرار کرد. با اوج‌گیری انقلاب ضدسلطنتی، صادق قطب‌زاده ارتباطات نزدیکی با خمینی ایجاد کرد و خود را مقلد او معرفی نمود. قرارگرفتن خمینی در کانون توجهات در فرانسه نتیجه‌ی فعالیت‌های صادق قطب‌زاده بود.<ref>[https://www.facebook.com/1089759551043806/posts/1391270894226002/ پشت پرده‌های انقلاب]</ref> | صادق قطب‌زاده پیش از آن در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل به آمریکا رفته بود. او در آنجا به عضویت کنفدراسیون دانشجویان ایرانی درآمد. وی پس از نواختن یک سیلی بر صورت اردشیر زاهدی در یک جشن، از آمریکا اخراج شد و به کانادا و سپس به فرانسه رفت. وی در این دوران با ابوالحسن بنی صدر و حسن حبیبی آشنا شد. صادق قطب‌زاده پس از آن به الجزایر، مصر، سوریه و سپس به عراق رفت و با خمینی دیدار کرد. او همچنین روابطی با امام موسی صدر و در عین حال با معمر قذافی که در جبهه‌ی مخالف امام موسی صدر بودند، برقرار کرد. با اوج‌گیری انقلاب ضدسلطنتی، صادق قطب‌زاده ارتباطات نزدیکی با خمینی ایجاد کرد و خود را مقلد او معرفی نمود. قرارگرفتن خمینی در کانون توجهات در فرانسه نتیجه‌ی فعالیت‌های صادق قطب‌زاده بود.<ref>[https://www.facebook.com/1089759551043806/posts/1391270894226002/ پشت پرده‌های انقلاب]</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
او بعد از سال‌ها زندگی در خارج از ایران به همراه [[روح‌الله خمینی]] به ایران بازگشت و به فرمان خمینی و تأیید دولت موقت، به سرپرستی رادیو و تلویویزیون ایران منصوب شد. صادق قطب‌زاده در اوج بحران گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران، به عنوان وزیر خارجه انتخاب شد. | او بعد از سال‌ها زندگی در خارج از ایران به همراه [[روح‌الله خمینی]] به ایران بازگشت و به فرمان خمینی و تأیید دولت موقت، به سرپرستی رادیو و تلویویزیون ایران منصوب شد. صادق قطب‌زاده در اوج بحران گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران، به عنوان وزیر خارجه انتخاب شد. | ||
صادق قطب‌زاده در میان اطرافیان خمینی مخالفانی نیز داشت. وی در فروردین ۱۳۶۱ به اتهام طراحی کودتا علیه جمهوری اسلامی دستگیر شد. صادق قطب‌زاده پس از دستگیری، در تلویزیونی که چندی پیش خود سرپرست آن بود اعتراف | صادق قطب‌زاده در میان اطرافیان خمینی مخالفانی نیز داشت. وی در فروردین ۱۳۶۱ به اتهام طراحی کودتا علیه جمهوری اسلامی دستگیر شد. صادق قطب‌زاده پس از دستگیری، در تلویزیونی که چندی پیش خود سرپرست آن بود اعتراف کرد که به همراه عده‌ای دیگر از جمله آیت الله شریعتمداری قصد کودتا داشته و حاضر است عواقب عملکرد خود را بپذیرد، هر چند به اغلب احتمال او به عنوان یک تکنوکرات نمی‌توانست در طراحی چنین عملیات پیچیده‌ی نظامی دخیل باشد، در حالی که رادیکال‌ترین و سازمان‌یافته‌ترین سازمان‌های مخالف در آن زمان از انجام آن ناتوان بودند. تاریخ‌نویسان اعتراف او را نتیجه‌ی شکنجه‌های بسیار و قول‌هایی می‌دانند که با وعده‌ی زنده ماندن به وی داده شده بود. او در همان سال اعدام شد.<ref>[https://news.gooya.com/2019/09/post-29854.php صادق قطب زاده؛ از ریاست صدا و سیما تا اعتراف در صدا و سیما]</ref> | ||
