قیام ۳۰ تیر: تفاوت میان نسخه‌ها

[[دکتر محمد مصدق]] بعد از بازگشت پیروزمند از [[دادگاه بین‌المللی لاهه]]  به وطن در ۱۷ تیرماه ۱۳۳۱ بنابر سنت پارلمانی از سمت خود کناره‌گیری کرد.  اما  به دنبال تظاهرات گسترده و اعتصابات عمومی در حمایت مردم از دولت ملی مصدق و تحت تأثیر فشار افکار عمومی مجلس شورای ملی به [[دکتر محمد مصدق]] رأی اعتماد داد و در ۱۹ تیرماه ۱۳۳۱ [[محمدرضا پهلوی|محمد رضا شاه]] مجبور شد فرمان مجدد نخست وزیری [[دکتر محمد مصدق]] را  امضا کند.  

[[دکتر محمد مصدق]] خواستار آن بود که وزارت جنگ را شخصاً عهده‌دار شود و برای پیش‌برد اهداف ملی قدرت و اختیار بیشتری داشته باشد. شاه با درخواست وی مخالفت ورزید. در نتیجه مصدق استعفای خود را از سمت نخست وزیری به شاه ارائه کرد. بعد از  کناره‌گیری [[دکتر محمد مصدق|محمد مصدق]]،  محمدرضا شاه [[احمد قوام|قوام السلطنه]] را به جای او در مقام نخست وزیری کشور، منصوب میکند که  این امر باعث خروش ملت ایران و  قیام ۳۰ تیر  میشود که شاه را مجبور به عزل [[احمد قوام|قوام‌السلطنه]] و قبول نخست وزیری [[دکتر محمد مصدق]] میکند.

[[احمد قوام|قوام]]، در بیانیه‌ای تاریخی، پیشاپیش هرگونه مقاومت در برابر خود را با مشتی آهنین تهدید کرد؛ بیانیه‌ای کوتاه اما صریح و تا اندازه‌ای دور از انتظار که در آن آمده بود:

«... ایران دچار دردی عمیق شده و با داروهای مخدر درمان‌پذیر نیست. من‌ همان اندازه که از عوام‌فریبی در امور سیاسی بیزارم، در مسایل مذهبی نیز از ریا و سالوس منزجرم. کسانی که به بهانه مبارزه با افراطیون سرخ، ارتجاع سیاه را تقویت نموده‌اند، لطمه شدیدی به آزادی‌ وارد ساخته و زحمات بانیان مشروطیت را از نیم‌قرن به این طرف به‌ هدر داده‌اند. وای به حال کسانی که در اقدامات مصلحانه من اخلال نمایند. حتی ممکن است تا جایی بروم که با تصویب اکثریت پارلمان، دست به تشکیل محاکم انقلابی زده و روزی صد‌ها تبهکار را از هر طبقه به موجب حکم خشک و بی‌شفقت قانون، قرین سیه‌روزی سازم. به عموم اخطار می‌کنم که دوره عصیان سپری شده و روز اطاعت از اوامر و نواحی حکومت فرا رسیده است. کشتی‌بان را سیاستی دیگر آمد. من در عین احترام به تعالیم مقدسه اسلام، دیانت را از سیاست دور نگاه خواهم داشت و از نشر خرافات و عقاید قهقرایی جلوگیری خواهم کرد. [[احمد قوام]]»<ref>[[سایت رادیو فردا سری برنامه‌های «سقوط»، در شصت سالگی ۲۸ مرداد]]</ref>

هر چه درگیری بیشتر می‌شد آن‌طور که روزنامه‌ها نوشتند بر تعداد کشته‌شدگان افزوده می‌شد. در گزارش روزنامه اطلاعات آمده: «تعدادی از مردم در اینجا زخمی شدند. از ساعت ۱۱ به بعد بر تعداد کشته‌شدگان اضافه می‌شد و تظاهرات‌کنندگان نیز نعش‌ها را به‌دست ماموران نمی‌دادند و خودشان آنها را حمل می‌کردند. به‌طوری‌که در ساعت ۵/ ۱۱ کثرت کشته‌شدگان که اکثر آنها در خیابان اکباتان جمع شده بودند توده جمعیت را که از ابتدای شرکت تلفن تا اول برزن دوم جمع شده بودند، تهییج می‌کرد.<ref>[[هفتاد سال پایداری، خاطرات حسین شاه‌حسینی، جلد اول، به کوشش بهروز طیرانی، انتشارات چاپخش]]</ref>

== ۳۰ تیر ۱۳۳۱ در نگاه [[دکتر محمد مصدق]] ==

<nowiki>https://www.youtube.com/watch?v=KBws0sS3J5U</nowiki>