محسن فخری‌زاده مهابادی: تفاوت میان نسخه‌ها

او در رسانه‌های خارج از ایران با القابی هم‌چون «پدر بمب اتمی ایران» یا یکی از ۵۰۰ چهره قدرتمند جهان (نوشته فارین پالیسی)، اوپنهایمر ایران خوانده شد. بر اساس قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت که در تاریخ ۲۴ مارس ۲۰۰۷، علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران تصویب شده، نام وی جزو افراد تحریم شده قرار گرفت. طبق نوشته‌ی سایت تابناک، آمریکایی‌ها وی را صندوقچه اسرار برنامه هسته‌ای ایران قلمداد می‌کردند که همواره در تعیین موضع ایرانی‌ها در مذاکرات، نقشی مخفیانه ولی مؤثر داشته‌ است. بر طبق نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا زمانیکه با فخری‌زاده گفتگوی مستقیم انجام نشود، نمی‌توان در میزان ورود ایران به دانش هسته‌ای، اظهار نظر کرد. او به همراه سیدعباس شاه‌مرادی زواره استاد دانشگاه صنعتی شریف، مهم‌ترین نام‌های مطرح از افرادی هستند که غربی‌ها به دنبال مصاحبه با آن‌ها بودند.<ref>تابناک- در مورد محسن [https://www.tabnak.ir/fa/tags/212972/1/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D9%81%D8%AE%D8%B1%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 فخری‌زاده]</ref>

سایت عصر همدان او را اینگونه معرفی کرده است: <blockquote>«محسن فخری زاده مهابادی، نام پدر: حسن، متولد: ۱۳۳۶ از شهر: قم. شماره شناسنامه: ۱۹۵۷ صادره از قم، متأهل و دارای سه فرزند است. نام همسر: صدیقه قاسمی و نام فرزندان: حامد، مهدی و هانی فخری زاده مهابادی است.»<ref name=":3">سایت عصر [http://asrehamedan.ir/94221 همدان]</ref> </blockquote>سایت بی بی سی هم به نقل از احسان مهرابی (روزنامه‌نگار بی بی سی) او را متولد ۱۳۳۶ شهر قم می‌داند.<ref>محسن فخری‌زاده از همراهی با تهرانی مقدم تا [https://www.bbc.com/persian/iran-features-55101518 ترور]</ref> به گفته معتمدان محلی، خانواده فخری‌زاده در دهه ۳۰ خورشیدی از شهر مهاباد اردستان در استان اصفهان به قم مهاجرت کردند. اما طبق روایات برخی خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها محسن فخری‌زاده متولد ۱ فروردین ۱۳۴۰ است و معتقدند که اشتباه گرفتن بعضی منابع در تطبیق تاریخ میلادی با تولد وی موجب این شده است که تاریخ تولد او را ۱۳۳۶ بنویسند. طبق این نظریه او در سال ۱۳۵۸ دیپلم گرفته است و بعد هم که به دانشگاه راه یافته است به دلیل بسته‌شدن دانشگاه تحت نام [[انقلاب فرهنگی]] در ۱۳۵۹ او به دسته‌های حکومتی سرکوب‌گر پیوست. فخری‌زاده برای [[سرکوب کردستان|سرکوب مردم کردستان]] به سنندج اعزام شد. سایت طرفدار خامنه‌ای به نام «ایثار پرس»  با درج عکسی دسته‌جمعی که آن‌ها را دانشجو معرفی می‌کند محسن فخری‌زاده را در میان آن عده در اول آذر ۵۹ در سنندج کردستان نشان می‌دهد.<ref>ایثار پرس - ۱۲ آذر ۱۳۹۹</ref> طبق این گزارش فخری‌زاده مدارج ترقی در جمهوری اسلامی را با نشان‌ دادن وفاداری عملی سریعا طی کرده به نحوی که پیش از بازگشایی دانشگاه‌ها، در سال ۶۲ با راه اندازی واحد تحقیقات ویژه‌ی اتمی سپاه، با همان مدرک دیپلم دبیرستان عضو این واحد می‌شود.<ref>خبرگزاری پانا ۱۸ آذر۱۳۹۹</ref>  

