۸٬۶۸۰
ویرایش
←زندگی نامه
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
قاضی محمد فرزند قاضی علی درسال | قاضی محمد فرزند قاضی علی درسال ۱۲۷۹شمسی در خانواده‌ی مشهور و سرشناس قاضی‌ها در شهرستان سابلاغ ( مهاباد کنونی ) متولد شد. | ||
او علوم دینی، فلسفه، ادبیات و زبان عربی را نزد اساتید شهر مهاباد فرا گرفت و فعالانه به امور اجتماعی پرداخت و نخستین مدرسه‌ی دخترانه به همت او در مهاباد تأسیس گردید. نمایندگی افتخاری معارف شهر مهاباد را به عهده گرفت. نخستین مؤسسه و بیمارستان مهاباد هم در اثر کوشش او بنا شد و تحت نظر او اداره می‌گردید. قاضی محمد نزد میسیونی از مُبلغین مسیحی که اکثر آنها آمریکایی بودند و در مهاباد سکونت داشتند، به آموختن زبان‌های خارجی پرداخت. پس از آموختن زبان و مطالعه جراید و مطبوعات خارجی و آثار نویسندگان بزرگ، معلومات عمیقی اندوخت. در کتابخانه‌ی او قدیمی‌ترین کتاب‌ها به زبان‌های گوناگون موجود بود. قاضی محمد از مرگ پدر در مقام قضاوت هم از خدمت مردم غافل نماند و به کارهای اجتماعی و فرهنگی ادامه داد و محبوبیت عظیمی در میان طبقات جامعه پیدا کرد. قاضی محمد آدمی ساده‌پوش، متواضع، نرم‌خو و شوخ‌طبع بود. | |||
نیای بزرگ قاضی محمّد، احمد قاضی مشهور به شیخ المشایخ، در سال ۱۲۰۹شمسی رهبران طوایف و قبیله‌های مختلف منطقه را در محلی نزدیک شهر دیواندره جمع و علیه بیگانگان متحدکرد. قاضی فتاح پسر شیخ المشایخ، در سال ۱۲۹۵ شمسی در دفاع از شهر مهاباد درمقابل هجوم روسها و ترکهای عثمانی به دفاع برخاست و در جنگ به شهادت رسید. قاضی علی پدر محمّد نیز از مردان معتبر و بزرگوار روزگارخود بود، که در سال ۱۳۱۳ شمسی درگذشت. | |||
عموی محمد سیف القضات شاعری توانای شعر کردی بود، سازمانی مخفی به نام «نهضت محمّد» در سال ۱۲۹۹شمسی تشکیل داد. که با نهضت شیخ محمد خیابانی در آذربایجان همکاری داشت. خانواده‌ی قاضی محمد در نواحی بوکان مالک چند روستا بودند، که از عواید آنها گذران زندگی می‌کردند. محمد تحت تربیت و آموزشهای پدرپرورش،در ادامه به مکتبخانه رفته و علوم اسلامی را فرا گرفت. ریاست اداره‌ی معارف و اوقاف مهاباد راعهده دار بود، در مسائل اجتماعی و اقتصادی و حتّی سیاسی شخص روشنی بود. بعد از درگذشت پدر قاضی مهاباد شد. <ref>کردهای مقیم تهران - [http://www.cloob.com/c/kurdsintehran/650642 ژیان نامه(زندگی نامه) قاضی محمد زندگینامه پیشوا] قاضی...</ref>قاضی محمد در امتداد تشکل مخفی «جمعیت تجدید حیات کرد» حزب دموکرات کردستان ایران را تاسیس کرد و روز دوم بهمن ماه ۱۳۲۴ اولین «جمهوری خودمختار کردستان» با مرکزیت شهر مهاباد را اعلام کرد. در اولین کنگره‌ی حزب، برنامه‌ی پیشنهادی او مورد تصویب قرار گرفت و خود نیز به رهبری حزب برگزیده شد. | |||
حزب دموکرات کردستان در دوم بهمن‌ماه 1324 جمهوری کردستان را اعلام و قاضی محمد را به ریاست جمهوری انتخاب نمود. | |||
برای پیشوا میسر بود که مانند سران حکومت ملی آذربایجان به اتحاد جماهیر شوروی پناه ببرد. اما وی از این پناهجویی ابا نمود. | |||
سحرگاه دهم فروردین ماه 1326 قاضی محمد و برادرش "ابولقاسم صدر قاضی" و عمویش "محمدحسین خان سیف قاضی" به چوبه‌ی‌دار آویخته شدند. | |||
در این روز میدان چهار چراغ شهر مهاباد شاهد یکی از مهمترین و دردناکترین رویدادهای تاریخ ملت کرد بود. <ref>[https://kurdistanmedia.com/fa/%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%88%D8%A7-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF سایت کوردستان میدیا]</ref> | |||
== فعالیت اجتماعی == | == فعالیت اجتماعی == | ||