== دوران جوانی صادق قطب‌زاده == | == دوران جوانی صادق قطب‌زاده == | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
== صادق قطب‌زاده از زبان نامزدش == | == صادق قطب‌زاده از زبان نامزدش == | ||
[[پرونده:کارول جروم نامزد صادق قطب زاده.JPG|جایگزین=کارول جروم نامزد صادق قطب زاده|بندانگشتی|250x250پیکسل|کارول جروم نامزد صادق قطب زاده]] | [[پرونده:کارول جروم نامزد صادق قطب زاده.JPG|جایگزین=کارول جروم نامزد صادق قطب زاده|بندانگشتی|250x250پیکسل|کارول جروم نامزد صادق قطب زاده]] | ||
روزنامه‌های جمهوری اسلامی در آن روزگار به صادق قطب‌زاده تهمت فساد اخلاقی نیز زده‌اند که طبق گزارش‌ها استنادشان به خانم کارول جروم اهل کانادا بود. کارول جروم نامزد صادق قطب‌زاده بود، هنگام آمدن به ایران به همراه وی در همان هواپیمای حامل خمینی به ایران آمد. او خبرنگار شبکه سی بی اس نیوز بود. کارول جروم بعدها کتابی در مورد صادق قطب‌زاده به نام «مردی در آینه» نوشت. کارول جروم می‌گوید: | |||
<blockquote>«صادق می‌دانست که به سراغش خواهند آمد. به او گفتم: من و دوستانم تو را از کشور خارج خواهیم کرد. اما او جواب داد: نه. این انقلاب کابوسی بود که من برای این ملت رقم زدم. من مقصر هستم. می‌مانم و با سرنوشتم روبرو می‌شوم. وقتی که سوار ماشین شد که برود، هرگز نمی‌دانستم که دیگر او را نخواهم دید. باور نمی‌کردم که آقای خمینی پسر خود را خواهد کشت.»</blockquote>کارول جروم همچنین پرده از اختلاف نظر میان قطب‌زاده و آیت‌الله خمینی برمی‌دارد و درباره دیدگاه صادق قطب‌زاده درباره حکومت می‌گوید: | <blockquote>«صادق می‌دانست که به سراغش خواهند آمد. به او گفتم: من و دوستانم تو را از کشور خارج خواهیم کرد. اما او جواب داد: نه. این انقلاب کابوسی بود که من برای این ملت رقم زدم. من مقصر هستم. می‌مانم و با سرنوشتم روبرو می‌شوم. وقتی که سوار ماشین شد که برود، هرگز نمی‌دانستم که دیگر او را نخواهم دید. باور نمی‌کردم که آقای خمینی پسر خود را خواهد کشت.»</blockquote>کارول جروم همچنین پرده از اختلاف نظر میان قطب‌زاده و آیت‌الله خمینی برمی‌دارد و درباره دیدگاه صادق قطب‌زاده درباره حکومت می‌گوید: | ||
| خط ۱۵۸: | خط ۱۵۸: | ||
تفسیر کارول جروم از صادق قطب‌زاده در آن زمان این بود که وی در تلاش بوده از تاریخ استثمار ایران سخن بگوید و از لزوم هماهنگی بین سیاست و مذهب در یک فرهنگ اسلامی. جروم می‌گوید قطب زاده همواره می‌خواست این را اثبات کند که اسلام یک نیروی پیشرو در حال تغییر است. | تفسیر کارول جروم از صادق قطب‌زاده در آن زمان این بود که وی در تلاش بوده از تاریخ استثمار ایران سخن بگوید و از لزوم هماهنگی بین سیاست و مذهب در یک فرهنگ اسلامی. جروم می‌گوید قطب زاده همواره می‌خواست این را اثبات کند که اسلام یک نیروی پیشرو در حال تغییر است. | ||
کارول جروم او را در لحظه خاکسپاری دیده بود: «وقتی | کارول جروم او را در لحظه خاکسپاری دیده بود: «وقتی به‌خاکش می‌سپردند، دیدم که ریش‌اش سفید شده بود.» خلاصه زندگی قطب‌زاده را هم می‌توان در جمله‌ای از نامزد او پیدا کرد: «مبارزه در سراسر زندگی برای یک رؤیا و در غلتیدن به یک کابوس.» | ||
== منابع == | == منابع == | ||
<span dir="RTL"></span> | <span dir="RTL"></span> | ||
<references /> | <references /> | ||