فریدون عباسی عضو مجلس و رئیس سابق سازمان انرژی اتمی رژیم ۸ آذر ۹۹ گفت:<blockquote>«کشورهایی که در آژانس کارمند دارند یا این بازرسان ما نمی‌گوییم همه جاسوس هستند. ممکنه کار حرفه‌ای دارن انجام میدن ولی داده‌هایی که جمع میکنن این‌ها رو جمع می‌کنند می‌برند در آژانس و آژانس تحت کنترل سازمان ملل و تحت کنترل آمریکایی‌ها است بیشتر، چون هم کارمندهای آژانس و سازمان ملل رو آمریکایی‌ها تامین می‌کنند قسمت عمده‌ای را هم بودجه می‌دهند به آژانس و دسترسی دارند چون کل این دیتا‌بیس‌ها کلا در اختیار چند کشور غربی است یعنی همین آمریکا، انگلستان بیشتر و شاید تا حدی آلمانی‌ها و فرانسوی‌ها به هر حال آن‌ها داده‌های لازم را دارند ولی فقط مربوط به بازرسی آژانس نیست. منافقین از سال‌ها پیش کار کردند و اسم این شهدای گران‌قدر ما را دادند.»<ref>تلویزیون شبکه خبر ۸/۹/۹۹</ref></blockquote>پرویز سروری عضو سابق مجلس در یک موضع‌گیری ترور فخری‌زاده را یک اقدام کور توصیف کرد و گفت، باید نسبت به نقاط ضعف حفاظت از چنین شخصیت‌های برجسته، بررسی دقیق صورت بگیرد تا متوجه شویم چه مشکلی در فرآیند حفاظت وجود داشت که عده‌ای از منافقین توانستند این اقدام کور را انجام دهند.<ref>خبرگزاری مهر ۹/۹/۹۹</ref>

روزنامه اعتماد نوشت جزییات مختلفی تاکنون (از ترور فخری‌زاده) روایت شده است. در روزهای ابتدایی برخی منابع سخن از حضور ۶ تروریست یا ۱۲ تروریست را به میان آوردند اما کم‌کم این روایت کنار گذاشته شد و بسیاری بر این تاکید کردند که هیچ عامل انسانی در صحنه ترور حضور نداشته است. جزییات ترور فخری‌زاده هنوز در هاله‌ای از ابهام است.

حامد فخری نیز در بخش دیگر این برنامه درباره حال و هوای حاکم بر صحنه ترور توضیح داد، این حادثه نه تنها یک ترور، بلکه جنگ تمام‌عیار بود. تا آنجا که اطلاع داریم یکی از محافظان در زمان وقوع حادثه خود را جلوی حاج آقا انداخت و به او هم تیراندازی شد، اما به لطف خدا در صحت و سلامت کامل به سر می‌برد، جزییات دیگر را جویا نشده‌ایم.<ref name=":1" />

یکی از سناریوها همان روایتی است که در ساعات اولیه پس از ترور محسن فخری‌زاده مطرح شد و مقامات ایران از جمله محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز آن را مطرح کردند. در این حالت دولت اسرائیل با توجه به نقش محسن فخری‌زاده در برنامه هسته‌ای و موشکی ایران و همانطور که بنیامین نتانیاهو نیز پیش از این با بردن نام او به طور ضمنی به آن اشاره کرده بود تصمیم به حذف این مهره کلیدی در ساختار حکومت ایران گرفته است. زمان این ترور که تنها چند هفته پس از شکست دونالد ترامپ در انتخابات روی داد این احتمال را تقویت می‌کند. از سوی دیگر حوادث دیگری مانند انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز که طی چند ماه اخیر روی داده است و تشابه واکنش مقام‌های ایران به آن حوادث با واکنش آن‌ها به ترور محسن فخری‌زاده می‌تواند یکی دیگر از عواملی باشد که احتمال نقش‌آفرینی اسرائیل در ترور روز جمعه را تقویت کند.

سناریو دیگری این احتمال را مطرح می‌کند که محسن فخری‌زاده قربانی «تسویه حسابی داخلی» در حکومت ایران شده باشد. در این صورت حادثه روز جمعه در آبسرد دماوند سرنخی داخلی خواهد داشت. چشم‌انداز بازگشت آمریکا به برجام و همراهی دولت [[حسن روحانی]] در آخرین ماه‌های ریاست جمهوری او با دولت جو بایدن برای رفع تحریم‌ها احتمالا خوشایند بخشی از نیروهای داخل حکومت ایران نیست.<ref name=":2" />

حسین دهقان، مشاور ارشد نظامی [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای،]] در تلویزیون دولتی گفت، یک شکاف اطلاعاتی وجود دارد. کسانی در درون سیستم هستند که به دشمنان ما اطلاعات می‌دهند و دشمن بر اساس این اطلاعات درز رفته طراحی و اجرای طرح می‌کند.<ref>نیویورک تایمز:۱۲/۹/۹۹</ref>

خبرگزاری رویترز گفت، کشته شدن فخری‌زاده  نشانه شکاف امنیتی در رژیم ایران است. به نیروهای امنیتی رژیم نفوذ شده و در برابر حملات بعدی آسیب‌پذیر است. کشته شدن محسن فخری‌زاده در روز جمعه به دنبال دو شکست امنیتی بزرگ دیگر رخ داد. سرقت بایگانی هسته‌ای رژیم ایران و آتش سوزی در تأسیسات هسته‌ای (نطنز) در سال جاری که برخی از مقامات رژیم ایران آن را یک عملیات خرابکارانه سایبری اعلام کردند. کارشناسان امنیتی اعلام کردند، دشمنان رژیم ایران پاشنه آشیل این کشور را پیدا کرده‌اند. حسین دهقان وزیر دفاع پیشین، به تلویزیون دولتی گفت، فخری‌زاده به دلیل «نفوذ به ساختار امنیتی ایران» به قتل رسیده است. یک مقام امنیتی رژیم ایران پس از کشته شدن فخری‌زاده در (اثر) حمله به اتوموبیلش در بزرگراهی در  نزدیکی تهران در روز روشن به رویترز گفت، قاتلان او به طرز آشکاری بر اساس اطلاعات دقیق مربوط به ترددات فخری‌زاده عمل کرده‌اند. این مقام که نخواست به دلیل حساسیت موضوع  نامش فاش شود گفت، این به روشنی یک ضعف امنیتی است و باید به بسیاری از پرسش‌ها پاسخ داده شود. ما باید بدانیم که آیا جاسوسی در میان پرسنل امنیتی‌مان وجود دارد یا خیر و محل درز اطلاعات را پیدا کنیم. این برای ما حیاتی است.<ref>خبرگزاری رویترز:۱۱آذر ۹۹</ref>  

مصطفی معین وزیر علوم و تحقیقات فناوری دولت هشتم که ریاست آن بر عهده [[سید محمد خاتمی|محمد خاتمی]] بود، رازی مهم را افشا کرد. او در صفحه اینستاگرام خود پرده از ترور دانشمند هسته‌ای خبر داد که ۱۴ سال پیش ترور شده بود. او در صفحه اینستاگرام خود نوشت:  

ببینید واقعاً برخی ادعاها ربطشان هر چقدر هم گفته می‌شود انگاری قرار نیست که کسی بشنود شهید فخری‌زاده سال‌های میانی دهه۸۰ در برخی ادعاهای گروهک منحط منافقین و بعد هم اطلاعاتی که اسراییل به سازمان ملل و آژانس داد اسم‌شان برده شد. در قطعنامه ۱۷۴۷سال ۲۰۰۷ یعنی ۱۳۸۶ اسم ایشان در لیست تحریم رفت و شهید فخری‌زاده از اون موقع اسم‌شان در اینجا بود همراه با اسم بسیاری دیگه‌ای از افراد و شخصیتهای ما که تحریم شدند، هر کدامشان به دلیلی که اتفاقاً همه این‌ها بعد از برجام به‌واسطه برجام از لیست تحریم در آمدند هر چند دولت ترامپ مجدداً برخی از این مفاخر ما را در این لیست گذاشت. شهید فخری‌زاده‌ای که در همین مباحث برجام جزء کمک‌کنندگان اصلی پشت صحنه بودند و تمام عزیزانی که در وزارت دفاع و در نهادهای دیگه هستند در ساختارهای حاکمیتی هستند نقش بی‌بدیل ایشان را در این فضا می‌دانند.<ref>تلویزیون شبکه خبر جمهوری اسلامی ۱۱آذر۹۹</ref>

در واکنش به کشته شدن محسن فخری‌زاده مجلس شورای اسلامی طرحی دو فوریتی را به نام اقدام راه‌بردی برای لغو تحریم‌های به تصویب رساند که در آن دولت را موظف به متوقف کردن دسترسی‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای مورد توافق در [[برجام]] می‌کند. در جلسه تصویب این طرح در مجلس نمایندگان مجلس موضع‌گیری‌های مختلفی کردند.

کریمی قدوسی، در جلسه ۱۱ آذر ۹۹ مجلس گفت، با این رأی انقلابی برای کوبیدن آخرین میخ بر تابوت برجام پیشنهاد بنده این هست که بعد از جمله اورانیوم با غنای ۲۰ درصد در سایت شهید علی محمدی یا همان فردو اضافه بشود.<ref>رادیو فرهنگ ۱۱/۹/۹۹</ref>

'''علم‌الهدی امام جمعه و نماینده [[سید علی خامنه ای|خامنه‌ای]] در مشهد۱۴آذر ۹۹'''  

منافقین و ایادی مزدور سرویس‌های جاسوسی برگ دیگری بر اوراق سیاه پرونده تبهکاری و خیانت خود افزودند این ترور هدفمند درماندگی دشمنان ایران اسلامی را مقابل پیشرفت‌های علمی دانشمندان این مرز و بوم نمایان کرد.<ref>تلویزیون شبکه خبر ۸/۹/۹۹</ref>

دونالد ترامپ خبر ترور فخری‌زاده را ری‌توییت کرد.

پروتکل الحاقی در واکنش به ترور محسن فخری‌زاده توسط مجلس شورای اسلامی ایران به حالت تعلیق در آمد و شورای نگهبان نیز آن را تایید کرد.

رویترز درگزارشی از دوبی نوشت، ولی فقیه رژیم ایران روز شنبه قول داد که در قبال قتل دانشمند ارشد هسته‌یی جمهوری اسلامی، تلاقی کند. این ترور باعث افزایش تهدید رویارویی با غرب و اسرائیل در هفته‌های باقیمانده از ریاست جمهوری دونالد ترامپ شد. قتل فخری‌زاده  که رئیس جمهور رژیم  ایران بلافاصله آن را به اسرائیل نسبت داد، می‌تواند تلاش‌های رئیس جمهور منتخب، جو بایدن را برای احیای نوعی مسالمت جویی با رژیم تهران پیچیده کند.<ref>خبرگزاری رویترز - ۹|۹|۹۹</ref>

ساعاتی پس از پخش پیام سلامی فرمانده [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]، خبرگزاری تسنیم نوشت، رمضان شریف سخنگوی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] اخبار منتسب به فرمانده کل سپاه پاسداران در فضای مجازی پیرامون چگونگی انتقام از عوامل ترور فخری‌زاده را تکذیب کرد.<ref>خبرگزاری تسنیم ۱۰/۹/ ۹۹</ref>

محسن رفسنجانی رئیس شورای شهر تهران گفت:<blockquote>«در دوران گذشته سال ۱۳۶۰ بود که خوب کشور دچار بحران شده بود یک هماهنگی و همراهی خیلی جدی در کشور پیدا شد به صورتی که دیگر ما در مهر ماه همه منسجم وارد کارزار تثبیت انقلاب شدیم ولی احساس می کنم متاسفانه الان فضا این‌چنین نیست. درست بعد از این ترور شهید بزرگوار دچار این گفتگوهای مقام‌های ارشد کشور سران قوا شدیم که یک مقدار احساس بدی به مردم دست داد، از تریبون آزاد به این سبک با هم صحبت کنند؛ مثلاً او بگوید هول نکنید؛ این بگوید ما هفت سال منتظر این کار بودیم خلاصه من به عنوان نماینده مردم چون این را به من گفتند که خوب است یک تذکری به همه مسئولین داده بشود که بعد از ترور معمولاً همه منتظر انسجام هستند و هماهنگی. حداقل در این موقعیت کوتاه بیایند و به فکر مسائل کشور باشند و با هم علنی این طور درگیر نشوند.»<ref>تلویزیون شبکه پنج ۱۵ آذر ۹۹</ref></blockquote>روزنامه همدلی نوشت، [[محمدباقر قالیباف|قالیباف]] مصوبه مجلس در مورد تعلیق لایحه الحاقی را برای اجرا به دولت ابلاغ کرده ولی به نظر می‌رسد رئیس جمهور قصدی برای ابلاغ آن ندارد.<ref>روزنامه همدلی۱۷ آذر۹۹</ref>

فرانسه، انگلستان و آلمان به جمهوری اسلامی نسبت به گسترش غنی‌سازی اورانیوم در نطنز و تصویب مصوبه مجلس برای افزایش فعالیت‌های اتمی و محدود کردن بازرسی‌های آژانس هشدار دادند. در بیانیه‌ی مشترک به تاریخ ۱۷ آذر۹۹ که در سایت‌های وزارت خارجه‌ی هر سه کشور تحت عنوان «واکنش به‌طرح‌های ایران برای گسترش برنامه اتمی خود و محدود کردن دسترسی بازرسان آژانس» منتشر شده، آمده است: <blockquote>«اعلام اخیر ایران نسبت به قصد خود برای نصب ۳ آبشار جدید سانتریفیوژهای پیشرفته در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز، برخلاف برجام و عمیقاً نگران‌کننده است. از سوی دیگر ما با نگرانی شدید از قانونی که به‌تازگی توسط مجلس ایران تصویب شد مطلع شدیم؛ اگر (این قانون) اجرا شود، معنی آن توسعه جدی برنامه غنی‌سازی ایران و محدودیت توانایی دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود. چنین اقداماتی، با برجام و سایر تعهدات اتمی ایران ناسازگار خواهد بود». </blockquote>در بیانیة مشترک فرانسه، انگلستان و آلمان، تأکید شده است: <blockquote>«اگر ایران به‌طور جد خواهان حفظ فضایی برای دیپلماسی است، نباید این اقدامات را اجرا کند. چنین اقداماتی تلاش‌های مشترک ما را برای حفظ [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] در معرض خطر قرار می‌دهد و این تهدید را در بردارد که فرصت مهم بازگشت به‌دیپلماسی را که با آمدن دولت جدید آمریکا فراهم می‌شود، به‌خطر بیندازد. ما قصد داریم به نقض‌های [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] توسط ایران در چارچوب این توافق بپردازیم.»<ref>سایت وزارت خارجة فرانسه: ۹۹/۰۹/۱۷</ref></blockquote>دریادار ویلیام مک‌راون فرمانده پیشین ستاد فرماندهی عملیات ویژة آمریکا گفت، با حمله به دانشمند اتمی آن‌ها و افزایش تنش، فکر می‌کنم ایران مجبور می‌شود تلاش کند زودتر از قبل به بمب دست یابد. این، تلاش‌های دیپلماتیک جو بایدن را به عنوان رئیس‌جمهور دشوارتر خواهد ساخت.<ref>یوتیوب ای.بی.سی. نیوز آمریکا - ۹ /۹ /۹۹</ref>

دولت [[حسن روحانی|روحانی]] در لایحه بودجه سال آینده میزان بودجه سازمان سپند تحت کنترل فخری‌زاده که مأموریت آن بنا بر گفته ناظران ساخت بمب اتمی است و بودجه یک ارگان تحت کنترل دختر [[قاسم سلیمانی]] را چند برابر افزایش داده است. خبرگزاری تسنیم گزارش داد بودجه سازمان سپند در سال آینده افزایش خواهد داشت و بودجه آن از ۴۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۹۹به ۲۴۵میلیارد تومان برای سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است. دولت [[حسن روحانی|روحانی]] هم‌چنین  ۸٫۵ میلیارد تومان برای بنیاد دختر [[قاسم سلیمانی]] بودجه تعریف کرد.